Oef, het is geen gemakkelijke plaat geworden, deze vierde van Cynic. Nog niet eens zozeer vanwege de ingewikkelde titels die de korte ambientstukken tussen de songs hebben meegekregen. Mu-54*, DU-*61.714285 en Ec-ka72 zullen vast de titelgevende codes naar het hogere zijn. Nee, de moeilijkheid ligt erin dat Cynic-bezieler Paul Masvidal de door hem gekozen muzikale en spirituele weg inmiddels zover is ingelopen, dat vermoedelijk nog slechts een select groepje van fans hem kan volgen.
We zullen die weg eerst nog eens nader onder de loep nemen. Met Focus bracht Cynic in 1993 een baanbrekende plaat uit. Het album klonk alsof Masvidal en magistraal drummer Sean Reinert Deaths Human (beiden speelden op die plaat) als uitgangspunt namen om vandaar uit eens te gaan onderzoeken hoe ver je eigenlijk kunt gaan met complexe structuren en genrevreemde invloeden als jazz zonder de luisteraar te verliezen. Toen bleek dat de band de songs ook nog eens zonder moeite live tot leven wist brengen was de naam van Cynic als vernieuwer en medegrondlegger van de techdeath gemaakt. Tijd om daarvan te genieten namen Masvidal en Reinert toen niet want nog geen jaar nadat Focus uitkwam hieven zij Cynic op. Zonde! Dat vonden de heren zelf kennelijk ook want in 2006 verscheen Cynic weer ten tonele om twee jaar later het gesmaakte, maar minder revolutionaire Traced In Air uit te brengen. Waar op die plaat nog grunts te horen waren (verzorgd door Tymon Kruidenier) waren die op het volgende album Kindly Bend To Free Us volledig verdwenen (net als Tymon trouwens). Zonder aan complexiteit in te boeten schoof de band steeds verder op naar vloeiende meditatiemetal.
Het is juist die ontwikkeling die Masvidal op Ascension Codes naar zijn natuurlijke conclusie lijkt te brengen. Het persbericht spreekt in dit kader van een “previously-unknown state of enlightenment”. Dat klinkt ambitieus en die ambitie horen we terug op de plaat. De negen “echte” songs die de plaat rijk is, staan niet op zichzelf maar worden tot elkaar gebracht door instrumentale ambient intermezzo’s om de luisteraar meer dan een verzameling nummers te geven. Als je daarin mee kunt gaan werkt Ascension Codes op meer dan één niveau: als muzikale en als transcendente ervaring. Als je jezelf echter niet de tijd gunt voor de schoonheid van een mooi kabbelend beekje dat schittert in de zon, dan zal deze plaat vermoedelijk aan je voorbij glijden.
Waar Cynic op die eerste echte track nog niet helemaal als zichzelf klinkt, sluit Elements And Their Inhabitants al dichter aan bij het van de band gekende geluid. Het wat hogere tempo, de zwaardere drums en de korte, technische riffjes roepen herinneringen op aan Traced In Air. Geen grunts hier echter, maar spaarzaam ingezette hoge ijle zang van Masvidal. Mythical Serpents begint dan wel met een sappige grunt, maar slechts als een klein en eenmalig knikje naar het roemruchte verleden van de band.
Het blijkt overigens een van de sterkste tracks van Ascension Codes. Ingewikkelde structuren en pakkende zanglijnen vinden hier elkaar. Zodanig zelfs dat de neiging ontstaat om mee te zingen (het moet niet gekker worden!). Een sterke gitaarsolo duwt de song nog verder de hoogte in, waarna we in het alomvattend, gelaagde geluid plots uitgestrekte verlaten gebieden onder ons door voelen schieten. Pakkende zang horen we ook in de grootse brug naar het refrein van Aurora waar Masvidal zijn verdriet en angsten de vrije loop laat. Juist die ongefilterde gevoelens maken Aurora een van de hoogtepunten van de plaat.
2020 sloeg hard toe in het kamp van Cynic. In dat rampzalige jaar overleden de in 2015 vertrokken Sean Reinert (48) en bassist Sean Malone (50) plots. Het persbericht meldt dat de toekomst van de band dan ook opnieuw ongewis is. Ascenscion Codes zou dan ook zomaar het laatste album van Masvidal onder deze naam kunnen zijn. Dat dat een goede plaat is staat als een paal boven water. Toch is het bijna ondoenlijk een cijfer aan Ascension Codes te koppelen. Ja, het spel van de muzikanten is zonder meer virtuoos en ja, Paul Masvidal baant nieuwe paden met zijn muziek. Tegelijkertijd zou het zomaar kunnen zijn dat hij zover vooruit is dat hij nog maar weinig mensen ziet als hij omkijkt. De plaat vraagt veel van de luisteraar en laat zich niet in elke gemoedstoestand gemakkelijk beluisteren. En waar kom je dan op uit?
Score:
80/100
Label:
Season Of Mist, 2021
Tracklisting:
- Mu-54*
- The Winged Ones
- A’-va432
- Elements and their Inhabitants
- Ha-144
- Mythical Serpents
- Sha48*
- 6th Dimensional Archetype
- DNA Activation Template
- Shar-216
- Architects of Consciousness
- DA’z-a86.4
- Aurora
- DU-*61.714285
- In a Multiverse Where Atoms Sing
- A’jha108
- Diamond Light Body
- Ec-ka72
Line-up:
- Paul Masvidal – Zang, gitaar
- Dave Mackay – Basgitaar, synthesizer, keyboards
- Matt Lynch – Drums
Links: