Voorwaar, een nieuwe ster schittert in het metalfirmament van onze Lage Landen! Hij heet Vanaheim en brengt ons Een Verloren Verhaal, bijna vijf jaar na de EP The House Spirit. Geheel in het Nederlands knallen de heren er lekkere, mag ik zeggen heerlijke, epische folk/pagan metal door.
Kleine bekentenis: eigenlijk ben ik geen zo’n grote folkmetalfan. Meestal is het me te vrolijk, te simpel en niet krachtig genoeg. Niets daarvan op Een Verloren Verhaal. Catchy muziek, jazeker, maar de heren van Vanaheim vergeten niet dat ze metal spelen. Bovenop de gevarieerde stevige metalbasis ligt meestal een keyboardtapijt dat de ene keer als sfeervolle aanvulling dient en heel wat andere keren voor epische, orkestrale bombast zorgt. De bandleden, ondersteund door wat digitale koorzang, voegen met hun achtergrondzang nog wat extra epiek toe. De melodieuze, redelijk verstaanbare blackmetalkrijs van zanger Zino past goed in het krachtige en volle geluid. En ik ben zeker dat ik het me niet inbeeld: het spelplezier spat ervan af.
Ook al is dit nog maar het debuut van Vanaheim, deze heren deelden al het podium met heel wat grote folkmetalbands zoals Equilibrium, Eluveitie en Finsterforst. Zelf zag ik ze eind 2018 in Le Manoir Pub in Zwitserland (een zéér klein zaaltje) als voorprogramma voor Finntroll. Vanaheim’s EP was me toen al bekend: behoorlijke folk metal, met in het afsluitende Daughter Of The Dawn een ge-wel-dig stuk epische, slepende melancholie waarbij screams en lagere mannelijke koorzang gecombineerd worden. Na het optreden die avond raakte ik even met een van de bandleden aan de praat – zeer sympathieke heren die dat slepende stuk bovendien op indrukwekkende wijze live gebracht hadden – en ze gaven toen aan dat ze een meer ernstige richting uitgingen met nieuw werk. En dit nieuwe werk speelt inderdaad op een heel ander niveau.
Vier langere nummers en twee rustige intermezzo’s vertellen het sprookjesachtige verhaal over een stam die de gevolgen van zijn hebzucht moet aanvaarden wanneer Moeder Natuur met haar reuzen de Dag des Oordeels komt brengen. De band hecht veel belang aan het verhalende aspect en dit tonen ze door een vertaling van de teksten aan te bieden in verschillende talen. Het artwork van het album sluit hier naadloos bij aan en is ronduit prachtig, van de hand van Julian Bauer.
Het sfeervolle, aanzwellende intro van Uit Steen Geslagen gaat al snel over in galopperende, symfonische metal. Geen uitgesproken vrolijke maar wel energieke toestanden en zeer geniet- en headbangbaar. Deze opener zou zo op het al dan niet in voorbereiding zijnde Time II van Wintersun kunnen staan. De vergelijking die ik wil maken is voor alle duidelijkheid met de “goede” Wintersun: die van Starchild en Sons Of Winter And Stars (niet de Wintersun van we-bouwen-een-bubbelbad-en-maken-een-saaie-plaat-die-helemaal-geen-ruk-met-Vivaldi-te-maken-heeft). Zoals Wintersun in beste doen, verstaat Vanaheim de kunst om verschillende variaties op eenzelfde melodie of riff te brengen die allen even sterk zijn. Zo zorgt de band voor veel afwisseling binnen de langere nummers en is er toch voldoende herkenbaarheid die het geheel sterker maakt. Vaak wordt een riff op een andere manier ingezet om dan terug te grijpen naar het stuk dat er net voor gespeeld werd en dit werkt wonderwel.
Verdere referenties zijn Equilibrium ten tijde van klassieker Sagas en een scheut Ensiferum. Hoewel het geluid van die bands hier en daar echt herkenbaar is, smeedt Vanaheim in totaliteit zijn eigen meesterwerk. Luister – nog steeds in het openingsnummer – maar eens naar de plotse, prachtige versnelling vanaf minuut drie, die dan ook nog opgevolgd wordt door een Blind Guardian-achtig loopje om over te gaan naar het mid-tempo refrein. Achtergrondzang van de bandleden begeleidt het nummer naar het eerste rustpunt halfweg: een mooi stukje gitaar, accordeon en viool (de viool wordt trouwens verzorgd door Rikke Linssen, ook actief in Sowulo). Zonder noemenswaardige overgang gooit Vanaheim er weer de beuk in: live zal dit wat geven! Naar het einde toe horen we nog stevige blast beats en golft Uit Steen Geslagen nog een paar keer van zacht naar hard en terug. De variatie binnen één nummer is in mijn ogen soms waarlijk fenomenaal.
Die variatie maakt een bespreking per nummer ondoenbaar. Toch moet Reuzenspraak apart vermeld worden: na een weinig opvallend begin volgt een prachtnummer. Eén van dé hoogtepunten van het album is te horen na ongeveer twee en een halve minuut: Vanaheim combineert een slepende, machtige headbangriff met afwisselende, harmonieuze koorzang. Ook tekstueel is dit zeer sterk waarbij de grens tussen droom en werkelijkheid vervaagt (“Slaap in haar ogen – Bloed aan haar handen – Moedig leest zij elke nacht het verhaal aan de reuzen voor”).
Nu vind ik bovenstaande zin persoonlijk in alle bescheidenheid een geslaagde afsluiter voor een al behoorlijk lange bespreking. Maar sta me toe, beste lezer, af te ronden met het voorlaatste nummer, Verloren. Een rustig intermezzo, de stilte voor de storm die het dramatische Gevallen In De Nacht voorafgaat. Deze paragraaf lijkt misschien wat lang voor drie en een halve minuut rustige muziek op een krachtige epische metalplaat, maar dit nummer zorgt ervoor dat Een Verloren Verhaal niet enkel energiek, geweldig en bombastisch is, maar ook een hart en ziel heeft. Waar de rustige stukken muziek elders op het album ook mooi en sfeervol zijn, wordt hier een meer gevoelige snaar geraakt. Met een gedragen stem zingt Zino op authentieke wijze, begeleid door akoestische instrumenten, het droevige nummer. Het laatste refrein wordt in samenzang gebracht, waarbij ook het gevoelige stemgeluid van Rozemarijne Margaretha Christina te horen is, de partner van Zino. Kippenvel ten top!
Nooit verwacht dat een folkmetalplaat zo’n indruk op mij zou maken. De aanstekelijke muziek, de energie, het spelplezier, de variatie, bombast, de gevoelige snaar tussen al het muzikale geweld, het verhaal, de vormgeving… alle elementen zorgen samen voor een parel van een album. Hoewel ik het vooral van black metal en (funeral) doom moet hebben, reserveer ik geheid een plekje in mijn top drie van mijn jaarlijstje 2022 voor Een Verloren Verhaal!
Score:
92/100
Label:
Eigen beheer, 2022
Tracklisting:
- Uit Steen Geslagen
- Onbevangen
- Rusteloos
- Reuzenspraak
- Verloren
- Gevallen In De Nacht
Line-up:
- Zino van Leerdam – Zang
- Michael van Eck – Gitaar, achtergrondzang
- Mike Seidel – Basgitaar, achtergrondzang
- Bram Trommelen – Drum
- Rikke Linssen – Viool (sessiemuzikant)
Links: