Interview met Ivar van Enslaved
De jaarlijsten van 2014 zijn nog maar juist afgerond of we mogen ons alweer opmaken voor die van 2015. Over een dikke maand (6 maart) brengt Enslaved immers In Times uit, het vervolg op het alom geprezen Riitiir en zoals steeds een kandidaat voor plaat van het jaar. Zware Metalen kreeg de kans om een half uurtje te bellen met Ivan Bjørnson, al sinds zijn 13(!) de drijvende kracht achter de progressieve Vikingen.
Hallo Ivar! Ik heb In Times nog maar twee keer kunnen beluisteren, dus kan jij mij vertellen waarom dit de beste plaat is die Enslaved ooit heeft gemaakt? Of is ze dat niet?
Dat is ze zeer zeker wel! In Times combineert als nooit tevoren de verschillende stijlen uit onze geschiedenis. De blackmetal van onze eerste platen, de ietwat onorthodoxe periode in het midden en de progressieve stijl van de laatste jaren. Het is een duidelijke stap voorwaarts, een evolutie. Je zou kunnen zeggen dat we een stap dichter zijn bij de perfectie, maar perfectie is natuurlijk niet iets dat je ooit kunt bereiken. Elke stap die je zet opent nieuwe wegen en nieuwe mogelijkheden. Je zou eeuwig kunnen blijven werken aan een nummer om de perfectie te bereiken, maar het gaat je toch niet lukken. Na twintig jaar voel je gewoon wanneer een nummer rond is en dat dit het beste nummer is dat je op dat moment kon schrijven. Soms kijk je misschien terug op een plaat of een nummer en besef je dat je dingen anders had kunnen doen, maar het blijft sowieso een momentopname. Als je terugdenkt aan wanneer je het nummer geschreven hebt weet je terug dat het toen allemaal klopte.
Heeft het album een bepaald concept?
Neen, het is niet zoals bij een album over Moby Dick waarbij ze tijdens het eerste nummer de boot in stappen, twee nummers ronddobberen en hem tegen het einde van de plaat van kant maken. Ik zou het meer beschrijven als een thema-album. Dat thema is op In Times natuurlijk Tijd. Het thema is een ingrediënt dat we niet in alle nummers even sterk gebruiken. Het album behandelt de verschillende interpretaties van tijd: psychologisch, de relativiteit van tijd en natuurlijk de mythologische tijd. Met de psychologische tijd gaat het om het worstelen met je eigen verleden en je eigen toekomst en daarbij het leven in het nu verliezen.
Bij onze nummers zijn tekst en muziek constant met elkaar verbonden. We vertrekken van een muzikale of thematische basis en bouwen daarop voort. Het is een wisselwerking waarbij thema en muziek over en weer kaatsen tot een nummer gebouwd is.
Over thema’s gesproken, is de benaming ‘Viking’ voor jullie een muzikaal genre naast black of prog metal of eerder een thema, een inspiratiebron?
Het is vooral een tekstueel genre denk ik, veel meer dan een muzikaal. Al vind je op One Thousand Years of Rain wel zeer traditionele bijdrage van onze vrienden van Wardruna. Dat is natuurlijk echt viking. Voor mij is het meer een filosofie en een way of life, al bepaalt het niet meteen mijn eigen identiteit. Het is een van vele filosofieën die me inspireren doorheen mijn leven, maar zeker niet alles bepalend.
Als Vlaming verbaas ik mezelf elke keer als ik beelden zie van Enslaved in een ‘mainstream’ context, op talkshows en awarduitreikingen. Bij ons zou dat ondenkbaar zijn voor een echte metalband. Houden jullie rekening met jullie veel grotere en veel bredere publiek wanneer jullie nieuw materiaal schrijven?
Neen, absoluut niet. Je weet sowieso niet hoe of waarmee je zo’n publiek zou moeten bereiken. Van zodra je rekening begint te houden met die of die fan te plezieren ben je niet goed bezig. Het is fijn om brede erkenning te krijgen, maar dat mag geen doel op zich zijn.
Laat ons het anders even over Roadburn hebben, samen met Einar Selvik van Wardruna ben je dit jaar curator. Hoe is dat tot nu toe geweest?
Een geweldige eer, maar ook heel veel werk. Ik heb heel wat respect bijgekregen voor concertorganisatoren, want vanzelfsprekend is het nog niet geweest. Maar we hebben er allebei erg veel zin in!
Wat mogen we verwachten vanuit Enslaved?
Enslaved zal zelf tweemaal optreden, op vrijdag een redelijk conceptueel optreden dat onze hele carrière zal overspannen en waar we ook voor gaan samenwerken met Wardruna voor een authentieke en bombastische sound. Op zaterdag spelen we een iets klassieker concert voor de release van ons nieuwe album. Ik ga zelf ook nog optreden samen met Einar met ons ambient project Skuggsja. Het wordt een heel zwaar weekend maar ik heb er geweldig veel zin in.
Had je twintig jaar geleden, toen je als dertienjarige je eerste opnames maakte ooit kunnen dromen van zo ver te komen met Enslaved?
Neen, het is ongelooflijk dat we na twintig jaar zo’n successen kunnen boeken met muziek waarin we nog zelf kunnen geloven. De jongen van toen is ook niet meer wie ik nu ben en toch sta ik hier, met Enslaved. Elke plaats die ik kan bezoeken, iedereen die ik kan ontmoeten, telkens opnieuw ben ik dankbaar dat ik dit heb mogen bereiken. Dit is veel meer dan ik ooit had kunnen dromen.
Hoe is het om twintig jaar met Grutle samen te werken?
Wel, ik denk dat het voor ons heel belangrijk is geweest dat onze vriendschapsband doorheen de jaren is kunnen evolueren naar een familieband. We zijn samen altijd blijven groeien, maar hebben wel onze eigen interesses kunnen behouden en er zijn genoeg verschillen om het voor onszelf interessant te houden. Zo kunnen we nog steeds urenlang discussiëren over teksten en nummers. Er wordt dan wel eens ruzie gemaakt, maar dat hoort zo bij familie.
Wat zou het antwoord zijn geweest als ik Grutle deze vraag had gesteld?
Grotendeels hetzelfde denk ik, al denk ik dat ik het iets diplomatischer verwoord dan hij. Hij had het allemaal misschien een tikkeltje harder op de spits gedreven.
Zijn er nog zaken die je als muzikant nog wil bereiken, als je bekijkt waar je nu met Enslaved staat?
Goede vraag (denkt na). Ik denk dat ik graag eens de muziek voor een hoogwaardige filmproductie zou willen componeren.
Ik zal dat ‘hoogwaardige’ benadrukken, anders ga je een hoop aanbiedingen krijgen van optimistische amateurs!
Inderdaad, maar als David Lynch dit zou lezen mag hij altijd bellen (lacht)!
We laten het hem weten, bedankt voor dit gesprek!
Jullie ook, en ik hoop van jullie terug te mogen zien op Roadburn of een ander festival deze zomer!
Links: