Shining – One One One
Indie Recordings, 2013
Jazzmetal. Als er één term is waar ik me mateloos aan kan ergeren dan is deze het wel. Alleen het idee van een combinatie van deze twee stijlen roept beelden bij me op van overdreven lange improvisaties door een saxofonist die kijkt alsof hij zojuist drie citroenen naar binnen heeft gewerkt. Niets dan respect voor de mensen die zich door een paar jaar aan jazz-harmonie heen werken (de quantum-mechanica onder de muziektheorie), maar laat metal alsjeblieft gewoon metal zijn. En dat is alles wat jazz niet is. Simpel als dat.
Dan zal je je nu wel afvragen waarom van alle redacteuren ik degene ben die deze review schrijft? Als je zo’n hekel hebt aan het genre ben je duidelijk niet de uitgekozene om er iets over te schrijven. En daar zou je helemaal gelijk in hebben, ware het niet voor het feit dat Shining net zo min jazz-metal speelt als hun Zweedse naamgenoten. Noem het avant-garde metal, noem het progressive, noem het blackjazz zoals zij dat zelf doen. Maar noem het alsjeblieft geen jazz-metal. Alweer drie jaar geleden kwam volgens velen het muzikale hoogtepunt in de carrière van de band tot dan toe uit in de vorm van hun vijfde album waar zij simpelweg de titel Blackjazz aan gaven. In dit album was de transformatie van jazz-kwartet naar de intense, hardere en soms absurde stijl die ze nu spelen compleet. De wortels uit de jazz waren nog steeds herkenbaar, het meest duidelijk in de saxofoon bespeeld door de kundige handen van Jørgen Munkeby, maar andere invloeden vanuit de progressieve rock tot aan de 20e-eeuwse klassieke muziek zorgden ervoor dat er uiteindelijk een compleet nieuw geluid ontstond.
Wat is er moeilijker dan een alom geprezen album opvolgen? Je hebt duidelijk op je vorige album iets gedaan wat veel mensen graag horen, maar ga je hiermee door of ontwikkel je sound weer verder met het risico dat het nieuwe album minder in de smaak valt? Wat je ook doet, je doet het nooit goed en als je slim bent doe je gewoon lekker waar je zelf zin in hebt. Dat is ook duidelijk de richting waar Shining op One One One voor heeft gekozen. De lijn van Blackjazz wordt doorgezet, maar zonder dat je het gevoel hebt dat de band zichzelf probeert te emuleren. Alle stijlelementen die ik hierboven noemde zijn nog steeds in al hun glorie aanwezig en vanaf de opener I Won’t Forget is het meteen duidelijk dat dit in veel opzichten het album is waar de meeste nieuwere fans op hoopte.
Wat verder in het album aangekomen komen er echter wel wat verschillen bovendrijven. De nummers zijn vaak meer refreingericht, met in bijvoorbeeld The One Inside en Off the Hook (hoe toepasselijk) zelfs iets wat men andere stijlen een “hook” zou noemen. De langere composities zijn verdwenen en maken plaats voor een negental nummers die rond de drie à vier minuten klokken. Met een dikke vijfendertig minuten is One One One dan ook aan de korte kant, zeker voor een band die een paar jaar geleden in samenwerking met Enslaved nog een compositie van negentig minuten produceerde. Maar eigenlijk is dit voor deze compactere vorm van schrijven ruim genoeg en voelt het meer dan ooit tevoren als een coherent en samenhangend album.
Toch mis ik iets op dit album, en dat is variatie. De band begeeft zich eigenlijk bijna constant in de hoogste versnelling, en na een tijdje wordt dit toch wel erg vermoeiend. Ik mis een nummer als Omen of het tweede deel van The Madness And The Damage Done om even op adem te komen en me vervolgens weer met volle kracht op het volgende nummer te storten. Kleine uitzondering is de heerlijke saxofoonsolo aan het begin van How Your Story Ends. Juist het contrast tussen het eenzame getergde geluid van Munkeby en de onstuimige metal daarna zorgt dat dit één van de hoogtepunten van het album is, en veel harder aankomt dan de andere nummers.
Maar goed, bij een band als Shining is dit natuurlijk allemaal relatief. We hebben het hier over vijf topmuzikanten die een geweldig album neerzetten, en die heel ver boven het niveau van de meeste andere bands uitstijgen. Elk van de nummers op One One One heeft de potentie om live de zaal compleet omver te blazen en ik wacht dan ook met smart op mijn eerste kans om dit spektakel live mee te maken. Deze Noren bewijzen hier bovenal dat ze nog steeds in de absolute top van de hedendaagse metal horen en ik verwacht dit album dan ook zeker in mijn jaarlijst te plaatsen. Maar ondanks de hint in de titel helaas niet op plek nummer één.
Tracklisting:
- I Won’t Forget
- The One Inside
- My Dying Drive
- Off the Hook
- Blackjazz Rebels
- How Your Story Ends
- The Hurting Game
- Walk Away
- Paint the Sky Black
Line-up:
- Jørgen Munkeby – Vocals, saxophone, guitar, EWI
- Torstein Lofthus – Drums
- Tor Egil Kreken – Bass
- Bernt Moen – Keyboards, synths
- Håkon Sagen – Guitars
Links: