Shining – Blackjazz
Indie Recordings, 2009
Alsof er nog niet genoeg verwarring was rond de naam Shining, heeft de Noorse jazzrockformatie nu ook besloten metal te gaan spelen. Niet dat het in de verste verte ook maar lijkt op wat de gelijknamige band rond Niklas Kvarforth doet of deed. Nee, op het toepasselijk getitelde Blackjazz zet de band een enorm technisch complex van jazz en metal neer.
Wat er op deze schijf te horen is, kan onmogelijk in zijn geheel beschreven worden. Healter Skelter bijvoorbeeld, is de eerste van de twee absolute hoogtepunten. Hierin zet men een absoluut nieuwe standaard betreffende de hybride tussen metal en jazz. Nee, het zal niet iedereen bekoren, maar ieder wie het nummer weet te pakken zal overtuigd zijn van het uitmuntende vakmanschap van deze heren. Zij het om de déjà vu-saxofoonriedels (Redrum), de bijna onnavolgbare ritmiek of om de contrasterende gitaarriffs, dit nummer is een absolute ‘best of both worlds’.
Tweede hoogtepunt wil ik de King Crimson-cover benoemen. De briljante uitvoering doet niet alleen eer aan om de op zichzelf staande muziek, maar tevens om de functie die het vervult in een breder perspectief. King Crimson mag van mij bekend staan als dé grote vernieuwer van de jaren zestig (ook al was dat met maar één album). Voor Shining is de titel ‘vernieuwer van het decennium’ in deze eerste maand van het eerste van de komende tien jaar natuurlijk niet zo moeilijk in de wacht te slepen, maar het zijn serieuze kanshebbers. Qua classificatie komt dit nummer ongeveer terecht in het progressiefste metalgenre, tussen andere grensverleggers als Fredrik Thordendal’s Special Defects en Zu. Dramatiek, misselijkmakende dissonantie en, geheel in stijl, een schizofrene sfeer. Een betere cover hadden ze niet kunnen opnemen.
Ik ga natuurlijk niet alle nummers zo beschrijven, maar het mag duidelijk zijn dat ook nummers als The Madness and the Damage Done met zijn nu metal-synths, Fisheye met zijn spastische grooves, Exit Sun met zijn Muse-riffs of Blackjazz Deathtrance als epische geluidscollage er mogen zijn. In hun eigen albumcontext vervult ieder nummer een rol, gevuld is er niet. Bovendien voelt het, zeer belangrijk, als een geheel aan, waar bijvoorbeeld In The Kingdom of Kitsch You Will Be A Monster (2005) nog wel eens als een willekeurige geluidscollage wilde overkomen.
En punten van kritiek? Het zou te veel lijken op veel bandjes in het genre waarin Shining zich nu begeeft. Daar zit ook wel wat in, The Dillinger Escape Plan begon al ruim een decennium eerder met dit soort schizofrene muziek, en tegenwoordig hebben we die synths ook allemaal wel een keertje gehoord bij Horse the Band, Rolo Tomassi of Iwrestledabearonce. En waar die vergelijking ophoudt, begint de kwestie van smaak. Kun je genieten van die paniekerige, hysterische gilvocalen, ervaar je gitaargeluid en drumwerk als karakteristiek, komen de synths niet te kitscherig over? Ik heb er geen enkel probleem mee, en waardeer deze stap in een nieuwe richting van deze Noren.
En als het niet voor zich sprak: dit is niet voor jazzliefhebbers. Dit is voor iedereen die vooruitstrevende metal evenzeer een warm hart toedraagt als powernoise en de jostiband. Voor hen begint 2010 in ieder geval goed.
Tracklisting:
- The Madness and the Damage Done
- Fisheye!
- Exit Sun
- Exit Sun
- Healter Skelter
- The Madness and the Damage Done
- Blackjazz Deathtrance
- Omen
- 21st Century Schizoid Man
Line-up:
- Jørgen Munkeby – Sax, guitar, Akai EWI, vocals
- Torstein Lofthus – Drums
- Tor Egil Kreken – Bass
- Bernt Moen – Keys
- Even Helte Hermansen – Guitar
Links: