Arkona – Stella Pandora

Ik durf wel te zeggen dat ik al een tijdje meega in de wereld van de black metal. Rond 1994 gingen de poorten naar deze muzikale hel definitief voor mij open met albums als Opus Nocturne, Pure Holocaust en In the Nightside Eclipse. Acuut verslaafd was ik. Sindsdien probeerde ik door het lezen van reviews in verschillende bladen zo veel mogelijk kwaliteitsreleases op te pikken, ging al mijn zuurverdiende vakkenvulsalaris naar de lokale platenboer en was ik na school vooral op mijn slaapkamer te vinden om naar cd’s te luisteren. Destijds was de spoeling aan goeie bands nog vrij dun, dus was het vrij overzichtelijk om de kersen ertussenuit te pikken, ondanks dat er nog geen internet was. Toch heb ik achteraf nog wel wat parels gemist in die tijd. Het Poolse Arkona is daar één van. Opgericht in 1993 door de heer Tomasz Kubica alias Khorzon wordt de band terecht beschouwd als een van de eerste Poolse blackmetalbands, na Graveland uiteraard, maar wel gewoon naast bands als Behemoth, Besatt en Veles.

Zo geschiedt dus dat je al jaren van een band gehoord hebt, maar nog nooit muziek van ze hebt geluisterd. Dat veranderde voor mij pas in 2017, toen ik ze in het voorprogramma zag van Batushka in Groningen. Hun album Lunaris was net uit en die presenteerden ze met zo’n overdonderende overtuiging dat ik de dagen erop meteen hun volledige discografie heb doorgespit. En die is meer dan de moeite waard kan ik je vertellen. De Poolstalige black metal werd in de jaren ’90 (Imperium) nog volgens Noorse leest gespeeld: veel sfeer, veel toetsen en melodie en tegelijk kwaadaardig en kil, maar toch ook zeker met een typisch Poolse heidense inslag. Bijna dertig jaar en zeven albums verder is hier dan het allernieuwste werkstuk, getiteld Stella Pandora. En ja, er is stilistisch nogal wat veranderd ten opzichte van het prille begin, laat staan geluidstechnisch.

Laat ik eerst eens even melden dat ik voorganger Age of Capricorn een dijk van een plaat vind. Een behoorlijk diepgaand werkstuk met sterke songs en geweldige riffs en melodieën die onder je huid gaan zitten. Ook is dat er eentje die je wat vaker moet beluisteren wil het kwartje echt vallen. Dat laatste heb ik bij Stella Pandora niet. Dit betreft namelijk een instant hit. De nummers zijn simpeler gearrangeerd en opgebouwd, liggen makkelijker in het gehoor en zijn meer gecomprimeerd opgenomen, zodat het tijdens de blaststukken als een ware Poolse tank over je heen raast. Hierbij heeft de basdrum overigens een iets té prominente rol gekregen in de mix, maar storend vind ik dat gelukkig net niet.

Na het dreigende intro van Pandora word je meteen omver geblazen door knalharde tremoloriffs, ronkende baslijnen, een deken van toetsen en de spugende Poolse vocalen van zanger Drac. Hierbij blijft de band wel degelijk de balans zoeken tussen aan de ene kant onvervalst doorrazen en aan de andere kant het overeind houden van de song, de diepgang en de sfeer. Alsof Belphegor en Mgła samen de studio in zijn gedoken en dat is absoluut een compliment.

Dat Arkona ook nummers kan schrijven met wat meer ademruimte bewijzen ze met tracks als Necropolis en Elyzium. De monumentale, meeslepende en tegelijk melodieuze riffs deinzen over de stuwende ritmes heen, de orkestraties zorgen voor het bombast en de melodieën voor de herkenbaarheid en de onvermijdelijke oorwurm. Zelfs atmosferische black metal-/blackgazebands als Coldworld, Ellende en Austere zijn hier opvallend genoeg niet ver weg. Tijdens Prometheus wordt het gas weer ferm ingetrapt, waarbij drummer Zaala echt helemaal los gaat met zijn ultrastrakke blasts double bass partijen. Waar halen ze die gasten toch elke keer weer vandaan daar in Polen? Afsluiter en grande finale Aurora brengt je vanaf halverwege het nummer in hogere sferen met een spacey keyboardthema, waarna het slotstuk op volle snelheid wordt ingezet. Meesterlijk gedaan en de ideale afsluiter van de plaat!

Stella Pandora mag dan wel niet de meest uitdagende, diepgaande en duistere release zijn uit Arkona’s discografie, het is denk ik wel hun meest volwassen album, waarbij zowel de afzonderlijke tracks als de plaat als geheel in perfecte balans staan. De 90’s puristen zullen wellicht deels afhaken vanwege de wat modernere, melancholische aanpak (wat ik ook kan begrijpen), maar los van alles is het gewoon een knaller van jewelste. Ook tekstueel is er over nagedacht: de existentiële vraagstukken van het leven worden conceptueel onder de loep genomen, waarbij gesteld wordt dat het vechten voor het lot van de mensheid nutteloos is en dat het einde uiteindelijk onvermijdbaar is. Geen vrolijke boodschap. Des te meer reden om te genieten van goeie muziek zolang het nog kan zou ik zeggen.

Score:

84/100

Label:

Debemur Morti Productions, 2024

Tracklisting:

  1. Pandora
  2. Altaria
  3. Necropolis
  4. Elyzium
  5. Prometeus
  6. Aurora

Line-up:

  • Khorzon – Gitaar
  • Zaala – Drums
  • Drac – Vocalen, basgitaar
  • Kaamos – Gitaar

Links: