Een paar uur voor de cd-presentatie van het nieuwe album van Teethgrinder (Nihilism) is gitarist Mart Wijnholds beschikbaar voor een interview. De avond ervoor heeft de band in Hoorn opgetreden en dat is een latertje geworden, mede omdat de tourbus kapot ging. Mart stelt voor om het interview op het dakterras annex rookruimte van Hedon te doen. Binnen no-time wordt hij echter aangeklampt door meegereisde fans, die er de avond ervoor ook al bij waren. We besluiten dus te verkassen naar een kleedkamer van Hedon, alwaar Mart alle tijd neemt om de vragen, die ik namens Zware Metalen stel, te beantwoorden. Onder het genot van een paar biertjes voor mij, een cola voor hem (want brak) en wat broodjes vindt het gesprek plaats.
Hey Mart, hoe gaat het?
Goed, maar ik ben wel moe. Gisteren speelden we in Manifesto (Hoorn) en op de heenweg ging onze tourbus kapot. We kwamen daardoor wat later aan en mochten ook iets later spelen. We waren rond 04:00 uur thuis en gingen een uur of twee later slapen. Ik heb dus een kort nachtje gehad, omdat we hier om 12:00 moesten zijn.
Jullie nieuwe cd Nihilism kwam op 18 november uit. Hoe zijn de opnames verlopen?
Klopt, vandaag is de live-presentatie. De vorige plaat is iets meer met zijn allen geschreven. Op de eerste plaat stonden nummers die we al sinds het begin hadden. De nieuwe plaat heb ik vrijwel alleen geschreven. Op een gegeven moment vroeg de platenmaatschappij hoe het met de nieuwe plaat ging. Dat zal ergens in april van dit jaar geweest zijn. Hij was toen al geschreven, alleen had ik hem nog niet aan de rest van de band laten horen. Maar ik was iets te enthousiast toen ik aan het platenlabel een datum doorgaf waarop hij af zou zijn. Daarom heeft de rest van de band de plaat heel snel in moeten studeren. Dat proces hebben we iets onderschat. Het opnameproces was wat dat betreft dus spannend. Vanaf het moment dat de platenmaatschappij vroeg hoe het met de nieuwe plaat stond – dat ging trouwens via Facebook – was het zaak de nieuwe plaat snel op te nemen. Het voelde dus allemaal wat gehaaster. Maar ikzelf was wel beter voorbereid. Ik was zelfs nog kritischer dan de vorige keer. Ik was op ons spel ook erg streng en wilde nog strenger op mezelf zijn. We hebben opgenomen met JB van der Wal. Hij speelt in Herder en vroeger speelden wij samen in Dr. Doom. Hij is mijn go-to-guy. Tot nu toe heb ik alles met hem opgenomen. Hij weet wat ik wil en wij begrijpen elkaar. Dat werkt makkelijk. De drums zijn opgenomen in een noordelijk puntje van Friesland, nog boven Dokkum. De rest van de instrumenten zijn bij JB thuis ogenomen. We hebben dus niet echt in de studio gezeten. Qua kostenplaatje was dit ook beter. As je kijkt naar de kwaliteit van Nihilism en je zet dat af tegen een echte studio, dan waren we heel veel geld kwijt geweest in een echte studio. En dat geld hebben we niet…
Jullie spelen veel live en er zit weinig tijd tussen de twee cd’s. Wanneer zijn jullie begonnen met het schrijven van nieuw materiaal?
Ik schrijf eigenlijk gewoon de hele tijd door, het is een continu proces. Ik heb in principe de helft van de volgende cd al geschreven. Het gaat gewoon snel en schijnbaar kan er een plaat per jaar af. De inspiratie is er wel, dus het blijft gewoon doorgaan. We oefenen wekelijks, de drummer en ik in ieder geval.
Hoe gaat het schrijfproces bij Teethgrinder in zijn werk?
Een groot deel van deze plaat heb ik geschreven. Op Misantrophy heeft de rest van de band wat meer tierlantijntjes toegevoegd. Daar was nu minder tijd voor. Dankzij de drumcomputer waren zelfs een groot deel van de drumpartijen al bedacht. Maar ik laat onze drummer ook wel zijn eigen ding doen, want hij heeft een fijne stijl. We werken met zijn allen aan de zanglijnen. En de bassist speelt gewoon mee met de gitaar, en af en toe laat ik hem zijn creatieve gang gaan. Iedereen is tevreden over deze werkwijze. In mijn vorige band, Dr. Doom, schreef ik op het laatst ook bijna alle muziek. Toen deze band ophield, wilde ik doorgaan. Onze bassist ging naar Aborted, de drummer vertrok naar Atrocity en Leaves’ Eyes en de zanger vertrok naar Dodecahedron, Nihil en misschien nog wel meer. (Korte denkpauze)… Oh ja, Ixcivious. Ik wilde dus doorgaan in de stijl waarin ik bezig was, op de een of andere manier past dat goed bij me. Ik ben al mijn hele leven op zoek naar een muziekstijl en ik heb dan ook van alles gedaan, maar op de een of andere manier past dit goed bij mij. In principe is Teethgrinder een beetje een dictatorschapband. Maar dat werkt makkelijk en snel. Ik heb over het algemeen een duidelijke visie en we zijn het daar allemaal over eens. We zijn wel gewoon een band, dit is niet het Mart Wijnholds project. Iedereen heeft ook een taak: onze bassist doet al het artwork, op de hoezen na dan. Onze zanger verkoopt de merchandise en beheert de Instagram en de drummer doet de financiën en de planning. Ik doe dus al het andere.
Hadden jullie nog leftovers van Misantrophy?
We hadden geen leftovers, maar we hebben wel een nummer van Misantrophy afgehaald. En dan te bedenken dat die plaat al ontzettend lang is, een minuut of 45 volgens mij. Dat nummer is dus over, maar we hebben het nog niet gebruikt. Dat nummer zal nog weleens op een split of een of andere leuke uitgave komen. Voor Nihilism hebben we het nummer Black Sabbath van Black Sabbath opgenomen. Dat is een van mijn lievelingsnummers aller tijden. Er is weinig dat zo duister klinkt en toch zo simpel is. Fantastisch! Maar deze hebben we nog niet gebruikt. Het idee was wel dat deze erop zou komen of op een split zou verschijnen, maar hij ligt nog op de plank. Wellicht dat we ze combineren en er iets mee gaan doen. Maar dat is nog de vraag op dit moment.
Hebben jullie met een producent gewerkt?
Nee, we hebben alles zelf gedaan. Er heeft veel tijd gezeten in het zoeken van de juiste samples en bepalen in welke volgorde de nummers op de plaat zouden komen. Ook omdat het enigszins als een geheel moest klinken. We houden erg van samples en ik ben gek op films, series en eigenlijk alle vormen van kunst. Wellicht is het een jaren negentig ding, maar ik vind samples altijd wel bijdragen aan de sfeer en ik vind het een mooie vorm om de boel aan elkaar te lijmen. En daar ben ik dus goed lang mee bezig. Op het productionele vlak heeft JB wel zijn mening. Dat helpt natuurlijk wel. En hij heeft ook goede ideeën, maar als ik het er niet mee eens ben, dan gebeurt het ook niet. Dat is weer het dictatorschap waar we het net over hadden.
Op Nihilism staan negen nummers. De lengte daarvan varieert nogal, van nog geen twee tot ruim zes minuten. Toch duurt hij nog geen half uur. Is de relatief korte speelduur een bewuste keus?
We hoorden in de recensies van Misantrophy dat we een grindcore-plaat van 45 minuten hadden gemaakt die niet verveelt. Dat beschouw ik als een fijn compliment. Maar hij had wellicht wel wat korter gekund. We maken natuurlijk hele extreme muziek. In principe is het non-stop standje elf. Of dat nou blastbeats zijn of een treurige melodie, dat maakt me niet zoveel uit. Maar het moet niet te lang duren. Een half uur vind ik daarom wel mooi. Ik heb er met deze plaat niet perse op gericht, maar dit kwam eruit. Ik wilde alles wat korter en bondiger hebben. Het laatste nummer duurt zes uur en nog wat. Ik heb dat nummer geschreven met het idee dat het aan het eind van de plaat zou komen. Omdat onze muziek zo extreem is, is het zaak de mensen niet gek te maken met al dat gekrijs en dergelijke, haha. Een nummer van zes minuten is natuurlijk erg lang voor grindcore. Volgens mij zijn er geen bands in dit genre die dat doen. Op Misantrophy hebben we op het eind ook een lang nummer. Ik hecht nogal waarde aan het concept van een plaat. Het moet een geheel of een soort reis zijn, die je aandacht de hele tijd vast moet houden zonder te vervelen. Het liefst moet ‘ie je af en toe meeslepen. Ik houd ook van enorm veel genres als het om muziek gaat. En sferisch staat het me ook heel erg aan. Ik vind het gewoon mooi als een plaat een kop en een staart heeft. Er zijn teveel grindcoreplaten die misschien nog even met een trage riff beginnen en vervolgens twintig minuten langs je heen razen. Op een gegeven moment denk ik dan: Dat gekletter… Nu heb ik het wel gehad. Op die manier houdt het niet je aandacht vast. Dat probeer ik bij Teethgrinder te voorkomen. Ik doe mijn best om het interessant te houden en ervoor te zorgen dat het mij op een of andere manier raakt.
We hadden het net over grindcorebands die lange nummers maken en toen schoot me de naam Fäulnis te binnen. Ik refereerde er in de recensie van Nihilism al aan.
Ik ben naar aanleiding van je recensie eens naar Fäulnis gaan luisteren, want ik had nog nooit van die band gehoord. Het zijn Duitsers, geloof ik. Maar ik snap de vergelijking met hen wel. Zij hebben ook melancholische riffs en de nootkeuze komt wel wat overeen met die van mij. Ik denk dat het de Zweedse melancholie is, ookal komen ze uit Duitsland. Ik vond je vergelijking wel grappig. Meestal hoor ik dat Carcass wordt genoemd, en al ben ik daar nooit zo’n fan van geweest, die band heeft wel fantastische riffs. Onze hoofdinvloeden zijn: Nasum, Converge, Neurosis, een vleugje Dillinger Escape Plan, Mayhem en Death Spell Omega (beste blackmetalband ooit), Tragedy en heel veel crust. Wat mij aantrekt tot deze genres, probeer ik te fuseren tot iets nieuws. Het is niet volstrekt nieuw en dat hoeft het ook niet te zijn. Ik zal nooit pretentieuze muziek gaan schrijven om maar anders of bijzonder te zijn, want over het algemeen krijg je dan hele geforceerde ellende. Alles is al gedaan. Wat ik wil doen is een mengeling maken die gewoon knalt. Gewoon knetterboze muziek maken. Dat lukt ook wel want we krijgen heel veel complimenten in onze recensies. Er worden ook altijd krachttermen gebruikt. Dat vind ik nog wel het grappigste. In elke recensie staat wel zoiets als: het is zo hard als dit en het knettert. Dat betekent in ieder geval dat het iets teweeg brengt.
Dat brengt me op het volgende: In jullie biografie wordt aangegeven dat jullie met frustratie en desillusie naar de wereld kijken en dit vervolgens omzetten in jullie extreme muziek. Wat is er allemaal mis met de wereld?
Waar zal ik beginnen?
Mijn voice-recorder kan nog bijna anderhalf uur opnemen, dus zeg het maar…
Nou… Wat er allereerst mis is, is dat we leven in een systeem waarin je de illusie zou kunnen hebben dat je vrij bent en keuzes hebt, terwijl dat eigenlijk niet zo is. Je wordt geboren, je gaat naar school toe en vervolgens moet je iets van een baan zoeken totdat je met pensioen kan en daar kom je gewoon niet onderuit. Op zich ben ik er helemaal voor dat iedereen een steentje bijdraagt in de maatschappij, alleen het constant gericht zijn op consumeren, dingen kopen en maar werken en werken… Ik geloof niet dat dit de bedoeling is.
Maar je zit zelf ook op school en wilt daarna een baan zoeken, neem ik aan. Houd je daarmee het systeem niet in stand, doordat je je eraan conformeert?
Ik moet je eerlijk zeggen dat ik mijn hele leven heb geprobeerd me niet te conformeren aan het systeem. Ik kan dat niet aanraden, er komen een heleboel nare dingen van. Maar wat mij stoort aan deze wereld is het onrecht. Je hebt rijk en arm, waarbij de armen altijd arm blijven of nog armer worden. De rijken worden steeds rijker en de verdeling van kapitaal is volledig krom getrokken. We willen daar graag invloed op hebben, maar hebben die volgens mij nauwelijks… Eeehhh, ik moet even pissen, ik ga er ondertussen even over nadenken…. (Na een minuut of twee komt Mart terug en gaat verder) Goed, de onvrede… Waar komt die vandaan? Ik denk dat de grootste voeding daarachter is het feit dat ikzelf moeilijk met deze wereld kan omgaan, het feit dat ik van heel veel denken zelf het nut niet in kan zien en er moeilijk in kan geloven.
Wat voor dingen bedoel je dan?
Eigenlijk de hele mik-mak. Het voelt soms alsof ik in een bijna matrix-achtige wereld zit. Er wordt van alles van je verwacht, wat schijnbaar logisch is en de meeste mensen stellen daar geen vragen bij. Ik stel heel vaak de waarom-vraag. Dat hoeft niet, maar voor mij is het wellicht anders. Je wordt verplicht om mee te draaien in die machine. Daar kom je niet onderuit. Zoals ik al zei, heb ik dat geprobeerd en dat werkt niet. Ik ben uiteindelijk zelfs in de schulden terecht gekomen en dat is niet leuk. Maar zoals het systeem nu is, maken we in principe onze planeet en onszelf kapot. Ik geloof ook niet dat het goed is voor de ziel; deze manier van leven en zoals de maatschappij nu werkt. We zijn voornamelijk gericht op overleven. Dus: die loonstrook binnenhalen in plaats van de leukere dingen… Ik merk dat ik er niet helemaal uitkom…
Oké, misschien dat de volgende vraag wat richting geeft: Bieden jullie met jullie teksten troost, hoop of moeten we de titel (Nihilism) toch wat letterlijker nemen en is geen hoop meer, omdat we toch wel kapot gaan met zijn allen?
Nee, er is geen hoop. De term nihilisme die had ik in mijn hoofd om verschillende redenen. Je hebt Tourganev, een Rus die de nihilist beschreef als iemand die vraagtekens stelt bij autoriteiten en niet met de stroom meegaat en dus wel degelijk vragen stelt bij autoriteiten. En daar dus ook niet zomaar voor boog. Kortom: een ontzettend rebelse lul die zoiets had van: “Hoezo?” Daar herken ik mezelf wel een beetje in. Daarnaast lijkt het tegenwoordig alsof er niks meer waar is. De waarheid is heel… Je wordt van alle kanten gemanipuleerd. Een voorbeeld is de ramp met de MH17. Putin zou volgens het NOS-journaal niets hebben gezegd over de slachtoffers. Ze hebben dat interview precies na dertig seconden afgeknipt. Vervolgens zie je op internet dat hij na dertig seconden bijna een kwartier lang zijn medeleven betuigt aan de slachtoffers van die ramp. Het is maar een klein voorbeeld, maar waar het op neerkomt, is dat er nu zoveel informatie is dat het ook pijnlijk duidelijk wordt dat mensen agenda’s hebben en eigenlijk zit je naar agenda’s te kijken van bepaalde groepen.
Kortom: De waarheid bestaat bijna niet meer, want je kan bijna niet meer achterhalen wat nou echt waar is. Wat dat betreft: het nergens meer in geloven, het nihilisme, is een heel vervelend ding. Het enige wat je weet is dat wat je ziet en verder is het volstrekt onduidelijk, want je weet niet wat iemands uiteindelijke ideeën zijn. Het hoopvolle eraan vind ik dat, doordat mensen nu zo snel alles kunnen delen, we sommige dingen heel snel door kunnen steken en erachter komen dat iets helemaal niet waar is. De regeringen hebben het wat dat betreft nog nooit zo moeilijk gehad. Er is een hele mooie quote van een man die zei “Het is tegenwoordig makkelijker om miljoenen te vermoorden dan om ze te controleren.” Volgens mij was hij adviseur van Obama of Bush. De reden is dat de mens nu zoveel mogelijkheden heeft om informatie te verkrijgen, dat het moeilijker wordt. Maar tegelijkertijd wordt je volgens mij nog om de haverklap belazerd. Of dat nou het volstrekt wegnemen van onze privacy is door (maakt aanhalingstekens in de lucht) terroristische dreiging… Er zijn over 9/11 veel theorieën, maar wat er vervolgens heel toevallig aan is, is dat je vervolgens ineens alle privacy overboord gooit. In Engeland is er trouwens net een nieuwe wet daarover aangenomen. Dat is heel stil gebeurd. In Engeland heb je nu de minste privacy ter wereld. Ze mogen daar al je gegevens opslaan, of er nou een verdenking tegen je is of niet. Kortom, we gaan naar een soort panopticum toe.
Heeft Misantrophy jullie gebracht wat je ervan hoopte?
Ja, ik denk het wel. We maken natuurlijk vrij harde muziek en ik ga er niet vanuit dat we ooit populair zullen worden.. Hoewel dat schijnbaar wel mogelijk als je bijvoorbeeld naar Nails kijkt. Die band doet niet veel anders dan andere bands, maar worden ineens gigantisch groot en zitten nu zelfs bij Nuclear Blast. Voor ons heeft Misantrophy wel veel gedaan. Maar het is lastig te bepalen wat precies, hoe meet je dat? Kijk je naar het aantal likes op Facebook? Verkoopcijfers? Het idee toen ik met Teethgrinder begon, was dat er een plaat was nog voordat we de planken op gingen. Er moest een product zijn, dat leek me gewoon het slimst. Je kan jezelf dan verkopen en innestelen in de muziekwereld. Misantrophy heeft wat dat betreft wel veel voor ons gedaan. Wat ik heel leuk vind is dat we in Nederland, maar ook daarbuiten, een aantal diehard fans hebben. Zoals je net al merkte zijn er vandaag mensen naar ons optredens gekomen die er gisteravond ook waren. En die groep wordt steeds groter. Elke keer als we in Nederland spelen, staan ze er verdorie weer. Er is iemand die zijn hele scheenbeen vol heeft met onze drie hoezen en hij heeft nog twee andere Teethgrinder tattoos. Dat vind ik heel cool! Onze eerste langspeler heeft ons natuurlijk op de kaart gezet, maar ik ben altijd hongerig naar meer. Qua promotie is er voor Nihilism veel meer gebeurd. We staan in Aardschok, Legacy en Rocktribune. We doen veel meer interviews, er is blijkbaar meer interesse in onze muziek. Tegelijkertijd heb ik het gevoel dat we er ook meer voor moeten knokken.
Teethgrinder is ook op tour geweest met Piss Vortex in Engeland. Zelf geregeld? Jullie lijken me een do-it-yourself-band.
Daar heb je gelijk in. Als je de touwtjes zelf in handen hebt, weet je dat het goed gebeurt. We zijn eerder op tour gestuurd door een boekingsbureau. Die tour duurde een maand, vaak hadden we geen slaapplek, soms konden we niet eens spelen omdat de zaal van niets wist en eten en drinken was er helemaal niet. We regelen het dus liever zelf. Ook omdat het leuk is. Teethgrinder is ook een beetje mijn baby en het voelt raar om die uit handen te geven. Ik doe dit voor de lol, maar ook uit noodzaak, om van de negatieve gevoelens af te komen. Over het algemeen ben ik een vrij vrolijke jongen, maar ik kan me ook goed druk maken over een heleboel dingen. Deze band is dus een ideale uitlaatklep, voor ons allemaal eigenlijk. Iedereen heeft zijn persoonlijke redenen, maar de reden dat we in een band zitten, is om onze persoonlijke ellende eruit te rammen om vervolgens weer vrolijk naar huis te kunnen gaan.
Voel je je beter na een optreden?
Ja! Het is echt een ontlading. Onze zanger en ik proberen voor een optreden de ellende waar we mee zitten vlak voor een optreden naar boven te halen en dan vervolgens gaat de introtape aan en dan gaat het gewoon los. Het fijne daaraan is dat, als ik goed in een optreden zat, ik daarna helemaal zen ben. Het is een soort yoga, maar dan opgefokt, haha.
Hoeveel uur per dag oefen je eigenlijk op je gitaar?
Ik ben bang dat er meer dagen zijn dat ik geen gitaar speel dan wel. Ik oefen niet echt op loopjes ofzo. Als ik speel, doe ik dat altijd vanuit een productieve insteek. Ik probeer dan nieuwe muziek te schrijven. Dat gaat wanneer de inspiratie er is. Soms gebeurt dat gewoon en op andere momenten niet. Het zijn een soort vraagstukken. Soms heb je ineens de oplossing en denk je: hè hè, eindelijk. Het nummer ligt er al drie manden en op een of andere manier kom je er niet uit. En dan ineens is het er. Maar ik denk dat ik over het algemeen bijzonder weinig gitaar speel.
Ik zie dat je veel tattoos hebt. Ik zie ook een tandje. Die heeft iedereen in de band, of niet?
Ja, behalve onze drummer. Die tour waar ik het net over had was met Tombs en Black Anvil, beiden uit New York. We begonnen in Berlijn en eindigden in Boedapest. We hebben in een maand door heel Europa gespeeld, behalve in de zuidelijke landen. Op de eerste dag ging de bus al stuk en we zaten met twee bands opgezadeld die niet perse sympathiek of vriendelijk waren. Sommige bandleden wel hoor, maar om even een illustratie te geven: tijdens de laatste show (met Behemoth trouwens) pakte de zanger van een van de bands onze zanger bij de strot, omdat we precies een minuut te lang hadden gespeeld nadat er iets aan onze sampler kapot ging. Ik zag het op dat moment niet, omdat mijn effectenbak over het podium heen werd getrapt. Ze waren overigens twee keer zo oud als wij, maar ze waren wel zo kinderachtig om er ook nog met onze drankjes vandoor te gaan. Waarom ze zich zo gedroegen, weet ik niet. Ze hadden echt zoiets van: jullie mogen blij zijn dat je met ons mag spelen. En dat was natuurlijk ook zo, maar dan kun je nog wel vriendelijk met elkaar omgaan. Uiteindelijk hebben wij alsnog een supertoffe en leuke tour gehad.
Dat is ook het leuke aan Teethgrinder: ik speel al tien jaar met deze jongens en we hebben al zoveel meegemaakt en zoveel ellende gehad, dat we nergens meer van in de stress raken. Gisteravond ging onze bus kapot en dan zijn we wel benieuwd of we het optreden halen, maar de ervaring heeft ons wel geleerd dat het wel goedkomt als we ervoor gaan. Hoe erg de omstandigheden ook zijn, we komen er altijd wel weer uit. En dus hebben we, als herinnering aan die trip allemaal dezelfde tattoo laten zetten. Het was onze eerste tour en die is gewoon heel goed voor ons geweest als groep. Inmiddels doen we veel weekendtoertjes, we spelen veel in het voormalig Oostblok en Duitsland. Het liefst speel ik zoveel mogelijk in het buitenland. Het publiek is daar enthousiaster en lijkt het of onze muziek daar meer gewaardeerd wordt. In Nederland denken mensen vaak: doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. En bij onze muziek is dat een beetje moeilijk, haha. Maar we zijn als band nu dus meer een eenheid. We groeien nog steeds en dat is alleen maar prettig. Zelfs toen onze drummer een keer zijn sleutelbeen had gebroken, hebben we met een vervanger gespeeld. We laten ons niet door tegenslag tegenhouden en zorgen wel dat het goed komt. We hebben er erg veel lol in en hebben er op een of andere manier zo’n achterlijke passie voor, dat we er allemaal veel tijd in stoppen. De neuzen staan echt dezelfde kant op bij Teethgrinder en we voelen elkaar goed aan. Ik zei al dat Nihilism qua voorbereiding nogal gehaast verliep, ik was tijdens het opnemen nog riffs aan het uitleggen. En toch hebben we de klus geklaard. Dit was twee jaar geleden, toen we Misantrophy opnamen, niet gelukt.
Oke, ik ben door mijn vragen heen en het laatste woord is natuurlijk aan jou:
Ik wil nog wel even terugkomen op de reden van mijn boosheid. Wat mij tegenwoordig erg stoort is het “wij”en “zij” denken, Je ziet dat bijvoorbeeld in de discussie over het asielbeleid terug. Er wordt gedacht in stereotypen als “die linksen” of “die rechtsen”. Er ontstaan op die manier twee kampen. Alsof we niet allemaal hetzelfde zijn. Dat stoort me mateloos! Ook de manier waarop we praten over mensen die uit volstrekt uitzichtloze situaties komen en oceanen oversteken in de hoop hier iets van een toekomst op te bouwen, die niet in een grafkist is. De angst en het angst zaaien, bijvoorbeeld door te roepen dat hierdoor onze banen verdwijnen. Alsof onze rijkdom ineens verdwenen zou zijn. Natuurlijk heeft het economische gevolgen, maar de hele reden dat wij deze rijkdom hebben, is omdat wij vroeger shit hebben lopen stelen, hun land hebben gepikt en hen op wat voor manier dan ook hebben uitgezogen. Denk maar aan de VOC en hoe we in die tijd anderen hebben geëxploiteerd. Daar zouden we eens een keer goed “sorry” voor moeten zeggen en ons gedrag veranderen. Voor mij voelt het dan heel krom als je in plaats daarvan een ander niet een stukje van die spreekwoordelijke taart gunt. Ik zou heel graag zien dat we ons richten op de vraag: hoe gaan we dit met zijn allen doen? In plaats van het populisme dat je tegenwoordig ziet. Afgezien van het feit dat dit bloedlink is, wordt het land er niet beter van en oplossingen komen er zeker niet. Het zijn in mijn optiek allemaal leugenaars. Trump en Wilders, allemaal. Zij manipuleren mensen zodat ze ontevreden worden en op hen gaan stemmen. Het is goed om ontevreden te zijn, onze muziek is erop gebaseerd. Het helpt alleen niet om de angst en onbegrip naar elkaar toe te reageren. Dat levert niets op. Dat is iets dat me in deze tijd enorm frustreert.
Links: