Over-the-top oorlogsspektakel met Sabaton in AFAS Dome

Dat Sabaton tijdens zijn optredens groots uitpakt, is inmiddels geen verrassing meer. Maar als een band al festivals heeft geheadlined, een eigen cruise heeft georganiseerd en tanks op het podium heeft gehad, hoe kun je dat dan nog overtreffen? Het antwoord blijkt: door een volledig symfonisch orkest te combineren met een decor dat menig theaterproductie doet verbleken, en een show neer te zetten die eerder voelt als een historisch epos dan een gewoon metalconcert!

Voor het voorprogramma zit de zaal al grotendeels vol, en dat is niet zonder reden: Sabaton heeft voor deze tour namelijk zijn eigen voorprogramma gecreëerd. The Legendary Orchestra werd in 2025 opgericht op initiatief van Pär Sundström, bassist van Sabaton. Wat begon als begeleidingsensemble voor de tour, groeide snel uit tot een zelfstandig en ambitieus project: een orkest dat klassieke orkestraties combineert met intense power metal. Onder leiding van arrangeur Joost van den Broek, die eerder werkte met onder andere Epica, Powerwolf en Blind Guardian, transformeert het orkest Sabaton-nummers tot epische, symfonische vertolkingen, compleet met koor, dramatische instrumentatie en vernieuwde arrangementen.

De kern van The Legendary Orchestra bestaat uit drie opvallende artiesten: Mia Asano op elektrische viool, Patty Gurdy met haar hurdy-gurdy, en Noa Gruman, zangeres, dirigente en oprichtster van het a capella metalkoor Hellscore. Asano brengt met haar viool een scherpe, elektrische klank, Gurdy voegt een unieke folk- en middeleeuwse vibe toe en Gruman levert met haar krachtige stem en koorarrangementen de nodige dramatische diepgang. Deze drie powervrouwen leveren samen met de volledige symfonische sectie van strijkers, blazers, percussie en koor een optreden waarin klassieke elegantie en metalbombast moeiteloos verenigd worden.

Al snel blijkt dan ook dat het optreden van The Legendary Orchestra geen saaie vertolking wordt van de populairste Sabaton-nummers, maar dat de bekende klassiekers worden omgetoverd tot fantastische orkestrale versies. De hurdy-gurdy en elektrische viool wisselen elkaar moeiteloos af in de solopartijen die normaal op gitaar worden gespeeld, en ondanks het klassieke tintje blijft de muziek onmiskenbaar power metal.

Een opvallend hoogtepunt in hun show is Hearts of Iron, een nummer dat Sabaton zelf nog nooit live gespeeld heeft. Het nummer lijkt gemaakt te zijn voor een orkestrale uitvoering: na een rustige opening barst het orkest los, om daarna moeiteloos terug te schakelen naar de kalme passages. Hier merk je echter ook de eerste geluidsproblemen; soms komt de stem van Noa Gruman niet helemaal boven het orkest uit. Dat doet echter niets af aan de energie op het podium. De muzikanten hebben zichtbaar plezier, zwaaien en klappen mee, en nodigen het publiek actief uit hetzelfde te doen. Knallende nummers worden afgewisseld met sfeervolle, langzame passages, en het orkest speelt een uur lang met onverminderde overgave en passie. Het is zonder twijfel een van de meest bijzondere en indrukwekkende voorprogramma’s die we ooit bij een metalshow hebben kunnen zien.

Dan is het na een korte pauze de beurt aan de band zelf. Deze zijn echter tijdens de eerste ruim 20 minuten niet op het podium te zien. De show wordt namelijk geopend door een aantal van de ‘Legends’ waarover op het laatste album gezongen wordt. Zowel Napoleon Bonaparte als Genghis Khan en Julius Caesar worden op het middenpodium tot leven gebracht door acteurs die voor de gelegenheid zijn uitgedoft in fantastische kostuums. Door het prachtige decor van een middeleeuws kasteel, compleet met kantelen, branden fakkels aan de muur en rookeffecten, komt de scène helemaal tot leven. Wat volgt is een theatrale scène waarin de mannen elkaar uitdagen in een soort verbale strijd over wie de grootste heerser aller tijden is. Hoewel deze opbouw indrukwekkend is en visueel heel sterk, duurt deze nét wat te lang. De spanning is hoog en het publiek is klaar voor knallende metal, maar de ontlading laat nog wat langer op zich wachten.

Als dan vervolgens vier figuren in Templar-uniform langzaam van achter uit de zaal met fakkels naar het middenpodium marcheren, wekken die het vermoeden dat er iets groots staat te gebeuren. Pas wanneer ze echter hun fakkels verwisselen voor gitaren dringt het besef door dat dit Joakim Brodén, Pär Sundström, Chris Rörland en Thobbe Englund zijn. Via een imposante loopbrug die uit het plafond wordt neergelaten, vertrekken de bandleden naar het hoofdpodium en verschijnt ook plots drummer Hannes van Dahl op het hoofdpodium, gedragen door enorme stenen handen, waardoor hij in de volledige zaal goed zichtbaar is. Hierdoor verloopt de overgang van acteurs naar de band naadloos, en wordt het nummer Templars ingezet. Dit is ook de opener van hun meest recente album, Legends, en tevens één van de betere nummers van dit album. Dit wordt vervolgd door een klassieker, The Last Stand, waarbij de combinatie van stevige riffs, strakke ritmes en de krachtige zang van Brodén ons direct van onze stoelen blazen.

De eerste helft van de show bevat vooral nummers van het laatste album Legends, die live een stuk beter uit de verf komen dan op het album. De spectaculaire pyro-effecten, vuurwerk en rook in combinatie met de acteurs die bij ieder nummer een mini-show op het podium neerzetten, dragen hier ongetwijfeld aan bij. Ook de bandleden zelf maken er echt een show van. Tijdens Attack of the Dead Men loopt Brodén, gehuld in een gasmasker, voorop terwijl de band een mars door het publiek maakt, een rookmachine op zijn schouders. Het is een van de vele momenten waarop de theatrale opzet en de metalmuziek samensmelten tot een indrukwekkend geheel: een levende voorstelling waarin het publiek letterlijk wordt meegesleurd in de bijzondere verhalen uit onze geschiedenis.

Tijdens de tweede helft van de show was de verwachting dat The Legendary Orchestra met de band mee zou spelen, maar dit blijkt helaas alleen het koor te zijn. Dit is een flinke upgrade ten opzichte van de backing track die we normaal bij de nummers horen. Hoewel het koor het fantastisch doet, en hun bijdrage in nummers als The Art of War en Christmas Truce duidelijk naar een hoger niveau tilt, blijft het jammer dat de rest van het orkest ontbreekt. Met name bij de meer epische nummers voel je hoe groots het had kunnen zijn.

De setlist zelf is sterk opgebouwd, met materiaal uit verschillende albums, wat zorgt voor een fijne dynamiek tussen nieuw werk en klassiekers. Helaas blijft het geluid een zwak punt. Regelmatig raken gitaren ondergesneeuwd, klinken solo’s te zacht, of worden zanglijnen plotseling overstemd door instrumenten. Verder zijn er camerabeelden op de grote schermen boven het podium te zien: erg praktisch in een zaal zo groot als deze. Echter zijn deze beelden soms schokkerig en overladen met Powerpoint-effecten die niet passen bij het niveau van de rest van de show.

Echter levert Sabaton een show af die op alle fronten groots, meeslepend en volledig over-the-top is; precies zoals je van ze mag verwachten. Ja, er zijn minpunten: het geluid is niet altijd op orde, het theatrale deel had korter gekunnen en de afwezigheid van het volledige orkest in de tweede helft is een gemiste kans. Maar wat ervoor terugkomt is een overweldigende avond vol vuurwerk, geschiedenis, humor en powermetal die de zaal op zijn grondvesten doet schudden. Dit is geen gewoon optreden, maar een zorgvuldig opgebouwd spektakel waarin metal en storytelling samensmelten. Voor iedereen die houdt van alles wat groot, episch en onmiskenbaar Sabaton is, is deze tour er één die je absoluut niet mag missen.