Terug van tien jaar weggeweest is er weer een nieuwe editie van Paganfest: het rondreizende ticket van bands met een heidens randje… en Alestorm. De Groningse Oosterpoort is ditmaal het toneel voor de powerfolkband Elvenking, de Nederlandse noot Heidevolk, de Scandinavische Vikingen van Týr en Ensiferum en de eerder genoemde piratenband. Verslaggever Ruben gaat kijken of de decennia oude formule nog stand houdt anno 2025 en fotografe Esther ‘t Lam legt alles voor u vast.
Al ver voor aanvang zwerven er als piraten verklede figuren door de gang van de Oosterpoort. De hoofdact heeft weer de nodige fans op de (houten) been gebracht die de zeevaardersongein net even te serieus nemen. Gelukkig wordt het reglement van de organisatie dat dingen om mee te zwaaien niet zijn toegestaan wel nageleefd en blijven de speelgoedzwaardjes buiten de zaal. Het gros van het publiek vanavond lijkt het ook niet nodig te vinden om zich als nautisch schavuit uit te dossen. Verkleedpartijen passen dan ook veel meer bij de carnavalhoofdstad Tilburg waar de Paganfest-tour later nog moet aanmeren en er staat immers nog veel meer op het programma.
Het spits wordt afgebeten door Elvenking. Op een donderdagavond om vijf uur is de zaal nog lang niet vol, maar de mannen presteren er niet minder om. Throes of Atonement zijn de eerste klanken die we horen. Single Luna zal een dag later uitkomen en men wil er direct een statement mee maken. Frontman ‘Damnagoras’ heeft er een gewei bij opgezet. Hoe heidens wil je het hebben? De folkkant van de band wordt ook maar even benadrukt met The Horned Ghost and the Sorcerer. Een prominente viool in de intro en de brug ondersteunen het energieke nummer dat nog heel vriendelijk en toegankelijk klinkt. Daar mag wel wat pit in en dat kan met de uitschieter van het meest recente album. The Hanging Tree gooit er al wat stevigere drums en gitaarsolo’s in en we horen zelfs al wat gegrom van de vocalen.
De Italianen spelen lekker door en nemen geen pauzes om het publiek aan te spreken. Maar als je mee doet aan Paganfest, dan moet je er natuurlijk wel een moment van maken om je nummer Pagan Revolution aan te kondigen. Uptempo en weer met veel viool kun je de band met recht powerfolk noemen. Wie Elvenking kent zal zich goed bedeeld voelen vanavond, want de grote hits worden allemaal gespeeld. Dus ook Silverseal dat zich als een oorwurm nog wel een weekje vast klampt aan je auditieve organen. Iets minder bekend is misschien Moonbeam Stone Circle. Die titel klinkt wellicht als iets wat een zweverige yoga instructrice met een kristalverzameling zou verzinnen, maar ook dit nummer heeft een flink tempo en een krachtig refrein dat prima past in wat wat we tot nu toe hebben gehoord. De snelle vioolriedels worden omgeruild voor de wat zwaardere baslijnen van The Divided Heart. Om weer te eindigen met vingervlug gitaarwerk en de hoge uithalen van Elvenlegions.
Elvenking doet wat het moet doen: de zaal opwarmen voor de rest van de avond. De vrolijke tonen en dansbare folkmuziek zorgen dat de sfeer er goed in zit. Het publiek kan nog even langs de medebar om zich op te maken voor nog maar de tweede band van de avond.
De Nederlandse bijdrage voor deze tour is het Gelderse Heidevolk. Bekenden van de tour in vervlogen tijden, nu zijn ze wederom van de partij. En ze passen er natuurlijk prima tussen met hun materiaal over oude veldslagen en heidense gebruiken. De dubbele zang zorgt voor het unieke geluid dat deze band produceert en dat komt duidelijk naar voren in de albumopener van het meest recente wapenfeit Hagalaz. Het album Wederkeer uit 2023 staat nog steeds centraal in de setlist, want Klauwen Vooruit wordt direct erna gespeeld.
Andere albums worden natuurlijk ook aangestipt met de herkenbare nummers Winter Woede en A Wolf In My Heart. Gek genoeg is die laatste in de Engelse variant. De mannen spelen in eigen land waar iedereen de tekst kan verstaan, maar de Nederlandse versie wordt achterwege gelaten. Het publiek weet alsnog goed mee te zingen, al helemaal met de wat oudere nummers Saksenland en Krijgsvolk. Voor Drink Met De Goden heeft het publiek wel wat hulp nodig om in plaats van te schreeuwen een uithaal te maken met het woord ‘Walhalla’. De nuchtere Groningers doen hun best, maar er zit nog niet genoeg mede in om het goed te laten klinken. Laat ze dan maar meedoen met de cover van Vulgaris Magistralis. Er zullen vanavond weinig mensen zijn die het origineel van Normaal beter vinden, maar de teksten worden er niet minder melig om. Als afsluiter gooien ze Nehalennia er nog achteraan en verlaten ze snel het podium voor de volgende band. Een voldaan publiek dat inmiddels wat is aangegroeid lijkt goed gemutst uit te kijken naar de rest van de avond.
Uit de uithoeken van Europa heeft het Faeröerse Týr zich aangesloten bij deze Paganfest-tour. Hun meest recente album Battle Ballads is niet behandeld op deze website, maar viel bij mij in ieder geval wel goed in de smaak. Ze beginnen echter met wat ouder werk en dat is ook een goede keuze. By The Sword In My Hand is alles wat je wilt van een tour als Paganfest. Sterke hooks die je mee kunt bulken als één groot heidens leger en net zwaar genoeg om metal te noemen. Deze band is de essentie van de hele avond. Ook Axes van de nieuwe plaat doet het goed in de zaal. Helaas lijkt er iets mis te gaan met de techniek waardoor het feest een tijdje stil komt te liggen, maar de mannen komen weer op met hernieuwde energie voor het nummer Hammered. Drie nummers over hamers en ook songs over zwaarden en bijlen spelen de eilanders vanavond. Met zo’n voorliefde voor dingen om mee te slaan zou je bijna denken dat het een slamband is, maar het blijven toch echt Vikingen.
Blood of Heroes biedt even afleiding van de lompe wapens, maar er volgt al snel weer een lofzang met Hail To The Hammer. Wellicht is het omdat ze wat tijd zijn verloren door de technische mankementen, maar de Faeröers houden het tempo er goed in. We kunnen weer lekker meezingen met Dragons Never Die, opnieuw een vrolijke noot die de feeststemming erin houdt. Dat gaat wat moeilijker met Sinklars Vísa. Respect voor de fan die zich het Faeröers aanleert om wel mee te zingen. Zo zouden ze zich in de rest van Europa vast ook voelen als Heidevolk op het podium staat.
Het laatste hamernummer is Hold The Heathen Hammer High. Die hebben ze zeker hoog gehouden, net als de eer van de heidense muziek. Een vrijwel perfecte balans van vrolijke energie en zware riffs. De avond wordt alleen maar beter en het publiek vermaakt zich uitstekend. Nog geen enkel opblaasartikel gespot en ondanks het Vikingthema heeft er ook nog niemand op de grond gezeten om te roeien. Dit is dik in orde zo, muziek centraal en het gedoe achterlaten bij de deur. De toegangsprijs is het nu al waard.
Ook bij Ensiferum is er respect voor wat de mannen op het podium doen. Dat dwingen ze dan ook wel af met wat op grote afstand het zwaarste geschut is dat we vanavond te horen krijgen. Hun Winter Storm album dat vorig jaar uitkwam is hier dan ook wél behandeld bij Zware Metalen en verdiende een niet onaardige score. Fatherland is de patriottische opening van de set. Ga staan voor volk en vaderland, dan heb je de aandacht te pakken. En mij heb je er al helemaal bij als je Twilight Tavern als tweede nummer speelt. Mocht deze band maar één nummer laten horen, dan was ik tevreden met deze. Hoe vaak ik dit wel niet heb geluisterd op de MP3-speler. Ja lezer, u wordt oud. Voor de écht oude fans, want deze band gaat al dertig jaar mee, haalt men de debuutplaat ook nog aan met Treacherous Gods. Het lijkt alsof Ensiferum zich weer opnieuw aan het uitvinden is, terug naar de roots kun je wel zeggen. Weg met de camp en het woeste thema weer eer aan doen.
Ook van de nieuwe plaat laat Winter Storm Vigilantes zien dat deze vernieuwde insteek prima werkt. Toetsenist Pekka Montin stapt achter het keyboard weg om als een soort Hansi Kürsch hoge uithalen door het refrein te gooien. En als dat werkt voor Blind Guardian werkt het nog beter hier. Dit is ook het moment dat de Oosterpoort echt los begint te raken. Er wordt al wat geduwd voorin en dat leidt tot een leuke pit. Meer oud materiaal volgt in de vorm van Lai Lai Hei. Van het Fins kunnen we niks verstaan, maar de titel kunnen we vrolijk meezingen. Vrolijk is ook het nummer Andromeda, maar nog niet half zo vrolijk als Two Of Spades. Ze kunnen er maar geen afstand van doen, want het staat nog steeds in de setlist. Ook al stapt het volledig weg van het thema dat ze tot nu toe omarmd hebben. Al kun je het ook zien als een inleiding op wat er verderop in de avond nog komen gaat…
Snel weer terug naar wat wel werkt met Victorious. De mannen zijn begonnen aan hun ererondje en dat hebben ze ook wel verdiend. Ondanks de rare uitstap is dit de leukste band van de avond. Dus doe nog maar een overwinningsnummer. Victory Song is een passend einde voor de Finnen. Tien minuten duurt het stuk, maar neem vooral de tijd: niemand wil dat het voorbij is. Dat is het ook nog niet, want er wordt nog een laatste greep uit de oude doos gedaan met Iron. Voor de schaamteloze fan het moment om mee te ta-ta-ta-tetteren. Voor de rest is dit het einde van Paganfest. Er is ook nog een afterparty, maar wie voor heidens genot kwam is nu zeer voldaan en kan afzwaaien.
Als de avond hier daadwerkelijk was geëindigd was ik al een gelukkig mens geweest. Maar er staat nog meer op het programma. Onder invloed van een blazende compressor doemt het gesnavelde gedrocht al langzaam op. Sinds 2018 zie ik die badeend al op podia staan en waar ze die dingen destijds aan het eind van de show als een ritueel offer het publiek in smeten, staat het kolossale gevogelte vol gebakken lucht nu als dood object twee derde van het podium in te nemen zonder dat ook maar op enige manier erkend wordt dat het ding er überhaupt staat.
Je kan niet om ze heen, Alestorm staat overal. De afgelopen drie jaar stonden ze telkens op minstens één van de zomerfestivals die ik bezocht en elke keer weer die eend, en elke keer dezelfde fans. Dat zijn dan megafestivals die allerlei publiek trekken, maar nu zijn de Schotten dus ook al doorgesijpeld in plekken waar ze eigenlijk niks meer te zoeken hebben. Ja, in 2013 waren ze ook nog deel van de Paganfestposter. Maar dat was een heel ander tijdperk voor deze band. Toen ging het inderdaad nog over de zeven zeeën, rum zuipen en piraterij. Dat was voordat ze alle schijn van themaband lieten varen en alleen nog maar ‘haha, kijk ons dom doen met onze badeend’ lieten zien.
En toch sta ik hier weer te kijken naar een ware kneuzenbrigade die in de volle overtuiging verkeert dat dit nog steeds leuk is. Ja, ze beginnen met oude nummers. Keelhauled en Shipwrecked blijven leuk, ook na al deze jaren, maar je kan het niet los zien van de vier meter hoge badeend die ons leeg aanstaart vanaf het podium. Mexico, is waar alles de verkeerde kant opging toen dat als tweede nummer op No Grave But The Sea de oneindige stortvloed van overgeproduceerde onzin inluidde. Nu is het het derde nummer, maar ook hier hebben we het beste al gehad.
Under Blackened Banners en Alestorm laten een schim zien van wat deze band ooit kon, en waarschijnlijk nog steeds zou kunnen, als men dit feestbandimago van zich af zou zetten. Maar in plaats daarvan spelen ze de cover van Hangover en komt er een gast met een haaienkop het podium op om een stukje te rappen. Dit is zo’n gewelddadige draai van wat we de rest van de avond hebben gezien. Wat een feestje van folk metal zou moeten zijn wordt hier vakkundig onderuit gehaald door een band die het tien jaar geleden al heeft opgegeven en overal schijt aan heeft. De bandleden hadden een setlist kunnen instuderen die meer was aangesloten bij de tour, zoals in 2013, maar dat doen ze niet. Ze spelen Fannybaws, want dat hadden ze nog niet eerder gespeeld. Zo wordt de loopplank ontzettend misgeslagen.
Er is ten minste een persoon die nog vertrouwen heeft in de band. Patty Gurdy, de draailierspeelster bekend van het internet, doet mee als gastartiest. Naast het instrument verzorgt ze ook de vocalen voor een aantal nummers. Zombies Ate My Pirateship is daar de eerste van. Ondanks dat dit ook weer een flauw, fantasieloos nummer is krijgt Gurdy hier wel de ruimte om haar stem te laten klinken. Het is een welkome stilte in de chaos van de andere nummers. Stilte kan het doorgedraaide publiek alleen moeilijk hebben, dus een groot deel van de vloer begint er bij te roeien. Dit is nog wel het ergste aan het huidige Alestorm.
De Schotten zijn Napalm Records kennelijk nog een album verschuldigd want ze hebben er een aangekondigd voor deze zomer. De helft daarvan is al uitgebracht als EP en die draagt de naam Voyage Of The Dead Marauder. In het gelijknamige nummer is een hoofdrol weggelegd voor Patty. Misschien is het daarom wel het beste nummer dat Alestorm in jaren heeft uitgebracht. De draailier zorgt weer voor dat vleugje folk en de enthousiaste stem van Gurdy in het refrein samen met het ontbreken van flauwe onderwerpen maken dit weer eens een prettig nummer om naar te luisteren. Hierna speelt men nog Nancy The Tavern Wench uit de goede oude tijd en je zou toch denken dat deze band ook best leuk kan zijn.
Dat kan natuurlijk niet gebeuren. Dus snel het nieuwe Uzbekistan erachteraan over piraten in de woestijn. En als dat niet flauw genoeg was P.A.R.T.Y. er nog eens bovenop. En wie nog steeds niet overtuigd is van de tenenkrommende onzin die deze band uitkraamt moet dat wel zijn na Shit Boat. Maar daar is het nog niet mee gedaan, want we moeten nog een laatste toost brengen op het overlijden van deze piratenbende met Drink. Die ons vervolgens met de middelvinger uitzwaaien en Fucked With An Anchor als laatste lijkrede geven. En dan is er toch nog één die ergens een opblaasbeest vandaan haalt. Groningen, je hield het zo lang vol en ik was ergens een beetje trots dat mijn thuisbasis niet meedeed aan die kansloze onzin. Wat een domper als afsluiter. Rumplekombo en Paganfest zit er op in Groningen.
Het zat er eigenlijk na Ensiferum al op en als je er in Tilburg nou nog bij wil zijn 2 februari, raad ik je aan om nadat die band klaar is gezellig de kroeg in te duiken of vroeg naar huis te gaan. Elvenking, Heidevolk, Týr en Ensiferum hebben een geweldige avond verzorgd die de toegangsprijs meer dan waard is. Fantastisch geluid als altijd in de Oosterpoort, ideaal dat je als oude knar kan zitten in de zaal met zo’n lang programma en er hangt een toffe sfeer. Tot er een bende piraten komt die de boel kaapt en alles eronder pist.
Setlist:
Elvenking
- Throes of Atonement
- The Horned Ghost and the Sorcerer
- The Hanging Tree
- Pagan Revolution
- Silverseal
- Moonbeam Stone Circle
- The Divided Heart
- Elvenlegions
Heidevolk
- Hagalaz
- Klauwen Vooruit
- Winter Woede
- A Wolf In My Heart
- Schildenmuur
- De Strijd Duurt Voort
- Krijgsvolk
- Drink Met De Goden (Walhalla)
- Vulgaris Magistralis (Cover)
- Nehalennia
Týr
- By the Sword in My Hand
- Axes
- Hammered
- Blood of Heroes
- Hail to the Hammer
- Dragons Never Die
- Sinklars vísa
- Hold the Heathen Hammer High
Ensiferum
- Fatherland
- Twilight Tavern
- Winter Storm Vigilantes
- Lai Lai Hei
- Andromeda
- Two of Spades
- Victorious
- Victory Song
- Iron
Alestorm
- Keelhauled
- Shipwrecked
- Mexico
- Under Blackened Banners
- Alestorm
- Hangover
- Fannybaws
- Zombies Ate My Pirate Ship
- Voyage of the Dead Marauder
- Nancy the Tavern Wench
- Uzbekistan
- P.A.R.T.Y.
- Shit Boat
- Drink
- Fucked With an Anchor
- Rumplkombo
Datum en locatie
9 januari 2025, Spot/De Oosterpoort, Groningen
Foto's:
Esther ‘t Lam | Facebook; Esther ‘t Lam | Instagram
Links: