Slecht zicht, IJslandse glorie en een knuffelpit? Katatonia en Sólstafir in Patronaat

Zweedse progressieve rock-en metalgrootheid, Katatonia, gaat toeren en doet ook Nederland aan. En wie nemen zij mee op toer? Niemand minder dan het uit IJsland afkomstige Sólstafir en het uit Amerika (ja, ja) afgereisde SOM. Op 17 februari verwelkomde Patronaat in Haarlem deze dynamische set aan muzikanten. Namens Zware Metalen zijn redacteur Cor de Vos en fotograaf Arjen den Dekker aanwezig om dit pakket te aanschouwen.

Toen mijn ‘partner in crime’ mij vertelde dat Katatonia Patronaat zou aan doen en daarbij Sólstafir mee zou nemen, dacht ik nog: “Dat klinkt als een gezellig avondje uit met vriendinlief, dus daar gaan we voor! Eerst lekker uit eten en dan door”.  Ware het niet dat een collega-redacteur die deze avond aanwezig zou zijn (voor het meest moddervette metal magazine in de Lage Landen natuurlijk!) op het laatste moment door omstandigheden moest annuleren en de vraag gesteld werd of er iemand was die het zwaard (eh, de pen) kon overnemen. Tja, ik ben er toch, dus dan kan ik het net zo goed overnemen. Geen probleem.

Helaas gooide deze onverwachte twist op de dag zelf wel een klein beetje de planning in de war, waardoor ik pas halverwege de setlist van het uit Utah afkomstige SOM de zaal binnen loop. Tja, ik moet bekennen dat ik nog nooit van deze band heb gehoord. Geen idee wat ik kan verwachten. Atmosferisch, meeslepend, soms een beetje hypnotiserend, maar wel op een ietwat traag tempo. Het kost mij dan ook even om in de muziek mee te komen, terwijl de band Clocks speelt met een hoop passie. Het tempo gaat er nog iets meer uit bij Black Out The Sky, al doet dat dan wel een beetje meer als doom metal klinken. Afsluiter van de avond is Youth // Decay. Deze band kan ik het beste omschrijven als post-rock met een flinke dosis atmosfeer. De atmosfeer is dan ook extra benadrukt als er dermate veel rook en tegenlicht op het podium aan staat, dat wij vanuit de zaal enkel en alleen de silhouetten van de artiesten zien. Al met al geen vervelende start van de avond, maar de motor moet nog wel een beetje warmlopen, zeg maar.

Maar als er één band is dat de motor doet warmlopen (lees: gas er op en gaan!), dan is dat Sólstafir wel. Al een lange tijd heb ik de wens om de heren uit IJsland te mogen aanschouwen. In coronatijd (ahem…) deed deze band nog een livestream samen met het Noorse Vreid en dat was zo gaaf, dat het mijn wens om deze heren live te zien alleen maar verder aanwakkerde. Relatief rustig wordt er gestart met Náttfari als intro en opgevolgd met Náttmál, dat gelijk een goede elf minuten mag duren. De heren pakken daar wel gelijk een heerlijk dynamische track mee. Het begint rustig, maar het energielevel gaat op meerdere momenten flink omhoog. Ook het publiek lijkt hier van te smullen en raakt steeds enthousiaster. Bij Köld merk je wel dat zanger Adalbjorn de stembanden nog een beetje moet opwarmen. Geef niet, want vet klinkt het wel! Dan mag het tempo er in met Melrakkablús, dat zo heerlijk chaotisch klinkt. De ruige stukken in dit nummer doen het bloed sneller door de aderen stromen. Een goede opwarmer voor de volgende track, Bloodsoaked Velvet. De blastbeats vliegen om onze oren, heerlijk. En Adalbjorn levert de extra rauwe stem nog steeds op een meesterlijke manier. Wat is het dan ook even omschakelen als Rökkur volgt.

Wel tof dat er halverwege het nummer een persoon vooraan bij het podium staat te filmen en dat Adalbjorn de telefoon overneemt en een close-up van die persoon en zichzelf filmt, terwijl hij half boos in de microfoon schreeuwt. Mooi momentje. Nog meer mooie momentjes met het prachtige Fjara, het heerlijk groovy Ótta en het haast melodramastische Goddess of the Ages. Potverdikkie, ik ben nóg meer fan geworden na dit optreden. Jawel!

No pressure, mannen… maar Katatonia mag wel even FLINK aan de bak om dit ijzersterke optreden van de IJslanders te toppen. De Zweden zijn eind januari begonnen aan een toer van twee maanden in de UK en in Europa, uiteraard om het nieuwe album, Sky Void Of Stars, te promoten. Het is dan ook met één van de singles van dat album, getiteld Austerity, waar de band mee opent. Zanger Jonas moet nog een beetje op gang komen (dit ervaar ik vaker bij hem), maar weet halverwege het nummer steeds meer in het ritme te komen. Ik moet het ze nageven dat het lastig is om met een nieuw nummer een set te openen, dus chapeau. Gevolgd door Colossal Shade, dat op het album naadloos overloopt, krijgen we gelijk een tweede nieuwe track voor de kiezen. Maar dan volgt het sterke Lethean van het album Dead End Kings. Heerlijk genieten van deze licht verteerbare, doch zeer goede progressieve rock-en metal. Nóg meer genieten is het als Deliberation van The Great Cold Distance wordt ingezet. Topplaat met stuk voor stuk briljante nummers, dus fijn dat dit al zo gauw aan bod komt op de setlist! Maar ook de nieuwe track, Birds, doet het live erg lekker en past goed thuis tussen de andere nummers.

Eerder in dezelfde week van het concert kreeg ik nog een meme doorgestuurd van een maat. Mogelijk hebben jullie die ook wel voorbij zien komen? Een plaatje van huilende mannen die elkaar knuffelen en dat zou dan een moshpit bij Katatonia moeten voorstellen. Stiekem moest ik daar wel een beetje om gniffelen, al helemaal omdat ik een paar dagen later de band live zou zien. Nou, zo rondkijkend vanavond zie ik geen ‘knuffelpits’ hoor, haha! Wat zie ik dan wel? Headbangen en zelfs wat lichte pogo op de beuker Forsaker. Ja, ja, zowaar! En dat headbangen zet zich door met Buildings. Valt mij wel op dat de artiesten op het podium opnieuw alleen maar zichtbaar zijn als silhouetten vanuit de zaal (tenminste, vanaf de geluidstafel gezien). Dat gebeurde bij de openingsact ook, maar bij Sólstafir dan weer niet. Het lijkt dus een bewuste keuze van zowel de zaal als de band? Dat is wel jammer, want niet alleen is het lichtelijk vervelend om enkel de silhouetten te zien, maar ook een aantal momenten waar er met felle lichtflitsen wordt gewerkt doen een beetje af aan de beleving. Neemt niet weg dat de zaal nog steeds volop geniet van My Twin, het nieuwe Atrium en het daaropvolgende, prachtige Old Heart Falls. Afsluiten doen de heren met Untrodden, afkomstig van City Burials. Tenminste, dat dachten wij maar! Er komt natuurlijk een encore, want het is pas tien voor elf (en de band zou tot elf uur spelen). Dus we worden nog even getrakteerd op het machtige July en het relatief stevige Evidence. Ditmaal toch echt het einde van de avond.

Een mooie, dynamische line-up met deze drie toch wel erg veelzijdige bands. Maar het moge gezegd worden dat voor mij de hoofdprijs van de avond naar Sólstafir gaat. Wat een machtige set hebben de heren neergezet zeg…! En het kan aan mij liggen, maar ik krijg de indruk dat Adalbjorn’s zang steeds beter wordt. Extreem verrast en blij dat ik dit heb mogen aanschouwen. Doet niet wegnemen dat Katatonia nog steeds als een huis staat op het podium en de zaal weet mee te nemen van het begin tot het eind. Helaas was het lichtplan van de avond en het (soms overmatig) gebruik van de rookmachine een opmerkelijk minpunt dat bij vlagen zelfs afbreuk deed aan het optreden van de bands. Neem nou de ‘lichtflitserij’ (nieuw woord voor de Dikke van Dale?) aan het einde van de setlist van Katatonia. Als je nog geen epilepsie had, dan nu wel. En het feit dat je de bandleden vanaf halverwege de zaal al helemaal niet meer kon zien (laat staan als je nog verder naar achteren stond), door alle rook. Enfin, onder de streep een zeer geslaagde avond en ik heb me kostelijk vermaakt. Op naar huis dan maar weer en nog even in de auto nagenieten van de tweede band van de avond…

Setlist:

SOM

  1. Prayers
  2. Animals
  3. Awake // Sedate
  4. Moment
  5. Clocks
  6. Black Out The Sky
  7. Youth // Decay

Sólstafir

  1. Náttfari
  2. Náttmál
  3. Köld
  4. Melrakkablús
  5. Bloodsoaked Velvet
  6. Rökkur
  7. Fjara
  8. Ótta
  9. Goddess of the Ages

Katatonia

  1. Austerity
  2. Colossal Shade
  3. Lethean
  4. Deliberation
  5. Birds
  6. Behind the Blood
  7. Forsaker
  8. Opaline
  9. Buildings
  10. My Twin
  11. Atrium
  12. Old Heart Falls
  13. Untrodden
  14. July
  15. Evidence

Datum en locatie

17 februari 2023, Patronaat, Haarlem

Foto's:

Arjen den Dekker  (Facebook)

Link: