Hoe je het ook draait of keert, als je het over black metal hebt dan ligt de referentie ontegensprekelijk in Scandinavië. Dit is ook de regio waar deze kunstvorm zijn bloeiperiode kende in de jaren ’90. Puur historisch/cultureel gezien bestaat Scandinavië overigens uit vijf landen: Denemarken, Finland, IJsland, Noorwegen en Zweden. Terwijl Noorwegen zonder twijfel het epicentrum is van deze zwarte muzikale cult (kvlt), stonden ook Zweden en Finland aan de wieg van het genre en hebben beide landen een pak toonaangevende bands voortgebracht. IJsland is vooral de laatste jaren een inhaalbeweging aan het maken, met een aantal zeer sterke bands die gestaag aan populariteit wint. Enkel Denemarken mengde zich tot nog toe wat minder prominent in de blackmetaldebatten, al lijkt ook dit stilaan te veranderen.
Dit wil geenszins zeggen dat er momenteel geen interessante blackmetalscene zou bestaan in dit land: het gaat eerder over een gebrek aan naamsbekendheid. In dit betoog beschouw ik overigens enkel Scandinavische black metal in de nauwe zin, dus naar Noors model. In de brede zin zijn er natuurlijk wel enkele invloedrijke en opvallende Deense bands te vermelden, waarbij vooral Mercyful Fate (als essentiële voorloper/inspiratiebron van het genre) en recenter bijvoorbeeld het folk-geïnspireerde Myrkur in het oog/oor springen. Daarnaast denk ik echter ook bijvoorbeeld aan Denial of God en Nortt, al brengen ook zij niet dat typisch Noors geluid: Denial of God maakt gretig gebruik van heavy-, thrash- en doommetalinvloeden en ook de funeral black van Nortt is vrij a-typisch (en zelfs ronduit uniek) voor het genre. Laatstgenoemde band bracht overigens in 2005 het album Ligfaerd uit. Of Ligfaerd de band zich heeft laten inspireren door Ligfaerd het album heb ik niet kunnen achterhalen, maar dat lijkt me eerlijk gezegd zeer onwaarschijnlijk, gezien het overduidelijke verschil in stijl (en vooral snelheid). Ligfaerd betekent overigens ook gewoon ‘begrafenis’ in het Deens, en dat lijkt me dan weer een vrij gangbaar onderwerp binnen het genre. Vandaar de naam dus.
Voor Ligfaerd Ligfaerd was, heette het Hrapp, dat tussen 2000 en 2005 twee demo’s en een split uitbracht, waarna de band dus van naam veranderde ten gevolge van een verandering in line-up en stijl. Aldus werd Ligfaerd geboren in 2005. Ter voorbereiding op deze recensie heb ik even hun debuutalbum Med død for øje beluisterd: een rauw, primitief, sfeervol album dat, hoewel het werd uitgebracht in 2011, perfect zou passen ergens medio jaren ’90. Med død for øje vind ik eigenlijk een bijzonder sterke release, vermomd als een oude demo met een vanzelfsprekend erbarmelijke productie. Van de dubbel-cd Dagen for os – natten for eder uit 2016 heb ik enkel wat fragmenten gehoord, maar hoewel deze een stuk rommeliger klinkt dan zijn voorganger is er toch ook een evolutie merkbaar naar een moderner geluid met meer snelheid en agressie. Dit klinkt eigenlijk niet meer als dezelfde band. Hoewel er tussen beide albums in wel gewisseld is van drummer en er een bassist is toegevoegd aan de line-up, bleef het brein achter Ligfaerd, genaamd Sod, nog steeds aan het roer. Anno 2019, met de release van hun nieuwste creatie Den Ildrøde Konge, is deze laatste line-up ongewijzigd gebleven en dit is ook te merken aan de muziek, want Den Ildrøde Konge is een logische voortzetting van wat we te horen kregen op Dagen for os – natten for eder. Het drietal Sod, Benedictus en Arent hebben resoluut de kaart getrokken van een Marduk-achtige bruutheid, wat wel ten koste gaat van de duistere atmosfeer van het debuut. Eerlijk gezegd vind ik dit ergens wel jammer, maar kijk, zij maken de muziek en ik schrijf er alleen maar over. De artiest heeft uiteindelijk altijd gelijk.
Den Ildrøde Konge klinkt alleszins een stuk frisser en scherper dan zijn voorganger (lees: er is werk gemaakt van een meer professionele productie). Na een kort stukje sfeerschepping vlamt de blastbeatparade Fra Helvede Frem (From Hell Forth) het album in gang. Apocalyptisch jankende gitaren begeleiden de demonische krijs van Sod: ja, dit komt recht uit de hel inderdaad. Het einde van de wereld is duidelijk aangebroken en dan komt de Scharlaken Koning (Den Ildrøde Konge – The Scarlet King -) ten tonele. Het titelnummer brengt meer van hetzelfde: blastbeats, lekker gemeen gekrijs en simpele maar doeltreffende riffs. Met de komst van de Klauw van de Gehoornde (Den Hornedes Klo (Claw of the Horned One)) merk je als luisteraar ondertussen al dat dit geen licht verteerbare kost zal worden. Om de (oor)pijn wat te verzachten werd op Den Ildrøde Konge gekozen voor korte sfeerelementjes onder de vorm van kerkkoorfragmenten of ritueel gezang, maar uiteindelijk vervalt Ligfaerd toch regelmatig in een orkaan van bruut geweld.
Gelukkig heeft men ervoor gekozen om van Den Ildrøde Konge geen eentonige stormramsymfonie te maken. Zo is Kiøge Huskors 1608 – 1615 (The Haunting of Kiøge 1608 – 1615), dat het verhaal vertelt van een heksenverbranding in Denemarken, bijvoorbeeld een hele verademing na al dat geweld: mid-tempo, met zorgvuldig uitgewerkte riffs en heel wat meer melodie dan de voorgaande nummers. Hier hoor ik overigens ook wat Satyricon-invloeden bovenkomen. Het hierop volgende nummer, Epitafium (Epitaph), is een rustig instrumentaaltje dat wat tegengewicht moet bieden voor de volgende pletwals: Under Uindviet Jord (Beneath Unhallowed Ground). Deze track eindigt curieus genoeg met een nogal oubollig aandoend stukje klassiek. Niet echt een directe meerwaarde vind ik persoonlijk. Net als Kiøge Huskors 1608 – 1615 (The Haunting of Kiøge 1608 – 1615) zijn Sortekunst (Sortilege) en Den Stærkeste Hyrde (The Strongest Sheperd) meer uitgebalanceerde nummers die een stuk toegankelijker, afwisselender én interessanter zijn dan de beukers zoals Fra Helvede Frem (From Hell Forth), echter zonder aan dynamiek in te boeten. Beide tracks vallen op door hun helder klinkende riffs: episch, donker en meeslepend. Den Ildrøde Konge eindigt echter opnieuw met muzikaal geweld, want zowel Jordfæstet (Interred) als afsluiter Den Fejlslagne Nedmaning (The Failed Exorcism) persen er nog enkele laatste blastbeats uit en laten de luisteraar afgemat en versuft achter.
Wat moeten we hier nu allemaal van denken? De band met het puntige logo (dat overigens, net zoals de muziek, een stuk minder organisch is dan de voorgaande versies) brengt op Den Ildrøde Konge een stevige brok agressie die gesmaakt zal worden door liefhebbers van Marduk en Watain. Hoewel fans van het betere beukwerk dit dus zeker zullen kunnen appreciëren, mist het geheel wel wat diepgang en atmosfeer. De riffs komen anderzijds wel goed tot hun recht en muzikaal is er ook voldoende afwisseling. Persoonlijk konden vooral de ‘tragere’ nummers mij bekoren, en ik zou dan ook Kiøge Huskors 1608 – 1615 aanraden als luistertip.
Om te eindigen heb ik wel nog twee bedenkingen over de vormgeving: de albumhoes vind ik wat stripverhaalachtig en dus niet bijster geslaagd. Ook vind ik het jammer dat er een schrijffout (Sheperd i.p.v. Shepherd) in één van de songtitels staat. Dit doet wel wat afbreuk aan de kwaliteit van het album en had vermeden kunnen/moeten worden.
Score:
74/100
Label:
Vendetta Records, 2019
Tracklisting:
- Fra Helvede Frem (From Hell Forth)
- Den Ildrøde Konge (The Scarlet King)
- Den Hornedes Klo (Claw of the Horned One)
- Kiøge Huskors 1608 – 1615 (The Haunting of Kiøge 1608-1615)
- Epitafium (Epitaph)
- Under Uindviet Jord (Beneath Unhallowed Ground)
- Sortekunst (Sortilege)
- Den Stærkeste Hyrde (The Strongest Sheperd)
- Jordfæstet (Interred)
- Den Fejlslagne Nedmaning (The Failed Exorcism)
Line-up:
- Sod – Stem, gitaar
- Benedictus – Basgitaar
- Arent – Drums
Links: