Dubbel zo intens, dubbel zo emotioneel, maar ook een dubbel zo groots, filmisch gevoel. Dat is onze rubriek Dubbel Zo Zwaar. Een nieuwe, bewogen, empathische plaat, die simpelweg vraagt om van meer dan één kant bekeken te worden. Daarnaast zouden de redacteuren elkaar de tent uitvechten om te bepalen wie uiteindelijk het gouden lot in handen krijgt. Deze keer behandelen we Lonely People With Power van Deafheaven. Friso (favoriete genre: post/black metal) en Patrick (favoriete genre: dissonant death/black) zijn deze keer de gelukkigen.
Met wekelijks zo’n 150 nieuwe promo’s is het een drukte van belang in de promolijst van Zware Metalen. De stroom albums die binnenkomt ter recensie oogt schier onuitputtelijk en het aantal maakt het onmogelijk alles te behandelen. Natuurlijk glipt er dan wel eens een album tussendoor; eentje die wellicht gerecenseerd had moeten worden, maar die niet do0r de redacteuren uit de lijst werd gevist. Dat geldt echter niet voor Lonely People With Power van Deafheaven, een album dat zonder twijfel een plek op Zware Metalen verdient. Bij Roadrunner Records weten ze echter de (digitale) brievenbus van jullie geliefde magazine niet meer te vinden, maar dat mag ons er niet van weerhouden dit pareltje toch tegen het licht te houden.
“Drinking silver from a dim spring of mercury, on the outskirts of a desert. The lifeless slither, still we seek thirsting and wandering.” (The Garden Route)
Het vorige album van Deafheaven, Infinite Granite uit 2021, bleek niets anders dan een breuk met de blackmetalinvloeden van hun eerdere werk en liet een koerswijziging horen richting een shoegaze-geluid, met voornamelijk cleane vocalen. De reacties erop waren verdeeld; sommigen juichten de vernieuwing toe en noemden het het meest ambitieuze album van de band tot dan toe, maar we lazen ook verzuchtingen als: “Somewhere along the way, Deafheaven have lost some of the intensity that had previously made them irresistible.” (Metal Hammer). Juist daardoor is de nieuwsgierigheid rondom Lonely People With Power des te groter. Welke richting slaat de band in? Zet het album de koers van Infinite Granite voort, keert het terug naar de blackmetalinvloeden van voorheen, of kiest Deafheaven misschien wel voor een geheel nieuwe, andere weg?
Als je afgehaakt bent bij Infinite Granite, kun je dan aanhaken bij Lonely People With Power?
Friso: Zeker! Vooral omdat de band weer teruggrijpt naar zijn eerdere platen. En daar was Deafheaven op zijn best. Maar goed: Deafheaven is er weer en heeft een perfecte balans gevonden in snijdende black metal, shoegaze en alternative music, en weet dat ook nog te koppelen aan memorabele songs. Neem nou de riff rond vijf minuten in Dobermann: dat is de beste riff die ik het hele jaar gehoord heb. Dat alleen rechtvaardigt het al om te luisteren. Maar eigenlijk geldt dat voor veel meer momenten. Het is ook de cohesie tussen de nummers die opvalt. Er zit geen zwakker broeder bij en de tracklisting is perfect gedaan: van begin tot eind blijft deze plaat boeien. De band weet tussen al het geweld ook enkele slim gepositioneerde interludes toe te voegen. Dat geeft enige ademruimte, die je soms ook nodig hebt. Maar hoewel het bij vlagen keihard is is, klinkt het allemaal heel open, er zit zoveel gevoel in deze plaat, in de zang, in de muziek, maar daarover later meer. De productie is bij een dergelijke plaat van essentieel belang. Weet de producer over te brengen wat de band wil uitdragen? Het antwoord hierbij is volmondig ja. Alles valt te onderscheiden van elkaar en de plaat heeft een transparant, open geluid gekregen die goed aansluit bij de muziek, zo is ook een genot om deze plaat via de koptelefoon te beluisteren.
Patrick: Op Lonely People With Power keert Deafheaven terug naar meer vertrouwd terrein. Wie zich wat meer verdiept in Lonely People With Power ontdekt, naast de bekende elementen, al snel een rijkere en meer verfijnde benadering. Ja, elementen vanuit het verleden zoals de splijtende ritmes, dromerige, galmende gitaren (The Garden Route), meedogenloze riffs (Revelator), tergende blastbeats en het scherpe spanningsveld tussen de melodieuze vocalen en de van emotie doordrenkte, pijnigende krijs keren volop terug. De samensmelting van agressieve black metal, dromerige shoegaze en subtiele postrock kleuren het muzikale beeld. En toch voelt het album nergens als een (te) veilige herhaling. En al zeker niet van het geluid dat we op Infinite Granite tegenkwamen. Deafheaven verweeft de stijlen op een frisse, doordachte manier en blijft daarbij onmiskenbaar zichzelf, zonder toe te geven aan verwachtingen of vastgeroeste clichés.
Deafheaven heeft in het verleden de nodige kritiek voor de kiezen gekregen. Een snelle bloemlezing op het internet na het uitkomen van Infinite Granite: “Het doet pijn als je favoriete band je teleurstelt.”, “Hipster black metal; bah!” en “Het is gewoon te tenenkrommend en zoet om interessant te zijn.”. Hoe staan we er deze keer in?
Friso: Voor mij geldt zeker dat de band en ik even uit elkaar zijn gegaan. Na Sunbather verloor ik wat interesse in de band en ik vond Deafheaven ook iets te kitscherig worden, te hip. Zowel live als op plaat leek het soms steeds meer alsof de band een nieuw publiek wou omarmen. Ik werd ook wat moe van die doorvoering van dat shoegaz-element. Ik had echter het geluk dat mede ZM-er Niels mij er weer met de haren bij heeft gesleept. ‘Luisteren’ was zijn korte maar dwingende suggestie. Dat deed ik en dat stelde niet teleur. Inmiddels is deze plaat de meest beluisterde van mij van dit jaar.
Patrick: Natuurlijk is er helemaal niets mis mee als een band je totaal niet aanspreekt. Dat soort bands kennen we allemaal wel. Toch? Schouders ophalen, geen energie insteken en gaan luisteren wat je wel bevalt. Muziek is immers zo subjectief als maar zijn kan en er wordt genoeg andere, boeiende, aansprekende muziek uitgebracht. In het geval van Deafheaven lieten Sunbather en Infinite Granite echter zien dat het idee om genres te vermengen, om de bandbreedte van genres op te rekken en verkwikkende concepten over standaard gewoontes te leggen ervoor zorgt dat bij sommigen er een soort instinctieve reactie ontstaat om dan maar ongefundeerde, willekeurige kritiek te spuwen. “De albumhoes is roze en lijkt op een parfumflesje!”, “Just boring dogshit.” (alsof er ook zoiets bestaat als interessante hondenpoep?) en “Het is gewoon te tenenkrommend en zoet om interessant te zijn.”. Met de terugkeer naar muzikaal terrein uit het verleden en dat nog eens te verfijnen, heeft de band deze keer misschien wel hun sterkte album ooit uitgebracht. Prima als je het niets vindt, maar ongefundeerde kritiek lijkt mij wederom niet gepast.
Friso: Dat zijn er eigenlijk meerdere. Zoals de opening van Dobermann, waarbij de band als het ware zichzelf katapulteert en jou als luisteraar volledig meeneemt in een reis die de band door dit album maakt en waar je op de eerste rij zit. Er zit ook een hoop onderhuidse melancholie en weemoed in de nummers, zoals in The Garden Route, waar een mistroostige gitaarlijn het hoofdbestanddeel vormt. Datzelfde geldt ook voor het begin van Amethyst, waarbij George de muziek meer sfeer meegeeft door op een rustige manier te praten, waardoor het wel een flink Envy gevoel krijgt. Sowieso is hij ijzersterk op deze plaat, want naast de brute screams laat hij ook mooie cleane vocalen horen in onder andere Heathen, die wel bijdragen aan de dromerige sfeer. Zo heeft bijna elk nummer wel een fraai moment.
Patrick: Deafheaven heeft het op Lonely People With Power voor elkaar gekregen de zwaardere elementen van hun vroegere werk (bijvoorbeeld New Bermuda) te combineren met de meer melodieuze kant van hun meest recente Infinite Granite. Nergens voelt dit geforceerd: het levert een vloeiende, vanzelfsprekende samensmelting op. Eentje die heel warm, natuurlijk en logisch aanvoelt. Over gevoel gesproken: Deafheaven heeft de het wederom voor elkaar gekregen rauwe, oprecht aanvoelende emoties aan nummers als bijvoorbeeld The Garden Route, Magnolia, Revelator en Winona mee te geven. En tja, als we het dan toch over hoogtepunten op het album hebben: Winona. Zoveel pracht en emotie weten te vangen in een tijdbestek van net geen 450 seconden, is weinigen gegeven.
En de minder sterke kanten?
Friso: Misschien dat de plaat wat lang duurt. Een uur is in de huidige korte aandacht spanne-maatschappij bijna een statement om op het publiek los te laten. Verder werd de lat wel erg hoog gelegd door gelijk bij Dobermann die riff (ik blijf het herhalen) eruit te knallen, van zo’n dergelijk niveau kom je die op de rest van de plaat niet tegen, maar goed, dat is dan ook hors catégorie. Ook wordt er heel soms, bij overgangen nog wel eens gebruik gemaakt van de automatische piloot, maar storen doet dat eigenlijk ook niet. Zeker niet als je hem aandachtig luistert.
Patrick: Het album kent een wat filmisch opgebouwde structuur waarbij grote, atmosferische soundscapes en sfeerrijke interludes worden afgewisseld met intense uitbarstingen. Waar ik normaal gesproken veel afwisseling toejuich, voelt het album in dit geval soms net even te fragmentarisch aan. Een beetje als een verzameling losse nummers en het album mist daardoor een natuurlijke flow. Of om het maar in filmtermen te houden: de nummers hadden net even meer als vloeiende scènes in een zorgvuldig geregisseerd verhaal in elkaar over mogen gaan. Het lijkt slechts een kanttekening in de marge, een potloodkrabbel in de kantlijn, maar het staat het genieten van het album voor mij soms wat in de weg.
Op het album zien en horen we enkele gasten voorbij komen: Jae Matthews (zangeres van darkwave band Boy Harsher) in Incidental II en Paul Banks (Interpol) in Incidental III. Heeft hun bijdrage een meerwaarde, een doorslaggevende factor? Welke?
Friso: Hm ja. In sommige gevallen voegt het echt wat toe aan sfeer. Zoals Jae, die over nerveuze distortion klanken haar vocale bijdrage levert. Echt zingen is het niet, het is meer verontrustend praten. Dat zorgt ervoor dat dit nummer nogal beklemmend aandoet. De bijdrage van Paul Banks op Incidental III is eigenlijk van zelfde laken een pak. Verhalend doet hij zijn bijdrage. Het is opvallend dat hij dat op deze track doet, want het is eigenlijk een brug tussen Body Behavior en het fantastische Winona. Dus voegt het veel toe: ja op zich wel, het beoogde effect wordt ermee gehaald, maar ik had Paul ook wel op een nummer willen horen meezingen. Enfin, bewuste keuzes.
Patrick: Naast de vertrouwde spanning tussen woede en ingetogenheid in de vocalen, verrast Deafheaven op Lonely People With Power met twee nummers waarin spoken-word het vocale voortouw neemt. Niet geheel toevallig dat dit wordt aangebracht door de gasten op het album? Op Incidental II neemt Jae Matthews het eerste deel van deze licht onheilspellende, op industriële klanken gebouwde compositie voor haar rekening. Het fragiele, enkel door Matthews uitgesproken “Desperate to be alone.” sluit het nummer mystiek af. Ook Incidental III bevat spoken-word, verzorgd door Paul Banks, en fungeert als een tere, subtiele opmaat naar het, voor mij persoonlijk, absolute hoogtepunt van het album: Winona. Of deze nummers en daarmee de bijdragen van de gasten, echt een meerwaarde geven aan het album? Ik vind ze doordacht geplaatst en iets toevoegen aan de sfeer van het album, maar ik kan me ook voorstellen dat dit lang niet voor iedereen opgaat en ze als te lang en/of overbodig worden ervaren.
Zijn er nog genrevreemde invloeden op het album te bespeuren?
Friso: De band stond natuurlijk altijd bekend om zijn shoegaze-invloeden. En die zijn er natuurlijk nog steeds wel, maar het wordt gekoppeld aan keiharde black metalriffs en weer ijzingwekkend geschreeuw van zanger George. En daarmee is de band natuurlijk ook groot geworden. Op deze plaat is het weer prachtig in balans. Ik heb een grafhekel aan de term, maar ik snap wel dat Deafheaven geclassificeerd wordt als blackgaze. Daarnaast zijn er ook wel indie-invloeden van bijvoorbeeld een Dinosaur Jr. terug te vinden en is post-rock ook nooit ver weg (met name in het gitaargeluid). Deafheaven weet op deze plaat al die invloeden te verwerken in goed gelaagde nummers.
Patrick: Kun je de aanwezigheid van dreampop nog als genrevreemd bestempelen wanneer het om Deafheaven gaat? Het is weliswaar een subgenre dat je niet al te vaak binnen blackgaze tegenkomt, maar zijn deze dromerige melodieën en de atmosferische gelaagdheid van de band niet juist het kenmerk ervan? Verrassender is de meer stuwende baslijn in Body Behavior, iets wat je eerder in punkrock hoort. Die geeft het nummer extra groove, diepte en energie. En wat te denken van de dynamische, bijna filmische opbouw van het album en de melodische, instrumentale passages – mogen we die onder de noemer post-metal scharen, of is dat inmiddels spijkers op laag water zoeken? Wat vooral opvalt aan Lonely People With Power is dat Deafheaven sterker dan ooit teruggrijpt naar blackgaze, terwijl de overige elementen vakkundig worden verweven tot een samenhangend geheel, in plaats van losstaande versieringen die louter als extraatje zijn toegevoegd.
Patrick: Diverse teksten lijken ook nu weer heel diep te gaan. Voor mij is Winona het meest in het oog springend. Is Winona niet de plek waar zanger George Clarke is opgegroeid? Is de tekst “Power bastard, Pathetic master, I’m reliving Saturn eating” een verwijzing naar het schilderij Saturnus verslindt een zoon van Rubens? Een afbeelding waarop de god Saturnus één zijn kinderen opeet om de macht te behouden. Is het wellicht een verwijzing naar machtsmisbruik? Misschien wel door zijn eigen vader? Ik weet dat Clarke over het album heeft gezegd dat het gaat over lotsbestemming. Over hoe de manier waarop je bent opgevoed en in het verleden hebt geleefd, je het gevoel kan geven dat je lot vaststaat. Wil de band met een tekst als “The signs of progress, combatting all destinies. It’s not for nothing that I impress, on myself what I should be.” dat idee achter zich laten? Wil het ver voorbij de grenzen van ervaringen vanuit je opvoeding, ver van persoonlijke ervaringen uit het verleden gaan en het heft in eigen handen nemen?
Wat vinden we van Lonely People With Power als we tot een eindconclusie moeten komen?
Friso: Deafheaven is weer een metalband.
Patrick: Lonely People With Power markeert een terugkeer van Deafheaven naar het kenmerkende, intense blackgaze-geluid, waarop de meer melodische, dromerige elementen van Infinite Granite succesvol worden verweven. En niet alleen muzikaal maakt het album indruk: het bezit een diepe, krachtige, beklijvende lading. Volledig los van genres, invloeden en verwachtingen lijkt het vijftal zijn eigen plan te trekken. Kun je stellen dat de band zelfverzekerder dan ooit en onmiskenbaar als zichzelf klinkt? Tegendraads en eigenzinnig en tegelijkertijd ook zo herkenbaar? En is dat juist niet hoe je je muziek wilt hebben?
Niet gek opkijken als Lonely People With Power straks in menig jaarlijstje terugkomt. Is het hun beste album ooit? Aan dat soort uitspraken waag ik me niet, al kan ik ook niet voor de conclusie weglopen dat Lonely People With Power een zeer sterke indruk achterlaat.
Score Friso: 88/100
Score Patrick: 86/100
Score:
87/100
Label:
Roadrunner Records, 2025
Tracklisting:
- Incidental I
- Doberman
- Magnolia
- The Garden Route
- Heathen
- Amethyst
- Incidental II
- Revelator
- Body Behavior
- Incidental III
- Winona
- The Marvelous Orange Tree
Line-up:
- George Clarke – Zang
- Kerry McCoy – Gitaar
- Daniel Tracy – Drums
- Shiv Mehra – Gitaar, keyboard
- Chris Johnson – Basgitaar
Links: