Er is al veel gezegd sinds Phil Anselmo en Rex Brown aankondigden samen met Zakk Wylde en Charlie Benante onder de naam Pantera te gaan touren. Misschien wel te veel… Maar nu kunnen we dan eindelijk zelf zien, horen en (naar zal blijken) vooral meemaken hoe één en ander uitpakt. Op de zaterdag van Graspop Metal Meeting zagen we al een band die menig ongelovige op zijn/haar nummer zette, maar het geluid liet nog wat ruimte voor verbetering. Laat een zaal als AFAS Live nu bij uitstek de kans geven om ook dat laatste stukje volledig voor elkaar te hebben. Namens Zware Metalen trokken Michiel Hoogkamer en Sanne Zeën naar de stevig uitverkochte locatie. De eerste tikte wat woorden in zijn telefoon, terwijl de tweede de platen schoot.
Wanneer we de zaal binnenlopen draait het legendarische Cowboys From Hell-logo al rondjes op de schermen naast het toch wel hoge podium van AFAS live. Goed nieuws voor hen die wat achter in de zaal zitten of die gewoon niet zo groot zijn: ook zij zullen vanavond genoeg kunnen zien.
Maar eerst is het toch echt de beurt aan Elegant Weapons. Om van een supergroep te spreken is het nog wat vroeg, maar een band van grote namen is het zeker. En wanneer menig supergroep al een stuk minder super wordt als je nagaat of de leden eigenlijk ook songs schrijven in de groepen waarin zij naam hebben gemaakt, is dat hier anders. Hier hebben we gewoon de man die de laatste jaren een belangrijke bijdrage heeft in de songs van Judas Priest. Naast gitarist Richie Faulkner vinden we hier ook zanger Ronnie Romero (onder andere ex-Vandenberg, ex-Michael Schenker Group), Uriah Heep’s Dave Rimmer op bas (waar eerder Rex Brown de dikke snaren beroerde) en op drums Christopher Williams (Accept). Het debuut Horns For A Halo heeft hier thuis al wat rondjes gemaakt. Eerste indruk: professioneel, goed uitgedacht, maar misschien wat klinisch. Dat laatste kan ook komen door de ietwat verheven teksten. Maar kijk aan, live pakt het al een stuk meer.
Een opvallend groot applaus stijgt op wanneer net voor acht uur de lichten uitgaan en Queen’s Tie Your Mother Down uit de speakers knalt. Wanneer de hoogblonde Richie het podium oploopt, trekt hij meteen fel van leer met een korte solo over donderende drums. Romero zit nog wat scherp in het geluid en heeft wat moeite om over de energie van zijn band heen te komen. Toch laat hij gelijk zijn onmiskenbare klasse horen. Het is echter vooral het gitaarwerk dat overtuigt. Faulkner schakelt met groot gemak van lead naar slag, zonder enig gat te laten vallen. Zozeer zelfs dat je af en toe naar het podium moet kijken om te zien dat er echt maar één gitarist staat. Jaren ervaring zijn daar niet vreemd aan en ineens is dat (inmiddels ingetrokken) bericht van Judas Priest van een paar jaar geleden om met Faulkner als enige gitarist verder te gaan niet zo gek meer. Romero laat dan weer met regelmaat zijn Dio los. Vooral in het meeslepende Dead Man Walking laat hij een fraai korreltje horen dat menig zanger zijn stembanden aan de wilgen zal willen doen hangen.
Los van heavy metal in de opener Do Or Die brengt Elegant Weapons ook wat vermakelijke boogie rock met de eerste single Blind Leading The Blind, terwijl de titeltrack van het debuut en Downfall Rising eerder een bluesy feel hebben en lekker de kant van Black Sabbath op gaan. Mocht Rex zijn oude bandmakkers al aan de zijkant van het podium gadeslaan, dan zal Zakk Wylde er vast stevig grimlachend naast hebben gestaan. Met de kleine kanttekening dat de refreinen soms wat te vaak langs komen, zijn we er eigenlijk wel. Het is niet vaak dat je een opener ziet die met zoveel zelfvertrouwen op het podium staat. Dat de band een heel stevig applaus krijgt is dan ook meer dan verdiend.
Voordat we van start gaan met het verslag van Pantera moeten we toch even die olifant in de kamer aanpakken. Nee, dit is niet de Pantera die in de eerste helft van de jaren ’90 onaantastbaar podium na podium veroverde. Die Pantera zullen we helaas nooit meer zien door de waanzin van december 2004 en het bericht dat tijdens Graspop Metal Meeting 2018 binnenkwam. Ook Phil Anselmo en Rex Brown weten dit en hebben de vlucht naar voren genomen door de tour de ‘For The Fans For The Brothers For Legacy World Tour’ te noemen. Laten we er vanavond ook zo naar kijken: als een eerbetoon aan Dimebag Darrell en Vinnie Paul en aan de machtige groovemetalmachine Pantera. Dan zien we later wel wat de toekomst brengt.
Nadat de podiumlichten al een aantal keren hebben geknipperd om het toch al enthousiaste publiek nog wat meer zenuwen te geven, gaan de zaallichten dan toch echt uit. Op de schermen op en achter het podium worden onder het mom van A Vulgar Legacy beelden vertoond van toch alweer een goede dertig jaar geleden. We zien bandleden lol trappen, naar het lijkt zonder een zorg in de wereld. En dat komt met de kennis van nu nog steeds hard binnen. Het laat ook gelijk zien dat de naam van deze tour geen loos statement is. De gebroeders Abbott zijn vandaag (in geest en gedachten) alom aanwezig. Ook in de silhouetten, waaronder een geruststellend “everything is fine in heaven” wordt gezongen, in het St. Dime-vest dat Zakk Wylde draagt en in het gezicht van Vinnie Paul op de bassdrums van Charlie Benante.
Onder bergen rook klinkt traag (nog trager dan anders?) en dreigend de riff van A New Level. Wanneer de versnelling volgt zit het spel op de wagen. Vanaf het eerste moment worden de teksten massaal terug gezongen. En geen roeien hier, maar hakken. Ouderwets hakken om alle frustraties te laten gaan naar waar ze moeten zijn. Weg van hier! De drums staan nog loeihard in de mix, maar dit lijkt vooral bedoeld als “marker” om de andere instrumenten naar op te trekken. Daarvoor moeten de schuiven van de gitaar en bas flink omhoog, maar eens dat gebeurd is, hebben we zo’n heerlijk massief geluid dat je alleen tijdens een liveconcert kunt krijgen. Tenzij je in je woonkamer tien meter hoge speakers kwijt kunt natuurlijk.
Juist dat zware geluid, dat voelt alsof de geluidsgolven dwars door je lichaam beven, zetten het kippenvel op alle mogelijke plekken wanneer de megavette riff van Mouth For War uit de boxen knalt. Dan al is duidelijk dat vanavond een heel bijzondere gaat worden, waarop het optreden op Graspop Metal Meeting van enige dagen eerder gemakkelijk overtroffen wordt. Daar zat de gitaar (toch niet onbelangrijk in het geluid van deze band) af en toe wat verstopt, in ieder geval op de plek op het veld waar ik stond. Vandaag is daar niets van.
Maar wacht even, we zijn al twee nummers in het concert en ik heb nog niets gezegd over de zang van Phil Anselmo. Waar hij in 2019 op Dynamo Metalfest nog met stevige stemproblemen kampte, heeft hij de weg naar boven duidelijk gevonden. We hoorden het al bij Down op Graspop Metal Meeting 2022. Daar verraste hij menigeen met een sterk optreden. Vandaag doet hij er nog een schepje bovenop. Met een ‘bite’ en een ‘attack’ van de jonge hond die we voor het optreden op de bandbeelden zagen, valt hij rabiaat zijn teksten aan. Misschien dat de melodieuze stukken inmiddels ietwat buiten het bereik van zijn stembanden liggen (is dat de reden dat Cemetary Gates straks van tape zal komen of brengt die song te veel emoties?), maar zijn nijdige stem bevat nog alle kracht.
We horen het nog maar eens in het woeste Strength Beyond Strength, waarin de metalen kwaliteiten van Charlie Benante (Anthrax) goed van pas komen. Voor mijn gevoel had het spel van Vinnie meer groove, maar in de snellere nummers overtuigt Benante absoluut. Gitarist Zakk Wylde (Black Label Society, zichzelf en ex-Ozzy) speelt het werk van Dimebag evenmin noot voor noot na (pinch harmonics iemand?). Maar hij is dan ook een gitaarheld ‘in his own right’ en hij doet zijn betreurde vriend alle eer aan (en ja, dat is ook maar een mening).
Een opvallend moment volgt wanneer Phil vraagt wie Pantera eerder heeft gezien en wie de band voor het eerst ziet. Die laatste groep blijkt de overgrote meerderheid te zijn, waarmee elke discussie over de wenselijkheid van deze tour voor mij wel voorbij is. Ervaren rotten en first timers komen vervolgens samen in een springende en zingende menigte tijdens Becoming. De gitaar die het feestgedruis kwaadaardig verstoort klinkt heerlijk korzelig.
Daarbij mag de rol van Rex op zijn zwaar donderende en zwiepende bas niet onderschat worden. Met Zakk dient hij de messcherpe Phil ook vocaal van repliek in het daaropvolgende I’m Broken. “Look at me now!” spuwt Anselmo dwingend in zijn microfoon. We kijken al man, we kijken! Ook naar de torenhoge vlammenzuilen die de temperatuur in de toch al puffende en zwetende AFAS nog maar eens omhoog jaagt. De start- en stopsectie aan het einde van de song is verbijsterend strak en laat horen dat de groep inmiddels stevig op elkaar is ingespeeld.
Suicide Note Pt. II wordt vervolgens aangekondigd als een “deep cut” uit het repertoire. Nou, ammehoela! Dit is gewoon een fanfavoriet. Het publiek gaat helemaal los op deze van het stiekem erg goede The Great Southern Trendkill. Dit was het album waarop de band verder ging dan voorheen: qua verbetenheid en tempo, maar ook in verdriet (het eerste deel van Suicide Note). De track is niet makkelijk te zingen, maar Phil gaat diep om zijn stem over die steeds snerpende gitaar te leggen. Inmiddels is de groep vanavond tot een woest beest verworden, dat vastbijt en stukken uit je lijf scheurt. In de loodzware break is het crowdsurfverbod er dan ook definitief aan voor de moeite. Anselmo lijkt oprecht verbaasd over de warme ontvangst van de song, maar het is een klapper.
Met 5 Minutes Alone is daar weer die groove waarin Pantera heer en meester was en is. Laat het publiek de refreinen maar zingen, hier wordt het leven gevierd! “Niet normaal” hoor ik achter me, en dat lijkt me correct. Met de melodieuze coupletten van This Love heeft Anselmo wat meer moeite, maar het publiek sleept hem er gemakkelijk doorheen en anders die gloedvolle lead van Wylde wel. En hoe kom ik nu toch opeens weer aan die opstaande haren?! Het is hier verdorie 25 graden! Adem in en adem uit en dan uit volle borst: “No… More… Head… trips!” En het geluid wordt alsmaar voller en de sfeer beter: op het podium zien we Phil en Zakk elkaar een waarderende glimlach en fistbump geven.
Yesterday Don’t Mean Shit van Reinventing The Steel klinkt door de laag van Rex als de sonische sloophamer die de titel doet vermoeden en er begint hier zowat een eigen ecosysteem te ontstaan in de AFAS. Even de longen vullen met de warme vochtige lucht en gaan op het ziedende Fucking Hostile. Wat een hit blijft dat toch. De Celtic Frost-grap die volgt, gaat vervolgens over vele hoofden en daar moet Phil dan wel weer om lachten.
Het lachen vergaat snel, wanneer op de weemoedige tonen van Cemetary Gates beelden van de gebroeders Abbott worden getoond. Na een korte aankondiging “This one’s from Black Sabbath” zet de band het ruimtelijke Planet Caravan in, waarin Phil onder een partij galm laat horen die stem ook echt nog wel te hebben. Meester Zakk rekt het meer dan noodzakelijke rustmoment nog even op met een licht magistrale solo, terwijl de beelden van Dimebag en Vinnie blijven komen. Duidelijk is dat de band hier diep gaat en dat dit het moment van de avond is dat voor de broers alleen was. Het is ook het moment van Zakk om aan zijn vriend te denken. Ik kan me niet voorstellen dat er iemand niet geroerd is wanneer Dime en Vinnie lachend in de camera kijken en de vier bandleden langzaam steeds dichter naar elkaar lopen.
Na dit machtige moment is het tijd voor een machtige riff. Of zoals Phil hem aankondigt: een onweerstaanbare riff. En wat heeft de man gelijk. Wanneer Wylde Walk inzet voelen we de zaal bijna wegzakken in de grond. Met zwaar gitaarwerk als dit kun je gemakkelijk rotsen vernietigen. En dan komt het moment van Rex. Dit keer geen “Answer me motherfuckers” maar we horen en voelen de bas van Domination (uiteraard gevolgd door Hollow) er niet minder om. En dan komt die loeiharde gitaar er ook nog overheen. Pantera zal – ook door de voortschrijdende techniek natuurlijk – zelden zwaarder hebben geklonken.
En na al dit geweld zijn er nog steeds krakers over. Met Cowboys From Hell wordt het reguliere deel van het concert afgesloten. “We’re taking over this town” praatzingt Phil. En of ze dat gedaan hebben. Wat een overmacht! De zaal spreekt inmiddels de laatste beetjes energie aan om te zingen, te springen en allround uit het dakje te gaan. De oorverdovende ovatie die volgt doet afvragen of dit nu is waar die oordopjes voor zijn.
Phil acteert nog even alsof hij gedwongen wordt om een toegift te spelen (de toegift is dezelfde als enige dagen eerder), maar zijn vreugde over de warme ontvangst lijkt gemeend. Hij heeft overigens nog wel een ideetje wat te spelen. Dat blijkt Use My Third Arm te zijn. Na Suicide Note Pt. II opnieuw Pantera op zijn zelfdestructiefst. Een gewaagde keuze om mee af te sluiten, maar ook één die laat zien dat het Phil en Rex nog steeds om de muziek te doen is.
En dan is het ineens voorbij en blijf ik licht verbijsterd achter. Pantera op Graspop Metal Meeting was goed tot zeer goed. Pantera in AFAS Live was een absolute belevenis. Nooit gedacht deze nummers nog eens zo goed en zo zwaar live te horen. Aan de gelukzalige glimlachen om me heen dachten er meer zo over.
Datum en locatie
20 juni 2023, AFAS Live
Foto's:
Sanne Zeën (Creative-Ocean)
Link: