Nieuwe verbintenissen tijdens The Progressive Alliance in de Effenaar

Ihsahn is ter promotie van zijn nieuwe album Ámr samen met Ne Obliviscaris en Astrosaur op tour door Europa en maakte een stop in Eindhoven voor The Progressive Alliance, een nieuw indoor progmetalfestival. Op zondag 4 november vond de eerst editie plaats in de Effenaar. Rosetta, Arabrot, Vuur en The Ocean zijn de overige bands op het affiche. Vergezeld door fotografe Kitty brengt redactrice Marleen verslag uit van Ne Obliviscaris, Rosetta, The Ocean en natuurlijk headliner Ihsahn.

(Astrosaur)

(Arabrot)

Aan het einde van de middag verzamelt men zich in de grote zaal om de heilige graal van de progmetal uit Melbourne te aanschouwen: Ne Obliviscaris. Eerder op de middag speelden Astrosaur en Arabrot, die alleen door fotografe Kitty zijn vastgelegd. Dat het festival bij lange na niet is uitverkocht is te zien aan de zwarte doeken in de zaal hangen om de setting intiemer te maken. Het is jammer, maar het genre ‘Thinking Man’s Metal’ bedient klaarblijkelijk een kleinere schare aan metalfans.

Voor wie Ne Obliviscaris nog niet kent het volgende. De band uit Australië combineert extreme metal met invloeden uit de klassieke muziek en black metal. Daarbij maakt de groep veelvuldig gebruik van de viool en heeft twee zangers: een voor de cleane vocals en een voor de diepe grunts. Het meest bekende nummer And Plague Flowers the Kaleidoscope is letterlijk een schoolvoorbeeld geworden voor compositorische complexiteit. Naast Beethoven en Gershwin leren de studenten van het conservatorium in Sydney ook van Ne Obliviscaris over structuur, het mengen van timbres, meters, modi, hoe virtuositeit, geluid en ruis te benaderen, uitgebreide opvoeringen en technieken. Een groter compliment voor je muziek is toch niet denkbaar. Dat we een portie metal van uitmuntende kwaliteit voorgeschoteld gaan krijgen maakt dat de verwachtingen hooggespannen zijn.

Het publiek is dus stil en vele aanwezigen kijken ademloos toe hoe Devour Me, Colossus (Part I): Blackholes wordt gebracht. Geen meezingers (behalve tijdens Saturnine Spheres even) en weinig headbangers, alleen maar stille genieters. Met de ogen gesloten kun je wat mij betreft de muziek van Ne Obliviscaris het beste ervaren. Dan heb je meer oog voor de complexe structuren in de nummers en mis je niks.

Bij Intra Venus wordt duidelijk hoeveel synergie het samenspel tussen de grunts van Xen en de heldere zang van Tim Charles, die ook de violist is, levert. Nog meer synergie zit in de bijzondere combinatie van viool en metal. Het is prachtig om dat live te aanschouwen, ook al is de viool helaas niet op ieder moment tijdens de set even goed hoorbaar. De muzikanten hebben enorme passie en dat straalt van het podium af. Ze maken ambitieuze, ontzettend progressieve muziek, zonder daarbij pretentieus te zijn.

Ik had de heren graag meer speeltijd gegund, maar na driekwartier en slechts vier nummers is het al tijd voor het laatste nummer And Plague Flowers the Kaleidoscope. Dit lied manifesteert zich als een ware ‘Verenigde Naties van stijlen’ en zet je aan het denken over pijn en de angst voor de dood. De nihilistische tekst is een interessant contrast met de rijke, complexe muzikaliteit en is uiteindelijk gewoon simpelweg een mooie afleiding van het feit dat we allemaal een keer doodgaan. Met kippenvel van top tot teen ben ik getuige van een “masterpiece of pain, the portrait of what we are”. Met een gesigneerde LP van het meest recente album Urn en een foto samen met grunter Xen op zak spoed ik me naar Rosetta, die alweer in de kleine zaal begint te spelen.

(Ne Obliviscaris)

Het minder bekende Rosetta schudt je subiet wakker en dat is ook wel nodig want het publiek zit grotendeels nog in een roes na Ne Obliviscaris. We worden gelijk weggeblazen door een muur van geluid. Wat voor muziek is dit eigenlijk? Je hoort invloeden van drone, doom, sludge en 90’s hardcore. Er gebeurt van alles. Ik kan er niet de vinger op leggen. Door derden wordt de muziek van Rosetta gedoopt tot “metal voor astronauten”, voor wat het waard is.

De zanger is erg enthousiast en hij springt het hele podium over. Het is jammer dat zijn stemgeluid nauwelijks boven het instrumentale geweld uit komt. Ikzelf krijg een unheimlich gevoel van het optreden. Het is erg chaotisch en kan me niet raken. Het is wel mooi om te zien dat anderen in de zaal wél worden meegevoerd, mede door het aanstekelijke enthousiasme van de zanger.

(Rosetta)

Terwijl fotografe Kitty van Anneke van Giersbergen met haar progressieve metalband Vuur geniet, geniet recensente Marleen van een etentje en bij The Ocean vice versa. Deze review gaat dus verder zonder begeleidende tekst over Vuur en zonder begeleidende foto’s van The Ocean.

(Vuur)

The Ocean heeft zojuist een nieuw album uitgebracht dat zéér goed wordt ontvangen door recensenten. Collega Michiel Hoogkamer gaf Phanerozoic I: Palaeozoic zelfs een score van 92/100. De Duitse progmetalband trekt net als Ihsahn door Europa ter promotie van het nieuwe album, maar neemt daarbij Rosetta en Arabrot mee. The Progressive Alliance is dus eigenlijk een verbintenis van twee tours, met een Nederlands tintje dankzij Vuur. Het zal mij benieuwen welke nieuwe bondgenoten zich in de komende jaren zullen aansluiten bij het festival dat volgend jaar waarschijnlijk op een andere locatie gaat plaatsvinden.

Als quasi-schimmen verschijnend op het mistige podium weet The Ocean goed een sfeer neer te zetten. De muzikanten zijn onopvallend gekleed zodat alle aandacht naar de muziek gaat. Er zit veel emotie in en zoals stereotyperend voor progmetal zijn de songstructuren verhalend en zijn er vele tempowisselingen. Het publiek laat zich graag inpakken door de melancholische klanken. Het is heerlijk om te zien hoe sommigen compleet ‘mental’ gaan in hun reis door het tijdperk het Paleozoïcum. Wanneer de zanger “Let me see those fucking horns!” schreeuwt, gehoorzaamt het publiek en masse. Voor mij is dit optreden een sprong in het diepe, want The Ocean heb ik eigenlijk nooit goed geluisterd. Tot nu, dankzij dit overtuigende optreden.

Dan is het nu toch echt tijd voor de act waarvoor volgens mij iedereen naar Eindhoven is getrokken vandaag: Ihsahn. Als fervente blackmetalliefhebster ben ik natuurlijk fan van zijn band Emperor, maar ook solo weet de Noor mij te bekoren. Het is een langgekoesterde wens om deze ‘eindbaas’ live te zien. Zijn laatste album Ámr is immers een mooi vervolg op het eerder verschenen Arktis. De setlist van vanavond bestaat vooral uit materiaal afkomstig van deze twee albums. Helaas worden we niet getrakteerd op covers van Emperor, maar dat mag de pret niet drukken. Ihsahn pakt de licht gevulde grote zaal in met zijn bescheiden podiumverschijning en virtuose gitaarkunsten (met onder andere zijn achtsnarige gitaar). Door te beginnen met Lend Me the Eyes of Millennia van Ámr, haalt hij het publiek gelijk bij de les en het is knap hoe de vijfenzeventig minuten aan je voorbijvliegen, zonder minder geboeid te raken. Veertien nummers lang intrigeren Ihsahn en zijn keurige begeleidingsband het publiek met een mix van blackmetalscreams, zuivere zang, synthesizers en metalriffs. Ihsahn is eigenzinnig en met een euforisch gevoel keer ik huiswaarts. Maar toch is het Ne Obliviscaris die deze dag om nooit te vergeten maakt.