Op de eerste drie albums stuurde Transatlantic koersvast naar een grootse vorm die gestalte kreeg met het onvolprezen The Whirlwind. Op het vierde album Kaleidoscope leek de samenwerking tussen de heren Stolt, Morse, Portnoy en Trewavas een beetje uitgeblust. Niet dat het album slecht te noemen is, maar de composities missen de spanning van het eerdere werk. Datzelfde geldt overigens voor het andere werk van de belangrijkste songwriters Neal Morse en Roine Stolt rond die tijd. Het was de aanwezigheid van Daniel Gildenlöw op Kaleidoscope waardoor het album af en toe opleefde.
Inmiddels zijn we bijna zeven jaar verder. Neal Morse heeft met Eric Gillette en Bill Hubauer in The Neal Morse Band zijn tweede adem gevonden getuige drie prima albums en ook Roine Stolt heeft dankzij nieuw bloed het geluid van The Flower Kings gerevitaliseerd. Zouden zij deze revival ook kunnen bewerkstelligen met het vijfde album van Transatlantic?
Voordat ik inga op het antwoord op deze vraag, is een toelichting bij het nieuwe album op zijn plaats. De heren van Transatlantic hebben het zich namelijk onnodig moeilijk gemaakt. Er zijn immers niet één, niet twéé, maar zelfs drie versies van dit album. Helaas niet voor de prijs van één. De liefhebber mag voor elke editie apart de portemonnee trekken. In deze review beperk ik me tot twee versies. De derde versie, een 5.1-mix van de besproken versies, is op moment van schrijven niet beschikbaar.
Na een schrijfsessie in de studio van Roine Stolt in 2019, bleek er genoeg materiaal om een dubbelalbum uit te brengen. Een deel van de band (Neal en Pete) voelde er meer voor om het album terug te brengen tot één CD om het geheel enigszins toegankelijk te houden. De andere helft van het kwartet had meer trek in een dubbelalbum. Uiteindelijk wordt het compromis gesloten om twee versies uit te brengen, een dubbelalbum én een ingekorte versie. Uit interviews met vooral Roine Stolt en Neal Morse is op te maken dat het meer dan een compromis is en dat beide heren duidelijk van mening verschilden over hoe het album moest klinken. Dat verschil in mening heeft ertoe geleid dat Roine Stolt kapitein werd van de Forevermore-editie van dit album (de lange versie) en Neal Morse de leiding kreeg over het opnameproces van de The Breath Of Life-versie.
Beide albums bevatten dus muziek uit dezelfde schrijfsessie, maar het is te kort door de bocht om te stellen dat de Neal-versie een samenvatting is van de Roine-versie. Ook al komen veel nummers op beide versies voor, de arrangementen en zanglijnen zijn soms compleet anders. Het verschil in benadering komt al tot uiting in de uitvoering van de overture. Neal zet prominent in op gebruik van toetsen en Roine legt de nadruk meer op gitaar en kijkt niet op een solo meer of minder. Daarbij duurt zijn versie ook nog eens anderhalf keer zo lang: het verschil in beide versies in een notendop. Het spelletje zoek de verschillen laat ik graag aan de devote fans over. Ik laat het bij de opmerking dat er genoeg verschillen te ontdekken zijn.
Terug naar de vraag of hier sprake is van een revival na het mindere Kaleidoscope: helaas moet het antwoord op deze vraag ontkennend zijn. Weliswaar grijpt de band terug naar thema’s van het debuut (de opbouw van Reach For The Sky (Neal-versie)/Heart Like A Whirlwind (Roine-versie) doet erg denken aan All Of The Above) en The Whirlwind (zie wederom Reach For The Sky/Heart Like A Whirlwind), maar daarmee klinkt The Absolute Universe eerder als een zoveelste rondje om de kerk dan een verfrissende nieuwe ontdekkingsreis. Het zijn met name de nummers en passages die een duidelijke Morse-signatuur kennen waar de voorspelbaarheid (gebruik van modulatie, herhalingen in half tempo, sus4-naar-maj-resolutie) wel erg begint toe te slaan.
Een slecht album is/zijn The Absolute Universe zeker niet. Dit kwartet bestaat uit topmuzikanten die allemaal uitstekend invulling geven aan de geschreven muziek. Ondanks het voorspelbare karakter van de nummers valt er genoeg te genieten van mooie melodieën en harmonieën. En met nummers als The Greatest Story Never Ends, waarbij de versie van Roine mijn voorkeur heeft, en Looking For The Light, staan er wel degelijk sterke nummers op dit/deze album(s).
Over de zang heb ik wel iets aan te merken. Neal Morse is duidelijk de beste zanger van de band. De zang van Roine Stolt is weliswaar beperkt maar heeft een zekere zeggingskracht en ook Mike Portnoy is als zanger gegroeid. Waarom men Pete Trewavas ook zo nodig wil laten zingen, is mij een raadsel. Onvast en onzeker zingt hij zich door zijn partijen heen. Het nummer Solitude, in potentie één van de betere nummers, wordt gewoon om zeep geholpen.
The Absolute Universe klinkt dankzij de productie van Rich Mouser top, waarbij hij voor beide versies duidelijk andere keuzes heeft gemaakt voor de mix. Welke versie van dit album kun je nu het beste kiezen om mee te beginnen? Als fan van deze mannen maakt het niet uit en koop je toch ongehoord alle versies of ga je voor de boxset waarin alles op CD, LP en Blu-ray te vinden is. More Is Never Enough, toch? Gaat je voorkeur uit naar het werk van Neal Morse dan begin je met The Breath Of Life. Hou je meer van The Flower Kings? Dan is Forevermore jouw versie. Wil je iets vernieuwends horen? Sla dan deze release gerust over.
Score:
71/100
Label:
Inside Out Music, 2021
Tracklisting:
The Absolute Universe: Forevermore
- Overture
- Heart Like A Whirlwind
- Higher Than The Morning
- The Darkness In The Light
- Swing High, Swing Low
- Bully
- Rainbow Sky
- Looking For The Light
- The World We Used To Know
- The Sun Comes Up Today
- Love Made A Way (Prelude)
- Owl Howl
- Solitude
- Belong
- Lonesome Rebel
- Looking For The Light (Reprise)
- The Greatest Story Never Ends
- Love Made A Way
The Absolute Universe: The Breath Of Life
- Overture
- Reaching For The Sky
- Higher Than The Morning
- The Darkness In The Light
- Take Now My Soul
- Looking For The Light
- Love Made A Way (Prelude)
- Owl Howl
- Solitude
- Belong
- Can You Feel It
- Looking For The Light (Reprise)
- The Greatest Story Never Ends
- Love Made A Way
Line-up:
- Roine Stolt – Gitaar, zang
- Neal Morse – Toetsen, zang
- Pete Trewavas – Basgitaar, zang
- Mike Portnoy – Drums, zang
Links: