Met Minningar Úr Undirheimum (wat zoveel betekent als Herinneringen Aan De Onderwereld) brengt de Zweeds-Ijslandse artieste Draugurinn ons haar zesde album. Donkere ambient met keyboardsoundscapes als basis, maar aangevuld met een akoestisch instrumentarium bestaande uit onder andere ratelaars, turndun (ook wel bekend als bullroarer of snorhout), stenen, beenderen en ceremonieel gezang van de dame zelf. Toegankelijk is het niet, fascinerend des te meer.
Draugurinn heeft haar wortels in de blackmetalscene. In 2008 startte ze het gelijknamige soloproject op. Vanaf 2012 evolueerde ze met haar tweede album, Móðuharðindin, richting het geluid dat we vandaag in deze duistere herinneringen horen. De inspiratie stamde naar eigen zeggen uit de met zwarte as versmachte omgeving van een vulkaan waar ze doorheen liep tijdens haar eerste ultramarathon. Sinds dat album koppelt ze steeds een publiek ritueel aan het specifieke muzikale werk, waarbij haar rol nog het best met die van een sjamaan te vergelijken is. Vier albums sinds Móðuharðindin, vier publieke rituelen. Het laatste, in 2018, voerde ze op in samenwerking met Nordvis-stalgenoten Grift. Geen enkel ritueel of muziekstuk wordt een tweede keer opgevoerd en elk van deze blijft dus een unieke ervaring. Daarom is de muziek van Draugurinn niet vergelijkbaar met andere donkere ambient of dark folk acts. Er is hier geen sprake van donkere muziek met een ritueel karakter, maar het is telkens een ritueel.
Minningar Úr Undirheimum had ook vergezeld moeten worden door een ritueel (opnieuw met Grift), meer bepaald symbolisch tijdens de lente-equinox van 2020, maar daar stak corona een stokje voor. Toch overschrijdt ze ook met dit album de grenzen van enkel de muziek: het digipack uitgebracht door Nordvis bevat schilderwerken van haar eigen hand, die beïnvloed werden door archeologische vondsten in Scandinavië.
Die context geeft het album een bijzonder aura. Voor ik me in die context had verdiept, schilderden de muziek en geluiden een donkere filmscene voor mijn ogen, een troosteloze vlakte waarop zich al onnoemelijk leed heeft afgespeeld. Of waar een uitzichtloze strijd uitgevochten werd. In elk geval maakte zich al snel een onheilspellend gevoel van me meester. Het snorhout in openingsnummer Minningar versterkt dit gevoel en de subtiele variaties in zijn geluid geeft het gevoel dat de geestenwereld in golven over ons glijdt. Na een zevental minuten vervoegt, galmend en in de achtergrond, Draugurinns stem krijsend de sfeerschepping, waarna minimalistische elektronica met eenvoudige percussie verdergaat. Naar het einde toe gaat de sfeer meer richting sacraal en hoor je Draugurinns zangstem zich – dit keer zuiver zingend – als een sjamaan bij de muziek voegen.
In vergelijking met het eerste nummer klinkt Úr bijna toegankelijk. Beperkte, repetitieve percussie gaat halfweg over naar een iets sneller ritme, aangedreven door een shaker-geluid. Drie minuten voor het einde voegt Draugurinn opnieuw haar stem toe aan het gebeuren. Eerst in een lager register, daarna hoger, aanroepend, in crescendo. Het is een eenvoudige melodie die zeer effectief is en je als luisteraar, bijna als deelnemer, meetrekt in de aanroeping van de zangeres. Het onheilspellende maakt plaats voor emotie, melancholie, overgave. Afsluiter Undirheimum is een meer gebalde, intensere versie van Úr: gelijkaardige percussie met een sneller invallende stem. Naar het einde volgt nog een krijsende uithaal waarna de muziek uitdeint.
Als je ervoor openstaat en er de nodige aandacht aan besteedt, dan gaat je hele wezen mee in het ritme van het ritueel. Kan je je wel vinden in dergelijke donkere ceremonieën, ambient en sjamanisme, geef dit Minningar Úr Undirheimum zeker een kans. Laat dit dan de deur zijn naar de rituele wereld van Draugurinn, één van de meer fascinerende projecten die ik de voorbije jaren heb leren kennen.
Score:
87/100
Label:
Nordvis, 2022
Tracklisting:
- Minningar
- Úr
- Undirheimum
Line-up:
- Draugurinn – Alles
Links: