Evoken – Hypnagogia

Na zes jaar is het zover! Een nieuwe plaat van Evoken! De Amerikaanse pionier van het funeral doom/deathmetalgeluid behoeft voor de kenners geen nadere introductie. Maar omdat ik zelf ooit eens door een forumgenoot op Zware Metalen werd getipt en er daarna een wereld voor mij open ging, zal ik toch in een korte inleiding voorzien. Het debuutalbum Embrace The Emptiness werd twintig jaar geleden op de wereld losgelaten. Een schitterend debuut voor zowel funeral- als deathliefhebbers. Gevolgd in 2001 door Quietus. Ook dit tweede album werd zeer goed ontvangen en bejubeld in de metalscene. Door velen word Quietus nog steeds gezien als het beste album van Evoken. De sfeer is bijzonder duister en naargeestig maar daarnaast ook melancholisch en loodzwaar. Nummer drie Antithesis Of Light (2005) ligt in het verlengde van Quietus en het is een kwestie van smaak welke van de twee men prevaleert. De volgende twee albums A Caress Of The Void (2007) en Atra Mors (2012) zetten vol in op sferische en zware elementen. Griezelig, duister, doch empathisch. Zonder enkele uitzondering verbleven al deze albums maanden lang in mijn cd speler zonder eruit te komen. Alsof een bovennatuurlijke kracht bezit van je neemt en telkens dwingt om opnieuw te luisteren. Gaat dit met Hypnagogia ook gebeuren?

Het antwoord is volmondig ja! En dan te bedenken dat dit zeker geen tweede Quietus is. Waar Quietus mij vrijwel direct de stuipen op het lijf joeg en mij tot op het bot intrigeerde, gebeurt hier tijdens de eerste luisterbeurt vrij weinig. Daarom zullen de Quietus-liefhebbers over het algemeen in eerste instantie een beetje teleurgesteld zijn. In essentie is Hypnagogia namelijk geen grote zwarte kolk waar je in verzuipt. Maar wees niet getreurd, het album bevat wel degelijk een aantal loodzware verstikkende momenten. Hypnagogia is tevens het eerste conceptalbum van de band. Het legt een metaforisch verband tussen de psychische toestand van een soldaat die gewond raakt tijdens de Eerste Wereldoorlog in relatie tot enkele persoonlijke ervaringen van tekstschrijver en drummer Vince Verkay. Het voert te ver door om het concept in deze recensie volledig toe te lichten, maar het komt erop neer dat deze soldaat is voorgelogen, gewond is geraakt en zijn leven aan hem voorbij ziet gaan. Tijdens zijn laatste uren besluit hij om te beschrijven wat hij ziet en voelt alvorens hij uiteindelijk sterft. Een buitengewoon interessant gegeven, zeker als je je bedenkt dat de term ‘hypnagogia’ de staat van bewustzijn die ervaren wordt in de periode tussen het wakker zijn en in slaap vallen aanduid. Dat kun je nog beter plaatsen als je naar het instrumentale titelnummer luistert. Het is een door keyboard ingeleid mysterieuze track inclusief fade out. Iets soortgelijks valt voor van slaaptoestand naar wakker worden, de zogenaamde ‘hypnopompic’. En ook dit is een instrumentaal nummer op het album.

Over het algemeen zijn de nummers een stuk korter dan op de voorgaande albums. Too Feign Ebullience en The Weald Of Perished Men zijn de enige tracks die boven de tien minuten klokken. Qua effectiviteit maakt het allemaal niets uit. Neem nou bijvoorbeeld de aftrap van The Fear After. Dit is onmiskenbaar Evoken. Omgeven in de duisternis tussen spookachtige figuren is het wachten op de ijle schreeuw van de leadgitaar. Daarna volgt snel het startsein middels enkele memorabele gitaaraanslagen om er vervolgens loodzwaar en traag in te beuken. De basgitaar is prima hoorbaar en geeft een extra dreunend effect. Al vrij snel komt er een afwisseling met een uiterst melancholische passage die prachtig wordt ondersteund door cello arrangementen en de cleane verhalende zang van John Paradiso. De grunts van John Paradiso zijn voorzien van de nodige effecten zoals extra galm. Niet dat de beste man het nodig heeft. Zijn gortdroge geluid is wellicht vaak geïmiteerd echter nimmer geëvenaard. De rauwe screams brengen een prettige afwisseling en maken het geheel obscuur.

De cello-arrangementen komen op de rest van het album ook regelmatig terug, zoals tijdens Schadenfreude en Too Feign Ebullience. Het is een absolute verrijking en je merkt dat de heren nog meer de emotionele troefkaart spelen dan op voorgaande albums. Vertragingen zijn alom aanwezig en worden op de juiste momenten ingezet. Toch drukt Evoken op Valorous Consternation ook het gaspedaal in zoals we dat nog niet eerder hebben gehoord en dat resulteert in een heerlijke deathmetalpassage. Over de gehele linie kan ik wel horen dat Hypnagogia iets meer ingetogen klinkt dan wat we van Evoken zijn gewend. Het samenspel tussen keyboard- en gitaarpartijen is weer fenomenaal en voorzien van een bijna statische grandeur. Het is bovenal dynamisch gebrachte funeral doom doorspekt met een deathmetalvibe zoals alleen Evoken dat kan. Overigens ook voorzien van een zeer solide ritmesectie die bijna volledig in dienst staat als zijnde cement tussen de bakstenen. Zoals dat eigenlijk ook hoort bij funeral doom.

Daarnaast is er ook sprake van experimenteerdrift op Hypnagogia, zoals te horen is op Ceremony Of Blood. Tijdens het begin van dit nummer denk je van doen te hebben met een klassieke Evoken-opbouw. Maar dan ineens zijn daar cleane koorgezangen. Die heb ik nog niet eerder gehoord op een Evoken-album. Het ligt aan je smaak of dit je ding is. Het was voor mij dan ook even wennen. Maar in combinatie met het prachtige keyboardwerk vind ik het nu adembenemend. Zeker als de cello wederom zijn intrede doet gevolgd door een heerlijke gitaarlead.

Nee, als je dan nog niet genoeg bent leeggezogen, verwijs ik je direct naar de afsluiter The Weald Of Perished Men. Dan maar onder het mom van ‘save the best for the last’. Rijp ben je na het beluisteren voor een dikke vitamine D-shot (of een uplifting middel van eigen keuze) want zonder deze kom je de winter niet meer door. Een brullende John Paradiso “please let me die” en vervolgens clean “let me go”. Dit is pure depressieve drainage van je innerlijke wezen. Tot nul gereduceerd en nog steeds verslavend mooi waardoor je keer op keer deze kwelling wilt blijven ondergaan. Dit is Evoken. En dat is exact wat Vince Verkay in de promosheet beschrijft als zijnde een emotioneel uitputtend album.

Wel plaats ik een kleine kritische noot bij het korte instrumentale nummer Hypnopompic. Voor het concept zal dit nummer ongetwijfeld relevant zijn. Maar in vergelijking met de rest van het album doet dit nummer mij vrij weinig. Desalniettemin doet het geen afbreuk aan de kwaliteit die Evoken op Hypnagogia wederom ten gehore brengt. Als dit typerend is voor de komende albums dan is het zeker zes jaar wachten waard. En volgens mij heb ik daar voor nu voldoende mee gezegd.

Score:

95/100

Label:

Profound Lore Records, 2018

Tracklisting:

  1. The Fear After
  2. Valorous Consternation
  3. Schadenfreude
  4. Too Feign Ebullience
  5. Hypnagogia
  6. Ceremony Of Bleeding
  7. Hypnopompic
  8. The Weald Of Perished Men

Line-up:

  • Vince Verkay – Drums
  • John Paradiso – Gitaar, Zang
  • Don Zaros – Keyboard
  • David Wagner – Bas
  • Chris Molinari – Gitaar

Links: