Binnen het extreme funeraldoomgenre vervult Esoteric uit Birmingham een rol voor een nichepubliek, maar steevast met kwaliteitsproducten zoals het in 2011 uitgebrachte en bejubelde album Paragon of Dissonance. Voor mij staat de band op één en dezelfde ladderhoogte als die andere overzeese funeralgrootheid Evoken. Waar Evoken vooral bekend staat om de diepe emotionele impact, strooit Esoteric met een bijna ondoordringbare gelaagdheid om zodoende een spacey muur van geluid te creëren. Op een fundament van death metal wel te verstaan.
Aanstichter van dit alles is ene Greg Chandler, die op onnavolgbare wijze zijn keelgeluid in weet te zetten, ondersteund door het veelvuldig gebruik van reverb, echo’s en andere buitenaardse effecten. Het zevende album A Pyrrhic Existence is een conceptalbum waarbij de hooggeletterden onder ons al een idee kunnen hebben waar het hier om draait. Vrij vertaald betreft het hier een zogenaamde pyrrusoverwinning op het bestaan, of weliswaar continu winnen en tegelijkertijd falen tijdens het bestaan. Zogezegd heb je aan een pyrrusoverwinning dus niet veel. Speltechnisch zou je het kunnen vergelijken met een dubbele knock-out. Winnen van iets of iemand om uiteindelijk toch je verlies te moeten incasseren. Deze dramatische thematiek heeft een muzikale invulling gekregen met als naamdrager A Pyrrhic Existence.
Ik kan en wil als recensent niet alle nummers van deze bijzondere plaat tot in den treure bespreken, want dat zou naar mijn idee niet in dienst staan van de muzikale schatten die A Pyrrhic Existence herbergt. Bovendien is een dermate gedetailleerd werk erg lastig te beschrijven. En soms zijn woorden gewoon niet genoeg. Daarentegen wil ik jullie als lezers wel een idee geven wat er zoal valt te beleven tijdens 98 minuten Esoteric anno 2019. De fans hebben er maar liefst acht jaar op moeten wachten.
Het ruim 27 (!) minuten durende Descent opent het album en doet met vlagen denken aan de beginfase van Atra Mors (Evoken). Een openbaring van onheilspellende duisternis die allerminst comfortabel aanvoelt. Achterover leunen met de hoofdtelefoon op is wel degelijk een optie, maar er bestaat een kans dat de voorgenomen rust wreed wordt verstoord door het bij tijd en wijlen hysterische geschreeuw van Chandler. Dan volgt er tijdens de achttiende minuut een belachelijk gevoelige solo waarbij je nog net bij machte bent om je tranen weg te slikken. Ruim de helft van het eerste nummer zit er dan op. Tegen het einde van dit eerste nummer heb je het gevoel dat je er al een heel album op hebt zitten. Zo mooi, maar tegelijkertijd onaards en wreed heb ik Esoteric en funeral doom in zijn algemeenheid maar zelden gehoord.
De nummers op A Pyrrhic Existence zijn ronduit bizar, zoals het voornemen om een dierentuin te gaan bezoeken op Mars, zonder te weten welke dieren je daar kunt aanschouwen. Maar hoe vaker je deze dierentuin zal gaan bezoeken, hoe meer vertrouwd je kunt geraken met de aanwezige schepsels. Normaal gaat zoiets natuurlijk nooit worden, knap intrigerend wel degelijk! En op het eerste gehoor altijd een tikkeltje ontoegankelijk, vanwege een overdaad aan op elkaar gestapelde lagen muziek. Het geduld wordt echter zwaar beloond, want eer dit album je bij de strot pakt, is het maar lastig loskomen. Zoveel detail afleveren en dan toch de fundamenten van zowel funeral als death te kunnen behouden, dwingt daarbij veel respect af. Af en toe verliest de band zichzelf heel even in een moment van chaos, de regie blijft echter overeind. Dit geldt overigens ook voor de rustige en meer bezielende momenten, waar je echt even los van je stoel lijkt te komen, bijvoorbeeld tijdens de openingsfase van het ruim achttien minuten durende Culmination. Maar de distortion en andere benevelde gitaarresonanties klappen er al vlotjes doorheen om de urgentie van de plaat kracht bij te zetten.
Zo ook tijdens het slotstuk Sick And Tired, waarbij het mij na vele luisterbeurten opvalt dat de opbouw precies tegenovergesteld is ten opzichte van het eerste nummer Descent. Een vrij harmonieuze opening met na vier minuten een soort van fade out omslagmoment in iets onheilspellends, op monsterlijk trage wijze gebracht. De harde, gure wind tegen piepende schuurdeuren te midden van een blasfemische storm aan geluidserupties. Het minimalistische drumwerk op de achtergrond, bijna drijvend op de grote hoeveelheid aan geluidseffecten. In het eerste gedeelte staat het keyboard wat meer op de voorgrond, maar naarmate het nummer vordert, nemen de drums en gitaren het stilletjes aan weer over, om zo te evolueren tot een ruisend en verstikkend einde.
Onderscheidend ten aanzien van voorgaande albums is de grotere impact op het emotionele aura door het herhalend toepassen van rake solo’s, doorleefde grunt-dynamiek en vooral het strooien met soundscapes (Antim Yatra). In dat opzicht heb ik een beetje het gevoel dat de muzikale beweging wat meer richting het eerder genoemde Evoken gaat en in sommige gevallen geraakt het zelfs tot een Shape Of Despair. Maar zoals eerder beschreven hoeven de fans van het eerste uur niet te vrezen aangezien er genoeg harde noten gekraakt worden. De nummers zijn lang en heftig waardoor je wellicht zelden de tijd en de moed hebt om dit conceptalbum in één enkele sessie te beluisteren. Dat deert op zich niet, want de nummers zijn ook goed afzonderlijk te beluisteren.
Durf ik het te zeggen, vraag ik mij wel eens af. Is A Pyrrhic Existence het beste album van Esoteric? Het blijft een gewaagde uitspraak. De voorgangers zijn allen zowat zeer goed of zelfs uitmuntend te noemen. A Pyrrhic Existence is het beste album van Esoteric. Zo, dat is dan ook weer gezegd.
Score:
95/100
Label:
Season of Mist, 2019
Tracklisting:
- Descent
- Rotting in Dereliction
- Antim Yatra
- Consuming Lies
- Culmination
- Sick and Tired
Line-up:
- Gordon Bicknell – Gitaar, synthesizer
- Mark Bodossian – Bas, synthesizer
- Greg Chandler – Gitaar, zang
- Joe Fletcher – Drums
- Jim Nolan – Gitaar
Links: