Het is een nog doodgewone dag in december als ik Heilung mag interviewen. Vlak voor het interview neem ik nog een slok water. Ik kan mijn zenuwen moeilijk beteugelen. Enerzijds door grote persoonlijke bewondering voor de band, anderzijds omdat dit mijn eerste interview is sinds lange tijd. Als Maria vraagt of we kunnen videochatten en we elkaars gezichten kunnen zien, ontspan ik een beetje. Daar zitten ze dan, Maria, Kai en Christopher. Dankbaar waan ik mij digitaal in het mysterieuze wereldje van Heilung, in de studio van Christopher waar het allemaal begon. De sfeer is goed, ontspannen en nuchter, en na een korte babbel begint het gesprek goed.
Duidelijk wordt dat wat ooit begon als een experiment in de studio, is uitgegroeid tot een waar fenomeen dat zich uit in films, kunst, rituelen en videogames. De kracht van de band? Vriendschap, nieuwsgierigheid, gedeelde passie voor de oudheid en een ongekend talent van een ieder die bij de band betrokken is. Heilung weet met zijn boodschap van broederschap en z’n ritmische amplified history de ontvanger mee te nemen naar andere, verre tijden. Naar een donker oerbos waar smartphones nog lang niet bestaan en waar rituelen deel uitmaken van het reilen en zeilen van het dagelijks bestaan.
Een goed gesprek inspireert. Dit is zo’n gesprek. Het resultaat? Een driedelig interview. In deel één blikten we terug op de Europese tournee, de bijzondere momenten, dat meeslepende optreden in Tivoli waar ik namens Zware Metalen was om deze recensie te schrijven. In deel twee hieronder nemen we een vlucht naar het prille begin, praten we over het succes en de recente aankondiging van de band over zijn samenwerking met Ninja Theory voor Hellblade 2. We krijgen een unieke inkijk in de wereld van Heilung en de iconische gezichten erachter, in wat overigens het eerste Nederlandse interview van de band blijkt te zijn.
Even terug naar het prille begin. Hoe is Heilung eigenlijk ontstaan?
Kai: Het begon allemaal eigenlijk heel onschuldig. Ik wilde een paar van mijn gedichten opnemen. Ik was verhuisd en na herhaaldelijke berichten van vrienden thuis met “We missen je bij het kampvuur en kun je niet een paar van je gedichten opnemen?”, besloot ik om naar Christopher te gaan. Ik vroeg hem of hij een paar dingen wilde opnemen in ruil voor een tatoeage. Ik ben immers tatoeage-artiest van beroep. Zo eindigden we experimenterend in de studio. Op een gegeven moment kwam de vraag of ik ook een paar degelijke nummers had die ik wilde zingen. Ik had zoiets van “Ja, ik doe aan sjamanisme, dus ik heb een paar heilige nummers uit een andere dimensie die ik kan zingen” – nummers waar ik hiervoor niet veel aandacht aan had geschonken. Zo begonnen we weer met opnemen en gingen nog meer experimenteren met geluid en eigenaardige instrumenten en werden er een paar kreten toegevoegd. Toen kwam Maria erbij en haar bijdrage was enorm! Een opname van die specifieke sessie is wat men nu kent als In Maidjan, met de befaamde sferische zang waar iedereen van houdt. Vanaf daar nam het echt een vlucht.
Chris: Je kunt je afvragen hoe het mogelijk is dat twee mensen bevriend raken met een tatoeëerder maar tot op de dag van vandaag geen tatoeages op hun lijf hebben! Maar inderdaad, het ene geluid leidde naar het andere en zo zaten we een jaar in de studio. Opeens zaten we met dit beest voor ons. Het had eindelijk een naam; Heilung, en het album heette Ofnir. We zaten en luisterden, en we dachten ‘nu moeten we het aan de wereld tonen’. Toen hebben we het zelf uitgebracht. We hebben er verder geen geld of promotie in gestoken. Het kwam voort uit een oprechte, nieuwsgierige plek, en zo wilden we het ook aan de wereld tonen. Toen groeide het onverwacht. Nu is het beest gigantisch. Zo gigantisch dat het lijkt wel alsof ik het meer vlees moet voeren. Of is het vegetarisch?
Kai: Haha! Dat zullen we nooit zeker weten.
Maria: Wat ook van invloed is geweest, is dat we allemaal voor het grootste deel van ons volwassen bestaan hebben deelgenomen aan historische re-enactments, veelal gebaseerd op het Vikingtijdperk. Chris en ik zijn zelfs als kinderen begonnen met Viking re-enactment. We hadden al lange tijd geen traditionele muziek gespeeld, omdat Chris en ik ook een modern muziekproject hebben; Euzen. Toen we begonnen met het maken van deze muziek beseften we hoezeer we het hadden gemist om terug te gaan naar dat ‘eeuwenoude’ element van muziek maken: terug gaan naar de basis en muziek maken met stemmen en trommels, waar we echt van houden! We zijn allemaal opgegroeid rond het kampvuur. We weten hoe effectief het is om deze eeuwenoude melodieën te spelen. We wilden het naar buiten brengen en het is echt fantastisch hoe de wereld erop heeft gereageerd.
Je kunt dus zeggen dat Heilung er altijd al was. Het wachtte op het moment dat jullie elkaar zouden treffen.
Maria: Ja, dat is precies hoe het voelt!
Kai: Dat. Helemaal waar.
Chris: Veel van wat je ziet, komt voort uit dingen die we zelf privé hebben gedaan. Maria had als tiener al een band waar ze aan traditionele keelzang deed, waarin Scandinavische spiritualiteit centraal stond. En Kai, jij hebt ook veel avonturen op je naam, zielsalleen met je sjamaan in de bergen. En hetzelfde hier. Als kind groeide ik op in de Viking re-enactment scene, met een heidense priester als vader. Dus zeker, het komt allemaal van een authentieke plek.
Dat hoor je ook niet vaak?! Opgroeien in een heidens gezin. Hoe heb je dat ervaren?
Chris: Nou, wat ik niet begrijp, is hoe ze op mijn naam zijn gekomen. Mijn naam is voluit Christopher Juul Kristensen. Christopher is afgeleid van Christus, Juul betekent kerst, dus feitelijk heet ik ‘Christopher Kerstmis Kerstmissen.’ Echt een slechte mop hoor! (lacht)
Maria: Echt een christelijke naam ja!
Chris: Ja, het kan niet christelijker dan dat. Dat heb ik nooit begrepen (lacht). Maar ik kijk graag terug naar mijn jeugd. Het was een gelukkige jeugd en ik ben dankbaar voor alle ervaringen die ik er uit heb gehaald; de wereld over reizen met een Viking groep, zwaardvechten en al dat soort dingen. Op een gegeven moment moest ik er wel mee kappen omdat ik professioneel muzikant wilde worden. Want ja, als je je vingers breekt, ben je zwaar de lul en kun je het allemaal vergeten. Daarom eer ik het elke dag. Het maakt deel uit van mij als persoon.
Kai: De grap is dat ik juist opgroeide in een christelijk gezin, maar mijn namen zijn zo heidens en duister als maar kan zijn. Faust is heel oud. Ik vond een referentie uit 166 AD naar de eerste persoon in Duitse literatuur die uh… Satan aanbad et cetera. Zijn naam was Faust. En Kai is een oud Keltische demi-god. (lacht)
Maria: Anders dan Kai en Chris groeide ik op in een volledig niet-religieus milieu. Spiritualiteit ontdekte ik zelf. Ik was al vroeg aangetrokken tot de natuurreligies. Ik noemde het niet per se religie, maar vond het fijn om de natuur in te gaan en een bedankje te zeggen. Ik was dankbaar en voelde me verbonden met de natuur en putte daar veel kracht uit. Mijn ouders hebben me altijd gesteund bij alles wat ik deed. Al moest mijn vader een tijdje wennen aan het idee dat ik muzikant wilde worden. Hij vond dat geen stabiele carrièrekeuze. Nu zijn ze allebei ontzettend trots en mijn moeder is de grootste Heilung-fan en is bij veel van onze concerten geweest. Afgelopen Europese tournee waren mijn moeder en mijn zus aanwezig bij onze laatste show in Kopenhagen. De geluidsman kwam me even vertellen dat hij ontroerd was bij het zien van mijn moeder die alle nummers keihard heeft meegezongen.
Chris: Mijn vader was te laat die avond, omdat hij was gaan stappen. Maar mijn moeder was er wel! (lacht)
Wat begon als een experiment is uitgegroeid tot iets ongelofelijk groots. Had je ooit gedacht dat het zo groot zou worden?
Kai: Er was een moment, toen ik één van onze eerste nummers hoorde, helemaal gemixt en klaar, dat ik even dacht; dit heeft wat. En dat dit nog eens wat zou kunnen worden. Maar hoe groot en hoe snel? Ik had geen idee. Ik had het gevoel dat het weleens iets zou kunnen worden en dat het de potentie had om te groeien. Maar dat het zo groot zou worden als het nu is? No way.
Chris: Niet onbelangrijk is dat toen we ons eerste (maar ook tweede) album maakten, het ons nooit om een winstoogmerk ging. We wilden het album opnemen omdat we er zelf nieuwsgierig naar waren en het zelf graag wilden horen. Eigenlijk hebben we het voor ons zelf gemaakt. Als producer was ik ook erg sceptisch; ik wist bijvoorbeeld dat er een nummer bij zat dat welgeteld negen minuten duurde. Ik dacht, dit gaat nooit iemand bereiken! Misschien dat mijn moeder het leuk vindt, en dat is het dan (en dat deed ze, dus dat was goed!). Dat nummer was Krigsgaldr. We hadden nooit kunnen bedenken dat het zo zou aanslaan en tot op de dag van vandaag blijft het nummer vele harten veroveren. Wij zien nu dat dit beest dat we hebben gecreëerd inmiddels een tiener is geworden. Het zwerft de wereld rond, maakt nieuwe vrienden en het doet wat het wil, wordt langzaam z’n eigen ding. Dat betekent dat een ieder die Heilung aanschouwt een andere betekenis verbindt aan wat Heilung is of kan zijn. Wij houden ons op de achtergrond – wij drieën – en beschouwen onszelf als de voogden van het beest dat ons koos (het was namelijk niet andersom).
Maria: Dat is trouwens een grappig verhaal. Zij benaderden ons en we zeiden nee. Toen bleek dat de art director van de campagne ook niet tevreden was met het afgeronde spotje. Hij vroeg onze toestemming om met onze muziek een korte film te maken met de nadruk op het kunstzinnige. Dus meer een kunstfilm dan reclame. Daar konden we ons wel in vinden, wij hebben zelf immers meer met kunst dan reclame. Dus we zeiden “Oké, als onze muziek jou inspireert om iets moois te creëren, ga je gang!”
Chris: En het eindresultaat is het echt heel mooi geworden! Toen de vraag kwam, waren we net bij het label aangesloten en dan krijg je een telefoontje met “Hey, wat vind je ervan om je muziek aan een rubberen schoen te verbinden?” Ik had direct zoiets van “Eh, nee?!” Maar achteraf, nu, als ik het filmpje zie, kan ik de connectie goed inbeelden. Het is echt prachtig!
Absoluut! Het is een puik staaltje kunst geworden met een hoog Heilung-gehalte!
Chris: Dank je! Het is een ding geworden met dit project dat we continu worden verrast met waar het heen gaat. Het is altijd spannend, maar vooral leuk!
Kai: Echt totaal niet! (lacht)
Maria: Dat is het grappige, want we hebben zelf helemaal niets met games. Zij zochten contact met ons op (de muziekproducent en creative director) en er volgde een gesprek. De eerste was met mij en Chris via Skype, waarin zij het idee uitlegden en wat beelden met ons deelden van de eerste saga. We vonden het heel erg gaaf! Tegelijkertijd zagen we de verbanden tussen wat zij doen en Heilung. Hun thema is geestelijke gezondheid, en dat vinden we heel interessant. De vele landschappen in Hellblade zijn geïnspireerd door de oudheid en ze spelen met folklore. De beelden zijn buitengewoon te gek en het zijn ontzettend getalenteerde mensen! We zeiden volmondig ja. Inmiddels zijn we een jaar aan het componeren. Het is zo’n geweldig project!
Chris: We krijgen veel aanvragen voor films en games. We wijzen heel wat van die verzoekjes af, omdat we altijd moeten kunnen zien dat het binnen het frame van Heilung past. Wat Hellblade betreft, hebben zij een duidelijk spiritueel element in hun werk en ze zijn even standvastig daarin als wij. De hoofdrolspeler in het spel heeft een psychose en er wordt geluid toegepast om dat over te brengen en je in haar ‘mind state’ te brengen. Dat is exact wat wij doen met onze muziek en gebruik van geluid. Hoewel we dus van twee verschillende platforms gebruik maken, zijn we min of meer hetzelfde.
Chris: Over technologie gesproken. Heel veel mensen denken dat ze synthesizers of andere computer geprogrammeerde klanken horen wanneer ze naar Heilung luisteren. Maar wij beschouwen moderne technologie enkel als een middel, zoals een hamer, maar dan wel een zeer ontwikkelde hamer zou ik zeggen (lacht). Alles wat je hoort, komt daadwerkelijk uit de natuur, het zijn natuurlijke geluiden en klanken die niet door een synthesizer of computer zijn gegenereerd. We gebruiken helemaal geen synthetische geluiden. Hetzelfde geldt voor Ninja Theory.
De hoofdrolspeelster in het spel is daadwerkelijk een actrice. Zij is het gezicht van Senua, alles wat je met haar ziet is echt. Ook al is het een computerspel, het is gebaseerd op een echt persoon en hoe zij beweegt, praat et cetera. Het is ‘echt.’ Je ziet hier wederom een platform dat technologie gebruikt omdat wat ze wensen te creëren te accentueren en uit te vergroten, maar dat de bron echt is.
Links: