Cradle of Filth kun je gerust beschouwen als een begrip in de (black)metalscene. De band bestaat al 34 jaar en is nog altijd actief. Op 21 maart verscheen de nieuwe (veertiende!) plaat Screaming Of The Valkyries. Het is een mooi vervolg op het sterke Existence is Futile van 3 jaar geleden, waarop men weer een combinatie van black, gothic en heavy metal brengt. Het is knap dat de band na allemaal wisselingen in de bezetting nog steeds als Cradle of Filth klinkt. Daarnaast ligt de single met Ed Sheeran ook nog altijd op de planken. Genoeg redenen om een gesprek aan te knopen met bandleider Dani.
Ben je een interviewmarathon aan het doen?
Ja, ik zit in interviewmodus. De komende twee maanden.
Misschien moet ik dan beginnen met een ongebruikelijke vraag. Wat is het vreemdste dat je ooit in je koelkast hebt gevonden?
Het vreemdste dat ik ooit in mijn koelkast heb gevonden? Mijn portemonnee. Nou ja, waarschijnlijk niet alleen dat. Allerlei dingen eigenlijk: mijn telefoon, sleutels, portemonnee… Je legt iets even ergens neer, terwijl je bezig bent en denkt er niet meer aan. Je zou je telefoon daar alleen laten liggen als je dronken bent, wat me inderdaad weleens is overkomen. Maar dat gebeurt niet meer, want ik drink niet meer. Vooral omdat ik dit soort domme dingen deed zonder erbij na te denken. Soms ben ik bijvoorbeeld lang aan het bellen met mijn manager en ga ik daarna panisch op zoek naar mijn bril of portemonnee. Tegenwoordig check ik standaard de koelkast, ik heb ze daar tenslotte al vaker gevonden.
Dus je drinkt nu niet meer?
Nee, ik ben nu een paar jaar gestopt. Het was vooral een gezondheidskwestie. Ik probeerde het al jaren, elke keer nam ik me aan het eind van het jaar voor te stoppen. Nu is dat wel gelukt.
Dat is goed voor je gezondheid. Heeft het ook invloed op het schrijven van songs?
Nee, niet echt. Al kon een glas wijn soms helpen bij het schrijven van teksten. Aaron Steinsdorf van My Dying Bride had bijvoorbeeld de gewoonte om een fles rode wijn leeg te drinken terwijl hij tragische teksten schreef, waarschijnlijk huilend boven zijn inkt. Maar over het algemeen is het beter zo. Geen katers tijdens een tour en je vermijdt die extreme pieken en dalen. Zonder alcohol blijft die positieve energie gewoon langer hangen. Maar goed, we zijn hier niet om over alcohol te praten.
Klopt helemaal. De reden is natuurlijk het nieuwe album The Screaming of the Valkyries. Dit is alweer het veertiende album van Cradle of Filth. Probeer je Iron Maiden te overtreffen? En waar gaat de plaat over?
Nou, eigenlijk zou dit ons zestiende album zijn als je Vempire en Bitter Suites to Succubi meetelt. De nieuwe is geen doorlopend verhaal of conceptalbum. Oorspronkelijk hadden we tien nummers geschreven, maar we hebben het teruggebracht tot negen sterke tracks. Ik wilde een overkoepelende titel die het album goed samenvat, een met een echt metalgevoel en die ook de tijdsgeest weerspiegelt.
Wanneer je de titel hoort, stel je je een catastrofaal moment voor, zoals het zien van de flits van een nucleaire explosie. Het zou het einde van iets inluiden. De laatste beschermers van Asgaard of een hemels rijk worden overweldigd. Het zou het absolute einde betekenen. Als je de walkuren (Valkyries) hoort schreeuwen, weet je dat het onvermijdelijk is. Ragnarok komt eraan. De hemel en Asgaard worden overrompeld.
En dat past perfect bij de wereld van nu. Kijk naar alle conflicten: Oekraïne, Rusland, Palestina, Israël, de spanningen in Korea… Overal ter wereld woedt strijd. En dan nog de verkiezing van Trump, met alle grote hervormingen die hij heeft doorgevoerd, zoals het stopzetten van financieringen met wereldwijde gevolgen. Het voelt alsof we gevaarlijk dicht bij middernacht staan op de Doomsday Clock. Daar komt de titel dus vandaan, uit een combinatie van al die dingen. Toen ik erop stuitte, wist ik meteen: Ja, dit is ‘m. Dit klopt. Zoals altijd zitten de teksten weer vol metaforen.
Jullie albums zitten sowieso altijd bomvol teksten. Heb je weleens last van een writer’s block?
Ja, absoluut. Laatst ben ik een hoop werk kwijtgeraakt, vooral poëzie waar ik aan had gewerkt, door een stomme malware-crash. Ik kon het niet meer terughalen en daarna kreeg ik echt een writer’s block. Ik had zoveel geschreven en ineens was het weg. Alsof iets van me was afgenomen. Ik kon het me niet meer herinneren en had ook geen zin om het opnieuw te schrijven, want dat voelt nooit hetzelfde.
Is het moeilijk voor jou om met originele invalshoeken te komen?
Ja, zeker in de wereld van vandaag, waar alles binnen handbereik is via de media. Alles is al eens gedaan. Kunstmatige intelligentie neemt dingen over en gooit alles op één hoop. Cradle of Filth heeft talloze bands beïnvloed en sommige hebben elementen van onze stijl overgenomen, andere hebben er iets unieks van gemaakt. Maar dat maakt het voor ons juist weer lastiger om iets totaal nieuws te creëren. Het wordt steeds moeilijker om een album te maken dat echt fris en origineel aanvoelt. Soms heb ik een geweldig idee, maar dan denk ik: Shit, dit is al een miljoen keer gedaan… Zelfs als ik nu met albumtitels, songtitels of een stukje tekst kom, check ik het internet om te zien of het al bestaat. Stel je voor dat ik iets schrijf en iemand zegt: Oh mijn god, dat is van die en die band! Dan denk ik: Oh, shit. Hoe moest ik dat weten? Er zijn letterlijk duizenden bands.
Hoe gaat het schrijfproces bij Cradle of Filth? Ben jij het creatieve brein, of schrijf je samen? Sturen jullie bestanden naar elkaar of repeteren jullie samen?
We doen een beetje van alles. Over het algemeen beginnen we pas echt met schrijven als we een Dropbox vol riffs van de bandleden hebben. Zodra we genoeg materiaal hebben, beginnen we nummers samen te voegen. Daarna gaan we afspreken om die nummers samen te spelen of om delen uit te werken. Het evolueert dan verder van daaruit. Wanneer we twee of drie nummers hebben, begin ik het schip te sturen. Dan ben ik fysiek meer betrokken, omdat je met twee of drie nummers een gevoel krijgt welke richting de plaat op gaat. Daarna gaan we repeteren, tijdens soundchecks of zelfs in hotelkamers, en zo komt het verdere album tot stand. Uiteindelijk veranderen er zelfs dingen in de studio wanneer we met de producer werken en het laatste opruimproces doorlopen om de dingen af te werken. Er is dus geen strikte formule voor het hele proces. Het gaat altijd gewoon door. We werken ook niet volgens een strikte planning.
Jullie hebben de nodige wisselingen in bezetting gehad, maar deze plaat is ingespeeld door dezelfde mensen als de vorige plaat?
Ja, het gaat nu heel goed met de band, zoals je kunt zien. Ashok (gitarist) en Zoe (toetseniste/zangeres) zijn net getrouwd. Toen Zoe en Donnie, de twee nieuwe leden, bij ons kwamen, hadden ze niet veel tijd om zich in te passen. We hadden ook niet veel tijd, omdat we een beetje in de put zaten door het vertrek van andere bandleden, ongeveer een maand voor we op een heel grote tour door Amerika gingen ter ondersteuning van Danzig. Dus moesten we snel mensen vinden. Gelukkig hadden de mensen die zochten hun huiswerk al gedaan. Zij droegen twee geweldige muzikanten aan die fans van de band waren, charismatisch, en goed gerespecteerde professionals. Dus aan het einde van die tour met Danzig, toen was het: welkom bij de band.
Is het in dat opzicht lastig om het kenmerkende geluid van Cradle of Filth te behouden?
Nieuwe bandleden moeten goed bekend zijn met Cradle of Filth en met iedereen goed overweg kunnen. We zijn een hechte familie. We hebben een geweldige crew en geweldige mensen rondom de band. We socializen graag en we genieten van vrije dagen waarop we dingen samen doen. Je kunt het teambuilding noemen. Maar goed, er komt veel bij kijken. Je moet veelzijdig zijn om in deze band te zitten en of je hebt het, of je hebt het niet. En dat is wat het fris houdt, maar ook wat het doet klinken als Cradle of Filth.
Je had het net over Zoe. Haar rol is ook groter geworden op deze plaat. Er zit meer vrouwelijke zang in.
We proberen een album te maken dat gewoon vol staat met sterke nummers, en sommige daarvan leenden zich nu eenmaal goed voor vrouwelijke vocalen. Ik vind niet dat elk groot refrein per se vrouwelijke zang nodig heeft. Dat zou geforceerd aanvoelen. Tijdens het schrijfproces, samen met de producer en de band, voel je echter intuïtief aan wanneer iets klopt, wanneer de balans precies goed is. Sommige nummers vragen er gewoon om. En Zoe heeft een ontzettend sterke, onderscheidende stem. Het voelde simpelweg als de juiste keuze.
Ik merkte ook op dat er op de nieuwe plaat wat meer groove is en dat er wat toegankelijkere stukken staan, vergeleken met Existence Is Futile. Is dat met opzet gedaan of is het gewoon hoe de muziek stroomt en zie je wel wat het nummer brengt?
Een beetje van alles, eigenlijk. Ik denk dat sommige nummers natuurlijk tot stand komen zonder te kijken naar de invloeden, of het nu klinkt als de New Wave of British Heavy Metal. We kijken wat elk nummer nodig heeft.
Cradle of Filth heeft zoveel nummers geschreven. Is het lastig een setlist samen te stellen of kiezen jullie voor de publieksfavorieten?
Het wordt steeds moeilijker om een setlist samen te stellen. Zeker omdat we de laatste tijd veel co-headliner tours doen. De laatste was met DevilDriver, en binnenkort gaan we in de Verenigde Staten op tour met Dying Fetus. Dat betekent dat onze speeltijd vaak wordt teruggebracht tot een uur. En met veertien albums op onze naam moet je keuzes maken: de nummers die fans verwachten, de nummers die je zelf graag speelt, de nummers van het nieuwste album die je móet spelen en misschien wat zeldzame tracks om het fris te houden. Het wordt steeds lastiger om een goede balans te vinden. Het was zelfs al moeilijk om de tracklist voor ons laatste livedubbelalbum samen te stellen. Als het maar een enkel album was geweest, was het nóg lastiger geweest. Maar na zoveel jaar voelde het logisch om er een dubbelalbum van te maken.
Spelen jullie nog wel eens materiaal van Thornography? Die plaat wordt over het algemeen beschouwd als een van de mindere in jullie discografie. Dat terwijl er toch wel enkele sterke nummers opstaan, zoals Under Huntress Moon.
Under Huntress Moon hebben we zeker live gespeeld. Ik hou zelf ook van dat nummer.
Dat album kreeg destijds veel kritiek, omdat mensen vonden dat het te melodieus of te commercieel was. Maar er staan echt fantastische nummers op, zoals Dirge Inferno, Libertina Grimm, Lovesick for Mina en I Am the Thorn. We hebben er recent nog wat van gespeeld, zoals The Foetus of a New Day Kicking, Tonight in Flames en Under Huntress Moon. Er staan echt bangers op die plaat.
Iets anders dat me opviel. Ik was laatst bij jullie optreden in 013, Tilburg en merkte op dat jullie best een fanatieke fanbasis hebben die nummers woord voor woord meeschreeuwt, maar dat er ook een hoop vrouwelijke fans zijn. Voelen vrouwen zich aangetrokken tot de thematiek van de band?
Vroeger was dat altijd een discussiepunt. Er waren zeker vrouwen die geïnteresseerd waren, maar veel minder in de extreme metal. Ze trokken eerder naar de glamscene en de ‘prettyboybands’, vooral in de jaren ’80. Als je toen naar een thrashconcert ging, was zo’n 95 procent van het publiek mannelijk. Maar al vrij vroeg merkte ik dat er steeds meer vrouwen bij onze optredens kwamen. En dat is geweldig. Al zou ik nu nog steeds zeggen dat het maar rond de veertig procent is. Waarom dat zo is? Geen idee. We leven nog steeds in een tijd waarin conservatisme een rol speelt, maar er is geen enkele reden waarom vrouwen niet net zo van deze muziek zouden kunnen genieten. Er zijn ook steeds meer female-fronted bands. Wij nemen deze zomer bijvoorbeeld Nervosa mee op tour, een band die volledig uit vrouwen bestaat.
Dus ja, heavy metal was ooit een door mannen gedomineerde, behoorlijk macho muziekstijl. Maar net als veel andere subculturen heeft het diversiteit omarmd. Het is een gigantische scene en enorm veelzijdig. Vrouwen worden verwelkomd en gevierd, en daar ben ik verdomd blij om. Maar man of vrouw, het belangrijkste is gewoon om een divers en gepassioneerd publiek te hebben.
Jullie staan bekend om de enorme hoeveelheid merchandise die jullie verkopen met allemaal verschillende ontwerpen. Is er ooit een ontwerp geweest dat het niet tot shirt heeft gehaald vanwege controversiële redenen?
Nee, ik denk niet dat we ooit een ontwerp hebben laten vallen omdat het té zou zijn. We hebben nooit bewust een shirt ontworpen met de bedoeling om mensen te beledigen. Ik weet dat het Jesus is a Cunt-shirt dat wel deed, maar dat was héél vroeg in onze carrière. We hebben zeker een paar provocerende designs gemaakt. Your mother should have swallowed was daar een van. Maar dat zijn eerder uitzonderingen dan de norm.
Ooit gedacht om jullie merchandise op andere producten te plaatsen? Flipperkasten ofzo?
Ik heb er geen probleem mee om op verschillende manieren geld te verdienen. Ik wil niet klinken als Gene Simmons, maar serieus: waarom zouden bands geen geld mogen verdienen? Het lijkt wel een misdaad. Het is prima als mensen naar onze shows komen, dokters of advocaten zijn en daarna in hun Jaguars wegrijden naar gigantische penthouses. Maar zodra een band geld verdient met iets anders dan muziek, is het opeens een probleem. En laten we eerlijk zijn: je kunt tegenwoordig nauwelijks nog geld verdienen met muziek, omdat niemand bands meer betaalt. Alles is digitaal. Gelukkig hebben wij een trouwe fanbase en dat geldt voor metal in het algemeen. Mensen kopen nog steeds boxsets, vooral limited editions. Maar zodra een band besluit iets als een alcoholisch drankje uit te brengen, is het ineens: Nee, dat mag niet.
Weet je wat? Fuck dat. Ik zou een flipperkast geweldig vinden. Daar zou ik meteen voor gaan. Waarom niet? Mensen willen toch merchandise van hun favoriete bands, of gewoon die hele lifestyle eromheen.
Ja, absoluut. Ik heb onlangs wat black metal en death metal gekocht, maar ook soundtracks. Die zijn natuurlijk sterk verbonden met de scene. Tijdens mijn laatste tour ben ik een groot warenhuis binnengewandeld waar ze echt álles hadden. Daar heb ik vooral veel vinyl gekocht van albums die ik vroeger luisterde zoals klassieke platen, wat Yngwie Malmsteen, Van Halen, en ja, ook een paar albums van Tankard. Ik blijf altijd op de hoogte van nieuwe muziek en heb vrienden die me toffe bands aanraden. Als ik iets echt goed vind, koop ik het fysieke album. Cd of vinyl, dat hangt af van de prijs. Ik ondersteun graag bands door hun muziek fysiek te kopen. En eerlijk gezegd, hoe je het ook wendt of keert, een cd of een vinylplaat klinkt gewoon veel beter dan digitale muziek.
Nog de onvermijdelijke vraag: Hoe staat het met de samenwerking met Ed Sheeran? Is dat nummer ooit opgenomen en wanneer verschijnt deze?
Ik kan er niet echt veel over zeggen. Het staat niet op het nieuwe album, omdat ik niet wil dat het daardoor wordt overschaduwd. Daarnaast zitten we met bepaalde restricties vanuit Ed’s management, omdat hij binnenkort zelf iets uitbrengt. We moeten een beetje uit de ‘blast radius’ blijven. Maar het nummer komt er zeker aan. Wanneer precies, maakt niet zoveel uit. Het is al klaar. En het klinkt echt verdomd goed.
Dus Ed Sheeran is een metalhead?
Ja! De reden dat we samen een nummer hebben opgenomen, is omdat hij rond de tijd van Nymphetamine zei dat hij fan van ons was. Hij kwam ook in een hoodie van die plaat de studio binnen.
We begonnen dit interview met een triviale vraag, laten we er ook met een afsluiten. Waar ben je banger voor: de tandarts of de kapper?
De kapper, denk ik. Ik ben de laatste tijd zo vaak bij de tandarts geweest dat ik er net zo goed kan intrekken. In de afgelopen drie jaar heb ik ongeveer 35.000 pond uitgegeven aan het herstellen van mijn gebit. Ik ken mijn tandarts inmiddels zó goed dat het bijna voelt alsof ik er woon. Eens had ik een tijdelijke kroon, omdat mijn tandvlees moest herstellen na een ingreep. Die viel eruit terwijl ik op tour was in Engeland. Gelukkig hadden we een dag vrij. Dus terwijl de tourbus alvast naar Dover vertrok en daarna doorreisde naar Duitsland, ben ik snel naar huis gevlogen, heb mijn tand laten fixen en had een relaxte dag thuis. Toen ik weer bij de tandarts zat, grapte ik dat hij maar niet van me afkomt.
En dat komen wij ook niet van Cradle of Filth. En dat is maar goed ook, want op 21 maart is de sterke nieuwe plaat Screaming Of The Valkyries uitgekomen. Nu zal de band weer op tour gaan en hierbij zullen Nederland en België niet worden overgeslagen.
Links: