Dubbel zo vet, dubbel zo melancholisch, dubbel zo prachtig. Dat is onze rubriek Dubbel Zo Zwaar. Een troostvolle nieuwe plaat, die simpelweg vraagt om van meer dan één kant bekeken te worden. Daarnaast zouden de redacteuren elkaar de tent uitvechten om te bepalen wie uiteindelijk het zwartomlijnde lot in handen krijgt. Deze keer behandelen we Sky Void of Stars van Katatonia. Marco (favoriete genre: progressieve metal) en MrJingles (favoriete genre: alle verschijningsvormen van death) zijn deze keer de gelukkigen.
Katatonia is zo’n band die eigenlijk geen introductie zou moeten krijgen, maar dit stiekem toch nodig heeft. Uiteraard weet de kenner dit vijftal met gemak te vinden, maar toch heeft de band altijd een beetje vanuit de schaduw geopereerd en nooit de weg naar het grote publiek weten te vinden. Gevoelsmatig is dat ook de plek waar Katatonia zich thuis voelt. Eigenzinnig, neerslachtig, donker en vooruitstrevend. Zich immer ontwikkelend. Alleen al daarom zou de band wat meer bekendheid gegund zijn. Al ruim dertig jaar in het vak. Van pioneer in het doomdeathgenre naar progressieve rock/metal, maar nog steeds relevant en bovenaan de top van het genre waar de band zich ook in begeeft. De laatste jaren is de muziek zich steeds meer in rustiger vaarwater gaan bevinden, waarbij de muziek een haast poppy karakter heeft meegekregen. Het swingende Lacquer van het vorige album City Burials is hier het sprekende voorbeeld van. De constante factoren zijn echter de met emotie doorspekte doom en de zalvende vocalen van Jonas Renkse, die met ieder album alleen maar beter lijken te worden. Met de eerder ingeslagen weg kunnen we ons dan ook gaan opmaken voor een stukje herkenbaarheid, of weet het progressieve Katatonia toch nog een Zweeds konijn uit de hoge hoed te toveren?
Waarom moet je dit Sky Void of Stars beluisteren?
Marco: Katatonia is een band met een door de jaren heen ontwikkeld eigen geluid. En ondanks dat de band inmiddels ruim dertig jaar actief is, voegt hij altijd nieuwe elementen aan zijn geluid toe. Dat maakt het interessant om een nieuw album van Katatonia te verkennen. Met Sky Void Of Stars is dat niet anders.
Tijdens de eerste luisterbeurt viel vooral op dat de plaat een wat meer ‘pop-achtig’ geluid kent. De gitaren staan iets verder achterin de mix ten faveure van de drums, die een moderne variant op typische jaren ’80-geluid hebben. Ik moest daarbij nogal eens denken aan het geluid op het laatste album van Within Temptation en dat is niet bedoeld als aanbeveling. Eenmaal gewend aan de productie blijkt dit album echter bijzonder sterke nummers te bevatten die bij elke luisterbeurt meer details prijsgeven.
MrJingles: De meest pure reden is, omdat Katatonia simpelweg geen slecht album kan uitbrengen. Een minder goed album zal altijd nog een ruime voldoende scoren. Daarnaast zijn deze Zweden de absolute grootmeesters van de melancholie en brengers van muzikale zielenrust. Bovenal is het album een echte groeiplaat, zoals bij de laatste twee albums eigenlijk ook het geval was. Katatonia weet zoals altijd weer een verzameling aan oorwurmen te produceren, die zich langzaam maar zeker een weg naar je geheugen weten te vinden. Voor je het doorhebt, zit je midden op de dag een melodie te neuriën waar je niet goed weet waar die vandaan komt. Toegegeven, de eerste helft van het album dient wel als warmhouder voor de tweede helft, die gewoonweg veel sterker is.
Inmiddels is Katatonia ruim dertig jaar onderweg en ligt hier nu het dertiende album voor ons. Weet de band nog te verrassen?
Marco: Niet echt, dit album is een logische doorontwikkeling van de koers die Katatonia heeft ingezet vanaf Viva Emptiness. Esthetisch zijn er in de loop der jaren dingen veranderd. Muzikanten zijn gegaan en gekomen, hebben nieuwe elementen aan het geluid van de band toegevoegd, maar de fundering is in al die jaren hetzelfde gebleven. En die fundering is nog altijd donkere, gotische en stemmige metal met een licht progressieve inslag.
MrJingles: Echt verrassend kunnen we dit Sky Void of Stars niet noemen. Of het hoge popgehalte van de nummers zou wellicht nog als nieuwigheid benoemd kunnen worden, maar ook dat lag enigszins in de lijn der verwachting. Toch voelde het album hierdoor in eerste instantie als een lichte teleurstelling. Er mist toch best wat zwaarte en echte zwaarmoedigheid in de composities. Het kostte dan ook enkele luisterbeurten om de puntgave melodieën op waarde te schatten.
Marco: Dat Jonas nog steeds groeit als zanger liet hij met name horen op City Burials, het album waar hij naar mijn mening zijn beste zang tot dan liet horen. Ook op Star Void Of Stars is zijn zang weer sterk, al wordt hij hier duidelijk geholpen door moderne studiotechnieken. Dat is echter geen bezwaar want het past uitstekend binnen het totaalgeluid van dit album. Zijn melancholische zanglijnen zijn onverminderd sterk met als lichtend voorbeeld het prachtige Impermanence.
MrJingles: Zoals altijd is er op de zang van de heer Renkse niks aan te merken. Zijn zalvende vocalen vol emotie bezitten de kracht om het leed van de wereld te laten verdwijnen, al is het maar voor even. Met ieder nieuw album lijkt hij nog beter bij stem, als een goede wijn die met de jaren alleen maar lekkerder wordt. Of het komt doordat zijn vocalen de muziek steeds meer zijn gaan dragen. Ontdaan van de zwaardere gitaarpassages en daardoor minder weggestopt, staan ze meer dan ooit in de spotlichten. Als er één pluspunt is aan de huidige muzikale stijl van Katatonia, dan moet dit het toch zeker zijn.
Wat is het beste nummer van de plaat?
Marco: Austerity is zeker een van mijn favoriete vanwege het complexe drumwerk dat het nummer een bijzondere groove geeft. Een andere favoriet is het uitbundige Birds, waar Jonas’ voorliefde voor Paradise Lost doorklinkt. Ik noemde eerder al Impermanence vanwege de prachtige zanglijnen en ook het dreigende No Beacon To Illuminate Our Fall reken ik tot de sterkere nummers. Het is echter Author dat nèt een streepje voor heeft.
MrJingles: Zoals gezegd moeten we het toch echt in de tweede helft van het album gaan zoeken. Daarbij hangt het van mijn stemming af welk nummer het zou winnen. Zo heeft het ingetogen Author een prachtig refrein, heeft Atrium een zekere hitgevoelige plakkerigheid die dagen blijft hangen en biedt No Beacon To Illuminate Our Fall de nodige zwaarte die elders wordt gemist. Moest ik met het mes op de keel echter een favoriet aangeven, dan gaat het prachtige Impermanence er met de eer vandoor. Heerlijk ingetogen melancholie, waarbij ook Joel Ekelöf van Soen nog een duit in het melodische zakje doet.
Marco: Ik haal graag nogmaals Author aan vanwege de zwaarmoedige, licht ironische tekst over afscheid van een overledene (een geliefde?) en de nabestaande die het leven weer oppakt.
MrJingles: Dan moet ik toch weer verwijzen naar Impermanence. Aangrijpende momenten vinden we overal. De melancholische emotie komt letterlijk door de speakers gedropen. De samenwerking tussen Renske en gastzanger Ekelöf is werkelijk wonderschoon, zeker als ze in duetvorm tezamen optrekken richting het einde. Dat wordt nog aangevuld met een pakkende gitaarsolo halverwege en ondersteunende gevoelige teksten. Kippenvel.
Eindconclusie: waar komt dit Sky Void of Stars terecht in de uitpuilende discografie van Katatonia?
Marco: Binnen de discografie van deze band gaat mijn voorkeur absoluut uit naar de recentere albums. Vanaf Night Is The New Day heeft Katatonia wat mij betreft zijn beste serie albums gemaakt die een hoogtepunt kende met City Burials. Het nieuwe album breekt met die trend. Dit komt vooral omdat op dit album voor het eerst sinds lange tijd wat mindere nummers staan, zoals Opaline, Drab Moon en Atrium. Sky Void Of Stars mag wat mij betreft achterin deze rij van albums aansluiten.
Een vergelijk met The Great Cold Distance en daarvoor gaat wat mij betreft mank. Het hardere en directere geluid van deze albums laat zich moeilijk vergelijken met Katatonia anno 2023, om over een vergelijk met de echt vroege doomdeathalbums maar niet te spreken.
MrJingles: Dit album behoort zeker niet tot de top vijf in de discografie van Katatonia, maar bevindt zich eerder ergens in de middenmoot. Dan zal het je persoonlijke voorkeur zijn welke positie het album precies voor je inneemt. Het bevat enkele voltreffers, maar zeker ook enkele nummers die de tand des tijds minder goed zullen doorstaan. Desalniettemin is Sky Void of Stars een album dat erg lekker wegluistert en ondanks een relatief lage score verwacht ik dat het album nog wel een flink aantal draaibeurten zal krijgen. Want ook een iets minder sterk album van deze Zweden is toch wel erg lekker.
Score Marco: 80
Score MrJingles: 76
Score:
78/100
Label:
Napalm Records, 2023
Tracklisting:
- Austerity
- Colossal Shade
- Opaline
- Birds
- Drab Moon
- Author
- Impermanence
- Sclera
- Atrium
- No Beacon To Illuminate Our Fall
- Absconder (Mediabook bonus track)
Line-up:
- Jonas Renkse – Zang
- Anders Nyström – Gitaar
- Roger Öjersson – Gitaar
- Niklas Sandin – Basgitaar
- Daniel Moilanen – Drums
Links: