Het mag welhaast een wonder heten dat we bij Zware Metalen nog nooit een album van Antiquus Scriptum hebben gerecenseerd. Zeven volwaardige albums, zes EP’s, drie demo’s, zeven compilaties en maar liefst vijftien (15!) splits heeft meneer Sacerdos Magus (echte naam Jorge Magalhães) sinds 1998 al uit zijn mouw geschud. Deze Portugese oudgediende is blijkbaar al een hele tijd actief in het metalwereldje (maar is bij mij alleszins compleet onbekend), met name sinds 1994. Zijn eerste stappen zette hij bij het kortstondige death metal/grindcoreproject The Invertebrate, waar hij de stem, gitaar en basgitaar voor zijn rekening nam. Antiquus Scriptum is zijn soloproject en hier heeft hij dus alle touwtjes strak in handen, al werkt hij vaak samen met gastmuzikanten die bijvoorbeeld op deze EP verantwoordelijk waren voor de pianostukken en een deel van de koorvocalen.
Het voordeel van alleen te werken is dat je je niets hoeft aan te trekken van wat anderen met je muziek willen aanvangen. Je kan je eigen keuzes maken, je eigen beslissingen nemen, je eigen accenten leggen, kortom: je eigen ding doen zonder rekening te moeten houden met de mening van andere bandleden. Gezien de indrukwekkende output van Sacerdos Magus (zowel het aantal releases als het aantal minuten muziek per uitgebrachte muzikale entiteit), lijkt het me iemand die leeft voor zijn muziek (eerder dan dat hij kan leven van zijn muziek) en uren per dag in zijn eigen studio doorbrengt. Dat gevoel krijg je toch als je alle albums na elkaar doorneemt.
En zo op je eentje in je studio metal zitten maken, dat is natuurlijk een zegen voor iemand die zo begeesterd is door deze muziekstijl. Je maakt in dat geval misschien wel eerder muziek voor de kunst en voor jezelf, en minder voor de luisteraar. En ook dat gevoel bekruipt mij als ik alle albums na elkaar doorneem. Het gaat eigenlijk allemaal om keuzes. Je hebt mensen die er heel voorzichtig mee omgaan en alles minutieus doseren, maar aan de andere kant van het spectrum heb je metal-maniakken als Sacerdos Magus, die gewoon alles in hun nummers proppen waar ze zin in hebben. Puur vanuit artistiek oogpunt heb ik absoluut respect voor deze heel persoonlijke invulling van het creatief proces, maar voor de luisteraar is het soms echt afzien.
Zelf omschrijft Sacerdos Magus zijn muziek als pagan black/viking metal met thrash, folk en ambient invloeden, en ik denk dat dit de lading eigenlijk redelijk goed dekt, alhoewel er best wel veel symfonische blackmetalinvloeden (vooral Cradle of Filth) in opduiken ook. Maar de manier waarop al deze elementen een plaats vinden in de muziek van Antiquus Scriptum is op zijn best chaotisch te noemen. Doorheen zijn oeuvre heeft Sacerdos Magus bewezen dat hij zowat alle mogelijke stijlen aankan, maar zijn gevoel voor harmonie is dramatisch. Dit resulteert heel vaak in een kakofonie van stijlen, een afwisseling van leuke vondsten, misplaatste stijlvermengingen en regelrechte muzikale miskleunen. Van klassieke muziek, kerstmuziek en Gregoriaanse zang, over Ierse folksongs tot punk, rap en electro: alles is mogelijk! De nummers hebben meestal absoluut geen richting en om al zijn bedenksels in een beperkt aantal composities te kunnen stouwen heeft Sacerdos Magus zich gespecialiseerd in het componeren van een aantal bijzonder lange tracks, die regelmatig boven de tien (of zelfs vijftien) minuten afklokken. Ter compensatie (of is dat ook gewoon een ingeving?) zijn de albums ook nog eens doorspekt met een multitude aan (hyper)korte intermezzo’s. Een ander stokpaardje van Antiquus Scriptum is de toevoeging van covers, met als hoogtepunt het tribute-album Recovering the Throne uit 2014, waar er vijftien werden samengebracht. Op de laatste twee full-length albums samen zijn er trouwens maar liefst zeven (7!) covers terug te vinden. Omdat het kan. No rules. Uiteraard.
De muziek zelf is best wel aanvaardbaar, als je niet al te veel samenhang verwacht. Antiquus Scriptum etaleert maar al te graag zijn instrumentale kwaliteiten, maar dat is niet voldoende natuurlijk. En dat brengt ons bij het voornaamste pijnpunt: de vocalen. Sacerdos Magus kiest namelijk net iets te vaak voor een soort benepen, kelige, hese, schreeuwerige stem, die meestal verschrikkelijk onzuiver en absoluut niet toonvast is. Vreemd genoeg merk je dan weer in een aantal andere nummers dat de heer Magus nochtans uit een heel arsenaal aan stemtimbres kan putten, de één al geslaagder dan de ander. Zo maakt hij soms ook gebruik van een stemgeluid dat je zou kunnen omschrijven als een combinatie van Thomas Fischer, Tom Arraya en Prime Evil (Mysticum), en dat is best wel (relatief) ok. Waarom hij dan precies zo vaak voor die onzuivere “zang” kiest is mij ook een raadsel.
Antiquus Scriptum is zoals gezegd nogal moeilijk te peilen, net omdat het zo onvoorspelbaar en wispelturig is. Er zijn best wel redelijk wat passages te ontdekken die de moeite waard zijn, zowel omwille van hun muziektechnische kwaliteiten als omwille van de gedurfde stijlenmix die de man hier hanteert. Jammer genoeg lijkt de muziek echter net iets te vaak te getuigen van slechte smaak. Om die kritiek alvast de mond te snoeren start Antiquus Scriptum op de EP Magnis Tenebris Obscurantum met een geslaagde (zij het nogal risicoloze) cover van Enslaveds prachtige Resound of Gjallarhorn. Wie zou hem nu nog durven betichten van slechte smaak? Handig aangepakt!
Eigenlijk start Antiquus Scriptum pas bij The Triangle of Divinities met eigen inbreng. Om de goede smaak te bevestigen wordt er gestart met een sfeervolle lead, die al snel wordt aangedikt, onder andere met een helsdiepe grom én een vintage Fischer-“Oeh”. De snelle stukken ruiken naar drumcomputer (of wat had u verwacht), en als je daar dan ook nog eens die typische Mysticum-vocalen én -riffs bovenop legt, tja, dan weet je wel waar de mosterd gehaald is. Nu ben ik een grote Mysticum-fan, dus ik kan dit zeker wel smaken. De Latijnse preek komt net wat te vroeg (geef ons maar wat meer Mysticum, alstublieft!), maar is op zich geen sfeerbreker, wel integendeel. Ik heb het gevoel dat Antiquus Scriptum hier opnieuw wat op veilig speelt met mid-tempo, melodieus gitaarwerk en een reprise van het Mysticum-deel, maar op zich ligt het allemaal goed in het gehoor.
Zoals verwacht krijgen we opnieuw een mengelmoes aan stijlen voor de kiezen. Broken Mirror “verrast” (eigenlijk niet, dus) met deathmetalriffs, een diepe growl en nogal monoritmische dieseltreindrums. Ook zoals verwacht: dat verduivelde benepen, toonloze geschreeuw. De écht cleane vocalen klinken wat vreemd door hun diepte, maar zijn tenminste zuiver. Beide stemmen worden later zelfs in duet samengebracht: dat levert een wat vreemde synergie op, maar het moet gezegd: gedurfd! Het solowerk op gitaar vind ik dan weer meer dan geslaagd. Wat minder geslaagd is, is het woord “Forever” zestien (16!) keer herhalen: dat is gewoon irritant. Tja, lyrics zullen ook nooit Sacerdos Magus’ sterkste kant worden.
Puur instrumentaal is A Carnival of Egos (Or the Fallen Masks of Deceivement) een ode aan de zwartmetalen tweede golf (riffs in de stijl van Enthrone Darkness Triumphant), maar vocaal is dit zelfs naar Antiquus Scriptum-normen een verschrikking. Het stemtechnische dieptepunt van Magnis Tenebris Obscurantum is bij deze echt wel bereikt. Maar goed, vanaf nu zwijg ik erover: mijn punt is ondertussen wel duidelijk. Laten we er dus even doorheen proberen luisteren, want dan ontdekken we (vooral vanaf halfweg het nummer) best wel enkele sterke riffs, heel wat melodie, mooi gelaagd gitaarwerk en beklijvend soleerwerk. Vooral de geëmotioneerde lead vanaf 2:14 (gevolgd door de solo) bevat bijzonder veel diepgang.
De cover van Thousand Lakes (Amorphis) zorgt voor een heel intiem en rustgevend pianomoment en is prima uitgevoerd. Maar laten we de focus houden bij eigen werk van deze band, zoals het daaropvolgende The Hammer of Retribution. Stevig beukende blackened thrash, kort maar krachtig, niet al te memorabel maar met veel vuur en enthousiasme gebracht. Ik ben geen drummer, dus kan moeilijk benoemen hoe de basdrums hier precies zijn afgesteld, maar ze klinken als een flapperend machinegeweer op een adrenalinetrip. Of zoiets. Dat heb je dan weer wel met een computergestuurde drumsectie.
Sacerdos Magus weet telkens mooie piano-solostukken te vinden voor zijn albums: werken die uitblinken in hun eenvoud. Er wordt dan ook afgesloten met een cover van No Dreams Breed in Breathless Sleep (Dissection). Het einde van een EP die aanvoelt als een album. Ja, Magnis Tenebris Obscurantum duurt maar een kleine dertig minuten, maar heeft toch de allures van een full-length.
Antiquus Scriptum heeft overduidelijke kwaliteiten en overduidelijke gebreken. “Werkpunten” noem ik het bewust niet meer, want van een oudgediende als Sacerdos Magus mag je dat niet meer verwachten. Al is het jammer. Ik heb altijd respect voor mensen die volledig zelfstandig muziek weten te maken, maar de auditieve esthetiek is natuurlijk ook wel belangrijk. Ik raad dan ook aan om bovenstaande link even te beluisteren om te beslissen of u meer over deze band te weten wil komen. Ik hou het toch nog wat in het midden…
Label:
Vegvisir Distribution, 2022
Tracklisting:
- Resound of Gjallarhorn (Enslaved Cover)
- The Triangle of Divinities
- Broken Mirror
- A Carnival of Egos (Or the Fallen Masks of Deceivement)
- Thousand Lakes (Amorphis Cover)
- The Hammer of Retribution
- My Prophetical Premonition
- No Dreams Breed in Breathless Sleep (Dissection Cover)
Line-up:
- Sacerdos Magus – Alles
Links: