Progressiviteit en intensiteit met Orbit Culture, Gaerea en Atlas in Effenaar

Op het eerste oog lijkt een package van Orbit Culture, Gaerea en Atlas een wat merkwaardige combinatie. Nu is de smaak van metalliefhebbers in de afgelopen jaren echter flink verbreed, mede dankzij allerlei kruisbestuivingen binnen het genre. De gemene deler vanavond is progressief. Zowel Atlas (metalcore), Orbit Culture (industrial death metal) en Gaera (black metal) laten binnen hun spectrum een vernieuwende kijk op het genre horen. Friso Veltkamp en Esther van ’t Lam zijn aanwezig om dit te bekijken. Friso doet de praatjes en Esther schiet de plaatjes.

Een uitverkochte Effenaar. Dat komt ongeveer neer op in de Eindhovense spits rijden terwijl PSV die dag speelt. Het is dringen, het is duwen en de enige uitweg is een trap naar beneden. Het zorgt ervoor dat er op bepaalde plekken gewoon té druk is, gelukkig is er aan de rechterkant van de zaal de hele avond wel genoeg ruimte. Nog een klein puntje van kritiek is dat er gedurende Atlas en Gaerea te veel lampen aanblijven. Dat kan afleiden van het lichtwerk op het podium, zeker tijdens de wat meer verstilde, intieme momenten. Maar goed, het zijn kleinigheden, uiteindelijk is het natuurlijk fantastisch dat de zaal hier uitverkocht is op een woensdagavond. Voor de zaal, de bands en het publiek.

En zo kunnen al die mensen wel het enorme bouwwerk van Orbit Culture aanschouwen. Allemachtig, die hebben een werk gemaakt van het podium. Een soort kasteelachtig bouwwerk is opgebouwd, met daaraan allemaal lampen bevestigd. Het neemt het hele podium in beslag. De backdrops van de andere bands verdwijnt daardoor wel enigszins maar het doet wel uitkijken naar wat voor spektakel de hoofdband gaat brengen. Maar eerst is er Atlas, een band uit Finland, al had ik het ook meteen geloofd als iemand had gezegd dat dit vijftal uit Zweden kwam. De band maakt namelijk muziek die overweldigend klinkt, met een grote melodieuze inslag. Dat wordt gekoppeld aan metalcore, waardoor het heel erg in de huidige tijdsgeest past. Namen als Northlane, Dayseeker en Novelists doemen dan ook op. Alleen brengt Atlas het geheel nog een tikje melodieuzer. Northcore noemt de band het zelf. Het zal.

Atlas heeft een enorme backdrop, maar die valt weg achter het kasteel wat Orbit Culture op het podium heeft gebouwd. Dat is jammer, want ik denk dat mooie visuals de muziek flink zou ondersteunen. Zeker omdat Atlas een hoop elektronica oor de muziek verweeft, met name in de breakdowns, wat heet, soms neigt het bijna naar dansbare muziek. Dansen doet het publiek niet, maar die zijn wel te porren voor een circle pit, iets waar zanger Patrick Nuorteva regelmatig om vraagt.

Over die zang: Patrick kan niet alleen brullen , maar heeft ook een opvallend mooie zangstem. Iets wat ook gezegd kan worden van gitarist Tuomas, wiens zang verrassend hoog en zuiver is, waardoor je, als je niet naar het podium kijkt, bijna zou denken dat er een vrouw aan het zingen is. Ook gitarist Leevi doet een duit in het vocale zakje. Met zoveel zangtalent in de band kan Atlas alle kanten op. En dat doen de Finnen dan ook, de nummers worden steeds beter naarmate de set vordert, omdat er meer geslaagde ideeën in de nummers verwerkt worden, de ene keer is dat met een melodieuze riff, de andere keer is dat met een bijzonder toegankelijke zanglijn (zoals in Shadow) waardoor een vergelijking met een band als Hands naar boven komt drijven. Het publiek blijft het gadeslaan en geeft de band een verdient applaus. Volgend jaar op Jera?

Ik was eerlijk gezegd ietwat verrast dat Gaerea vanavond het voorprogramma zou verzorgen. Ik dicht de band veel meer talent, vernuft en vernieuwing toe dan een Orbit Culture, maar hey; voor Gaerea is het ook een prachtige kans om zich te presenteren voor volle zalen. De band opent vanavond verrassend genoeg met de twee nieuwe nummers die onlangs zijn uitgebracht: Hellbound en Submerged. Daarmee sneuvelt The Poet’s Ballet helaas in de set, want dat nummer kun je niet echt ergens anders in de set logisch kwijt. Maar goed: de nieuwe nummers zijn wel sterk. Anders vooral. Gaerea laat in deze nummers een meer melodieuze kant horen , met toegankelijke zang die bijna richting de metalcore gaat. Ik weet nog niet of ik dat een goede ontwikkeling vind of niet, maar vanavond worden deze nummers wel overtuigend gebracht en vooral met enorm veel overgave.

Zo danst zanger Guilherme weer als een soort balletdanser over het podium, sierlijk en gecontroleerd, terwijl de rest van de band vooral tussen de rookwolken over het podium razen. Het wordt allemaal messcherp gespeeld gespeeld, maar het absolute hoogtepunt (van niet alleen de set, maar heel de avond) is het einde van Submerge, waarop Sonja ineens laat horen over een bloedmooie stem te bezitten. Zij zingt het vrouwelijke gedeelte en doet dat echt loep- en loepzuiver. Kippenvel!

Daarna rijgt Gaerea de topnummers achter elkaar aaneen. Er is immers maar veertig minuten speeltijd, maar alle toffe nummers komen daarin wel voorbij. Hope Shatters en World Ablaze volgen elkaar direct op. Daarbij krijgen de Portugezen natuurlijk het publiek mee. Dat blijkt ook bij afsluiter Laude, waarop iedereen in de zaal zijn zaklamp laat schijnen.

De podiumopstelling is weer mooi: de halve manen die constant van kleur veranderen. Er wordt vooral gebruik gemaakt van blauw en rood licht, het is ook mooi dat bij sommige nummers, zoals Mirage, aan beide kanten een kleur wordt gebruikt. Alsof er symbolisch wordt gespeeld met de overgang van het oude geluid naar het meer nieuwe geluid van de band.

Gaerea maakt veertig minuten lang indruk, met zowel materiaal van Mirage en Coma. Guillherme knielt aan eind weer even neer, waarbij ook zijn stem indruk maakt. Dit is een band waarvan ik oprecht benieuwd ben waar zij naartoe gaan en welke stijl ze gaan omarmen. En welke muzikale richting de band kiest. Het maakt eigenlijk niet zoveel uit als het maar van dit niveau blijft. Dit optreden is in ieder geval opnieuw van grote klasse.

Er hangt voelbaar veel verwachting in de zaal voor het optreden van Orbit Culture, zeker gezien de indrukwekkende podiumaankleding. Met zoveel stellages moet er wel een hoop gebeuren voor het oog. En dat gebeurt het uiteindelijk ook. Wanneer, onder minutenlang machinale beats, het gordijn naar beneden valt, volgt een explosie van licht en kabaal.

Opener Death Above Live is wat dat betreft wel een goede opener, omdat het ook van die typische Zweedse melodieuze death metal riffs heeft. Dat hoor je helemaal terug in The Storm, waarin vooral de prestatie van zanger/gitarist Niklas Karlsson opvalt. Hij beschikt over een aangename maar brute brul, die hij op veel momenten ook op een staccato manier inzet. Daarnaast beschikt hij over een cleane zang die best overtuigt, zoals bij The Tales Of War.

Maar bovenal is het ritmisch beuken, ondersteunt door lasers die over het hele podium schieten, rookmachines en uiteenloende lichteffecten. Bij vlagen vraag ik me af waar ik nou naar sta te kijken. De band zet in ieder geval vol in. Helaas sluipt er wel eenvormigheid in de nummers. Het is veel van hetzelfde, de nummers hebben allemaal net iets te weinig om te beklijven. Er zijn her en der wel wat verrassende ingevingen, wendingen, maar ik sta het allemaal een beetje gelaten aan te kijken.

Het publiek daarentegen is het tegenovergestelde: ontzettend enthousiast. Elk nummer wordt uitbundig ontvangen, of het nu From The Inside of (het vrij catchy) The Shadowing is: er wordt flink gemoshed. Bovendien is het publiek is ook maar al te graag tot dienst van Niklas, die aangeeft dat hij wel oudere nummers wil spelen, maar de teksten niet meer kent. Het publiek springt natuurlijk maar wat graag bij.

Niklas heeft nooit onder stoelen of banken gestoken dat hij een fan is van Static-X, maar soms komen de nummers wel erg dichtbij het industriële gezelschap uit de VS. Een schaamteloze kopie wil ik het niet noemen, maar de manier van zingen, de springerige ritmes doen bij tijd en wijlen wel denken aan een eerbetoon. Alleen voegt Orbit Culture veel meer death metal toe aan de muziek en zijn er ook vaak van die galopperende gitaarlijnen.

Toch denk ik dat Orbit Culture wel een band is die een brug kan slaan tussen de hardere en toegankelijke genres, het is een band die bovendien een breed publiek aanspreekt, van jong tot oud. En dat heeft metal ook nodig. Dan hoeft het niet je ding te zijn, deze band is bovendien een pak harder dan menig andere populaire act. Vanavond laat Orbit Culture ook horen een volle zaal moeiteloos aan te kunnen. Zo blijkt als uiteindelijk na Vultures of North de band een enorm applaus in ontvangst neemt.