Betoverende intensiteit: Deafheaven in De Helling

Het is wellicht ietwat merkwaardig dat een band als Deafheaven vanavond in de Helling speelt en niet in een van de zalen van de grote broer Tivoli. Het is dan ook geen wonder dat de show stijf- en stijf uitverkocht is. Er kan niemand meer bij. Het aantal gezochte kaarten op Ticketswap overstijgt de 500. Een teken dat de band nog altijd relevant is, misschien zelfs meer dan ooit, nadat enkele weken geleden de briljante plaat Lonely People With Power is uitgebracht. Een album waarop de band weer meer teruggrijpt naar de succesperiode van Sunbather en New Bermuda. Hoe dat live gaat klinken? Friso Veltkamp kijkt en doet verslag.

Ik heb een beetje een haat-liefde verhouding met Deafheaven. Waar Roads to Judah destijds insloeg als een bom, en opvolger Sunbather zo mogelijk nog meer rondjes draaide, ben ik de band daarna wat uit het oog verloren. Het dreef me te veel af richting hipster shoegaze. Tot mede ZM-er Niels mij op het hart drukte dat ik de laatste plaat écht eens die laatste een kans moest geven. Zo gezegd, zo gedaan en dit is gewoon jaarlijstmateriaal. Dat wil ik wel eens live zien. Daar denken meer mensen over, het is namelijk stijf uitverkocht, en dat op een maandagavond!

Ontaard moeten we helaas missen, en schuiven direct aan bij Birds in Row. Daar valt de drukte nog wel mee; je kunt nog gemakkelijk vooraan staan. Het is een aangename verrassing dat deze Franse band aan de line-up is toegevoegd. Hun tour kruiste die van Deafheaven, en een dikke pluim voor de boeker dat Birds In Row gestrikt is. De band opent met Water Wings, zoals je van een hardcoreband kan verwachten: energiek en rauw. En wat daarnaast opvalt, is het geluid. Dat is kraakhelder. En dat is fijn, want het tweede nummer Daltonians is een nummer waarin veel gebeurt, zoals in het einde, waar inventieve en chaotische gitaarlijnen over elkaar heen buitelen. Dankzij het loepzuivere geluid blijft het allemaal goed te volgen. Het publiek dat er al staat, kijkt geboeid toe en blijft dat de rest van de set ook doen. De aanwezigen laten zich gemakkelijk meevoeren op de verslavende grooves van Birds in Row, zoals in het machtige Noah/Cathedrals, dat een fascinerende opbouw kent doordat er continu dreigende, repetitieve lijnen worden gespeeld en dat dreigende gevoel wordt visueel versterkt door de rode lampen die het podium in een onheilspellende gloed zetten.

De band is niet helemaal ongeschonden uit de voorbije tour gekomen. Zanger Bart heeft een griep te pakken. Dat is te horen, maar vooral ook te zien. De man ziet er net zo gezond uit als een vierentwintig jaar oud stuk Roquefort. Je hoort het ook wel in 15-38, waarbij hij halverwege uit hulpeloosheid moet glimlachen omdat het er valser uitkomt dan gehoopt. Ach het is hem vergeven, en het wordt ruimschoots gecompenseerd door de energie die dit trio uitstraalt. Met name bassist Quentin heeft nog wel een stappenquotum te halen en is werkelijk overal op het podium te vinden. Daarbij weet af en toe nog flink mee te brullen of een samenzang aan te gaan. Deze band levert altijd, ziek of niet. Zo wordt Trompe l’oleil in een vette uitvoering vol feedback geluiden gegoten. De band sluit uiteindelijk af met I Don’t Dance.

Bart uit daarvoor nog wel zijn dankbaarheid voor de aanwezigen. ‘Er zijn zoveel andere dingen die je op een maandag kan doen dan naar een Frans voorprogramma van je favoriete band gaan’, stelt hij. Toch denk ik wel dat Birds in Row vandaag wat zieltjes heeft gewonnen.

Voorafgaand aan Deafheaven voel je de spanning door het publiek sidderen. Iedereen heeft er zichtbaar zin in. Elke beweging op het podium wordt verwelkomd. Het enthousiasme van de verwachting sijpelt door de gaten. Als dan eindelijk het intro wordt gestart dat leidt tot Incidental I, is het een luid gejoel. Als de mannen uit San Francisco dan het podium betreden, valt er wel wat op. Zanger George heeft de afgelopen jaren een actief fitnessabonnement gehad, getuige zijn verschijning. Weg zijn de handschoentjes, de zwarte blouse en de nette lakschoentjes. In plaats daarvan staat hier een potige frontman die het publiek op een hardcore manier begint op te jutten en over het podium stuitert bij Doberman. De hele band explodeert. De gitaristen rennen het hele podium over, al dan niet gebruikmakend van de raisers, terwijl George zijn ijselijke krijsen afvuurt op het publiek. Dit nummer werkt echt als een malle als opener, en wordt live nog veel opgefokter gebracht dan op plaat. Het volgende hoogtepunt dient zich dan ook snel aan: die mokerriff na vijf minuten waarbij bassist Chris goedkeurend vanaf de raiser het publiek in staart terwijl de hele zaal verandert in een soort golfslagbad; iedereen knikt fanatiek mee op die riff.

Zoveel energie als er loskomt, moet er natuurlijk ook ergens weer uit. Bij Magnolia ontstaat er dan ook gelijk zonder aarzeling een circlepit. Alsof het nog niet druk genoeg was. Hoe vol het ook staat, het blijft fascinerend om te kijken hoe Deafheaven hier staat te spelen. Wat absoluut helpt, is dat het nieuwe songmateriaal harder en steviger klinkt, met bovendien meer midtempo en lompe chugga chugga riffs. Dat heeft live wel zijn uitwerking, want die momenten zorgen ervoor dat het allemaal net wat harder binnenkomt. Bij een wat ouder nummer als Brought To The Water was dit ook al het geval. De ijskoude riffs gaan hand in hand met de zompige breakdowns. En zo krijg je behalve circlepits ook mensen die gewoon lopen te springen en bijna dansend bewegen op de ritmische songs. Daarbij worden ze aangestuurd door George, die het hele optreden als een soort dirigent rond paradeert, en op de maat wazige maar fascinerende bewegingen maakt. Hij kronkelt met zijn vingers, gebaart dat het publiek naar hem toe moet komen en dan ontstaat er een soort piramide van handen die zich boven de menigte opstapelt. Wat daarbij opvalt: alles wat George doet, of het nu springen, gebaren of bewegen is, alles is on beat. Wat een ritmegevoel.

De band heeft vanavond vooral zin om te beuken en laat daarom de platen Infinite Granite en Ordinary Corrupt Human Love compleet links liggen. Mooi. Die platen konden me toch al niet echt boeien. Daardoor krijgen we gelukkig wel een aantal klassiekers van Sunbather, zoals het titelnummer dat na al die jaren nog niets aan kracht heeft ingeboet. Dat melancholieke riedeltje aan het einde van het nummer blijft ook gewoon tof om aan te horen. Wat wel opvalt, is dat tijdens dit nummer het wat leger wordt in de zaal en er iets meer ruimte ontstaat om te bewegen. Is het publiek minder bekend met Sunbather of zijn ze vooral gekomen voor het nieuwe werk?

Wat dat betreft worden ze op hun wenken bediend, want het grootste gedeelte van de setlist staat vandaag in teken van de nieuwe plaat en bijna alle nummers worden gespeeld. Niet elk nummer komt daarbij even goed uit de verf. The Garden Route haalt de vaart er wat uit. Misschien bewust, want de band speelt best lang vanavond, maar ik zat er net lekker in. Ook Heathen houdt het tempo laag, maar deze track is dan weer een gedurfde zet om te spelen. George laat horen ook gewoon clean te kunnen zingen, het valt alleen ietwat weg in het geluid. Het wordt in ieder geval enthousiast onthaald door het publiek, dat euforisch loopt te springen op deze muziek. Bij welke blackmetalband zie je dat nog, zoveel blije gezichten en springende mensen? Het zegt wel wat over de kracht van deze band.

Iedereen heeft zo zijn favoriete nummer van de nieuwe plaat. Van zanger George is dat naar eigen zeggen Amethyst, een mooi en sfeervol nummer, met een tering harde climax waarbij iedereen in de band nog even collectief losgaat. Met name gitarist Kerry heeft nog een stappenquotum te halen vandaag. Het is ook gelijk het einde van de reguliere set. De band verdwijnt even van het podium en in plaats van stilte, gebruikt de band Incidental II als overbruggingsmoment. Als de lampen langzaam rood kleuren, komt de band weer op het podium en laat George nog even ijzingwekkend gekrijs horen (het einde van dit nummer) om daarna nog drie nummers te spelen. Je krijgt vanavond dus waar voor je geld. Helemaal omdat een van de nummers (uiteraard) prijsnummer Dream House is, waarbij er toegegeven wordt aan het verzoek om te crowdsurfen. Het bijna euforische einde gaat naadloos over in de nieuwe afsluiter Winona, dat eenzelfde soort extatisch gevoel oproept. De band laat daarmee het publiek voldaan naar huis gaan. Deafheaven klinkt op plaat herboren en live is nog meer het geval. Dit belooft wat voor de festivaltour. Eén van beste shows van dit jaar!

Datum en locatie

23 juni 2025, De Helling, Utrecht

Link: