Zware Metalen was uiteraard aanwezig op het Graveland festival. Pim en Remco maakten een mooi verslag No remorse, no regrets and no surrender’: Graveland Festival dag 2. Uiteraard grepen we de gelegenheid aan om te kijken of headliner Watain te strikken was voor een interview. Enkele dagen voor het festival kwam het verlossende woord dat Erik Danielsson aan het eind van de dag onze vragen kon beantwoorden. Ik meldde me op het afgesproken tijdstip backstage bij de tent die dienst doet als kleedkamer van Watain. Hier zaten de tourmanager en een van de gitaristen rustig te praten. Van Erik echter geen spoor. Er werd wat gebeld, heen en weer gelopen en enkele minuten later stond ik dan in oog met Erik. In het echt is hij een stuk kleiner dan hij op het podium oogt. Gelukkig bleek hij een sympathiek man die uitgebreid de tijd nam om de vragen te beantwoorden. De foto’s zijn op Graveland gemaakt door Frido Stolte (The View Photography).
Hallo Erik, leuk je te ontmoeten. Hoe gaat het?
Goed! We spelen vandaag onze eerste show op een festival dit jaar. Eigenlijk is dit het eerste festival waar we op spelen in een hele fucking lange tijd. Voor ons was het veel lastiger dat alle shows ineens werden gestopt dan het weer opstarten daarvan. Dat is geen enkel probleem. We zijn weer op oorlogspad.
Gefeliciteerd met jullie nieuwste album. Hoe zijn de kritieken tot nu toe?
Het lijkt erop alsof de mensen die ernaar luisteren en er beroepsmatig over schrijven het album wel kunnen waarderen. Daar hebben we volgens mij geluk mee want het gaat allemaal om smaak, weet je. Eigenlijk is het ook wel raar als je muziek beoordeelt wordt, maar nogmaals: we hebben geluk met de goede recensies. Hij valt blijkbaar in de smaak. Te gek!
Jullie hebben natuurlijk je hele ziel en zaligheid in The Agony And Ecstasy Of Watain gestopt en dan is het uiteraard mooi als hij goed wordt ontvangen.
Inderdaad. Maar het is voor ons nog veel belangrijker dat de mensen die ons al langere tijd volgen en het album kopen het kunnen waarderen. Hun mening is voor mij veel meer waard dan wat critici van het album vinden eerlijk gezegd. In het algemeen komt het wat artistieke en creatieve dingen betreft hier op neer: als je iets met je hele hart doet (of dat nu schilderen, koken, muziek of iets spiritueels is), je oogst wat je zaait. Als je er flink je best op doet, zullen mensen er een sterke mening over hebben. Hopelijk is dat een goede mening waar het Watain betreft. Ik had dan ook niet verwacht dat mensen ons nieuwe album zouden negeren want het is een sterk album. Het zit vol met zaken die wij er met volle overgave in hebben gelegd. Het heeft dan weinig meer met muzikale smaak te maken, het gaat er meer om wat wij erin hebben gestopt qua intentie en kracht.
Hoe zijn jullie de hele Covidperiode doorgekomen. Stond Watain stil?
Oh nee, zeker niet!! Het tegengestelde is waar. We wonen allemaal dicht bij elkaar in een relatief klein plaatsje met veel bossen. We komen regelmatig bij elkaar en zien vrij weinig andere mensen. Wat dat betreft veranderde er niets. We toerden wat minder en schreven wat meer muziek. We richtten onze blik gewoon op de toekomst, net als anders eigenlijk. We hebben absoluut geen pauze ingelast. Watain is continue in ons leven. Het is het eerste waar we ‘s ochtends aan denken en het laatste waar we aan denken voordat we ‘s avonds gaan slapen. Een of andere menselijke ziekte verandert daar niets aan.
Wat kun je vertellen over de omstandigheden waaronder The Agony And Ecstasy Of Watain is geschreven en opgenomen?
We werkten alle vijf veel aan het album in de oefenruimte. We zijn al sinds 2018 in deze samenstelling bezig en het zijn deze vijf mensen die vanavond op het podium staan. Soms spraken we bij elkaar thuis af om gitaarpartijen door te nemen maar het meeste werk gebeurde in de oefenruimte. Daar besloten we ook om het album live op te gaan nemen in plaats van alle instrumenten apart. Het opnameproces in de studio was dus eigenlijk alsof we in de oefenruimte stonden maar dan met microfoons erbij. We speelden de nummers gewoon net zo lang totdat ze er goed op stonden.
De studio is een oude kerk als ik het goed heb begrepen. Is er nog iets spookachtigs gebeurd tijdens het opnemen?
We zaten er een maand en als er een normaal persoon binnen was gelopen terwijl wij aan het opnemen waren dan hadden ze iets mee kunnen maken wat ze in hun hele leven nog nooit hadden gezien. Als we allemaal bij elkaar komen dan hangt er sowieso een sterke energie en dat is vooral het geval in een studio als we opnemen. Misschien snapt niemand dat of gelooft niemand me maar dat is wel de waarheid. Ik zie het niet als iets spookachtigs. We benaderen onze muziek in een magische en spirituele manier. Als je dat proces serieus doet dan gebeurt er iets.
Ik wil je graag wat vragen over het nummer We Remain. Hierop staat een vocale gastbijdrage van Farida Lemouchi. Was zij ook in de studio?
Ja, ze is naar Zweden gekomen en bleef een weekend bij ons. Ze kwam in september toen we eigenlijk al klaar waren. Farida komt wel vaker naar ons omdat we goede vrienden zijn. Ze zit trouwens daar. (Erik wijst naar een bankje net buiten de tent waar Farida zit te kletsen).
Doet ze vanavond toevallig ook een gastoptreden met jullie?
Nee. Ik wil haar daar niet mee lastig vallen. Ze is hier vandaag onze gast en drinkt waarschijnlijk al ons bier op, haha. We hopen dat we haar hand mogen kussen en ons gelukkig prijzen in haar aanwezigheid. Maar op op je vraag terug te komen: ik vond het fantastisch dat ze bij ons was en meedoet op het nieuwe album. Het was een perfecte samenwerking!
Gaven jullie haar de vrije hand wat tekst en zanglijnen betreft of stond dat al vast?
Het nummer was al klaar maar we wisten al wel op welk gedeelte we haar wilden laten zingen en wat de melodie moest zijn. Met het opnemen van je stem zijn er altijd variabelen die je niet kunt plannen. Het gaat allemaal om het momentum. Farida heeft een stem met veel soul en emotie er in. Dat maakte ook dat we niet wisten hoe het zou klinken totdat ze begon en het uiteindelijk klaar was. Onze kaken vielen echt op de vloer toen ze haar gedeelte opnam en zijn erg tevreden met haar prestatie.
Vanavond is het eerste optreden sinds het uitkomen van het nieuwe album spelen?
Ja, al speelden we al een keer in Parijs vlak voordat het album uitkwam en dat zagen we als een warm-up show. Ik heb erg veel zin om met de andere bandleden op te treden op dit festival vandaag en te communiceren met de krachten waar we mee in verbinding staan. Het voelt goed om dit te doen voor publiek.
Jouw teksten boren een diepe innerlijke kracht aan en zijn uiteraard erg duister. Is dat moeilijk om avond aan avond te doen of put je daar juist kracht uit?
Ik kies er juist voor om een belangrijk deel van mijn leven te wijden aan toeren zodat ik elke avond datgene kan brengen waar ik zelf voor de volle honderd procent achter sta en in geloof. Ik geloof er sterk in dat hoe vaker je een nummer live uitvoert, hoe persoonlijker de band wordt met dat nummer en je het krachtiger uit kunt voeren. Een nummer heeft voor mij echt een ziel en daar krijg ik een betere band mee als ik het vaker live breng. Zo ervaar ik het tenminste. De band die je met een nummer hebt, kan zich dan ook ontwikkelen. De woorden kunnen dan meer voor me gaan betekenen dan toen ik ze schreef of voor het eerst zong. Het is dan ook niet moeilijk om de nummers elke avond te zingen maar het vergt wel intentie, je kunt het alleen doen door ervoor te gaan. Je kunt het niet op halve kracht doen. Wat dat betreft is het wel moeilijk maar op de best mogelijke manier. Het is net als neuken. Daarbij moet je ook alles geven (Erik lacht wat besmuikt). Weet je, niets op deze wereld is makkelijk als je het met overgave doet.
Wat vind jij het grootste verschil tussen The Agony And Ecstasy Of Watain en eerdere Watain albums?
Dit album is een voortzetting van wat we op eerdere albums deden. Net zoals vandaag een voortzetting is van mijn leven. Ik vind dit best een lastige vraag om te beantwoorden. Alles is nieuw op dit album: de nummers, teksten… Het is een nieuw album. Ik heb ruim duizend keer opgetreden maar nog maar zeven albums opgenomen. En allemaal zijn ze erg belangrijk voor me maar onderling verschillend. Het zijn verschillende hoofdstukken uit mijn leven met elk hun eigen verhaal. Maar Watain is niet veranderd. De context blijft overeind en we blijven onszelf evolueren.
Op dat moment begint 25 meter verderop Cryptosis aan haar optreden. Ik hoop dat mijn recordertje onze stemmen nog opneemt. Ik houd hem even wat dichterbij je mond.
Oke, laten we het hopen…
In het verleden zijn er wat shows gecanceld. In Indonesië werden jullie van terrorisme beschuldigd. Heeft dat invloed gehad op wat jullie doen?
Dat was in Singapore. Maar volgens mij horen deze dingen erbij als je in een black metalband zit. Je krijgt dan met weerstand te maken. Ik vind het belachelijk als een black metalband 25 jaar bezig is en niet met tegenstand te maken krijgt. Dan doe je iets verkeerd volgens mij. We zijn geconfronteerd met ontelbare idiote vormen van censuur, tegenstand en gecancelde shows. We zullen met nog veel meer geconfronteerd worden want dat is onderdeel van wat we doen. Het laatste wat we zullen doen is er zielig onder zijn. We zijn op oorlogspad. Als je in een black metalband zit, ben je in oorlog. Dat is de enige manier waarop je er tegenaan kunt kijken. Je moet ermee om kunnen gaan. De agressie en het geweld horen erbij. Hetzelfde geldt voor censuur en andere problemen. Als je er niet mee om kunt gaan dan zit je niet op de juiste plek in deze muziekstijl.
Vind je de huidige scene minder gevaarlijk dan pakweg twintig jaar geleden?
Even denken… wat gebeurde er twintig jaar geleden… Volgens mij zou de scene zo moeten zijn als tussen 1992 en 1995. Toen was de scene gevaarlijk, crimineel en erg verschillend ten opzichte van nu en andere muziekstijlen. Er is nu teveel internet, jonge gasten en mensen die niets speciaals halen uit black metal. Black metal heeft de potentie om mensenlevens te veranderen en hoe mensen tegen het leven, de dood, de wet en criminaliteit aankijken. Als je het zo bekijkt dan is de staat van de hedendaagse black metal beschamend. Met Watain proberen we die oude waarden hoog te houden, je weet wel: uit de tijd dat black metal echt gevaarlijk was. Dat zullen we altijd blijven doen. Watain is een van de weinige bands die nog echt gevaarlijk zijn en dat is een schande voor andere bands. Het is belachelijk en tragisch dat het zo is. Watain is er trots op dat we nog steeds respect hebben voor de oude tijden en dat uitdragen.
Wat vind je ervan dat veel bands hun pijlen richten op het christendom terwijl we sinds 9/11 hebben kunnen zien dat het echte gevaar vanuit de Islam komt. Of heb je een hekel aan religie in het algemeen?
Ik ben zelf erg religieus. Ik heb waarschijnlijk veel meer overeenkomsten met een christen of moslim dan met een atheïst. Ik weet dus niet zo goed hoe ik antwoord kan geven op je vraag. Heavy metal wordt geacht antichristelijk te zijn. Het gaat veel bands niet om de overtuiging de ze zelf hebben of waar ze voor staan. Ze worden geacht tegen het christendom te zijn omdat ze in een metalband zitten. Er zijn weinig metalbands die zelf een serieuze mening over deze zaken hebben. Ze kunnen zich beter beperken tot het maken van muziek en niet doen alsof ze een mening hebben over dit soort zaken. In hun persoonlijke leven maakt het vaak geen zak uit waar ze in geloven. Mijn boodschap is: leer jezelf kennen en focus je niet teveel op wat anderen doen. Leer eerst jezelf kennen. Het leven is te kort om iets anders te doen, weet je.
Nu we steeds harder moeten praten omdat er een band staat te spelen, wil ik het hier graag bij laten. Ik wil mijn stem nog wat sparen. Bedankt voor de interessante vragen en je interesse in Watain!
Links: