Eén van de hoogtepunten van 2021 was voor mij dit Vanagandr van de veteranenkrijgers van Thyrfing. Ik was dan ook wat verbaasd dat dit album niet eens de top 100 van de Zware Metalen jaarlijst haalde. En ik was al helemaal verbaasd dat op onze webstek nog geen bespreking van Vanagandr verschenen was! Aangezien het voorgaande werk van de Zweden, het machtige De Ödeslösa, inmiddels acht jaar achter ons ligt, is het dus goed mogelijk dat deze release aan de aandacht van u, trouwe Zware Metalenlezer, ontsnapt is. En dat zou zonde zijn!
Hopelijk vergeeft u mij onderstaande korte geschiedenisschets over deze vikingen. Thyrfing vecht zich namelijk al langer dan een kwarteeuw naar het Walhalla. Daar waar de eerste worpen, Thyrfing (1998) en Valdr Galga (1999), vooral uitblonken in enthousiasme en strijdlustige vrolijkheid, sloeg men met Urkraft (2000) een meer experimentele weg in. Het navolgende Vansinnesvisor (2002) en Farsotstider (2005), die zich voorzichtig verder begaven van de feestelijke krijgsdeuntjes van weleer, worden door heel wat fans die de band van jongs af aan volgen als de creatieve piek van Thyrfing gezien (de scores op bijvoorbeeld The Metal Archives geven ook deze tendens weer). Het vertrek van de toenmalige zanger, Thomas Väänänen, werd zeer betreurd en sloot dit tijdperk af.
Zelf volg ik Thyrfing sinds het gelijknamige debuut en mijn ervaring met deze band is net omgekeerd: Urkraft kon me helemaal niet bekoren, de albums daarna waren beter maar konden naar mijn gevoel niet tippen aan Valdr Galga. Het vertrek van Väänänen vond ik op zich wel jammer, maar toen ik vernam dat Jens Rydén zijn vervanger werd, keek ik reikhalzend uit naar wat Thyrfing nog op de wereld zou loslaten. Rydén joeg de hel immers nog schrik aan als brul- en schreeuwboei bij Naglfar. Zijn soloplaat onder de naam Dead Silent Slumber (1999), een donker, gothisch zwartmetalen meesterwerk, behoort tot mijn favoriete albums van die periode.
En Hels Vite (2008) stelde niet teleur. Helemaal niet zelfs. Het einde van een tijdperk maar het begin van een nieuw. De muziek van Thyrfing was verder geëvolueerd naar een meer ernstige, mid-tempo aangelegenheid waarbij zeker nog steeds agressie, maar ook een zekere mate van contemplatie een rol kreeg. Een meer sombere, grimmige toon, waar het zwaardere timbre van Rydén perfect bij aansluit. De Ödeslösa (2013) bracht meer afwisseling, meer licht en donker, en een titelnummer als afsluiter waar ik acht jaar later nog even graag naar luister als de eerste keer dat ik het hoorde.
En nu is er dus Vanagandr. Vanagandr is een andere naam voor de mythologische wolf Fenrir, die de cover siert. Wat waren mijn verwachtingen voor deze plaat hooggespannen… Zoals ik altijd probeer te doen, had ik me ver weg van teasers en video’s gehouden om de nieuwe hap in één keer te kunnen verzwelgen (en hopelijk met veel smaak te herkauwen). En, beste lezer, met Vanagandr slaagt Thyrfing er in om alle voorgaande albums te overtreffen. Wat een nummers, wat een plaat, en opnieuw wat een dijk van een afsluiter!
Het album combineert elementen die op het eerste gehoor tegenstrijdig lijken: de agressie is weer toegenomen maar dat contemplatieve karakter ook, plagerige melodieën worden onderbroken door sombere strijkers, hoekige riffs worden afgewisseld en gecombineerd met gevoelige melodieën, en toch bestaat het geluid dat Thyrfing op Vanagandr presenteert uit een beperkt aantal ingrediënten: een stevig maar transparant gitaargeluid en enkele mooie gitaarsolo’s, bas en drum zorgen voor een mooi, vol fundament, en vooral violen en cello staan in voor de rustpunten en de vaak aanwezige zwaarmoedige toets. Geen tierlantijntjes of experimentele geluidjes dus. Stemgewijs gaat het er wel avontuurlijk aan toe: screams, grunts en gerochel (wat een strot heeft die Rydén toch!) maar ook (vaak meerstemmige) cleane vocalen.
Opener Döp Dem I Eld vliegt er stevig in en laat in het midden van het nummer voor het eerst de droevige strijkers horen. De stem van Rydén draagt mee de muziek, iets wat op dit album verschillende keren voorvalt en de impact van de muziek nog groter maakt. Smaakvolle meerstemmigheid met onderliggende blastbeats nemen kort daarna de fakkel over om het nummer terug te brengen naar het beginthema.
Rötter, het derde nummer, laat met zijn plagerige riff even aan Finntroll denken. Fredlös zet dit gevoel nog even door en valt op door het refrein, waarbij cleane vocalen Rydéns screams vergezellen.
Nu ga ik niet elk nummer apart kort beschrijven (nog ééntje tussendoor dan, om het af te leren: Träldomsord kent prachtige begeleidende cleane meerstemmigheid en de combinatie van agressie, melodie en melancholie is ijzersterk) maar de afsluiter moet gewoon vermeld worden. Jordafärd is een traag nummer maar heeft een enorme impact. Het is Groots. Met hoofdletter. Ingezet door een cello, nemen drum, bas en gitaar met de violen de slepende melodie over en openbaart zich iets geweldig moois. De opening van Game of Thrones, waar het me aanvankelijk deed aan denken, kan er een puntje aan zuigen. De melodie komt terug als refrein met de dragende stem van Rydén die er een emotionele mokerslag van maakt. Naar het einde van het nummer toe wordt hier nog kort een sopraan aan toegevoegd, die het kippenvel nog versterkt.
Thyrfing heeft ondanks zijn lange carrière zelden de erkenning gekregen en het succes gehad die bands met evenveel jaren op de teller door de jaren heen wél kregen (Ensiferum, Equilibrium, Finntroll). De evolutie van hun geluid heeft voor- en tegenstanders gekend. De kwaliteit van in het bijzonder de voorgaande albums kan echter niet ontkend worden. Met Vanagandr zet Thyrfing de stijgende lijn door en heeft de band zich een plaatsje in mijn top drie van 2021 verzekerd. Hopelijk hoeven we dit keer niet opnieuw acht jaar te wachten op het vervolg.
Score:
90/100
Label:
Despotz Records, 2021
Tracklisting:
- Döp Dem I Eld
- Undergångens Länkar
- Rötter
- Fredlös
- Järnhand
- Håg Och Minne
- Träldomsord
- Jordafärd
Line-up:
- Jens Rydén – Zang
- Patrik Lindgren – Gitaar
- Fredrik Hernborg – Gitaar
- Joakim Kristensson – Basgitaar & keyboards
- Dennis Ekdahl – Drum
Links: