Om maar eens een inkijkje te geven in de “range” van onze redactie: toen ik binnen de promoverdelingchat aangaf mijn oog/oor te hebben op de nieuwe Changeling reageerde een van mijn collegae (de oudere) terecht direct met “dat is Tom Geldschläger toch?” Een ander (de jongere) zei onder toevoeging van een aantal smileys: “Ik moest vooral denken aan Tingeling!”. Nou vooruit Hoogkamer, dat is misschien mild vermakelijk, maar wat moeten we daar verder mee? Jullie hebben gelijk ook. Ik zit hier eigenlijk gewoon wat uit te stellen, want hoe ga ik in hemelsnaam/helsnaam (kies zelf maar) in woorden uitdrukken wat eerder genoemde Tom hier met en op Changeling brengt? Laat ik maar met wat feitelijke info beginnen. Dat is misschien nog wel het meest veilig.
Goed, Tom Geldschläger dus. Een Duitse progdeathgitaarvirtuoos die – al dan niet gebruikmakend van de naam Fountainhead – in het verleden al menig kaak op de grond deed klappen met virtuoze (fretloze) gitaarfratsen en fraaie composities. Je kunt hem, net als mijn ene collega dus, kennen van een band als Obscura en bijdragen aan werk van Belphegor en Hannes Grossmann. Of hij is aan je voorbij gegaan natuurlijk, maar dan is Changeling een meer dan goede reden om daar verandering in te brengen. Al was het alleen maar om de moeite die hij heeft gedaan om van deze plaat een meesterwerk te maken.
Jaren van zijn arbeid, inspiratie en virtuositeit heeft hij erin gestoken. Maar er is meer (gelieve te lezen in een TellSell-stem natuurlijk). Om de orkestraties in zijn hoofd ook voor de buitenwereld tot leven te wekken heeft hij maar liefst een vijftigkoppig ensemble aan muzikanten samengesteld. En dan hebben we het nog niet over de kern van het gezelschap gehad. Morean (Alkaloid, ex-Dark Fortress) neemt de teksten en de vocalen voor zijn rekening, Mike Heller (tot 2023 bij Fear Factory) slaat op en schopt tegen de vellen en Arran McSporran van het zwaar onderschatte Virvum (waar blijft die nieuwe plaat gasten?) beroert de dikke snaren. Allemaal ter ondersteuning van de licht geniale Tom natuurlijk, maar toch drukt Morean met zijn kenmerkende vocalen ook een stevige stempel op het geluid.
Goed, administratie uit de weg. Dan nu de duik in de onmetelijke diepte van de muziek. Mijn aandacht werd eerst (in februari al) getrokken door de vooruitgeschoven post Abyss. Wat een massieve, onmenselijk zware track is dat zeg. Zeer indrukwekkend met al dat laag. Loodzware (snaar)aanslag na loodzware aanslag, creëert voor het geestesoog een beeld van een dystopische wereld waarin Morean met zijn meest diepe grunt heerst over de weerlozen, die door striemende auditieve stormen worden weggeblazen. Mooi dat Tom het nog wel in zich kan vinden om de wonden te zalven met wat fijngevoelige solo’s voordat de boel onstuitbaar verder de diepte in gesleurd wordt. Op zich best interessant om eens te weten te komen wat Tom en Morean ervoor heeft doen kiezen juist deze track naar voren te schuiven, want heel representatief voor de rest van de plaat lijkt die toch niet te zijn. Voor zover dat kan met een plaat die zoveel kanten uitschiet natuurlijk.
Het zal niet verbazen dat in Metanoia Interlude de gruwelijke gitaren en de beukende bassen wel even opzij gaan voor de piano. Even een diepe ademteug voor de volgende beuker zich aandient. Naam van deze in aanleg ultralomperik: Changeling. De titelsong dus, waarin zware beukpartijen worden afgewisseld met snel kriebelende gitaarlijnen die klinken alsof een kunstenaar uit de vrije hand even wat fraaie schetsen aan het canvas toevertrouwt. Er zal beduidend meer moeite in zijn gaan zitten dan dat, maar het klinkt lekker vrij. God, what a mess. Nee, niet mijn beschrijving, maar de laatste zin van de song waarin Morean de verhalenverteller in zich weer eens lekker laat gaat. Daardoor en door de wisseling in sferen en stemmen doet de track wel wat denken aan Crimson van Edge Of Sanity. Er zijn wat mij betreft slechtere referenties.
Abdication is een fraai georkestreerde song waarin aan het begin barokke klassieke muziek en moderne loops uit dezelfde tijd lijken te komen. Over repeterende noten en warme baslijnen zoekt Morean nog eens de grenzen van zijn cleane zang, voordat de woesteling in hem en de rest van de band overnemen. Hoe kunstig ook, het hoogtepunt van de plaat moet dan nog komen. Dat vinden we in de bijna zeventien minuten durende afsluiter Anathema, dat zowel muzikaal als tekstueel een epos op zich is. Het is eerst de mooie “flow” die je de song intrekt, waarna je steeds meer ontdekt. Een rustig intro met keelzangachtige vocalen? Zeker wel. Gesproken woord? Tuurlijk: “Theology I can bring myself to study no more”. Dit citaat van de Duitse filosoof Ludwig Feuerbach, die zichzelf tot doel had gesteld “de mens weer terug op aarde te brengen” (dank u Wikipedia), blijkt de basis voor een verhaal van twijfel en een reis die diverse uithoeken van het muzikale spectrum met sardonisch genoegen aandoet. De opnieuw warme baslijnen en robotstem doen denken aan Cynic ten tijde van Focus, maar die band haalde het toen niet in zijn hoofd om een dergelijk lange song te bouwen. Lang aangehouden noten en sferen, bruut brekende passages en soms vloeiende, dan weer schurende gitaarlijnen komen voorbij en het klinkt allemaal even logisch en complementair. Tot aan het belachelijk knappe, bijna de bocht uitvliegende gitaarwerk aan het einde aan toe.
En zo heeft epiek een nieuwe naam en die naam is Changeling en is april ineens niet te vroeg om over jaarlijsten te beginnen.
Score:
90/100
Label:
Season Of Mist, 2025
Tracklisting:
- Introject
- Instant Results
- Falling in Circles
- World? What World?
- Metanoia Interlude
- Changeling
- Abyss
- Cathexis Interlude
- Abdication
- Anathema
Line-up:
- Tom Fountainhead – Gitaar, oed, keyboard
- Arran McSporran – Basgitaar
- Morean – Vocalen
- Mike Heller – Drums
Links: