The Zenith Passage – Datalysium

Geschreven door op 21-07-2023 om 23:19.

Wie ooit een bezoek aan Vaticaanstad gebracht heeft, zal ongetwijfeld De schepping van Adam hebben gezien. Het is een onderdeel van het fresco op het gewelf van de Sixtijnse Kapel en is rond 1511 door Michelangelo geschilderd. Het beeldt het scheppingsverhaal uit, waarin God leven blaast in Adam. Ook als je het nooit in levenden lijve hebt gezien, zal je de twee naar elkaar reikende handen ongetwijfeld herkennen. De afbeelding zie je geregeld terug in imitaties en parodieën, wordt zo nu en dan door merken (Lego, Taco Bell) als reclame gebruikt en kom je ook als print op T-shirts en linnen tassen tegen. Toen de Nederlandse Energie Maatschappij de afbeelding zo’n tien jaar geleden gebruikte in een reclame, vond de Bond tegen vloeken het nodig een klacht in te dienen bij de Reclame Code Commissie. Overgevoelig? Kleinzerig? Gaan we dat gezeur weer krijgen nu de progressieve/technische death metal band The Zenith Passage, terugkeert met een album (Datalysium) waarbij de albumhoes een bewerking is van dit kunstwerk?

Na hun goed ontvangen EP Cosmic Dissonance (2013) en hun alom geprezen debuutalbum Solipsist (2016) bleef het zeven jaar relatief stil vanuit het kamp van The Zenith Passage. Relatief inderdaad, omdat er nog wel wat wisselingen binnen de bezetting waren te melden (van de originele bezetting bleef alleen Justin McKinney over) en 2021 en 2022 brachten ons via de respectievelijke singles Algorithmic Salvation en Synaptic Depravation een muzikaal voorbode het nieuwe album. Net als op het eerdere werk, kom je op Datalysium alle typische kenmerken vanuit de technische death metal tegen; het staat vol met stilistische bokkensprongen, massieve staccato riffs, speelse dynamiek en wisselende maatsoorten. De band uit Los Angeles hanteert een enorme onstuimigheid als het om snelheid en hoeveelheid riffs gaat. Datalysium is echter nog veel meer dan deze gebruikelijk technische invulling. Maar dan ook echt veel meer…

Waar veel genregenoten zich volledig storten op en zichzelf verliezen in het snel, sneller, snelst en de technische details, weet The Zenith Passage zich te onderscheiden door het schrijven van weelderige, afwisselende, progressieve composities, vol samenhang en emotie. Datalysium verzandt nergens in een abstracte, kille invulling, maar kent een warme, levendige inhoud. Des te meer het album vordert, des te groter worden de progressieve invloeden in de nummers en wordt het tempo zo nu en dan teruggeschroefd. Geregeld wordt er een jazz passage, een orkestrale invulling op het keyboard, dissonante black metal en/of gevarieerde vocalen in de nummers verweven. Elementen die we ook van het debuut kennen, maar die nu zo veel nadrukkelijker en indringender door The Zenith Passage op de voorgrond worden geplaatst. Om een paar voorbeelden te geven: in het tweede gedeelte van Lexicontagion hoor je de speelse jazz fraai terug, zanger Derek Rydquist (John Frum, ex-The Faceless) weet grommend, pratend, fluisterend en melodieus zingend allerlei variatie aan te brengen en Synaptic Depravation, Deletion Cult en Automated Twilight kennen allemaal, weliswaar elk op zijn eigen manier, een kleurrijke bijdrage door het keyboard.

Met laatstgenoemde hebben we misschien wel het meest opvallende nummer van het album te pakken omdat daarin alle eerder genoemde elementen het meest treffend en beeldend naar voren komen. Of doe ik daarmee Divinertia I (dat begint met een stotterende riff, die geregeld in het nummer terugkeert. Luister maar, dan snap je wel wat ik bedoel.) en Divinertia II of slot- en titelnummer Datalysium tekort? Waar je voorkeur ook mag liggen : Datalysium is hollen van hoogte- naar hoogtepunt. En nee, niet omdat het allemaal zo snel en technisch is uitgevoerd, maar juist door het aanbrengen van veel variatie en door het gevoelvol te houden.

Naast dat dit nieuwe album een veel rijkere, progressievere invulling kent dan op het debuut, is ook de productie een sprong vooruit. Het enigszins ijle van Solipsist is vervangen door een geluid dat vol en scherp is, waardoor de dichtheid en intensiteit van het geluid nergens verloren gaan. Door de enorme gelaagdheid van het album en de diversiteit, blijft er voortdurend wat te ontdekken. Het betekent wel dat er een inspanning van de luisteraar verwacht wordt. Maar als je die weet op te brengen, word je ook wel op een heel fraaie manier beloond.

Ondanks dat de band niet echt van een concept album spreekt, is er wel een centraal thema op Datalysium terug te vinden. ‘Ultimately we explore some concerning impacts of technology on humanity, and how its progression can breed fear and loneliness, which in turn can be used for control and obsoletion.’ (‘Uiteindelijk onderzoeken we enkele betreffende effecten van technologie op de mensheid, en hoe de voortgang ervan angst en eenzaamheid kan veroorzaken, die op hun beurt kunnen worden gebruikt voor controle en veroudering.’) En daarmee is meteen ook de albumhoes verklaart: fraai verbeeld toch, hoe de mechanische arm zijn invloed op de menselijke arm afgeeft?

Zeven jaar hebben de liefhebbers op nieuw materiaal van The Zenith Passage moeten wachten, maar wat is dat het waard geweest. Zo mooi en indrukwekkend; als je ook maar iets met progressieve of technische death metal hebt, zul je dit Datalysium omarmen en koesteren. Reserveer maar vast een plekje in je jaarlijst.

Score:

90/100

Label:

Metal Blade Records , 2023

Tracklisting:

  1. The Axiom of Error
  2. Algorithmic Salvation
  3. Lexicontagion
  4. Synaptic Depravation
  5. Deletion Cult
  6. Divinertia I
  7. Divinertia II
  8. Automated Twilight
  9. Datalysium

Line-up:

  • Justin McKinney – Gitaar, keyboards, drum-programmering
  • Christopher Beattie – Gitaar
  • Brandon Giffin – Basgitaar
  • Derek Rydquist – Vocalen

Links: