Devin Townsend Project – By A Thread: Live in London 2011
InsideOut Music, 2012
Als Devin Townsend gezegd zou hebben dat het volledig live uitvoeren van de vier Devin Townsend Project-albums op vier opeenvolgende avonden geen opgave zou zijn geweest, had ik hem geloofd. De vier platen worden immers stuk voor stuk gekenmerkt door een redelijk (Addicted) tot bizar (Deconstruction) complexe instrumentatie, er zijn in totaal meer dan tien gastmuzikanten op te horen (plus een voltallig symfonie-orkest, op Deconstruction), en met name Deconstruction is een plaat waarvan een live-uitvoering voor de meeste stervelingen überhaupt een onmogelijkheid is. Toch gebeurde het. In 2011 speelde Devin Townsend de vier albums integraal, de eerste drie in de ULU en Ghost in de prachtlocatie van Union Chapel, te Londen. Twee dvd’s progressieve metal, één dvd ondefinieerbare Devin Townsend-metal-pop en één dvd zweverige folk… een hele opgave.
De titel ‘By a Thread’ is dan ook een beschrijving van hoe het gelukt is om dit megaproject met een betrekkelijk kleine groep mensen te voltrekken. Hoewel er uiteindelijk aardig wat mensen aan hebben meegewerkt is het pakweg een derde van de hoeveelheid mensen die aan het maken van de albums zelf meewerkte. De Devin Townsend zoals ik deze heb meegekregen (althans sinds hij van de drugs af is) is al een uitermate dankbare persoonlijkheid, maar als je voor iedere keer dat hij zijn publiek bedankt een euro zou krijgen kon je zowat deze opname aanschaffen. Nu heb ik in de twee keer dat ik Townsend live zag in de laatste drie jaar ook nog geen negatieve reactie in het publiek kunnen bespeuren, maar onterecht is dit allerminst. Hij en alle muzikanten die met hem het podium delen spelen fantastisch, en hoewel er regelmatig gebruik wordt gemaakt van overdubs moet het live een beleving van jewelste geweest zijn.
Ki, om mee te beginnen, is nog steeds de moeilijkst definieerbare plaat van de vier. De meeste nummers zijn tamelijk laid-back, maar de heavy momenten die erin zitten zijn ook wel direct kei- en keihard, wat sterk benadrukt wordt door het grote contrast van de verschillende stijlen. Al met al moet ik toch wel zeggen dat het Ki-optreden de minste van de vier optredens is. Niet alleen doordat de prachtige vocalen van Ché Dorval van tape komen, maar ook doordat Ki eigenlijk geen plaat is die zich leent voor een live-uitvoering. Het is een album dat “als album” al je volledige aandacht nodig heeft om tot zijn recht te komen, en live zorgen de stemmingswisselingen waaraan de plaat bijzonder rijk is ervoor dat het moeilijk is de show als één geheel te beleven, althans niet zodanig als de andere shows. Een slecht optreden is het daarmee overigens zeer zeker niet. Leuk detail wel dat Devin openhartig toegeeft dat hij de uitvoering van Coast verschrikkelijk vond. “Ik completely shat the bed on that one.” Nu viel dit ook wel weer mee, maar reden genoeg om het nummer in het toegift een herkasing te geven, ditmaal inderdaad beter. Uiteindelijk, niet verbazingwekkend, staat de hele act alsnog op dvd (dus het nummer tweemaal). Gelukkig maar, want de grappende, improviserende Devin Townsend is even prettig om naar te kijken als de muzikant Devin Townsend. De afsluiter van deze show is overigens wel zeer de moeite waard, een geweldige uitvoering van het meesterwerk Deep Peace (van Terria).
Addicted, mijn minst favoriete plaat van de vier, komt live verbazingwekkend genoeg wel erg goed tot zijn recht. Tijdens dit optreden is er meer contact met het publiek, en door de simpele opzet van het album en de songs gaat het spreekwoordelijke dak eraf. Het geluid is bij alle shows, ook bij deze, van zeer hoge kwaliteit, en ook over het camerawerk is niets te klagen. De tweede avond is duidelijk de party-avond, en dat zal het publiek weten ook met meezingers als Bend it Like Bender! en Hyperdrive, en natuurlijk Devin Townsend de comedian die geheel in zijn element is. Anne van Giersbergen is er in eigen persoon bij, en zingt alles prima mee. Het publiek kan een vrouw (deze althans) op het podium ook wel waarderen, en in een nummer als Supercrush blijkt ze echt van een gigantische toegevoegde waarde te zijn. Beter dan op de plaat, zou ik zeggen. Hoe dankbaar Devin zijn publiek is blijkt hier misschien wel het beste, aan het eind van Addicted loopt hij het podium af en weer op, terwijl hij wat opmerkingen maakt die erop neerkomen dat hij helemaal geen zin heeft in dat gezapige toegiftgebeuren, maar dat hij gewoon drie extra nummers speelt omdat hij het leuk vindt: een fantastische uitvoering van Pixilate, en goede uitvoeringen van Life en Kingdom. Het past in het plaatje van Devin als de muzikant die zich presenteert als iemand die vindt dat hij zijn publiek eerder dankbaar moet zijn dan andersom.
Naar de live-uitvoering van Deconstruction was ik het meest benieuwd. Tenslotte is dit met afstand de meest technisch geavanceerde plaat van de vier, en zijn er negen gastmuzikanten plus het Prague Symphonic Orchestra op te horen. Er moet uiteindelijk wel een hoop van tape gekomen zijn, dat kan moeilijk anders, maar de oplossingen die op het probleem van de grote onderbezetting zijn gevonden zijn behoorlijk creatief. Ten eerste is er een klein koor (twee mannen, twee vrouwen), dat verbazingwekkend goed de koorpartijen uitvoert. De gothic-kledij en de rare danspasjes vallen wel compleet uit de toon, maar dat moeten we maar voor lief nemen. Het probleem van de overige gastbijdragen wordt nog veel creatiever opgelost, maar daar zal ik hier niet verder op ingaan. Dat zou slechts het verrassingseffect wegnemen. Over de uitvoering kan ik maar weinig zeggen, behalve: uitstekend. Deconstruction is misschien wel de meest technisch ingewikkelde plaat van Devins hand, maar hij wordt behoorlijk accuraat nagespeeld. Met name het nummer Deconstruction zelf is een waar gekkenhuis, waar drum- en gitaarwerk op zulke snelheden opereren dat de camera het amper bijhoudt. Dit optreden kent overigens misschien wel de leukste toegift, een mini punkshow in de vorm van drie nummers van Devins eerste band, Punky Brüster. Bijzonder energiek en een leuke afsluiting van wat voor de muzikanten een gigantisch vermoeiende avond moet zijn geweest.
Dat laatste wordt bevestigd wanneer Devin op avond vier het altaar van Union Chapel betreedt. Hij is moe maar voldaan, althans bijna. Er staat nog ruim een uur aan meedeinen op de kalme tonen van Ghost op het programma. De locatie is prachtig, vindt Devin zelf ook: “What a place, holy crap.” Op die uitspraak volgde gelukkig geen blikseminslag, misschien was de lieve heer Devin Townsend goed gezind vanwege het fantastische optreden dat hij op deze locatie gaf. Net als op Ki betradt folkmuzikante Kat Epple het podium om met meerdere blaasinstrumenten de line-up compleet te maken. De akoestiek van de locatie doet veel moois met de muziek, die al van zichzelf gekenmerkt wordt door een enorme echo en galm. De belichting maakt dit optreden de mooiste van de vier in visuele termen. Dat iedereen moe is maakt tijdens het optreden niet veel uit, de muziek leent zich ervoor. Toch vaart er nog wat energie in de gelederen bij het toegift, de verrassend sterk gespeelde Fall, Radical Highway en Watch You. Overigens direct na de rest gespeeld. “Ok, we’ve been offstage. Yeah, we’re back. Yeah.” De oprechte, dankbare boodschap aan het publiek voor en na het optreden moet er ongetwijfeld voor hebben gezorgd dat deze show(s) niet snel uit het geheugen van de toeschouwers zal/zullen verdwijnen.
Al met al dus een ruime voldoende voor de uitvoeringen van Ki, Addicted, Deconstruction en Ghost. Het camerawerk is goed en het geluid is uitstekend. Daarnaast bevatten de dvd’s vier verzamelingen foto’s, videoclips van Coast, Bend it Like Bender!, Juular en Kawaii, commentaar van Townsend en een interview. Hierbovenop komen nog eens de cd-versies van alle optredens, plus een cd met alle als toegift gespeelde nummers, wat een totaal van 9 schijven maakt. Voor de “echte” verzamelaar dus zeker een aanrader. Voor de minder “echte” fan is dit nog steeds een bijzonder goede kennismaking met het werk van Devin Townsend, al is de boxset voor hen wellicht wat aan de dure kant.
Tracklisting Ki:
- A Monday
- Coast
- Disruptr
- Gato
- Terminal
- Heaven Send
- Ain’t never gonna win
- Winter
- Trainfire
- Lady Helen
- Ki
- Quiet Riot
- Demon League
- Coast (take 2)
- Synchronicity Freaks
- Deep Peace
Tracklisting Addicted:
- Addicted!
- Universe in a Ball!
- Bend it like Bender!
- Supercrush!
- Hyperdrive!
- Resolve!
- Ih-Ah!
- The Way Home!
- Numbered!
- Awake!
- Pixilate
- Life
- Kingdom
Tracklisting Deconstruction:
- Praise the Lowered
- Stand
- Juular
- Planet of the Apes
- Sumeria
- The Mighty Masturbator
- Pandemic
- Deconstruction
- Poltergeist
- Fake Punk
- Wallet Chain
- Metal Dilemma
Tracklisting Ghost:
- Fly
- Heart Baby
- Feather
- Kawaii
- Ghost
- Blackberry
- Monsoon
- Dark Matters
- Texada
- Seams
- Infinite Ocean
- As You Were
- Fall Radical Highway
- Watch You
Line-up:
- Devin Townsend – Vocals, guitar
- Dave Young – Guitar, keyboards, harmonium, mandolin, piano (Ki, Addicted, Deconstruction, Ghost)
- Brian Waddell – Bass (Ki, Addicted)
- Jean Savoie – Bass (Ki, Ghost)
- Mike Young – Bass (Ki, Deconstruction)
- Dirk Verbeuren – Drums (Ki, Deconstruction)
- Ryan van Poederooyen – Drums (Ki, Addicted)
- Mike St-Jean – Drums (Ki, Ghost)
- Kat Epple – Flute, ewi, vocals (Ki, Ghost)
- Anneke van Giersbergen – Vocals (Addicted)
- Mark Cimino – Guitar (Addicted)
- April Jayne Amos – Choir (Deconstruction)
- Caroline Campbell – Choir (Deconstruction)
- Josh Bevan – Choir (Deconstruction)
- Luke Holmes – Choir (Deconstruction)
- Chrys Johnson – Guitar (Ghost)
Links: