Dubbel zo progressief, dubbel zo vaak de bandnaam, dubbel zoveel saxofoon. Dat is onze rubriek Dubbel Zo Zwaar. Een nieuwe muzikale start met een zelfgetiteld album dat simpelweg vraagt om van meer dan één kant bekeken te worden. Daarnaast zouden de redacteuren elkaar de tent uitvechten om te bepalen wie uiteindelijk de rivier der nihilisme mag bevaren. MrJingles (favoriete genre: progressieve metal met het liefst een vorm van death daarbij) en Michiel Hoogkamer (favoriete genre: teveel om op te noemen, gaat van Prince tot Napalm Death) zijn deze keer de gelukkigen. Dit keer bespreken we Rivers Of Nihil van (……tromgeroffel) Rivers Of Nihil.
Alweer album nummer vijf van deze Amerikaanse…, eh tja, wat voor een type band is dit eigenlijk? Het is in ieder geval lastig om hier één duidelijk label op te plakken, maar de band staat toch bovenal bekend om een mengelmoes van (technische) death metal, groovende metalcore en progressieve uitspattingen (hoorden we daar iemand saxofoon zeggen?). Met ieder album werd de stap naar artistieke vrijheid steeds verder ingevuld, waarbij het album Where Owls Know My Name toch zorgde voor de grote internationale doorbraak en leidde tot een steeds groter wordende schare fans. Op The Work werden echter alle registers opengetrokken op het experimentele vlak en wist de rivier zich via diverse zijtakken steeds verder in het muzikale achterland uit te breiden. Ondertussen vonden er wat personele veranderingen plaats, waarbij de vijfmansformatie is teruggebracht naar vier sterkhouders, maar daarover lees je hieronder meer. Met een albumtitel die naar de band zelf vernoemd is, lijkt dit langharige (drie keer haar, één keer baard) kwartet een nieuwe weg aan te duiden. De hoogste tijd om te gaan beschouwen op welke manier de rivier zijn pad deze keer heeft uitgesleten.
Rivers Of Nihil heeft ervoor gekozen om het album naar zichzelf te vernoemen. Meestal verraadt dat een terugkeer naar het vroegere geluid of juist een stevige koerswijziging. Wat kunnen we op het album verwachten?
MrJingles: Eigenlijk zit dit nieuwe zelfgetitelde album er precies tussenin. De zware experimenteerdrift, die bijvoorbeeld op The Work te horen is, blijft hier bijna volledig achterwege. De focus ligt daarbij juist op stevige groovende passages met een forse hint naar agressieve metalcore, waarmee zeker naar de eerste twee albums wordt teruggegrepen, maar ook een modern geluid wordt gecreëerd. Wel blijft er ruimte voor lucht in de composities, waarbij atmosferische passages en heldere vocalen veel prominentie krijgen. Hiermee vormt dit Rivers Of Nihil (het album) een zekere symbiose tussen het oude werk en de twee meest recente albums voorafgaand aan dit nieuwe schijfje.
MichielH: De nieuwe plaat sluit in ieder geval niet naadloos aan op The Work. Rivers Of Nihil klinkt op album vijf aanzienlijk meer gefocust. Daardoor is het in de harde passages een beetje alsof men de fan voor wie The Work iets te experimenteel uitviel, opnieuw wil overtuigen. Maar ook de melodieuzere passages klinken meer gericht, compacter en soms onbeschaamd commercieel en daardoor lijkt er ook behoorlijk wat ruimte om nieuwe fans (vooral uit de hoek van de melodieuze metalcore) aan te spreken. Dan is het natuurlijk geen gek idee om je opnieuw voor te stellen middels een album dat de naam van de band als titel draagt.
Wat was je algemene indruk nadat je het album de eerste keer hebt beluisterd?
MrJingles: Mijn eerste indruk was dat er niet al te veel bleef hangen en er op veilig wordt gespeeld. De nummers luisteren lekker weg, maar missen echte aanknopingspunten en memorabele momenten. De songstructuren zijn vrij generiek en draaien vooral om toewerken naar muzikale spierballentaal met groovende gitaren. De band zelf geeft aan dat het album perfect past in de discografie, waarbij al het vet aan de randen is weggesneden. Ik heb echter het gevoel dat het mes iets te rigoureus is geweest en er af een toe ook een reepje van het sappige vlees is meegekomen. Wat overblijft is een uitgeklede variant van wat Rivers Of Nihil juist zo intrigerend maakte. Na de eerste luisterbeurt blijft er dan ook een ietwat bittere nasmaak achter, vooral omdat singles als Criminals en American Death wel een verpletterende indruk maakten en dat niveau lijkt niet over de gehele linie behaald te worden. Waar The Work naar mijn smaak iets te veel de experimentele kant opzocht en dat niet tot een coherent geheel wist te smeden, wordt dit onderdeel nu juist gemist op dit album Rivers Of Nihil.
MichielH: Oef, modern, groots en zelfs megalomaan zijn zomaar wat woorden die me op het fietsie te binnen schoten, toen ik de promo zijn eerste digitale rondje liet gaan. Het moderne zit vooral in het volle, wat gecomprimeerde totaalgeluid van de plaat. Het grote gebaar dan weer in de zuivere vocalen vol pathos. De verdenking van megalomanie diende zich vooral aan omdat Rivers Of Nihil op deze plaat wel heel veel probeert samen te brengen. Dan doel ik niet eens zozeer (goed misschien wel een beetje) op de rol van de saxofoon. De eerste zinnen van opener The Sub-Orbital Blues “Can you see it? Believe me that (our dreams will orbit the earth forever” worden loepzuiver gezongen als in een veelgelaagde rockopera waarna de grunt de boel aan flinters scheurt. Voor mij werkt het daar nog wel. Ik vind het zelfs een heel sterk begin, maar ik vermoed dat sommige techdeathfans niet over het melodieuze deel heen zullen kunnen stappen. Het is meer dat de lijntjes naar de veel agressievere tweede track Dustman toch wat dun worden. Zozeer dat het soms lijkt alsof je naar een andere band zit te luisteren. Criminals is ook weer een boze bijter, maar deze track kent wel een majestueus clean refrein. De wijze waarop loodzware riffs en grunts en bijna nu-metalachtige emopassages naast elkaar hun plek moeten vinden op een en hetzelfde album klinkt soms wat geforceerd. Tenminste, dat was toch mijn eerste indruk. Daarbij gelijk de kanttekening dat American Death al liet horen dat de band ook nu weer verdomd goed weet wat men aan het doen is. Alleen die song al was genoeg reden om de rest van de plaat wat Pokon, water en groeitijd te geven.
Is die indruk nog veranderd na meerdere luisterbeurten?
MrJingles: Gelukkig moet je nooit volledig afgaan op eerste indrukken, aangezien ik die toch wel wat heb kunnen bijstellen. De hoge verwachtingen die ik vooraf had worden wellicht niet helemaal waargemaakt, maar de verschuiving van experimentele, progressieve death naar een meer rechtlijnige aanpak had even wat gewenning nodig. Het klinkt namelijk nog wel overtuigend als Rivers Of Nihil en dit zijn simpelweg een stel geweldige muzikanten. Wat wellicht niet helemaal meehelpt, is dat liefst vijf van de tien nummers op het album al in een eerder stadium te horen zijn geweest, waarbij The Sub-Orbital Blues zelfs al in 2023 werd uitgebracht. Hierdoor krijg je het gevoel dat je het allemaal al een keer gehoord hebt, waarmee de nieuwigheid er een beetje vanaf is. Meerdere luisterbeurten stellen mijn mening echter wel wat bij naar het positieve spectrum, simpelweg omdat de kwaliteit van de muziek voor zichzelf spreekt. Nummers als Despair Church, Water & Time en American Death zijn toch ook erg lekker uitgevoerd.
MichielH: Tsja, ik blijf van mening dat de band op de nieuwe plaat stevig voor het grote gebaar gaat. Meerdere luisterbeurten geven zelfs de indruk dat men meer dan eerder op zoek is naar een groter publiek. Natuurlijk is een saxofoon in de metal geen gemeengoed, maar ook wanneer er geëxperimenteerd wordt, wordt Rivers Of Nihil (de plaat) geen moment echt gevaarlijk. Dat gevaar en de zijpaden lijken te zijn opgeofferd om te komen tot duidelijke, goed gestructureerde songs die de luisteraar zoveel als mogelijk direct willen pakken en meeslepen. Niets mis mee natuurlijk, want het melodieuze refrein van een track als Criminals zit gewoon heel goed in elkaar en de gitaarsolo die volgt is zowel razendknal als razendpakkend, maar toch veer ik vooral op wanneer de band in American Death de controle laat vieren ten faveure van oprechte en bijtende woede die uit het diepste van het zijn lijkt te komen.
MrJingles: De kenmerkende hese grunts van Jake waren natuurlijk onlosmakelijk verbonden aan het geluid van Rivers Of Nihil. Adam Biggs neemt de plek achter de microfoon echter zonder enige moeite over. Zijn grunts zijn een stuk dieper en daarmee weet de bassist daar een zekere urgentie mee in de muziek te brengen. Sterker nog: het is zelfs een vooruitgang ten opzichte van Jake en dat zegt een hoop. Wellicht dat die andere personele wisseling echter nog meer een stempel drukt op het geluid op dit nieuwe werk. Andy Thomas (hoofdzakelijk bekend van genregenoten Black Crown Initiate) is namelijk overgekomen om de gelederen te versterken. Zijn helderen vocalen (naast het sterke melodische gitaarwerk) hebben een prominente plek op het album gekregen en zorgen daarmee voor een sterke toevoeging aan het geluid van Rivers Of Nihil op dit nieuwe album. De samenwerking met de grunts van Biggs pakt daarbij zeer smakelijk uit.
MichielH: Op het vlak van de grunts sowieso geen klachten. Die zijn iets minder hardcore geworden en iets meer death en komen lekker sappig uit de speakers. De zuivere zang van Andy vraagt misschien wat meer gewenning. Ze zijn zonder meer van hoge kwaliteit, loepzuiver en ijk. Wel gaat hij vaak voor het grote gebaar en doet in die zin soms wat denken aan iemand als Jared Leto. Dat werkt vaak behoorlijk goed – het toch wat experimentelere Despair Church – maar duwt het album ook een bepaalde richting in die ietwat ver afstaat van de oorsprong van de band (Water & Time). U bent gewaarschuwd!
Een belangrijk onderdeel op de vorige twee albums (en dan met name Where Owls Know My Name) was weggelegd voor de saxofoon. Hoe komt dit tot uiting op dit nieuwe album?
MrJingles: Gelukkig vinden we de saxofoon nog steeds terug in de muziek! We horen de saxofoon in diverse nummers op het album, waarbij deze meestal een ondergeschikte rol heeft met de dienende functie om extra atmosfeer te creëren. Op The Logical End (wat dan ironisch gezien niet het einde van het album is) krijgt de saxofoon echter alle vrijheid om zich te laten horen. Ook in het begin van House Of Light krijgt de saxofoon een prominente plek en zorgt voor een gelaagde en geslaagde start van het nummer. Ik pleit voor meer saxofoon in de metal!
MichielH: We zijn al een paar nummers onderweg als het blaasinstrument me echt begint op te vallen. Misschien voor het eerst in Despair Church dat, ik zei het al, wat meer voor het experiment gaat. Geen ultragek gefreak, maar een mooie kalme postrockpassage na de death- en corestorm, waarin de saxofoon uitblazende een extra laag rust brengt alvorens lange gitaar- en zanglijnen en drukke drums het energieniveau weer omhoog duwen.
MrJingles: Dit is een moeilijke keuze tussen Despair Church en American Death, maar op basis van algehele bruutheid kies ik toch voor die laatste. Dit is precies wat je wilt! Vanaf het begin beukt en grooved het nummer alsof het een lieve lust is, perfect met de agressieve vocalen van Adam Biggs, die op het refrein worden afgewisseld door de heldere zang van Andy Thomas. Dit nummer was dan ook de directe aanleiding dat ik dit nieuwe album van Rivers Of Nihil graag van een betoog wilde voorzien.
MichielH: Bij eerste beluistering American Death en bij tiende beluistering nog steeds. Ik gaf het hiervoor al aan. Op deze track lijkt oprechte woede de overhand te krijgen boven intelligente structuren en controle. Dat is duidelijk een “lijkt” overigens, want de gitaarpartijen en drums zijn machinaal strak. Lekker ijle gitaarlijn eroverheen ook! Maar het zijn vooral de teksten die hier grijpen: I can’t believe anything you say since the last revolution you tried to fake. Who’s right? What’s left? American death. Een mens zou voor minder boos worden.
Rivers Of Nihil staat toch ook zeker bekend om de experimentele toevoegingen in de muzikale composities. In hoeverre vinden we die terug op het album en welke uitwerking is daarin het meest geslaagd?
MrJingles: De échte wil tot experiment is niet sterk vertegenwoordigd op het album. Met vlagen voel je wel wat progressieve elementen of worden sferische passages ingezet om ademruimte in de nummers toe te voegen. Het meest ”vrije nummer” vinden we echter in Water & Time en dit wordt ook smaakvol uitgevoerd. De rustige opbouw (met saxofoon!) zet zich voort in de technische kant van de death metal en krijgt zo eens stevige uitsmijter.
MichielH: het grootste experiment is misschien nog wel het stapje in de richting van een grotere groep luisteraars door de knappe melodieuze zanglijnen. Verder zijn er ook nog wel wat uitstapjes te vinden in de instrumentatie achter de op het eerste gezicht vrij rechtlijnige songs (voor het doen van Rivers Of Nihil dan): hier een wat meer industriële aanpak, daar weer een snoeihard riffje onder het hoofdthema. De eerder genoemde laatste twee minuten van Despair Church vind ik wel een fijn moment waar toetsen en saxofoon met elkaar gearmd rustig wat paden gaan verkennen. Niet superexperimenteel, wel mooi.
MrJingles: Ik vermoed dat een groot deel van de fans best tevreden zal zijn met dit nieuwe album en deze nieuwe uiting dan ook hoog op de jaarlijst zullen plaatsen. In mijn eigen jaarlijst komt deze zeer waarschijnlijk toch te kort om de top twintig te bereiken.
MichielH: Ik sluit het niet uit, maar vermoedelijk niet bij de eerste tien. Daar klinkt de plaat net iets te clean, te mooi en te geperfectioneerd voor. Ja, dat kan!
Score MrJingles: 78
Score MichielH: 82
Score:
81/100
Label:
Metal Blade Records, 2025
Tracklisting:
- The Sub-Orbital Blues
- Dustman
- Criminals
- Despair Church
- Water & Time
- House Of Light
- Evidence
- American Death
- The Logical End
- Rivers Of Nihil
Line-up:
- Adam Biggs – Zang, Basgitaar
- Brody Uttley – Gitaar, keyboard
- Andy Thomas – Gitaar
- Jared Klein – Drums
Links: