Het is een nog doodgewone dag in december als ik Heilung mag interviewen. Vlak voor het interview neem ik nog een slok water. Ik kan mijn zenuwen moeilijk beteugelen. Enerzijds door grote persoonlijke bewondering voor de band, anderzijds omdat dit mijn eerste interview is sinds lange tijd. Als Maria vraagt of we kunnen videochatten en we elkaars gezichten kunnen zien, ontspan ik een beetje. Daar zitten ze dan, Maria, Kai en Christopher. Dankbaar waan ik mij digitaal in het mysterieuze wereldje van Heilung, in de studio van Christopher waar het allemaal begon. De sfeer is goed, ontspannen en nuchter, en na een korte babbel begint het gesprek goed.
Duidelijk wordt dat wat ooit begon als een experiment in de studio, is uitgegroeid tot een waar fenomeen dat zich uit in films, kunst, rituelen en videogames. De kracht van de band? Vriendschap, nieuwsgierigheid, gedeelde passie voor de oudheid en een ongekend talent van een ieder die bij de band betrokken is. Heilung weet met zijn boodschap van broederschap en z’n ritmische amplified history de ontvanger mee te nemen naar andere, verre tijden. Naar een donker oerbos waar smartphones nog lang niet bestaan en waar rituelen deel uitmaken van het reilen en zeilen van het dagelijks bestaan.
Een goed gesprek inspireert. Dit is zo’n gesprek. Het resultaat? Een driedelig interview. In dit eerste deel van de drieluik blikken we terug op de Europese tournee, de bijzondere momenten, dat meeslepende optreden in Tivoli waar ik namens Zware Metalen was om deze recensie te schrijven. In het tweede deel nemen we een vlucht naar het prille begin, over het succes, en de recente aankondiging van de band over hun samenwerking met Ninja Theory voor Hellblade 2. In het derde deel we gaan dieper in op de muziek en genre, en praten over Futha. Ook besteden we aandacht aan de opkomst van en herwaardering van oude tradities, folkmuziek en het verlangen naar de natuur. We krijgen een unieke inkijk in de wereld van Heilung en de iconische gezichten erachter, in wat overigens het eerste Nederlandse interview van de band blijkt te zijn.
Jullie hebben net een flinke tournee achter de rug. Hoe gaat het? Hoe hebben jullie dit beleefd en zijn er memorabele momenten die jullie met ons zouden willen delen?
Chris: Ik ben vooral blij om weer thuis te zijn. Het was een lange tijd weg van huis, maar natuurlijk is het fantastisch om al die gezichten van dichtbij te zien, van al die talloze fans. Wanneer we muziek maken zijn we hier, in mijn studio, in een gesloten bubbel. Dus wanneer we eindelijk de studio kunnen verlaten en het met iedereen kunnen delen is dat fantastisch! Het optreden in Tivoli was helemaal bijzonder omdat het publiek in een cirkel om ons heen zat. Dat is namelijk hoe we onze optredens graag zien.
Maria: En extra speciaal omdat het optreden in de Tivoli de thuisbasis was voor de helft van de crew. We hebben veel leden in de band uit Nederland, dus het publiek bestond uit vele vaders en moeders, broers en zussen, ooms en tantes! Die familieliefde die we tijdens en na het optreden hebben ervaren maakte het extra mooi voor ons. Maar ik zou vooral zeggen dat het geweldig was om zo lang ‘on the road’ te zijn. We zijn een grote internationale groep van tussen de zeven en eenentwintig man en het is vooral een groep bestaande uit uitgesproken karakters. Iedereen is anders en er zijn geen twee personen die hetzelfde denken en doen. Dat geeft zo’n energie! Er is altijd wel iets bijzonders gaande in elke hoek. Om dan zolang bij elkaar te kunnen zijn, is gewoon fantastisch. Ik houd van ze! Zo intens veel! Mijn meest gedenkwaardige herinnering aan de afgelopen tournee is van het tweede optreden. Twee van de krijgers speelden achter de schermen een Vikingspel waarbij de één zijn schouder uit de kom schoot. Toevalstreffer: de jongen die het had veroorzaakt is een fysiotherapeut, dus hij kon de schouder ook weer terug stoppen!
Ah, dat verklaart de één-armige krijger met de indrukwekkende gewei-bondage!
Kai: Haha, juist! Dit was dus het verhaal! Het volgende optreden zei hij: “Ik voel me prima, het komt goed!”. Maar toen ging hij het podium op, begint te dansen en raakt volledig in trance en schiet zijn schouder tijdens het dansen nog een keer uit de kom. BOEM! Terwijl het optreden voortraast trekt hij de andere kerel van het podium af, en backstage wordt de arm weer in de kom gezet.
Maria: En ze kwamen weer het podium op alsof er niets aan de hand was! Ongelofelijk!
Chris: Zoals een echte krijger betaamt. (lacht)
Kai: Toen beseften we dat we echt iets moesten doen, maar zoals je weet heeft alles wat wij doen een sterk historische referentie. Elk klein detail is verbonden aan iets uit het verre verleden. We moesten dus een manier vinden om de arm te verhelpen zonder moderne toepassingen zoals een slinger of verband. Bondage, of shibari, is een super oude traditie en heeft ook wortels in de Europese geschiedenis. We gebruiken het ook bij de uitbeelding van Traust, die is te herleiden naar een moeraslijk in Ierland uit de ijzertijd. We besloten dus om touw te gebruiken en hem vast te binden en gebruikten een stuk gewei om de arm in positie te houden. En dat hebben we het hele optreden zo gehouden!
Chris: Het werkte wel, want zijn schouder is er echt niet meer uitgegaan!
Wat een verhaal!
Kai: Ja, dat is het zeker! Leuk dat het ook opgevallen is! Mijn ultieme herinnering aan de tournee is van het optreden in Lviv, Oekraine. Daar stond een kerel vooraan – en ik weet niet hoe hij het voor elkaar had gekregen – maar hij had een enorm elandgewei meegenomen! En dan bedoel ik echt MASSIVE! Een compleet gewei met allemaal vertakkingen, En wij weten dat die dingen zwaar zijn, ik bedoel, ik zou zeggen ergens tussen de acht en tien kilo! Het is immers van een beest ter grootte van een paard! Hij stond helemaal vooraan, en het hele optreden – NEGENTIG MINUTEN LANG – had hij dat gewei op en stond te stampen als een bezetene, hij ging volledig uit zijn plaat! En alleen al dat uithoudingsvermogen van die man en de duidelijke fysieke worsteling, heeft enorme indruk op me gemaakt! Heerlijk! Hij was zo gelukkig, zo blij, ja echt, heerlijk om te zien!
Hilarisch! Dat zijn wel echt dingen die je alleen bij Heilung meemaakt! Ik bedoel, ik denk niet dat je zoiets ziet bij een eh… Ik noem maar wat, een Iron Maiden-concert.
Christopher: Ik ben nog nooit naar een Iron Maiden-optreden geweest.
Kai: Nou, neem maar van mij aan dat Iron Maiden niet zo van de geweien is! (luid gelach)
Maar weet je, het is gewoon mega hilarisch. Want als je een concertgebouw in loopt, is er altijd security die controleert op scherpe of gevaarlijke objecten. En die gozer is gewoon schaamteloos naar de deur gelopen met iets wat je onmogelijk kunt verbergen: “Heeft u iets scherps bij u?” “Nee, nee, nee, alleen maar een klein geweitje, maakt u zich geen zorgen!” (lacht)
Even terug naar de crew. Er zijn heel veel Nederlanders betrokken bij Heilung, van de tribe tot aan de achtergrondzang van Annicke Shireen en dan dat eerste optreden op Castlefest. Dat is best bijzonder. Hoe is dat eigenlijk zo ontstaan?
Christopher: Dat is ontstaan op Castlefest! We hebben met eerdere projecten veel op het festival gespeeld. De organisatoren zijn dan ook vrienden van ons. We wisten vanaf het prille begin dat Heilung ‘live’ een heel grote productie zou worden en de organisatoren van Castlefest waren de enigen op dat moment die de gok aan durfden te gaan en ons op hun main stage als hoofdact wilden zetten. We worden trouwens heel vaak bestempeld als “Deense band” of “Deense groep,” maar Heilung is niet enkel Deens. We bestaan uit Nederlanders, Duitsers, Zwitsers…
Maria: Noren! Vergeet ons Noren niet!
Chris: En een Chileen en een Ecuadoraan. Het is één groot internationaal project. Ik ben eigenlijk een van de weinige Denen in de band.
Chris: Annicke begon bij Heilung als make-up artiest. Ze hielp Maria met haar stage make-up.
Maria: En dat doet ze nog steeds! Elk optreden doet ze, voordat we samen het podium opgaan, eerst mijn make-up, dan zichzelf.
Chris: Onze samenwerking met haar heeft ook tot andere mooie dingen geleid. We hebben onlangs aangekondigd dat we de soundtrack van Hellblade gaan doen. Dat is ontstaan doordat Annicke het kostuum van Senua, de hoofdrolspeler van het spel heeft ontworpen.
Al deze nationaliteiten, mensen, speren, schilden en instrumenten… Het organiseren van zo’n massale tournee moet wat met zich meebrengen!
Maria: Ja, wow. In het begin moesten we alles zelf regelen. Je moet je voorstellen dat er allerlei mensen uit zes verschillende landen moeten worden ingevlogen met alle bagage, en dan nog hotels, et cetera. Chris stond onder stroom. Toen kregen we een tip om Solver Productions in te schakelen en dat werkte zo fantastisch dat we besloten om dat uit handen te geven. Beste beslissing ooit!
Kan ik me voorstellen. Een ander aspect van de tournee is het esthetische. Wanneer je Heilung live aanschouwt lijkt alles – van de dansers tot aan het gehele ritueel zelf – tot in de puntjes te zijn uitgewerkt. Hoe bereid je dat voor met zo’n internationaal team dat zelden buiten de tournee bij elkaar komt?
Chris: We hebben het geluk dat we met een fantastisch team werken en dat iedereen voorbereid komt. Wat betreft Heilung zijn we van mening dat dat wat je op het podium laat zien, niet iets is dat je kunt repeteren, het is iets dat je moet voelen. Heilung bestaat uit twee delen die samen een geheel vormen. Je hebt de muzikanten en je hebt het krijgerskoor. Voor het krijgerskoor is training noodzakelijk om te leren los te laten en in trance te raken en dit is vaak onderling, vlak voor de optredens. Een goed voorbeeld is Lifa. Dat was het allerleerste live optreden van Heilung. Ook de allereerste keer dat we allemaal bij elkaar kwamen als geheel. Niets is gerepeteerd. Het is doodeng maar tegelijkertijd zo ontzettend gaaf!
Indrukwekkend!
Maria: We hebben nooit aan choreografie gedacht. Alles is organisch ontstaan omdat we ons allemaal verbonden voelen met de muziek die we maken, waardoor iedereen op een manier beweegt die voor hem/haar natuurlijk aanvoelt. Zo groeide het eigenlijk uit tot wat het vandaag is.
Chris: Tegenwoordig hebben we wel een aantal vaste elementen, zoals de seal blessing, door z’n historische relevantie.
Kai: Zoals Chris het al benoemde, is het krijgerskoor het organische, bewegende element van de band. Daarvan deel uitmaken houdt in dat je een paar uur voor het optreden tijd maakt om bij elkaar komen om ‘in the vibe’ te komen. De nadruk van die sessies ligt op de groep; het aanvoelen van degene die naast je staat, zodat je – ook in trance – als één kunt bewegen. Dat is een bijzondere mindset om te leren.
Chris: En noodzakelijk ook, omdat ze scherpe objecten met zich meedragen zoals speren. Ze moeten te allen tijde in controle blijven.
Over speren gesproken. Hoe krijg je speren en instrumenten waarin menselijke botten, bloed en as zijn verwerkt door de douane?! Ook niet bepaald alledaags.
Maria: Oh, het is verschrikkelijk – echt verschrikkelijk – om met dit project te vliegen. We krijgen zoveel rare vragen! Voor de Amerikaanse tournee besloten we om de spullen maar van tevoren te verschepen. We waren heel erg opgelucht toen het bedrijf onze spullen kwam ophalen, want nog een keer vliegen met deze spullen was gewoon geen optie meer!
Chris: Ja, we zijn echt tot de conclusie gekomen dat vliegen niet meer loont. Het brengt ook veel stress met zich mee. Daarnaast zijn we ook erg zuinig op onze spullen omdat we sommige ervan ons hele leven met ons meedragen. Het is niet zo dat je even naar een lokale ‘shaman shop’ kunt gaan om iets te laten repareren wanneer er iets stuk gaat.
Voor de Amerikaanse douane staan met speer en schild lijkt me geenszins een saaie ervaring!
Chris: Hallo daar! Wij zijn Heilung en zijn hier om Amerika te veroveren! (lacht)
Nu we het toch over jullie uitrusting hebben. Een paar van jullie instrumenten zijn gemaakt van laten we zeggen… ‘unieke materialen’, zoals menselijke botten. Hoe zit dat nou?
Maria: Ja, dat is Kai’s afdeling.
Chris: Moet je wel lief vragen…
Kai: Nou, ik heb een lucratief bedrijfje… Hahahaha! Grapje. In Denemarken is het bezit van menselijke botten en schedels volledig legaal. Dat is volledig het tegenovergestelde in buurland Zweden. Als ze je daar betrappen met een schedel in huis, ben je zwaar de pineut. Hier in Denemarken niet. Dat houdt dus in dat wanneer we hier spelen of onze muziek opnemen, je daadwerkelijk menselijke botten hoort. Maar nu ga ik je een geheimpje verklappen. Wanneer we naar het buitenland reizen, gebruiken we uitsluitend dierlijke botten; die van een edelhert. Het is bijna onmogelijk om te reizen met menselijke beenderen, nou ja, dit is hoe we dat ‘uiteindelijk’ hebben opgelost.
Maria: Maar de hertenbeenderen zijn ons geschonken door een jager. Ik heb ze zelf schoongemaakt en voorbereid, dus ze zijn heel ‘dier’baar voor ons.
Links: