Opeth – In Cauda Venenum

De progressieve metallegendes uit Zweden zijn weer terug op het menu! De mannen van Opeth brengen het inmiddels dertiende studioalbum, getiteld In Cauda Venenum. Ooit begonnen als (progressieve) death metal, is het huidige vijftal sinds een aantal jaar getransformeerd naar wat meer progressieve rock. De grunts zijn achterwege gelaten en de psychedelische invloeden van de jaren ’70, alsook een grotere dosis avant-rock, zijn meer naar voren gehaald. In Cauda Venenum is het vierde album waarop men deze vernieuwde sound presenteert. Heeft Opeth dit nu weten te perfectioneren?

Deze recensie is iets anders dan normaal, daar ik niet één, maar twee (!) albums voor mijn kiezen krijg. Opeth brengt het nieuwe album namelijk uit in een Engelse en een Zweedse versie. Het idee om dit album in het Zweeds te doen ontstond toen Mikael zijn kinderen naar school bracht en na uitvoerig overwegen van het concept, de risico’s en mogelijke beloningen, was de keuze gemaakt. Het is niet voor het eerst dat Mikael in de muziek naar zijn moedertaal grijpt. Op de special edition van het album Watershed (2009) is de cover Den Ständiga Resan te vinden en op Pale Communion (2014) staat een live cover van Var Kommer Barnen In. Niet wetende of de fans en volgers van de band het zouden waarderen als het volledige album enkel in het Zweeds verkrijgbaar zou zijn, besloot Mikael om ook een Engelse versie te maken.

In Cauda Venenum (Engelse versie) – Ze mogen dan wel geen death metal meer maken en gestopt zijn met deathgrowls, maar heavy is het nog steeds. Waar de opener rustig opbouwt met een leuk riedeltje op de toetsen en een basismelodie dat zo rechtstreeks uit het universum van Tron zou kunnen komen, begint het tweede nummer Dignity groots en bombastisch. Lekker zwaar, maar wel op een eigentijdse en (een vernieuwde) Opeth-achtige manier. Opvallend in deze track is de speech van een ex-eerste minister van Zweden, welke gebruikt is om de luisteraar in het nummer te trekken. Een speech, die naar zeggen van Mikael gaat over een nieuwjaarsresolutie van 1969. De derde track en tevens de eerste single pakt nog even door in de categorie ‘zwaar’, maar de transformatie vindt plaats na een goede vijf minuten. Een prachtig stukje akoestisch gitaarwerk treedt naar de voorgrond, gepaard met cleane vocalen en een simpele, maar zeer goed geplaatste basgitaarlijn. Dit is één van de tracks waarin ook meer geëxperimenteerd wordt en dat maakt het een interessante luisterervaring.

De verrassingen en vernieuwingen blijven opduiken met tracks als Next of Kin, The Garotter en Lovelorn Crime. Laatstgenoemde is een prachtige track, vrij kalm en beladen, en bevat een briljante solo van Fredrik. Het nummer Universal Truth pakt weer flink uit in de avant-garde hoek, tot halverwege het nummer een omslag komt naar een haast filmisch momentje van euforie versus wanhoop. Het draagt een droevige ondertoon, maar de bijzondere notenprogressie misleidt de luisteraar soms en zorgt voor een mix aan emoties.

Voor de liefhebbers van het brutere (lees: oudere) werk van de band is er een ‘schrale’ troost te vinden in de track Charlatan. De rauwe gitaren met een flinke lading distortion zijn allicht een stuk minder geworden door de jaren heen, maar deze track bevat veruit het meeste ‘geweld’. Knap is ook hoe in dit nummer de climax opbouwt en dan vervolgens de luisteraar de laatste anderhalve minuut meeneemt in een opnieuw filmische atmosfeer en vervolgens eindigt met een Gregoriaanse koorzang. Favorieten zijn er op deze plaat genoeg! Heart in Hand, Lovelorn Crime, Charlatan, Universal Truth en Continuum springen er voor mij bovenuit, nauw gevolgd door de rest van de nummers.

In Cauda Venenum (Zweedse versie) – Uppenbarligen musiken är densamma… o wacht, dit moet natuurlijk in het Nederlands! Ahum… Uiteraard is de muziek dezelfde als bij de Engelse versie, maar toch is de beleving van deze versie van het album een tikkeltje anders. Alle teksten zijn dus gezongen in het Zweeds en al versta ik er nauwelijks iets van (op een paar woorden hier en daar na), de tracks en de manier waarop Mikael de tekst brengt weten je toch mee te sleuren in het verhaal en de magie van In Cauda Venenum. Op de één of andere manier weet de Zweedse taal hier meer karakter en diepgang aan toe te voegen en voelt de zang een stuk natuurlijker aan. Misschien kan de Zweedse variant van het album als de ‘true version’ worden beschouwd?

Pluspunten: teveel om alles op te noemen! Het is een gewaagd concept en zelfs voor Opeth’s doen en laten een behoorlijk experiment, maar dat is wel met vlag en wimpel geslaagd. Bij elke luisterbeurt valt er iets nieuws te ontdekken in de nummers en de compositie is wederom verpletterend krachtig. De kraakheldere productie (ofwel moderne mix) zorgt voor een ultieme absorptie van de polyritmische en soms onlogische drums, de bijzonder sterk in elkaar geweven gitaarlijnen en de half zweverige zanglijnen. Met het opschroeven van de orkestratie op het album doet het op meerdere momenten redelijk filmisch aan, waardoor de luisteraar echt wordt meegezogen in het verhaal.

Minpunten: gelukkig bar weinig en zelfs verwaarloosbaar naar mijn idee, maar de opgeschroefde hoeveelheid orkestratie krijgt soms een beetje de overhand en leidt bij vlagen af van de muziek. Het tweede punt wat ik kan bedenken, is dat er aardig wat samples van gesproken tekst in de nummers voorkomen. Dit specifieke punt van kritiek is natuurlijk relatief en eerder een persoonlijke minpunt, daar ik daar nooit echt fan van ben geweest.

Eerder stelde ik mijzelf de vraag of Opeth met In Cauda Venenum zijn nieuwe sound heeft weten te perfectioneren… Nou, absoluut! Van de laatste vier albums is dit bij verre het meest ontwikkelde, volwassen album en hebben we Opeth te pakken op zijn best. Het moge dan ook duidelijk zijn dat deze band nog lang niet klaar is om de handdoek in de ring te gooien en dat er een nieuwe era van Zweedse prog is aangebroken. Liefhebbers van de nieuwe sound van de band en liefhebbers van het progmetalgenre kan ik dan ook met het volste vertrouwen aanraden om beide versies van het album aan te schaffen.

Score:

92/100

Label:

Nuclear Blast Records, 2019

Tracklisting:

  1. Garden of Earthly Delights / Livets Trädgård
  2. Dignity / Svekets Prins
  3. Heart in Hand / Hjärtat Vet Vad Handen Gör
  4. Next of Kin / De Närmast Sörjande
  5. Lovelorn Crime / Minnets Yta
  6. Charlatan
  7. Universal Truth / Ingen Sanning Är Allas
  8. The Garroter / Banemannen
  9. Continuum / Kontinuerlig Drift
  10. All Things Will Pass / Allting Tar Slut

Line-up:

  • Mikael Åkerfeldt – Zang, gitaar
  • Fredrik Åkesson – Gitaar
  • Martin Mendez – Basgitaar
  • Joakim Svalberg – Keyboard
  • Martin Axenrot – Drums

Links: