Insomnium – Anno 1696

Geschreven door op 23-02-2023 om 19:00.

Jawel, de heren van Insomnium ontwaken uit hun winterslaap om alweer de negende langspeler Anno 1696 op de wereld los te laten. Dit keer verwelkomt de Finse grootmeester der melancholische melodeath ons in het jaar 1696. Of zoals de band zelf omschrijft: de hel. Het Europese vasteland is vol in de greep van de heksenjachten en deze hebben op dat moment ook de uitgestrekte vlaktes van Zweden en Finland bereikt. Zeventig onthoofde vrouwen, donkere verhalen over kannibalisme en zelfs kindermoord in de jaren van de grote hongersnood. Meer metal dan dat wordt het niet. Maar liefst een derde van de Finse bevolking kwam om het leven aan het einde van de zeventiende eeuw. Genoeg voedingsbodem voor creatief brein Niilo Sevänen om het conceptalbum Anno 1696 vorm te geven, compleet met een meegeleverd kort literair werkstuk om extra achtergrond en volledige immersie te bieden. Ook al zin gekregen naar de muzikale uitwerking van dit donkere thema? Komt dat even goed uit.

Voor wie niet bekend is met Insomnium (ik kan het me haast niet voorstellen), zullen we de band nog even kort inleiden. Muzikaal kan dit Finse gezelschap overduidelijk in de melodische death metal geplaatst worden, vergezeld (of beter gezegd doordrenkt) met een forse scheut Finse melancholie en slepende doom. Hiermee heeft de band zijn geluid in de afgelopen jaren geperfectioneerd en weet daarmee een zeer consistent niveau in zijn albums te produceren. Een tikkeltje voorspelbaar, maar zou je waarom een winnende formule wijzigen? Op Anno 1696 wijkt Insomnium dan ook nergens af van het bekende recept. Zo krijgen we memorabele gitaarlijnen, meeslepende emotie en goed gedoseerde agressie. Dit alles is vormgegeven in een geluid dat zeer herkenbaar is. Toch is vanaf de eerste luisterbeurt direct merkbaar dat er een donkere ondertoon doorwerkt in de muziek, duidelijk voortvloeiend uit het zware thema dat voor dit album is gekozen.

Het duurt even voor die donkere ondertoon zich toont, aangezien opener 1696 er ruim twee minuten over doet om open te bloeien met akoestische gitaren en folkloristisch tromgeroffel. Maar wanneer dit gebeurt, krijgen we een snijdende blackened passage die sterk doet denken aan Belzebubs (niet officieel erkend zijproject van Insomnium), compleet met blastbeats en razende gitaren. Meer van deze zwartgeblakerde elementen zijn terug te vinden in de vorm van lekkere tremolo’s op Godforsaken en Starless Paths en algehele woestenij op afsluiter The Rapids. Dit voelt als een zeer aangename verrassing. Ergens lag het, hoofdzakelijk door de ingetogen EP Argent Moon, in de lijn der verwachting dat de rustige elementen meer op de voorgrond zouden treden. Daarnaast is de productie ook wat minder strak gestreken dan op voorganger Heart Like A Grave, wat bijdraagt aan een algeheel ruiger geluid.

Buiten de zwartgeblakerde elementen is het album ook gewoon weer een feest der herkenning geworden. Dat herkenbare geluid was al te horen op de eerder uitgebrachte nummers Lilian en The Witch Hunter. Beide nummers zouden niet misstaan op willekeurig welk eerder album dat Insomnium heeft uitgebracht. Dit geldt in mindere mate ook voor Starless Paths, aangezien de intensiteit van dit nummer ervoor zorgt dat het tot de hoogtepunten van het album gerekend mag worden.

De kracht van dit album zit echter nog meer in de momenten dat er (licht) wordt afgeweken van het gekende recept. Zo laat het tevens eerder uitgebrachte White Christ zich onderscheiden door een zich constant ontwikkelende melodie, die met iedere luisterbeurt meer lijkt te beklijven. De samenwerking met absolute grootheid Sakis Tolis (bekend van Rotting Christ) is daarbij zondermeer geslaagd. Het absolute hoogtepunt van dit Anno 1696 vinden we echter in de volgende samenwerking, ditmaal met zangeres Johanna Kurkela op Godforsaken. De subtiele folkinstrumentatie, etherische zang van Kurkela en bezwerende arrangementen staan in wonderschoon contrast met zwaar melodisch gitaarwerk van de bovenste plank en treurende agressie. Gelukkig krijgen we met acht en een halve minuut ook meteen het langste nummer van dit album voorgeschoteld, hier hoeft geen einde aan te komen. Dit behoort tot het beste wat Insomnium te bieden heeft. Kippenvel gegarandeerd.

Dan zijn slechts de laatste twee nummers van dit album nog onbehandeld. The Unrest is eigenlijk een lange, semi-akoestische opmaat vol heldere vocalen naar de waardige afsluiter The Rapids. Zoals de titel doet vernoemen gaat het tempo hier flink omhoog en stuwen de drijvende gitaren en dreigende blazers het album nogmaals naar een laatste hoogtepunt. Zo komt er na krap vijftig minuten ineens een einde aan dit Anno 1696. Gek genoeg voelt dit dan ook vrij plots, terwijl het album toch een behoorlijk respectabele lengte heeft. Insomnium weet met dit nieuwste werk namelijk flink te imponeren met constante afwisselingen binnen het eigen gecreëerde melodische universum en zet een heerlijk intrigerende werkstuk neer.

Toch weet het album niet met een eerste luisterbeurt volledig te overtuigen en hebben de treurende ritmes wat tijd nodig om in al hun glorie door te sijpelen. Maar dan kan niet anders dan geconcludeerd worden dat dit Finse gezelschap, dat inmiddels wel tot de oude garde behoort, zich weer fier bovenaan de ijsschots meldt. Als dit de muzikale weergave is van 1696, doe mij die goede oude tijd dan maar!

Score:

85/100

Label:

Century Media Records, 2023

Tracklisting:

  1. 1696
  2. White Christ
  3. Godforsaken
  4. Lilian
  5. Starless Paths
  6. The Witch Hunter
  7. The Unrest
  8. The Rapids

Line-up:

  • Niilo Sevänen – Zang, basgitaar
  • Ville Friman – Gitaar
  • Markus Vanhala – Gitaar
  • Jani Liimatainen – Gitaar
  • Markus Hirvonen – Drums

Links: