September was de maand van Epica. Reeds in het voorjaar begon het te kriebelen en tijdens de zomermaanden waren de bandleden niet meer te houden. Ik sprak met gitarist Isaac in Antwerpen over de nieuwste telg The Holographic Principle.
Dag Isaac. Jullie hebben altijd wel iets met moeilijke namen binnen Epica en nu ligt er na de zomer The Holographic Principle. Wat is het idee erachter?
Ik zal het vrij simpel trachten te houden, want het is natuurlijk net als The Quantum Enigma een beladen concept. Het is voor de leek erg moeilijke materie en eigenlijk ook als je er iets van afweet. Het blijft moeilijk om het te bevatten, omdat je de wereld op een bepaalde manier gewend bent. Kort door de bocht kun je zeggen dat virtual reality al bestaat; je zet een bepaalde bril op en je komt in een andere wereld. Stel dat je die bril aandoet terwijl wij hier zitten in deze setting, dan kom je op een bepaald punt dat je kan denken: wat is hier echt en wat is niet echt? Je maakt net hetzelfde mee met die bril op en dan kan je beginnen met nadenken over het feit dat alles wat je nu weet, wel echt is. Is dat niet gewoon een deel van iets groters? Het borduurt verder op The Quantum Enigma, want kwantumfysica, een nieuwere tak binnen de wetenschap, gaat ook in op die vragen. Het is wetenschappelijk bewezen dat je door het bekijken van iets, ook bepaalt wat het is. Alles kan overal zijn, tot het moment dat je het bekijkt. Dan gaat het zichzelf vastzetten volgens een bepaald stramien.
Dus over het feit dat wetenschappers nu meer en meer beginnen twijfelen over zaken waarvan men dacht dat ze al tientallen of honderden jaren gekend waren.
Klopt. Net zoals: de Aarde is plat, maar toen was ze plots rond. Dat was toen ook een aardverschuiving en zo’n nieuw concept is altijd erg ver van je bed. Erg moeilijk om te vatten ook soms. Dat is nu aan de orde met kwantumfysica en met het holografische. Een hologram hebben we reeds, maar stel dat een koppel in een hologram nu een baby zou hebben, dat zou toch kunnen? Je weet niet wat allemaal mogelijk kan zijn binnen de wetenschap. Dus dat is eigenlijk de rode draad van de plaat, enerzijds het voortborduren op The Quantum Enigma, maar anderzijds ook de vraag van: “Is dit allemaal wel echt”? Zit ik niet in The Matrix, in een virtuele wereld? Je kan dat ook vergelijken met een T-kruispunt. Je gaat naar rechts, maar in theorie is er ook een dimensie waarin je naar links gaat.
Dat doet me wat denken aan de multiverse theorie.
Ja, bijvoorbeeld. Er zijn theorieën dat er toegangspoorten zijn tot een andere realiteit. Als je het heelal neemt, of het universum, dan zijn wij echt maar een heel klein deeltje van het geheel. Het is allemaal moeilijk te bevatten en hoe meer onderzoek je doet, hoe meer je ziet dat alles wat we voor waar aannemen, niet meteen zo is. Daar zijn de teksten wat op gebaseerd. Enerzijds schrijven Mark en Simone de teksten, ongeveer 50-50 verdeeld. Simone doet dat meer vanuit een persoonlijke invalshoek, de emoties, dromen, nachtmerries. Zulke dingen. Dancing in a Hurricane gaat zo over kinderen die opgroeien in een oorlogsgebied. Dat is hun realiteit, zij kennen niets anders op dat moment. Mark is dan meer de wetenschappelijk filosofische kant. Het verschilt wat, maar het heeft dezelfde rode draad. Is het gewoon niet allemaal een droom? Je kan wakker worden uit een droom dat je denkt van: dat leek nu zo echt. Maar kan het daarom niet echt zijn?
Producer Joost heeft naar verluidt zijn handen vol gehad met deze plaat? Wat is het verschil met anders?
Dat alles echt is. Voorheen hadden we echt veel gesampled, buiten de strijkers en de koren, die waren natuurlijk echt. Maar nu hebben we alle instrumenten echt ingespeeld. Dat was een aardige klus en kostte ook veel meer tijd in de studio. Als het eenmaal opgenomen is dan kan je het ook niet meer aanpassen. We moesten dus constant controleren of het echt goed zat. De manier van werken van The Quantum Enigma trokken we verder ook door, want het blijft niet evident om muziek te maken als je in vier verschillende landen woont. Je komt niet even samen om te praten over een riff of de kickdrum, maar neemt het eerder op in je homestudio en debateert daarover via e-mail. We hebben ons geconcentreerd op hetgeen vorige keer goed was, om dat over te nemen, en wat minder goed was, om dat beter te doen. Dat is ook wel het verschil met vorige keer, toen wisten we niet goed waaraan we begonnen. Er was geen goede aanpak, want Simone was toen zwanger en we moesten even gas terug nemen op vlak van shows. Maar het gaf ons wel ruimte om goed na te denken over hoe we een plaat moesten maken en moesten schrijven. We hadden een ander team rond de band, een andere producer en andere studio en die lijn hebben we doorgestrokken.
We hebben ook geleerd ondertussen dat Simone niet per sé zwanger moet zijn om er de tijd voor te nemen. We hebben op drie zaken echt meer nadruk gelegd. Ten eerste op de metalband. Elke plaat wordt eigenlijk iets intensiever en meer metal. Dat is nu ook zo en daar hebben we met repetities en bij het schrijven echt op gelet. Ieder drum- en gitaarstukje moest goed zitten. Alles hebben we onder de loep genomen. Het tweede ding is dan de orkestratie die helemaal echt is en dat hoor je ook terug. Het klinkt veel menselijker en beter. Met samples probeer je dat te benaderen, maar het menselijke kan je niet samplen. Stom voorbeeld: als een fluitist ademt, dat kan je niet samplen. Het derde punt is ten slotte de zang. Het was goed voorbereid en we wisten wat het moest worden. Ik heb echt het gevoel dat alles samenklikt op deze plaat.
Maar Joost is er wel van het begin bijgeweest. Samen met Joost hebben we aan die orkestratie gewerkt om te kijken wat er nog beter kon. Hij was ook bij de repetities en bij het schrijfproces. Tot de songkeuze was hij erbij.
Over songs gesproken. Werkt dat bij jou nog steeds met favoriete nummers of ben je eerder fan van een geheel?
Ja, daar zeg je wat. Ik ben zelf eigenlijk niet meteen fan van een band, maar wel van een plaat. Ik spreek niet van favoriete bands, maar over die plaat van band X en die plaat van band Y. Ook dus niet in nummers: als ik muziek luister, dan ga ik meteen de hele plaat luisteren. Natuurlijk heb je ergens wel favorieten. Een drummer gaat natuurlijk iets meer drumgeoriënteerde nummers kiezen en een toetsenist gaat misschien meer naar de ballad kijken. Voor mij persoonlijk representeert Universal Death Squad wel goed wat je op deze plaat kan vinden. Alle elementen vind je erop terug. Die is bruut bij momenten, bevat kalmere momenten en het is best een lang nummer.
Ik las in een voorgaand interview dat bands jullie best wel bezig houden. Er was sprake van toppers als Nightwish en Within Temptation die uiteraard ook de lat alsmaar hoger leggen. Houdt dat jullie bezig, dat een band als Nightwish de lat bij de laatste plaat zo hoog had gelegd? Vooral dan op die laatste track.
Voor mij persoonlijk niet, want ik zie een Metallica bijvoorbeeld ook als een concurrent. Bij ons werkt iedereen mee aan alle nummers, dus ik schrijf ook mee aan de andere partijen. Wat op deze plaat erg belangrijk was voor mij, was het schrijven van coole riffs en frisse dingen voor de gitaarpartijen. Toen ik zestien jaar was en voor het eerst luisterde naar Rage Against The Machine of Pantera, dan word je een metalhead omdat je weggeblazen wordt door die riffs en dat gevoel verdwijnt gewoon. Ik ben nu het dubbele van die leeftijd en ik heb niet meer het gevoel dat ik weggeblazen word. Vroeger reed je rond met je raampje van de auto naar beneden en je plaat op het maximum volume, omdat je trots was om een metalhead te zijn, je wou dat heel de wereld die riffs zou horen.
Wat staat er op het programma voor de shows? Hebben jullie daar nu al een idee van?
Meer dan vroeger, ja. Vroeger ging je in je home studio schrijven en dan zie je met de releaseshow wel of het live werkt. Dan merk je dat er sommigen live heel goed werken en anderen compleet niet. Nu is het proces veranderd en zitten we in de oefenruimte om alles goed te krijgen, waarbij iedereen tevreden is. Dan heb je geen nummers meer die live niet meer zullen werken. Moeilijk om uit te leggen, maar je hebt het gevoel dat als het in de oefenruimte goed klinkt, het live ook wel goed zal gaan. Alles kan dan gewoon en dan is het de vraag of je op de release de volledige plaat meteen zal spelen of een stuk eruit. Ik vermoed dat dat het laatste zal zijn en mixen we het met de golden oldies. Dan is het ergens ook logisch dat je bepaalde nummers zoals Universal Death Squad zal gaan spelen.
Ik moet er ook bij zeggen dat we met 27 nummers begonnen zijn. Van 27 gingen we naar achttien om op te nemen en vervolgens naar twaalf nummers die effectief op de plaat staan. We hadden dus genoeg materiaal om te beslissen waar we compleet achter staan. De flow van een optreden is natuurlijk ook van belang. Drie ballads na elkaar gaat gewoon niet. Je moet zelfs de vraag gaan stellen of er überhaupt wel een ballad in zal zitten en we niet gewoon een metalshow spelen en alles platwalsen. Dat is een beetje waar de discussie over zal gaan. Hoe gaan we het allemaal in elkaar puzzelen?
Binnenkort start jullie lange vakantie ook. Een immense tour. Zijn er plaatsen waar jullie nog niet gespeeld hebben en die nieuw zijn voor jullie?
Van wat we nu hebben klaarstaan niet, nee. We hebben Epic Metal Fest, de tour in Brazilië en de Noord-Amerikaanse tour. Het gebruikelijke rondje. Begin volgend jaar doen we Europa op plaatsen waar we al hebben gespeeld. We hebben nu in 56 landen gespeeld, maar er zijn er nog veel meer. Onlangs hebben we bijvoorbeeld voor de eerste keer in Denemarken gespeeld. Vorig jaar hebben we Indië en Nieuw-Zeeland gedaan. Maar we hebben zeker nog niet op alle plaatsen gespeeld, bijvoorbeeld nog nooit in Japan. Alles staat nu al wel vol, inclusief volgend jaar. Zuid-Amerika komt eraan en eveneens Scandinavië volgend jaar in de zomer.
Op wereldreis dus. Op zo’n cruise kom je natuurlijk wel rare mensen tegen (Isaac lacht luid). Het was wel iets apart, dat programma met Jani Kazaltzis, maar het haalde wel heel wat kijkcijfers. Merk je dat nu ook? Spreekt de bakker jou aan als je een brood gaat halen?
Nee, dat nog niet. Ik kreeg er enorm veel reacties op, maar het is niet dat ik ineens herkend word. Het is tv en dat is en blijft een heel vergankelijk medium. Vandaag ben je bij wijze van spreken bekend en morgen niet meer. Op zich was het voor de merknaam Epica wel belangrijk natuurlijk. Ik had ook wel het gevoel dat het online een schokgolf was, zeker omdat hij ook naar Graspop geweest was. Ik vond het een erg geslaagde aflevering en het was ook een erg tof team. We hebben ons vier dagen erg goed geamuseerd. Of de camera nu aanstaat of niet, die kerel is gewoon tof. Hij zal er ook zijn met de show in de AB.
Als laatste vraag wilde ik daar nog even verder op ingaan, vooral omdat we hier vandaag in Antwerpen zijn. Het is hier een behoorlijk probleem geweest, waarbij enkele metalkroegen heel wat kritiek gekregen hebben, puur op vooroordelen. Was dat niet ergens een geheim agendapunt van die aflevering? Blijven metalheads niet verkeerd geviseerd worden door de samenleving?
Ik denk dat het inderdaad wel de boodschap was in de uitzending dat het binnen metal niet enkel gaat om stoer doen en agressiviteit. Ik snap ergens wel waar dat vandaan komt, door die moshpits, het lange haar, bier en Slayer roepen. Het is gewoon voor de modale man een raar gegeven. Online merk ik ook dat heel veel metalheads daarop ingaan, dat het niet zo zwart-wit is als veel mensen dit zien. Ik denk wel niet dat dat de insteek was van het programma, het ging er vooral om om hem in een andere setting te plaatsen. Voor hetzelfde geld had hij er wel een andere mening op nagehouden na zijn ervaring met Belphegor, maar het liep anders. Ik denk dat je zo’n andere mening ook overal op kan doen, zelfs op Tomorrow Land of I Love Techno.
Links: