Het is een warme, zonnige lentedag in april. “Hoog tijd voor die review van het nieuwe album van Helheim”, denk ik dan. Groot feest, want dit is hun tiende langspeler! Helheim is dan ook een band die al een hele tijd meedraait (27 jaar om precies te zijn). Ik had hier graag ter introductie “True Norwegian Viking Metal” willen schrijven (heb dat bij deze dus toch gedaan, hehe), maar hoewel ze uitsluitend in het (Oud-)Noors zingen, vind ik dit in het geval van Helheim niet helemaal correct, want in het parcours dat zij in die 27 jaar hebben afgelegd, zaten best wel wat onverwachte wendingen. In hun jonge jaren leunde de muziek nog heel dicht aan bij black metal, zoals bijvoorbeeld op het uitstekende Av Norrøn Aett (1997), maar gaandeweg kwamen daar wat progressieve elementen bij en af en toe slopen er wat death- en thrashinvloeden binnen, zoals op Yersinia Pestis (2003). Op de laatste albums leek Helheim dan toch te kiezen voor een onmiskenbaar vikingmetalgeluid met epische, krachtige nummers, steeds vaker afgewisseld met clean vocals en atmosferische elementen. Helheim is een band die sfeervolle folkgeïnspireerde songs kan maken, maar evengoed regelrechte beukers zoals het geweldige Jernskogen (op Blod & Ild (2000)) en het thrashy Northern Forces (op Kaoskult (2008)). Een grootmacht binnen het genre toch wel.
Rekening houdend met deze evolutie en het geluid van de voorbije twee albums RaunijaR (2015) en LandawarijaR (2017) dacht ik dus wel min of meer te kunnen voorspellen wat ik van dit Rignir zou mogen verwachten: krachtige vikingmetalsongs met heel wat sfeer en af en toe wat cleane zang er doorheen gemengd. Maar Rignir werd uiteindelijk toch een verrassing.
Wanneer titelsong Rignir van start gaat, heb ik even het gevoel dat ik naar een rockband aan het luisteren ben (die eerste seconden lijken echt regelrecht uit een Stereophonics album te komen, waar overigens niks mis mee is). De cleane zang en de songstructuur zijn dermate toegankelijk dat dit nog weinig met metal te maken lijkt te hebben. Pas wanneer de tweede stem aansluit en er een samenzang ontstaat, begeleid door iets steviger klinkende gitaren, toont Rignir echter zijn ware kracht. Ik besloot dus even die metalbril af te zetten en zo objectief mogelijk dit lied te laten binnensijpelen. Uiteindelijk is Rignir (het nummer) dan misschien niet direct wat ik had verwacht, maar het is zonder twijfel een prima song. Een oorwurmpje ook: momenteel staat het ergens diep in mijn hoofd op constant repeat en eigenlijk vind ik dat niet eens zo heel erg. Dus ok, tot zover is alles prima en daarmee weten we dan ook alweer met welk nummer Noorwegen volgend jaar het Eurovisiesongfestival zal winnen.
Op naar Kaldr. Een furieuze start doet vermoeden dat we ter afwisseling van het openingsnummer nu een stevige portie vikinggeweld te horen zullen krijgen. En voor de eerste twee minuten van deze song klopt dit ook, maar daarna kiest Helheim opnieuw voor een goed in het gehoor liggende, cleane samenzang. De tweede helft van Kaldr laat precies horen wat de heren van Helheim met dit album willen uitdrukken: troosteloosheid, melancholie, eenzaamheid. De band heeft zich voor het conceptalbum Rignir deze keer laten inspireren door het (slechte) weer in hun thuishaven Bergen tijdens de herfst- en wintermaanden. Bergen is zó synoniem met regen dat ze er zelfs een eigen regenlaarzenmode hebben ontwikkeld, maar misschien is dit wat naast de kwestie. Feit is dat Bergen tijdens die koude, donkere maanden inderdaad heel troosteloos kan zijn, en dat hoor je dus ook in de nummers van Rignir, dat toepasselijk genoeg letterlijk “regen” betekent. Geweldig nummer overigens, dit Kaldr (“koude” in het Oud-Noors), en het lijkt ook beter te passen op een vikingmetalplaat dan Rignir. Het wordt ondertussen duidelijk dat de cleane zang op Rignir een veel prominentere rol inneemt dan op hun vorige albums. Een begrijpelijke keuze, want het Oud-Noors waarin de teksten geschreven zijn leent zich dan ook zeer goed voor dit soort muziek. Tegelijkertijd blijven donkere, neerslachtige gevoelens als een leidmotief doorheen dit album verweven. Op Hagl (jawel, dit weertype hoef ik zelfs niet te vertalen) hoor je zelfs letterlijk de regen en hagel neervallen.
Hoewel het daarop volgende Snjóva (“sneeuw” dus) een aangenaam, rustig nummer is dat goed in het gehoor klinkt en op Ísuð (“ijskoud”) zelfs eventjes een vette grom te horen is, wordt het niveau van de eerste twee nummers niet meer gehaald. Ook is er behoorlijk weinig variatie in tempo en zangstijl en zijn er geen noemenswaardige sfeerelementen, waardoor er na een tijdje wel een gevoel van verzadiging optreedt. Cleane vocalen blijven de norm, en dat is op zich niet echt een probleem, ware het niet dat vooral op Ísuð en Vindarblástr (hiervan heb ik de vertaling niet gevonden maar het klinkt als “windstoot”) een hese, geforceerde hoge stem gehanteerd wordt die niet altijd even zuiver en toonvast klinkt. Het is duidelijk de bedoeling om met dit stemgebruik zowel veel gevoel als veel kracht in de muziek te leggen, maar deze technische foutjes ondermijnen wel de geloofwaardigheid hiervan. De twee afsluiters Stormviðri (“stormweer”) en Vetrarmegin (“De Belangrijkste Winter”) zijn vrij anonieme rocksongs en dus krijgen we jammer genoeg geen memorabele ontknoping.
Ik heb het gevoel dat Rignir, hoewel met de beste bedoelingen geconcipieerd, wat af te rekenen heeft met de beperkingen die een conceptalbum met zich meebrengt. Hoewel ik het thema op zich goed gekozen vind en de melancholie zeker te horen is in de muziek, vind ik het gebrachte materiaal kwalitatief niet sterk genoeg. Echt slecht is het allemaal zeker niet, maar de meeste songs geraken niet verder dan de middelmaat, met uitzondering dan van de eerste twee. Er is ook vooral veel aan kracht en intensiteit ingeboet. Ik vind dit persoonlijk wel jammer, want het verleden heeft aangetoond dat Helheim tot veel grootsere zaken in staat is. Een gemiste kans voor dit jubileumalbum dus. Eindconclusie: misschien toch geen plaatje voor een warme, zonnige lentedag in april? Voor wie zich toch graag deze treurige vikingliederen wil aanschaffen: Rignir is verkrijgbaar op CD én vinyl.
Score:
67/100
Label:
Dark Essence Records, 2019
Tracklisting:
- Rignir
- Kaldr
- Hagl
- Snjóva
- Ísuð
- Vindarblástr
- Stormviðri
- Vetrarmegin
Line-up:
- V’gandr – Stem, Basgitaar
- Hrymr – Drums
- H’grimnir – Stem, Gitaar
- Reichborn – Gitaar
Links: