Naast de welbekende fadomuziek, is Portugal rijk aan een aantal andere eigenzinnige muziekgenres. Één daarvan zijn de ranchos folcloricos: een type volksmuziek dat vaak gepaard gaat met traditionele dansen. Van oudsher werd deze muziek gemaakt voor en door landarbeiders, met groepen muzikanten die van dorp naar dorp trokken om hun dans- en muziekkwaliteiten te demonstreren. Gelukkig is deze traditie nog springlevend. Het collectief Sons da Terra (Geluiden van het Land) brengt bijvoorbeeld al sinds jaar en dag langspelers uit om de muzikale kant van dit gebruik vast te leggen. Op deze plaat, 22 Anos genaamd, brengen zij ons een aantal bewerkingen van bestaande nummers die al generaties van dorp op dorp worden overgebracht. Hierdoor is de exacte herkomst van deze liederen onduidelijk. Als kers op de taart trakteren ze ons op wat medleys met evergreens uit een ander muziekgenre: musica pimba. Een genre die een beetje klinkt als de Noord-Brabantse variant van carnavalsmuziek. Het wordt al snel duidelijk waar een act als Veul Gére de mosterd haalt.
Het album trapt af met een lofzang aan Portugal. Met zwierende accordeons en vlijtig getik op cymbalen wordt de pracht van dit Iberische land bezongen, waarbij iedere provincie wat aandacht krijgt. De tekst zegt letterlijk ‘wij hebben veel cultuur’. Of dit het volksmuziek equivalent van een punkband die zegt dat ze punk zijn is, laat ik even in het midden. Op het daaropvolgende nummer Dia de Bailarico zit de sfeer er goed in. We horen vrolijke riedeltjes op de Portugese gitaar (niet te verwarren met de traditionele gitaar) en een ritme waar zelfs de meest stugge ambtenaar niet van stil zou kunnen zitten. Voorouderverheerlijking is van alle tijden. Ook Sons da Terra doet een duit in het zakje op Pai e Mãe (Vader en Moeder). Helaas zorgen het gezapige ritme en de vergezochte elektrische gitaarlicks voor een breuk in de feestvreugde uit de eerste twee nummers. Zeker de solo is een ietwat onnodige toevoeging. Gelukkig wordt de pas op Tiroliroliro weer opgepakt. Een nummer dat overigens ooit door fadogrootheid Amalia Rodrues is opgevoerd. Je hoeft je ogen maar te sluiten of je ziet de danseressen in traditionele pijrokken al draaiend om elkaar heen dansen. Het Super Bockbiertje en de tremoço’s (gepekelde lupinebonen die men bij het bier nuttigt) manifesteren zich bijna in je hand. Deze schwung wordt op Romaria’s de Portugal voortgezet. Het is een dansbaar nummer dat gaat over de vele (religieuze) feesten en vieringen die Portugal rijk is.
Het daaropvolgende Laurindinha is een populair nummer dat door een andere fadogrootheid is uitgevoerd: Dulce Pontes. Gelukkig maakt Sons da Terra er meer een feestje van dan de ietwat ingetogen variant van Dulce Pontes. Het nummer gaat over een dame wiens geliefde moet gaan strijden in de oorlog. ‘Hij keert terug als God het wil’, klinkt het. Hoewel de vrolijke melodie gevoelens van hoop oproept, kijkt de onontkoombare dood als een zwarte schaduw over de schouder mee. Voor dit soort duistere overpeinzingen is er op 22 Anos gelukkig geen tijd. Het album sluit namelijk af met maar liefst vijf medleys waarin er per nummer drie nummers voorbij komen. Dat zijn dus in totaal vijftien nummers die binnen twintig minuten de revue passeren. Dat is wat mij betreft wat veel van het goede. Want minder nummers over dezelfde tijdsspanne was leuker geweest, omdat je we nu worden onderworpen aan de muzikale variant van Tiktok, waarin alle informatie in korte fragmenten als shotgunhagel op je trommelvliezen wordt geschoten. Op het oudere werk van Sons da Terra staan overigens wel volledige versies van veel van deze nummers. Eén van de vele fragmenten die voorbij komen is Aldeia da Roupa Branca. Een nummer dat gaat over een wasserij in Lissabon in de jaren ’30 van de vorige eeuw. Er is overigens ook een film met dezelfde naam uit 1938. Het hoogtepunt uit deze reeks is het eerste fragment uit de vijfde medley: Apita O Comboio. Een nummer dat voor een gemiddelde Portugees net zo’n klassieker is als Aan Het Kleine Café Aan de Haven. Een nummer dat bij dronken liefhebbers van het pimba-gerne altijd goed in de smaak valt dus.
Sons da Terra presenteert met 22 Anos een aangenaam en feestelijk album vol evergreens, waarover je hier meer kunt lezen. Helaas geen eigen werk, maar dat is eigenlijk helemaal niet erg.
Score:
80/100
Label:
País Rael Edições, 2025
Tracklisting:
- Nosso Portugal
- Dia de Bailarico
- Pai e Mãe
- Tiroliroliro
- Romarias de Portugal
- Laurindinha
- Medley 1
- Medley 2
- Medley 3
- Medley 4
- Medley 5
Line-up:
Stemmen
- Vânia
- Patrícia
- Soraia
Achtergrondkoor:
- Cláudia
- Vânia
- Patrícia
- Soraia
- Sofia
Muzikale productie:
- José Carlos Monteiro
- Páquito Rebelo
Links: