10 januari 2018. Een nieuw, fris jaar om de aarde in duisternis te hullen. Zoiets moet het Poolse Batushka ook hebben gedacht. Ruim twee jaar geleden is het alweer sinds de band in december 2015 met debuutalbum Litourgiya de (black)metalwereld op zijn grondvesten deed schudden. Want wát was dit een ontdekking. En wat spreken de band en dit album nog steeds tot de verbeelding.
Vandaag beginnen de zwarte hogepriesters dan ook doodleuk aan alweer het derde deel van hun European Pilgrimage Tour. En ja, nog steeds is het album Litourgiya dat we integraal krijgen voorgeschoteld. Batushka-moeheid? Kennen we niet. Dit juweeltje blijft op een haast demonische manier bekoren.
Het is een gewone woensdagavond en uw redacteur van dienst haast zich na een lange werkdag richting de 013. Helaas zit het een beetje tegen met de heenreis waardoor het eerste kwartier van het voorprogramma Trepaneringsritualen er nét niet in zit. Het tweede gedeelte is Zware Metalen gelukkig wel present. Met de jas nog aan, want uw anonieme verslaggeefster is wel benieuwd naar het optreden van deze blasfemische eenling met zijn industrial noise en dark ambient. Obscuur en vervreemdend is het zeker, mogelijk hier en daar net iets té. Terwijl we de ruige Zweed, omgeven door curiosa, wierook en schedels, verwoed rond zijn microfoon zien bewegen en rare kreten en grunts horen uitslaan, staat het publiek er enigszins vertwijfeld naar te kijken. Maar aan het einde van het optreden klinkt er toch een tamelijk ferm applaus.
Hierna is het Zwitserse Schammasch aan zet. De vijf heren wijden het begin van de set vanavond geheel aan hun nieuwste EP The Maldoror Chants: Hermaphrodite, en beginnen met het enigszins kalme en mysterieuze Prologue. Daarna stomen ze door naar het tweede nummer van dezelfde EP met de mooie, poëtische titel The Weighty Burden of an Eternal Secret. Frontman Christopher Ruf is een imposante verschijning met zijn pikzwart geschminkte gezicht en handen. Tijdens de eerste nummers verzorgt hij naast de drummer ook een deel van de percussie op twee grote trommels. En natuurlijk de zang, die duister en bezwerend klinkt. Later pakt hij zijn gitaar erbij. De rookwolk die zich langzaam optrekt rond de band en in de zaal, verdicht zich ondertussen steeds verder.
Na het nummer Do Not Open Your Eyes, neemt Ruf even een moment om het publiek uit te leggen dat Hendrik Wodynski pas drie dagen meedraait op drums en vlak voor de tour begon als een gek alle drumpartijen in heeft moeten studeren. Hij levert absoluut een knappe prestatie, maar soms is toch te horen dat de band nog niet helemaal op elkaar is ingespeeld. Dan lijkt het wat te ‘rammelen’ qua rtime. Persoonlijk stoort het schrijver dezes weinig, helemaal als we verder gaan naar de laatste nummers van vanavond Consensus, Golden Light en Metanoia, respectievelijk afkomstig van albums Triangle (2016) en Contradiction (2014) en weer Triangle. Dat was een fijn uurtje van ‘de wereld om mij heen bestaat niet’ met dank aan het geweldige optreden van Schammasch.
Het vormt al een belevenis op zich om naar het podium te kijken voordat een optreden van Batushka begint. En vandaag is uw anonieme verslaggeefster eens even goed vooraan gaan staan om te zien wat daar allemaal gebeurt. Er worden van die typische, weelderige vloerkleedjes uitgespreid op de grond (naar wat blijkt staan de gemaskerde mannen van Batushka blootsvoets op de bühne). De bekende sacramentaliën komen tevoorschijn, zoals twee grote ronde kaarsenstandaards, een katheder – waarover ook al zo’n mooi kleed wordt gedrapeerd en waar de icoon van de gezichtsloze Madonna met kind op zal worden geplaatst -, een schedel op een wierookstandaard, een wijwaterkwast… De voorbereidingen nemen al met al de nodige tijd in beslag.
Wanneer de mannen van Batushka even na tienen eindelijk het podium op schrijden en de kaarsen worden aangestoken door de frontman, blijkt er niet genoeg tijd om ze allemaal te ontbranden, dus blijft er één standaard uit. Maar niemand die daar op let, want vanaf de eerste tonen raak je in de greep van de atmosferische blackmetal van dit zware gezelschap. Ook al weet je precies wat er komen gaat (er waren reeds diverse kansen om Batushka live op te zien treden, want wat hebben deze zwarte pelgrims de laatste twee jaar uitgebreide zwerftochten gemaakt door heel Europa – daarbij werd Nederland bepaald niet overgeslagen). En gelukkig maar.
Ook vanavond maakt Batushka het weer helemaal waar. Met genoegen luisteren we naar de gezichtsloze opperpriester en de begeleidende Gregoriaanse zang en de geweldige, bij tijd en wijle explosieve black. Tussendoor aanschouwen we de rustgevende rituelen, een eigen donkere interpretatie van de orthodoxe eucharistie. Een uur raast voorbij.
Litourgiya zal voor velen altijd één van hun favoriete blackmetalalbums blijven. Maar we kijken inmiddels ook reikhalzend uit naar een vervolg.
Foto’s:
Jurgen van Hest (Jvh013Photo)
Datum en locatie:
10 januari 2018, 013, Tilburg
Link: