Bergen in Noorwegen is een stad waar enorm veel geschiedenis is geschreven. Het was het epicentrum van de tweede golf van black metal in de jaren negentig. De debuutalbums van Mayhem, Emperor en Enslaved werden er opgenomen in de Grieghallen Studio van Eirik “Pytten” Hundvin. Het was ook de bakermat van Immortal en Gorgoroth. En wat te denken van de verbranding van de Fantoft staafkerk? De rol van Bergen in de geschiedenis van black metal is cruciaal geweest voor de vorming van het genre zoals we dat vandaag de dag kennen. Het is dus zaak om dit te vieren en in leven te houden. De rol van het festival Beyond the Gates is daarin ook cruciaal.
Georganiseerd door Silje Wergeland (onder andere de huidige zangeres van The Gathering) en Torgrim Øyre (voormalig tourmanager van Behemoth), biedt Beyond the Gates sinds 2013 heil aan liefhebbers van het extreme genre. Liefhebbers uit alle windstreken, want meer dan de helft van alle bezoekers komt uit het buitenland. Net als ik! Vier dagen lang ga ik me onderdompelen in al het trve ende kvlt dat Bergen te bieden heeft. Want de line-up van deze editie is om duimen en vingers bij af te likken. Ik reis helemaal met de auto naar Noorwegen om er nog een uitgebreide vakantie achteraan te plakken, maar je kunt er natuurlijk net zo goed een stedentrip van maken met het vliegtuig. Of dat de moeite waard is, lees je in dit verslag.
Lees hier ook het verslag van woensdag en donderdag!
Lees hier ook het verslag van zaterdag!
Dag drie in Bergen. Geheel fris en fruitig sta ik met veel enthousiasme op. Vanavond treedt Satyricon na een (veel te lange!) hiatus op en ga ik Dødheimsgard eindelijk voor de eerste keer live zien. En dat allemaal in concerthal Grieghallen. Vroeger de thuisbasis voor het Eurovisiesongfestival, nu voor Beyond the Gates. Een mooie upgrade.
Toerist als ik ben, wandel ik eerst naar de Ulriken kabelbaan voor een hike naar de top van de hoogste berg in Bergen. Qua weer hebben we het toch goed getroffen deze week in de natste stad van Europa. Voordat we in de volle zon cocktails gaan drinken bij UNESCO werelderfgoed Bryggen, lopen we langs het straatje Kjellersmauet. Wereldberoemd in onze scene dankzij de foto van Einar Selvik (Gorgoroth toentertijd) door Peter Beste. Die foto moet je – hoe onorigineel ook – natuurlijk even namaken. ’s Middags is in de Grieghallen ook de feestelijke opening van de tentoonstelling “Horns and Diadems“, die eer doet aan de carrière van Satyricon. Ze pakken groots uit voor de gelegenheid! Satyr en Frost zijn bij de totstandkoming van de expositie niet betrokken geweest, dus aanschouwen ze het geheel met gepaste interesse.
Enkele uren later opent Dødheimsgard. Een band die ik rijkelijk laat goed heb leren kennen, maar het was wel meteen liefde op het eerste gehoor. Vicotnik heb ik live eerder aan het werk gezien met Dold Vorde Ens Navn tijdens Inferno in Oslo. Wat een geniaal optreden was dat! Mijn verwachtingen zijn dus hooggespannen. Openen doen de Noren met Et Smelter van het laatste album Black Medium Current. Kippenvel van top tot teen. Je voelt je haast zweven met dit perfecte geluid in de Grieghallen. Sonar Bliss van 666 International doet daar zowel letterlijk als figuurlijk eigenlijk niet voor onder. Van Black Medium Current spelen ze vervolgens ook nog Interstellar Nexus, zalig! Dan wordt The Snuff Dreams Are Made Of samen met Mat “Kvohst” McNerney (Hexvessel) gebracht. Ondertussen strooit Vicotnik blauwgekleurd poeder naar zijn bandleden. Eindigen doet de held in zijn glitterpakje al crowdsurfend met Traces of Reality. Een grensverleggende, artistieke viering van het genre!
‘Supergroep’ Djevel maakt volledig in blauwe nevel gehuld zijn opwachting op dit beroemde podium. De tijd om volledig te ontspannen is aangebroken. Ontspannen met blastpartijen, wel te verstaan. Maar in wat voor composities! We gaan in een ingetogen setting met slechts een aantal brandende kaarsen op reis naar de nacht. Openen doen de heren geheel conform verwachting met Englene Som Falt Ned I Min Seng, Skal Jeg Sette Fri Med Brukne Vinger Og Torneglorier. Ook nu kan kippenvel niet uitblijven en is het weer raak bij I Daudens Dimme Natt van het laatste album Naa Skriden Natten Sort. Heerlijke tempowisselingen! Tot mijn (vrij grote) spijt ontbreken zowel het titelnummer van dit bloedmooie album als persoonlijke favoriet Naar Taaken Tetner in de setlist. Maar Kronet Av En Væpnet Haand maakt een hoop goed. En er zijn maar weinig bands die qua kwaliteit kunnen tippen aan dit optreden. Dat kan er maar eentje en dat lees je later in het volgende verslag…
Wanneer het doek letterlijk valt voor Djevel, wordt er achter de schermen hard gewerkt aan de opbouw van het podium voor vaste gast Enslaved. Speelde de Noorse band vorig jaar nog het album Eld integraal en in 2021 Vikingligr Veldi, is het nu de beurt aan Frost uit 1994, het tweede studioalbum. Omringd door ijsschotsen spelen de mannen alsof de tijd heeft stilgestaan. Het stemgeluid van Grutle Kjellson is sowieso om van te dromen. Een lief moment komt tijdens Yggdrasil, wanneer de producer van het album toentertijd, Eirik “Pytten” Hundvin, op basgitaar meedoet. Bravo voor dit prachtoptreden dat eerbied doet aan deze trve klassieker!
Ik voel de spanning met de minuut toenemen als het eerste concert van Satyricon in – voor mij – lange tijd nadert. Maan-den-lang heb ik hier naar uitgekeken. Onder de noemer “Horns and Diadems” krijgen we in twee avonden en 150 minuten parels uit de uiteenlopende discografie. Voor sommigen is dat te veel speeltijd, voor mij overduidelijk te weinig en had Satyricon alle vier de dagen wel headliner mogen zijn. En hoe de live line-up anno 2024 eruit ziet? Enige wijziging is dat op basgitaar Anders Odden niet terugkeert, maar dat we daar niemand minder dan Frank Bello (Anthrax) zien. Toch een verrassing te noemen!
Acht verschillende albums passeren vanavond de revue en met Walk the Path of Sorrow bijten Satyr cum suis de spits af. Een nummer waar ik nog vaak aan zal moeten denken tijdens mijn wandelingen in Noorwegen de weken erna. Vervolgens gaan we van kvltklassieker Nemesis Divina naar de albums Satyricon en The Age of Nero met Du som hater Gud en Our World, It Rumbles Tonight, Commando en The Wolfpack. We gaan dus steeds harder meezingen! Al helemaal bij het ‘rocknummer’ Repined Bastard Nation (Volcano). Tussen aanhalingstekens, want het intrigeert me hoe metalheads Satyr vaak bekritiseren. Ook tijdens Beyond the Gates. Zo draagt hij geen corpse paint, spreekt hij het publiek in een te zwaar Bergens dialect toe en praat hij te veel tussen de nummers door. En waarom heeft hij Nocturno Culto niet gevraagd om mee te doen op gitaar? Waarom spelen ze Rebel Extravaganza niet integraal?
Satyr is simpelweg een briljante visionair die een aantal financieel handige keuzes heeft gemaakt, dus kappen met dat jaloerse geklaag. En oh ja, hij is ook met een prachtige vrouw getrouwd, Malin. Zij zorgt voor een bijzonder moment als zij samen met actrice en zangeres Heidi Ruud Ellingsen (bekend van de musicals Singin’ in the Rain en Mary Poppins) voor Phoenix op het podium komt. Waar Heidi met grote passie en een fijne energie de teksten, oorspronkelijk gedragen door Sivert Høyem, zingt, brengt Malin met moderne dans de teksten tot leven. Eindelijk een vrouw op het podium! Ik vind het goed om te zien dat Satyricon met de tijd meegaat. Want zo blijf je relevant, ook al kun je de geschiedenis aanhoudend vieren tijdens Beyond the Gates. Over geschiedenis gesproken, je kunt vast al raden welk nummer het slotstuk tekent vanavond: Mother North natuurlijk! Helaas doen microfoonproblemen afbreuk aan de epische inzet, maar die worden gelukkig snel opgelost. Het blijft episch om dit nummer in de legendarische Grieghallen live te mogen horen. En het blastbeatfestijn van de ongenaakbare Frost blijft ook verrukkelijk!
Kortom, de setlist van het eerste deel van “Horns and Diadems” brengt een eclectische mix waar overduidelijk goed over is nagedacht. Ik kan niet wachten op deel twee morgen!
Lees hier ook het verslag van woensdag en donderdag!
Lees hier ook het verslag van zaterdag!
Datum en locatie
2 augustus 2024, Grieghallen, Bergen, Noorwegen
Foto's:
Jarle H. Moe / Beyond the Gates Festival
Link: