The war that never ends… in gesprek met Ditmar Kumarberg (1914)

1914 is een blackened death/doom metalband uit Oekraïne. Hun albums bestaan uit gedetailleerde historische vertellingen over gebeurtenissen uit de Eerste Wereldoorlog, met een minutieuze precisie en levendige vertelkunst uitgewerkt. Gebruikmakend van een enorme hoeveelheid aan samples – waaronder authentieke opnames, toespraken en muziek uit die tijd – wordt er een sfeer gecreëerd die de luisteraar diep onderdompelt in de aangrijpende werkelijkheid van de Grote Oorlog. Het vierde album, Viribus Unitis, is zojuist verschenen. Patrick Verhoeven sprak met k.u.k. Galizisches IR Nr.15, Gefreiter (zanger Ditmar Kumarberg) over het nieuwe album, dat dit keer wordt verteld vanuit een Oostenrijks-Hongaars perspectief en een aantal diep persoonlijke inzichten onthult.

Hoi Ditmar, hoe gaat het met je? Hoe is je dag tot nu toe geweest?

Zoals altijd hier; hectisch, maar goed. Ik heb gewerkt en doe nu wat interviews voor het nieuwe album. Dus, zoals je je kunt voorstellen, hectisch. Maar het is leuk om over ons nieuwe materiaal te praten, dus kom maar op.

Het nieuwe album draait om de verhalen van een soldaat uit de Oekraïense stad Lviv (dat van 1772 tot 1918 deel uitmaakte van het Oostenrijks-Hongaarse Rijk) die dient in het Oostenrijks-Hongaarse leger. Het vertelt over zijn lot, zijn lijden en zijn dood. De vorige albums speelden zich meer af in landen als België en Frankrijk. Waarom heb je er deze keer voor gekozen om het verhaal dichter bij huis te brengen?

Mijn belangrijkste missie is verhalen vertellen. Ik ben een verhalenverteller. Ik ben geen metalhead, want ik ben fan van industrial, noise, punkrock en dergelijke. Het klinkt misschien vreemd, maar metalmuziek is voor mij niet belangrijk. Zoals ik al zei: mijn missie is het vertellen van verhalen. De afgelopen jaren heb ik door Europa gereisd en veel, heel veel oorlogsmusea bezocht in Frankrijk, België, Duitsland, Nederland, Italië, enzovoort. Jaren geleden realiseerde ik me dat mensen in Europa niets weten over het oostfront. Het interesseert ze totaal niet. Als we in Europa over de Eerste Wereldoorlog praten, kent natuurlijk iedereen Verdun, Passendale, Amiens, de Somme en misschien nog het Bos van Argonne – en dat is het dan. Ik noem dat het “Verdun-merk”. Maar als we het hebben over het oostfront of bijvoorbeeld over Oekraïne in de Eerste Wereldoorlog, in de Grote Oorlog… nul kennis. En dat raakt me, want weet je, één van de grootste veldslagen,  niet alleen van het oostfront, maar van de hele Grote Oorlog, vond plaats in Oekraïne. Bijvoorbeeld de Slag in de Karpaten… twee miljoen verliezen. Kun je je dat voorstellen? Twee miljoen slachtoffers. Of neem het Broesilovoffensief: tweeënhalf miljoen verliezen in totaal. Dat is zelfs meer dan bij Amiens (het Honderddagenoffensief). Maar niemand geeft er iets om, want ja, het is het oostfront, wat Slavische volkeren… en niemand geeft iets om Slavische mensen. Dus ja, twee miljoen Slaven sterven… nou ja… niet belangrijk. Maar dat is het wel.

Op het laatste album hadden we een nummer – Vimy Ridge (In Memory of Filip Konowal) – over een Oekraïner: Filip Konowal. Hij zat bij de Canadese expeditie troepen, maar hij kwam uit Oekraïne. Ik heb dat nummer geschreven en kreeg veel reacties zoals: “Wauw, je zingt eindelijk iets over Oekraïne.” En weet je, voor mij is dit stuk geschiedenis heel vertrouwd. Het is een deel van onze Oekraïense geschiedenis, de geschiedenis van mijn familie. En voor mij voelt het als een missie om die verhalen de wereld in te brengen en jullie iets nieuws te leren. Dus daarom, ja, daarom besloot ik om te zingen over Oekraïne in het Oostenrijks-Hongaarse Rijk, over het lot van de soldaat uit mijn geboortestad. En jullie zullen wat bijleren. Ik zal jullie een beetje bijscholen met iets nieuws. Wist jij bijvoorbeeld voor dit album waar het fort van Przemyśl zich bevindt?


Om eerlijk te zijn, Ditmar: ik had geen idee.
Ter voorbereiding op het interview heb ik me verdiept in de details van het album. Dat maakte de voorbereiding wat intensiever, want ik raakte echt geboeid door al die details. Ik heb de songteksten bestudeerd en ben nagegaan welke extra elementen en passages je hebt toegevoegd, om te begrijpen waar ze allemaal over gaan. En omdat het openingsnummer 1914 (The Siege of Przemyśl) heet, heb ik me in Przemyśl verdiept en erover gelezen. Zonder jullie album had ik er waarschijnlijk nooit van gehoord.

Dat is geweldig om te horen. Voor de mensen die zich er echt in willen verdiepen, heb ik zelfs een boek bij dit album gemaakt. Dat boek zal door Napalm Records als speciale editie worden uitgebracht: een hardcoverboek met een luxe 2-LP. Het is een boek van 72 pagina’s dat samen met de vinylplaten verschijnt. Het bevat de verhalen achter elk evenement: de veldslagen, de belangrijkste informatie over de gevechten, de slagvelden, het lot van de soldaat, de gevangenschap, enzovoort. Voor mij draait het om educatie. Als je onder de indruk bent van de muziek en wat meer wilt weten over de verhalen erachter, dan ga je misschien iets opzoeken of dit boek lezen en zul je merken dat je iets meer te weten bent gekomen over dit enorme deel van de geschiedenis.

Je gebruikt altijd veel samples in je nummers, zodat luisteraars zich volledig kunnen verliezen in de scènes. Neem bijvoorbeeld 1915 (Easter Battle for the Zwinin Ridge). Het nummer opent met God Save the Tsar, het volkslied van het Russische Rijk dat werd gebruikt van 1833 tot 1917, waarna de walging voelbaar wordt wanneer je de protagonist luid hoort spugen. Of kijk naar het begin van 1918 Pt 1: WIA (Wounded in Action), dat start met het nummer Monte Grappa, een eerbetoon aan de Alpini-soldaten die sneuvelden tijdens de Slagen bij Monte Grappa in de Eerste Wereldoorlog. Het verzamelen van al die samples moet veel tijd en onderzoek hebben gekost. Hoe pak je dat aan binnen 1914? Doe je dat helemaal zelf of helpt iemand anders daar ook bij?

Weet je, bij 1914… dat ben ik. Ik ben die man met de baard die achter elk verhaal, elk historisch onderdeel staat. En natuurlijk, onderzoek is mijn taak. Mijn muzikanten spelen de muziek, maar ik ben 100% betrokken bij het vertellen van de verhalen en het historische onderzoek. Ik heb maandenlang doorgebracht met graven in archieven. Ik heb meer dan duizend brieven van soldaten uit gevangenschap en van het front bestudeerd. Ik heb veel boeken gelezen, ook in het Italiaans en Duits. Die talen spreek ik niet vloeiend, dus moest ik veel vertalen om het te begrijpen. Het heeft me waarschijnlijk zes maanden gekost. Daarnaast heb ik een paar mentoren. Ik ken enkele professionele historici die mij helpen met het onderzoek. Eén komt uit Wenen en werkt in de Weense archieven, twee komen uit Oekraïne en één uit Italië. Samen geven ze me veel input en aanwijzingen. Wanneer ik iets in een boek vind en erover lees, neem ik het graag in me op en wil ik elk detail onderzoeken. Ik ga bijvoorbeeld naar de Oostenrijkse historicus en vraag hem dingen. Ik vroeg hem bijvoorbeeld naar de Škoda Mörser 305 omdat ik wilde weten of ze die op die heuvel hebben gebruikt. Hij controleert het dubbel en als hij het bevestigt, weet ik dat het historisch correct is. Dan kan ik het in mijn boek gebruiken. Dus, weet je, bij dit album reageer ik niet als muzikant, niet als metalhead, maar als historicus. Voor zover ik weet zijn wij de eerste metalband die een historisch boek bij hun album heeft uitgebracht. Want ik kon geen voorbeelden vinden van metalreleases met een boek over het album en de verhalen achter de inhoud. Waarschijnlijk zijn wij dus de eerste metalband ter wereld met zo’n project: een historisch boek.

Het is belangrijk voor jou dat mensen echt de diepte ingaan bij de songteksten en aandacht besteden aan de details…

Ik heb echt een hekel aan het als mensen niet de diepte ingaan, wanneer het gewoon generieke muziek is met generieke teksten, zoals bijvoorbeeld Sabaton. Sabaton is Walt Disney-metal. Hun teksten komen van Wikipedia, ze gebruiken waarschijnlijk een beetje ChatGPT en doen dat album na album. En de muziek zelf is letterlijk generiek, want het gaat nergens over. Je leert niets nieuws van hun muziek, omdat ze niet diep graven. Voor mij is dat het slechtste wat je in je muziek kunt brengen. Daarom doe ik onderzoek. Voor mij maakt het niet uit hoeveel tijd ik eraan besteed. Het doet er gewoon niet toe. Onderzoek en geef een volledig verhaal. Bereid een verdomd geweldig en compleet verhaal voor. En deel het daarna met de mensen.

Mag ik dat samenvatten als: neem oorlog niet als een soort interessant nieuwigheidje? Muziek, net als de meeste dingen in je leven, moet mensen raken. Het moet gaan over wie je bent. Het moet gaan over emoties. Het moet gaan over gevoelens. Het moet gaan over proberen te leren van dingen, proberen te leren uit het verleden…

Het belangrijke aan emotie, aan de emotionele lagen achter de muziek, is dat het echt moet zijn. Wij zitten hier in Oekraïne, onze gitarist zit in het leger, wij zijn oorlogsvrijwilligers. Ik ben al meer dan drie jaar gescheiden van mijn dochter, omdat zij ergens in het vredige Europa woont en ik hier blijf. Elke dag hebben we drone-aanvallen. Ik heb veel van mijn vrienden begraven. Hier in Lviv hebben we een enorm, helaas enorm, oorlogs­kerkhof. Dat alles geeft me emoties, geen positieve emoties, maar emoties. Het gaat over woede. Het gaat over haat. Het gaat over agressie. Het gaat over wanhoop en over heel veel, heel veel emotie. En ik geef dat gewoon aan jou door via mijn verhaal en mijn muziek.

Ik voel het in de gekozen woorden, in de muziek. Op de een of andere manier heb je het goed weten te vangen. Om eerlijk te zijn kan ik me de frustratie en woede daarin niet eens voorstellen, omdat ik de oorlog zelf niet heb meegemaakt. Ik denk dat je de ware betekenis van oorlog alleen kunt begrijpen als je er onderdeel van bent geweest, als je het zelf hebt ervaren. Natuurlijk realiseer ik me hoe vreselijk het is; we zien de verschrikking, lezen en horen de verhalen.

Ik hoop, ik hoop echt dat jij en je mensen ons nooit hoeven te begrijpen en deze ervaring nooit hoeven mee te meemaken.

Dank je; dat hoop ik ook. Iets heel anders: halverwege het album lijkt er een kleine verschuiving plaats te vinden. Het tempo gaat iets omlaag en er wordt een nog dreigender sfeer neergezet (in nummers zoals 1918 Pt 1: WIA (Wounded in Action)1918 Pt 2: POW (Prisoner of War) en 1918 Pt 3: ADE (A Duty to Escape)). Ik kan me voorstellen dat dit te maken heeft met de wending in het verhaal. Het gaat over gewond raken, gevangengenomen worden en ontsnappen. Was deze verandering in tempo en het toevoegen van een nog dreigender sfeer iets dat je bewust zo hebt gezocht? Of zit ik er helemaal naast? Kun je daar wat over vertellen?

Je hebt het helemaal goed begrepen, want het eerste deel van het album is echt snel en rauw, en gaat over de razernij van de oorlog. Ik ben een keizerlijke soldaat, ik vecht tegen de vijanden, laten we ze allemaal doden, laten we ze hard aanpakken. En, weet je, het gaat over bloedige woede. Maar in het tweede deel – in onze band noemen we het zelfs de Doom-trilogie – neemt de intensiteit iets af. Het is het moment waarop zijn gedachten veranderen. Het gaat over het moe worden van de oorlog, over het herzien van je kijk op alles. Je bent gewoon een vermoeide man die jarenlang deze verdomde oorlog heeft meegemaakt, en je wilt gewoon geluk in kleine dingen, zoals een gezin, je dochter omhelzen, je vrouw omhelzen, terug naar huis gaan en een normaal leven leiden. Het gaat dus over oorlogsmoeheid, over liefde en het verlangen om naar huis te gaan. En dan is er 1919 (The Home Where I Died). In dit nummer breng ik mijn persoonlijke gevoelens het sterkst naar voren, bijvoorbeeld over mijn dochter. Toen ik deze teksten had afgerond en aan de jongens liet zien, las onze gitarist ze en zei hij: “Ditmar, weet je… stop, alsjeblieft stop, stop met het schrijven van emo-nummers, want wij zijn niet Bullet For My Valentine… Je brengt tranen in mijn ogen.

Sommige tekstregels in je nummers zijn bijna onmogelijk te schrijven zonder dat ze vanuit een persoonlijke invalshoek te komen. Bijvoorbeeld: “Це моя земля! (This is my country!)”, “Embrace those who you love, who love you until the end, hold them close, don’t let them go.” en “The War That Never Ends.” Ze zijn diep, intens, persoonlijk…

Het zijn de meest persoonlijke teksten die ik ooit voor 1914 heb geschreven. En niet alleen voor 1914; dit zijn de meest persoonlijke teksten die ik ooit heb geschreven. Toen ik over onze hoofdpersoon schreef, schreef ik over mezelf. Over mijn wanhoop, mijn hoop, mijn liefde, mijn eenzaamheid, over de woede over deze oorlog, over alles. Ik heb ontzettend veel emoties.

En om de gevoelens uit 1919 (The Home Where I Died) te versterken, sluit je het album af met War Out (The End?). We kennen War Out van The Blind Leading The Blind en Where Fear and Weapons Meet (I Didn’t Raise My Boy To Be a Soldier), maar dit keer is het anders… we krijgen het volkslied van Oekraïne te horen.

Het is de eerste historische opname van het volkslied ooit. Ik vond het in de Amerikaanse archieven; het dateert uit 1916, uit de periode van de Eerste Wereldoorlog en het is de eerste officiële opname van het Oekraïense volkslied. Ik vond dat het nog meer diepte en detail aan het album toevoegt. En kun je je een betere manier voorstellen om het album mee af te sluiten?

Zeker niet. Viribus Unitis is jullie tweede release via Napalm Records. Wat heeft het tekenen bij dat label jullie tot nu toe gebracht?

Ik beschouw het als release tweeëneenhalf via Napalm Records, want zij hebben Eschatology of War en The Blind Leading The Blind opnieuw uitgebracht. Daarna hebben we Where Fear And Weapons Meet uitgebracht en nu deze. Dus, tweeëneenhalf, haha. Ik ben helemaal blij met Napalm Records, want ze geven er totaal niets om. Ze geven niets om ons schrijfwerk. En voor mij is dat echt belangrijk en één van de perfecte dingen. Ze vragen ons gewoon of we misschien wat nieuwe nummers hebben. En als we zeggen van wel, geven ze ons het geld voor de opname. Ze hebben zelfs geen demo van ons nodig. Ze zeggen gewoon: neem het op. En dat is het. Ze geven niets om hoe we tot de nummers komen en dat is geweldig. En als alles klaar is, geef ik gewoon het volledige pakket, stuur het materiaal op en zij checken het. Geweldig.

Dat betekent dat ze je volledige vrijheid geven om te creëren wat je maar wilt.

Ja. Daarom is deze samenwerking voor mij echt belangrijk, want ik heb veel verhalen gehoord over hoe labels invloed kunnen uitoefenen en zich kunnen bemoeien tijdens het mixen van een album, of zelfs met de teksten of muziek. Iedereen die zich met mijn teksten of muziek bemoeit terwijl ik het aan het opnemen ben… kan gewoon oprotten. Maar Napalm Records zijn echt kanjers. Ze komen uit Oostenrijk. Wij maakten deel uit van Oostenrijk. Ja, misschien helpt dat. Haha. We hebben dezelfde mentaliteit. Dus ze begrijpen het perfect. En daarom is het makkelijk. Een gemakkelijke samenwerking.

Jullie hebben video’s uitgebracht voor de nummers 1914 (The Siege of Przemyśl) en 1916 (The Südtirol Offensive). Wat heeft jullie doen besluiten juist deze nummers te kiezen als introductie van het nieuwe album? Geeft Napalm Records je hier ook volledige vrijheid?

Hetzelfde verhaal. De manager van Napalm Records vertelt ons gewoon dat we video’s nodig hebben. Wij zijn vrij om te beslissen, vrij om te creëren. Deze keer wilde ik een animatie maken. En je hebt gezien hoe geweldig die zijn geworden. Toen we dit album hadden afgerond en ik het naar onze manager bij Napalm Records stuurde, belde hij me binnen een paar uur terug en zei: “Verdomme, Dimitri, je hebt het weer gedaan. Je hebt je muziek weer naar een ander, nog hoger niveau getild.” We hadden ons geen betere reactie kunnen wensen.

Met dat in gedachten: is de reactie van fans belangrijk voor je? Is het belangrijk hoe mensen op de muziek reageren?

Ik beheer alle sociale media van 1914 omdat we geen management hebben. We hebben geen social media-manager of tourmanager. Ik doe alles zelf. En ik moet reageren en zelf praten met de fans. En ik ben niet enorm fan van gesprekken op de bandpagina’s. Mensen laten hun reactie achter en dat is geweldig. Als ik tijd vind, zal ik reageren, maar niet omdat ik een verdomde rockster ben. Het is gewoon omdat ik een gewone dagelijkse baan heb. Ik werk elke dag van negen tot zes en heb gewoon niet veel tijd om alles rond sociale media te regelen. Maar natuurlijk is het belangrijk voor ons. Ik waardeer het echt.

Een belangrijk punt voor ons: we toeren helemaal niet. We zitten vast hier in Oekraïne. In het verleden hebben we een enorme hoeveelheid shows en tours moeten annuleren. Toen we The Blind Leading The Blind uitbrachten, bereidde Napalm Records een enorme tour voor ons voor, waarschijnlijk drie maanden lang door heel Europa. Maar toen begon COVID en moesten we alles annuleren. We hebben ook nooit getoerd met The Blind Leading The Blind. Tijdens COVID hebben we het album gecreëerd en Napalm bereidde opnieuw een enorme hoeveelheid shows en tours voor. En toen begon de oorlog en moesten we alles annuleren. Maar mensen houden nog steeds van onze band en kennen ons. Er zijn miljoenen bands wereldwijd. Geweldige bands. In elk land. En er komt waarschijnlijk minstens tien keer per dag een metalalbum uit. Toch kennen mensen ons nog steeds. Wanneer we naar Nederland, België of Duitsland gaan, is het elke keer uitverkocht. En elke keer zeggen mensen: “Yeah, verdomme, jullie zijn gaaf.” Voor mij is dat dan: verdomme, jullie luisteren nog steeds naar ons. Jullie herinneren ons nog steeds. Dat is zo geweldig. Dus nu zijn we hier met een derde album en we zullen zien wat er daarna gebeurt.

De tijd dringt, Ditmar. Je hebt een hectisch schema in een hectisch leven, dus laten we afronden. Ik wens je het allerbeste. Zorg goed voor jezelf, zorg goed voor al je dierbaren. En hopelijk spreken we elkaar op een ander moment ergens, ooit.

Het was een genoegen om met je te praten. Het was een fijn gesprek en ik hoop zeker het voort te zetten wanneer we de kans krijgen om naar Nederland te komen. Hopelijk binnenkort. Tot ziens voor nu.

Links: