Evergrey – A Heartless Portrait (The Orphean Testament)

Evergrey zit niet graag stil. De band houdt van touren en gaat tijdens en na optredens graag in gesprek met hun fans, iets wat ze erg misten tijdens de wereldtournee van dat ene kroonvirusje waar u ongetwijfeld een en ander over opgevangen hebt de voorbije twee jaar. De Zweden zitten vol energie en dat blijkt ook uit het aantal albums: A Heartless Portrait (The Orphean Testament) is album dertien op 24 jaar tijd. Voorganger Escape Of The Phoenix kwam amper vorig jaar uit, The Atlantic dateert van 2019. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan natuurlijk, maar is dat niet wat veel Evergrey op zo’n korte tijd? Nieuwsgierige lezer, scroll gerust al even naar beneden voor de score, en keer dan graag nog even terug naar deze bespreking!

Mijn liefde voor Evergrey gaat terug tot Solitude-Dominance-Tragedy uit het gezegende jaar 1999. Ik was toen vooral met meer zwartmetalen genres bezig en Evergrey was een van de enige bands waar ik me toen kon in vinden met “gewone” zang. Geen blast beats, screams of shrieks maar de band had toch een even grote emotionele impact. Met In Search Of Truth (2001) en Recreation Day (2003) volgden wereldplaten. Na The Inner Circle volgde ik Evergrey wat minder maar bleef wel altijd naar die platen luisteren. Zo is Evergrey intussen bijna een kwarteeuw een deel van mijn leven. De band kwam weer op mijn radar dankzij de samenwerking met Floor Janssen op The Storm Within (ik was en ben een grote After Forever fan). Dat album bevat een aantal zeer sterke nummers maar kon me niet in zijn geheel overtuigen. Toen werd The Atlantic aangekondigd met die gewéldige albumhoes. Bij mij sloeg het album in als een bom. Alles klopte: de muziek zelf, de productie, teksten… The Atlantic zit nog steeds in mijn vaste playlist en is zo een van mijn benchmarks geworden van recente albums die ik intensief kan blijven luisteren. Escape Of The Phoenix klonk algemeen gesproken wat agressiever maar pakte me dan weer minder. En nu, een jaartje later, is hier het nieuwe werk. Ik hield daarom dus wat mijn adem in toen ik voor het eerst op “play” drukte. 

Save Us veegde echter meteen alle twijfel weg. Ongelooflijk hoe dat kan. Vanaf de eerste noot voelt het zoals het moet. Zelfs nog voordat we Toms karakteristieke, emotioneel geladen stemgeluid horen. De productie is organisch en warm, de muziek doorleefd. De riff is zo herkenbaar Evergrey. Groovy, heavy, catchy, afgemeten, een midtempo beuker. Wanneer Toms vocalen erbij komen, wordt het geluid ruimtelijker door toevoeging van sfeervolle keyboards, terwijl gitaar en bas meer op de achtergrond blijven rollen. Na de brug met “Save Us”-uitroepen gaat het magistrale refrein in: beklijvende, meerstemmige melancholie die de muzikale ruimte opentrekt en de gevoelens laat stromen. Prachtig. Dit is Evergrey op zijn best. De gitaarsolo van Henrik maakt het af en is de kers op de taart. 

De emotionele spanning blijft er verder goed in met Midwinter Calls. Iets sneller in de aanvang houdt de strofe er ook meer het ritme in dan de opener. Hier bestaat de brug naar het refrein uit gevoelige pianotoetsen die Toms stem begeleiden. En dan duikt achtergrondkoor-achtige zang die het nummer een sterk anthemgevoel geven. Ik kan me niet voorstellen dat ze dit live niet zullen spelen: dit als publiek meebrullen wordt een ervaring op zich. Het refrein zelf is een hoogtepunt in een al sterk nummer. De band wisselt met succes de meer gevoelige melodieën (die gitaarsolo’s ook weer!) af met iets meer dreiging en zorgt zo voor voldoende onderlinge afwisseling.

Ominous zit qua structuur helemaal anders in elkaar en zorgt op die manier voor wat welkome verrassing. Een trager nummer maar helemaal geen ballad. De centrale riff van Call Out The Dark is enorm catchy waarbij de keyboards voor een spacey sfeertje zorgen – qua gevoel stuurt het me zo helemaal terug naar In Search Of Truth. Dergelijke subtiele referenties naar voorgaande albums voelen wat aan als thuiskomen… Het refrein herneemt de catchy beginriff en zorgt weer voor een mogelijk mooi meezingmoment. 

Meer venijn horen we in The Orphean Testament, zeker in de furieuze start. En toch slagen de heren er ook hier in om er een refrein te laten op volgen dat binnenkomt. Verschillende solo’s (van gitaren én keyboards) brengen dit nummer wat meer richting de prog zonder in oeverloos geneuzel te vervallen: zoals we al lang weten, begrijpen de maestro’s de kunst om mee te golven op het gevoel. De gelaagdheid van de productie is in het bijzonder te bewonderen rond de helft van dit nummer: een stevig metalen soundscape ondersteunt de harmonieuze zang en schildert zo een rijke, warme klankendeken. 

En zo volgen de hoogtepunten elkaar op. Meer verrassende elementen zijn de oriëntaalse sferen van The Great Unwashed en de aparte manier waarop het album afgesloten wordt: waar Blindfolded een van de meer stuwende refreinen van het album kent, sluit Wildfires het album rustig en bijna sereen af. 

Nauwelijks een jaar na Escape Of The Phoenix had ik niet verwacht dat Evergrey met zo’n meesterwerk op de proppen zou komen. Dit zijn geen restjes die men een jaar na de voorganger uitbrengt. Nee, voor mij knoopt A Heartless Portrait (The Orphean Testament) meer aan bij The Atlantic, met hier een daar de meer donkere Phoenix-inslag en knipogen naar hun rijke verleden. Pakkend, catchy, maar ook groovy en zwaar. Bedankt heren, en tot binnenkort op tour. 

Score:

93/100

Label:

Napalm Records, 2022

Tracklisting:

  1. Save Us
  2. Midwinter Calls
  3. Ominous
  4. Call Out The Dark
  5. The Orphean Testament
  6. Reawakening
  7. The Great Unwashed
  8. Heartless
  9. Blindfolded
  10. Wildfires

Line-up:

  • Tom S. Englund – Zang, gitaar
  • Henrik Danhage – Gitaar
  • Rikard Zander – Keyboards
  • Jonas Ekdahl – Drum
  • Johan Niemann – Basgitaar

Links: