Na een stilte van maar liefst twaalf jaar geeft Atavist weer een teken van leven. De sludgy doomdeathband van Winterfylleth-zanger/gitarist Chris Naughton en drie ex-leden van They Are Cowards is er dan toch in geslaagd de veilige lethargie voldoende van zich af te schudden om tot een nieuw album te komen. Waar het eerste album in 2006 nog slechts de naam van de band droeg begon men de platen bij tweede album II: Ruined te nummeren. Dat III: Absolution het derde album van de band is, zal dan ook niet verbazen. Nu moet ik eerlijk zeggen dat die eerste twee albums uit de ‘noughties’ me grotendeels zijn ontgaan. Naar een vergelijking met die platen zul je in deze recensie dan ook vergeefs zoeken. Niet getreurd (of in dit genre juist wel natuurlijk) want III: Absolution is absoluut sterk genoeg om op eigen benen te staan.
Het is voor alles een zwaar, drukkend album, waarin alleen de intro’s en de rustige passages in de openingstrack en de slottrack de drukkende hand van de keel van de luisteraar halen om deze nog wat ruimte geven om adem te halen. Zeker in het middendeel van het album zet de band een geluidsmuur van massief dreunende drums en gitaren neer die – in samenhang met relatief ontoegankelijke zang en de gemiddelde songduur van vijftien minuten – het risico met zich draagt dat de gemiddeld geïnteresseerde luisteraar zal afhaken. Maar deze plaat is op geen enkele manier bedoeld om gemakkelijk te zijn. Dat leert ook een blik op de titels van de vier songs die de plaat rijk is: Loss, Struggle, Self-realisation en Absolution. Deze klinken niet alleen als heftige momenten van persoonlijke ontwikkeling, ze zijn het ook. Naughton zelf zegt hierover:
“This is a soundtrack that travels through the depths of human emotion, from losing everything, mourning loss, realising your own mind, right through to finding your way again. Ultimately finding Absolution at the end of that journey. There is no joy here, only relief at the end of an arduous voyage.”
En voor eens zijn dat geen holle woorden. Atavist slaagt er elk nummer weer in om de emoties behorende bij de titel muzikaal vorm te geven.
Na deze opener vol dynamiek, melodie en old school doomriffs, schakelen Struggle en Self-realisation een tandje bij in compromisloze heftigheid. Juist in deze songs horen we eerder genoemde geluidsmuur van traag doorstappende donderdrums en een indringend, soms wat dronig, gitaarwerk. In Struggle klinkt de zang wat meer death metal dan daarvoor, maar gaan de riffs juist weer meer de postblackkant op. Midden in de track wordt de Struggle zelfs zo zwaar dat simpelweg vooruitgaan bijna niet meer lukt. Het zijn alleen nog plotse stoten van woede en wanhoop die de protagonist weerhouden om opgekruld in een foetushouding te gaan liggen. Met het stuggere gitaarwerk – hier wordt de gitaar vooral gevraagd om mokerslagen uit te delen – is deze song wel iets moeilijker dan de eerste, maar waarschijnlijk ‘gefundenes Fressen’ voor de meer doorgewinterde deathdoom-/sludgefan. Dat laatste kan ook gezegd worden van Self-realisation, met 9:39 veruit het kortste nummer op het album. Aangeslingerd door veertig seconden schurende gitaar en met repetitief doorkletterende bas is dit de meest sludgy track van het album.
De zeventien minuten die slottrack Absolution duurt beginnen met een lange synth-soundscape (Winterfylleth-toetsenist Mark Deeks doet mee, waar overigens Jo Quail en Bianca Blezard de cello-, respectievelijk vioolpartijen voor hun rekening nemen) waarin we weer die aanzwellende en wegebbende golven horen. Herfstig, maar clean gitaargetokkel neemt over. Wanneer de inmiddels gekende mokerende riffs gaan bulderen, houdt ‘de tokkel’ aan met hypnotiserend effect. Het maakt de song toegankelijker dan de vorige twee. Ook een snerpende, bij vlagen zelfs naar vals neigende lead doorbreekt de monotonie. Halverwege komt dan zo’n plek waar de spieren in de handen even ontspannen, voordat de band nog een keer aanzet voor een meeslepend slot gedragen door een etherische lead. Het is gelijk de mooiste van de plaat.
Nee, geen plezier of geluk hier, maar opluchting aan het eind van een zware tocht. III: Absolution is een plaat die veel van de luisteraar vraagt. Je zult hem op weg naar je vakantieadres ook niet snel op repeat zetten om de sfeer er eens lekker in te houden. Maar doe je de inspanning om de plaat te doorgronden, dan krijg je daar veel voor terug. Mijn favoriet is alvast Loss vanwege de klassieke partijen die onbarmhartig op het gemoed werken.
Score:
85/100
Label:
Candlelight Records, 2020
Tracklisting:
- Loss
- Struggle
- Self-realisation
- Absolution
Line-up:
- Shane Ryan – Basgitaar
- Toby Bradshaw – Vocalen
- Chris Naughton – Gitaar
- Callum Cox – Drums
Links: