Martin van Drunen over de nieuwe Asphyx, imploderend Botox, elitetroepen en death metal in de kerk

Op 22 januari 2021 brengt Asphyx zijn langverwachte tiende album uit. Op Necroceros, zoals de nieuwe boreling is gedoopt, laat de band in zijn vertrouwde stijl maar een iets ander (opener) geluid horen. Geen probleem want zo klinkt Asphyx na meer dan dertig jaar nog heerlijk actueel en relevant. Midden november klommen we dan ook in de Skype voor een geanimeerd gesprek met (de toch wel) legendarische zanger Martin van Drunen. Toen wij hem spraken was het al wat later op de avond en had Martin er al een hele dag met interviews in het Engels en Duits op zitten. Dat zou een recept voor rampspoed kunnen zijn, maar niet in het geval van de heer Van Drunen. Zijn enthousiasme over de nieuwe plaat en spelen met Asphyx in het algemeen wonnen het gemakkelijk van eventuele vermoeidheid. En zo kwamen we ook te spreken over nogal uiteenlopende zaken als Botox, elitetroepen, de vreemde tijden waarin we leven, een presidentiële klungel, het al dan niet vieren van het dertigjarig jubileum van debuut The Rack en verstandig omgaan met je salaris. Zet je schrap!

Toen Zware Metalen de Asphyx-zanger in 2016 sprak naar aanleiding van het toen actuele album Incoming Death was Van Drunen er zeker van dat het niet weer vier jaar zou duren voordat de band met een nieuw album zou komen. “Dat is voor bands als Rush misschien logisch, maar wij maken gewoon een bak herrie. Dan kan dat niet”, legde hij op tafel. Wanneer we hem er fijntjes mee confronteren dat er inmiddels toch alweer vierenhalf jaar zijn verstreken sinds Incoming Death verscheen, schiet Martin in de lach.

Ik heb eigenlijk geen idee wat er allemaal gebeurd is sinds die tijd. Nee, de ‘ellende’ is dat mensen ons maar blijven boeken voor shows. Telkens als we denken aan een nieuwe plaat te gaan werken komt er op die manier toch steeds weer iets tussen. Zo hadden we in 2017 natuurlijk die twee uitverkochte shows in Turock (Essen, Duitsland – red.) voor ons dertigjarig bestaan. Die optredens vergden enorm veel voorbereiding. Daar hebben we wel een half jaar naartoe gewerkt. Maar op een gegeven moment komt Paul dan toch eens met wat riffs. Daar moet dan een selectie uit worden gemaakt en uiteindelijk duurt het dan allemaal toch weer veel langer. En dan is het eigenlijk zelfs nog aan COVID-19 te danken dat het ding in januari 2021 uitkomt, want met shows had het waarschijnlijk nog langer geduurd verdomme! Maar ik kan me wel herinneren dat ik dat van Rush gezegd heb, ja. Wat een ellende! (lacht)

Nu de plaat er toch is, lezen we in het persbericht dat jullie tiende album duidelijk heavier en “more vicious” is dan alles wat Asphyx eerder uitbracht. Is dat überhaupt mogelijk?

(lachend) Oh, dat is weer zo’n verkooppraatje! Het beestje moet een naam hebben. Nee, ik ben het met je eens: het is nauwelijks mogelijk. Het moet echter weer smakelijk klinken op zo’n blaadje papier. Ik vind dat ook allemaal prima, maar bij mijn weten is Necroceros vooral een lekkere en vette voortzetting van Incoming Death. Maar qua “heaviness” zijn we gewoon altijd gebleven wat we zijn.  

Als je zelf nou het verschil zou moeten noemen met Incoming Death, kun je dat dan of houd je het bij wat je net zei: gewoon een vette voortzetting?

Het is een logische voortzetting, maar wat ik wel een heel groot verschil vind is het totaalgeluid. Dit keer hebben we besloten om een keer niet met Dan Swanö te werken en eens iemand te nemen die heel anders is. Puur om een frisse wind door het geluid te laten waaien.

Gekozen werd voor Sebastian “Seeb” Levermann die ook werkte met bands als Rhapsody Of Fire, Bloodbound, Brainstorm.

De jongens waren razend enthousiast om met die man te werken. Het is een superprofessionele kerel. Samen met hem hebben de bandleden er alles van zichzelf in gelegd. Maar zelf ben ik ook ontzettend te spreken over de uitkomst. Het is een heel vette productie geworden waar we trots op kunnen zijn. Dát is het voornaamste verschil met Incoming Death en tegelijk de grootste verbetering… voor zover je een mix van Dan Swanö überhaupt kunt verbeteren natuurlijk.

De plaat lijkt vooral wat meer open te klinken, wat transparanter. Dat was misschien ook te verwachten bij de keuze voor Levermann. Was het een gok om met hem in zee te gaan?

Hij komt natuurlijk uit de powermetalhoek, maar je kunt natuurlijk niet zeggen dat ze in dat genre de ballen verstand hebben van een vet gitaargeluid. Tegelijkertijd is hij zeker niet onbekend met ons genre. Naast dat hij in Orden Ogan zit – een powermetalband die heel succesvol is in Duitsland en Japan, maar hier niets doet omdat het genre hier niet echt aanslaat – vindt hij death metal in de stijl van Asphyx wel heel vet. Dat is waar hij echt veel naar luistert. Het was dan ook een grote wens van hem om in zijn carrière toch eens een keer een band als de onze te kunnen mixen. Hij heeft die kans dan ook met beide handen aangegrepen.

We hadden in aanvang overigens meerdere mensen op het oog. We hebben die mensen een song gestuurd met de mededeling: verras ons maar. En Seeb was de man die dat ook werkelijk deed. Unaniem zeiden we dan ook: doen! Uiteraard neem je dan een risico: Seeb heeft een heel andere zienswijze op gitaargeluid, drums, maar ook op mijn zang. Maar juist doordat hij er anders naar kijkt heeft het zo goed uitgepakt. Hij heeft dus zeker een frisse inbreng gehad.

Overigens kan die pluim ook naar de jongens, want Seeb beslist natuurlijk niet wat voor geluid we krijgen. Dat houden we uiteindelijk zelf in de hand. En zeer zeker wanneer het Baay (gitarist Paul Baaijens – red.) is met zijn gitaar! Als hij niet blij is dan komt hij echt wel “jankend” aanzetten van: “flikker maar op. Ik ga niet meer met die gozer werken” (lacht).

Je noemt Paul al even. Ook hij laat zich in zijn gitaarspel op Necroceros niet al te zeer beperken door grenzen van genres. Het thema in Three Years Of Famine zou zelfs zo van Iron Maiden kunnen zijn. Waar haalt hij zijn inspiratie?

Wat je zegt: van alle mogelijke kanten. Hij zit niet vast in een of andere deathmetalhoek. Ik vind het wel heel mooi dat je Iron Maiden aanhaalt want dat is natuurlijk ook gewoon een heel grote invloed, ook van Paul. En zo heeft hij er natuurlijk nog veel meer. Je hoort dat in alle aspecten. Het grappige is dat hij de riffs waar hij mee komt soms ook een naam geeft. Frost of zo. Dan weet je: er zit ergens een Celtic Frost-achtig iets in. Een ander noemt hij dan weer “Candlemass-doom” en zo heeft hij legio aan inspiratiebronnen. En dat gaat van de laatste Possessed tot een band als Candlemass. Voor die laatste heeft hij altijd al een groot zwak gehad, maar hij heeft ook grote bewondering voor Toni Iommi van Black Sabbath en voor Malcolm Young van AC/DC. Zo breed gaat dat.

En als Paul dan een idee heeft, dan neemt hij dat op. We hebben tegen elkaar gezegd: ga nou niet tevoren denken dat iets misschien niet goed genoeg is. Neem het op en stuur het toe. Als we dan allemaal zeggen “meh” dan gaat het aan de kant, maar als we allemaal met de kop zitten te schudden voor de computer, dan nemen we die riff verder mee.

Handig want het gevaar ligt natuurlijk op de loer dat een componist te kritisch wordt op zichzelf. Er is immers al zoveel muziek gemaakt.

Ja, en mocht het dan toch eens teveel ergens naartoe klinken dan kan ik dat altijd nog veranderen met de ritmiek van mijn zang erover heen. Dan krijgt het vanzelf een andere lading.

Je neemt in je teksten vaak serieuze onderwerpen bij de horens. Dat is nu niet anders. Zo gaat persoonlijke favoriet Three Years Of Famine over de grote hongersnood in China van inmiddels zestig jaar geleden. Maar bij eerste single Botox Implosion was er eens wat anders aan de hand.

Ja, als Paul veelzijdig is in zijn partijen, wil ik dat ook zijn in mijn teksten (lacht). Maar het ligt ook wel degelijk aan de muziek waar Paul mee komt. De muziek van Three Years Of Famine leent zich er niet echt voor om een lulverhaal over Botox-injecties zingen. Je kunt het dus ook omdraaien: het onderwerp moet bij de muziek passen.

Ik zat al langer met dat hele Botox-verhaal in mijn hoofd, met die onzinnigheid dat iedereen er op zijn mooist uit wil zien met allerlei kunstmatige ingrepen en fotoshop enzovoort. Dus ik dacht daar eens een anti-tekst over te maken: het gaat verkeerd in de operatiezaal en we zien er na die tijd niet superschoon en mooi uit, maar als een creatie van Frankenstein. Humor hoort er gewoon bij. Ik denk niet dat er veel bands zijn die meer lachen dan wij. Maar humor is er ook altijd al geweest in death metal. Van het begin af aan werden bepaalde zaken aangesneden met een gezonde dosis humor én horror.

In de huidige tijd van QAnon en complottheorieën springt een titel als The Nameless Elite er wel uit. Maar daar gaat de song niet over.

Nee, het gaat over de speciale eenheden. En helaas heb ik de pech dat juist vandaag een of ander schandaal wordt blootgelegd van een Australische elite-eenheid die blijkbaar in Afghanistan 29 mensen heeft geëxecuteerd. Klote, want daar krijg ik over een maand in interviews dan weer allerlei vragen over. De song gaat wel over dat soort eenheden maar over de goede kant ervan. Ze zijn zijn in de loop der tijd veranderd van troepen die achter de vijandelijke linie hun werkzaamheden deden naar eenheden die terrorisme bestrijden.

Ik las een paar behoorlijk aangrijpende boeken van mannen die in die eenheden hebben gezeten. Het is indrukwekkend hoe zwaar die training is en hoe toegewijd je moet zijn om dit werk te kunnen doen. Deze mensen zijn er uiteindelijk om onze vrijheidsstaten te beschermen tegen bepaalde waanzinnige idioten die deze willen ondermijnen. De opoffering is enorm. Vandaar ook The Nameless Elite. Het zijn mannen en vrouwen die niet bij naam genoemd kunnen worden, want dan zijn zij meteen een doelwit. Het is dan ook een keuze voor een heel leven lang. Als deze mensen te oud worden gaan ze vaak de beveiliging in van vooraanstaande personen zoals een Barack Obama of een Biden (want die andere klungel ga ik niet bij naam noemen (lacht)). Een kleine hommage aan deze mensen dus.

Er wordt in het persbericht ook stevig de nadruk gelegd op het feit dat de band voor het eerst sinds 2007 een vaste line-up heeft. Na Incoming Death is de bezetting niet gewijzigd. Op welke momenten merk je dat zelf het meest?

Onze nummers worden in de studio bij elkaar gearrangeerd in een jam. Dan staan de jongens uren achter elkaar te spelen om te zien hoe de muziek het best in nummers gevat kan worden. Ik weet nog dat er een stuk was waar Paul nog een brug nodig had tussen twee stukken die hij al had. We zeiden toen: weet je wat, we rammen maar even raak voor een knaak en dan zien we wel. Op het moment dat we bij het ontbrekende stuk kwamen zag je Paul iets bedenken en naar Husk (drummer Stefan Hüskens – red.)  kijken en die twee spelen precies hetzelfde op hetzelfde moment. Die twee voelen elkaar zo goed aan dat het een machtig genot is om te zien. Ze zijn zo op elkaar ingespeeld dat ze weten wat de ander denkt en gaat doen. Dan weet je: dit is een plus die wij als band hebben die niet veel andere bands hebben. Toen ik het zag gebeuren ben ik meteen naar de koelkast gelopen en heb er even een biertje op uitgepakt. Proost!

Jullie werken altijd met Axel Hermann voor het artwork. Nu stelt die man zelden teleur, maar hij lijkt zich voor Necroceros echt overtroffen te hebben. Waarom past hij zo goed bij Asphyx?

Het is een klein soort huwelijkje tussen ons en Axel. Dat is door de jaren zo gegroeid. Er zijn bepaalde tradities en er is een loyaliteit naar mensen die altijd belangrijk zijn geweest voor de band en die betrokken zijn geweest bij elke release. En Axel is daar één van.

Je hoeft die man verder ook niets te zeggen. Toen ik het idee had voor Necroceros hoefde ik alleen kort wat dingetjes op papier te zetten over mijn bedoelingen en voor de rest had hij de opdracht zich uit te leven. Als je zo’n gozer gaat beperken in wat hij kan en wat hij mag doen, dan wordt het alleen maar minder. En Axel vindt die vrijheid natuurlijk ook fijn. Daarbij komt nog dat hij en ik een klik hebben over comics. Daar hebben we al eens uitgebreid over gesproken met elkaar. Maar deze keer verraste hij ons toch. Die smerige kleur groen joh, dat lijkt wel een of andere giftige mist waar als je erin loopt …. COVID is er niets bij.

Bij het limited edition mediabook van Necroceros zit de “30 years of death doom domination” bonus-dvd van de show die jullie speelden ter ere van het dertigjarig jubileum van de band. Je gaf net al aan dat jullie een half jaar naar die optredens hebben toegewerkt. Wat is je het meest bijgebleven van die shows?

Vooral de vriendschappen tussen iedereen die daar aanwezig was. Er was ook veel waardering dat iedereen bij het optreden betrokken werd. Er waren gasten als Tony (Brookhuis, ex-gitarist van Asphyxred.). Die had gewoon sinds zijn laatste Asphyx-optreden ergens in 1987, 1988 gewoon niet meer op een podium gestaan. En die man staat daar in een  keer voor een kolkend Turock. We waren er eerst zelfs een beetje huiverig over hoe hij ermee om zou gaan, maar hij vond het fantastisch. Hij wil niet anders meer (lacht).

De sfeer backstage voor en na het optreden was ook fantastisch. Iedereen wist dat het iets bijzonders was. Het was mooi om te zien dat iedereen er heel gepassioneerd en professioneel mee bezig was. Je wist gewoon dat alle mensen uit ons verleden die daar waren nog steeds metalheads waren zoals ze dat ook al die jaren zijn gebleven. Duidelijk is dat zoiets eenmalig is en ik weet ook niet hoeveel bands in ons genre zoiets zouden kunnen doen, maar het zullen er niet veel zijn… En dan ook nog twee keer uitverkocht verdomme!

Als ik even achter me kijk zie ik zo al twee Asphyx-cd’s met een bonus live-dvd (Incoming Death en Death The Brutal Way) en een Hail Of Bullets met een dergelijke bonus.

Dat pakt toevallig zo uit. Het materiaal is tegenwoordig aanwezig. Vooral bij bepaalde grotere festivals als Brutal Assault of Hellfest wordt de show gewoon opgenomen. Natuurlijk wel met toestemming van de band en het label vanwege de copyrights en dan kunnen we het gewoon gebruiken. Dus voor die mensen die toch graag een dvd erbij hebben, dan is daar toch zo’n pakket om aan te schaffen.

Hier ligt het echter toch wat anders. Een tijdje na de shows – we speelden als headliner op Heidelberg Deathfest, geloof ik – werd ik aangesproken door een goede bekende die lid was van de videocrew die de jubileumshows had opgenomen. Hij vroeg me gechoqueerd of het waar was dat er geen reet met die hele video gedaan zou worden. Toen hoorde ik voor het eerst dat er bij de geluidsopnamen zaken niet goed waren gelopen. De opnamen zijn dus inderdaad niet geworden zoals ze zouden moeten zijn. We hebben lang getwijfeld wat te doen, maar uiteindelijk hebben we de knoop doorgehakt: we gebruiken de opnamen voor een bonus-dvd bij het nieuwe album. Ik geloof dat er ook een melding op de dvd staat dat de geluidskwaliteit niet de normale is, maar we wilden de fans deze speciale gebeurtenis toch niet onthouden. We brengen de dvd als sfeerbeeld van de avond, maar ook om recht te doen aan iedereen die heeft meegewerkt aan de show. Iedereen was erbij, alle sound engineers waar we in het verleden mee gewerkt hebben (en die we nog konden vinden), mensen van het licht, enzovoort. Het was dus één grote Asphyx-familiereünie op alle fronten, niet alleen van de muzikanten. Daarom was het ook jammer dat we het niet in de oude Atak konden doen. Het liefst deden we het in een oude naar bier en zweet meurende keet als Turock en niet een of andere meer steriele toko. Het moet wel een beetje smerig zijn!

Normaal gesproken zou 2021 een gelegenheid zijn om nog eens zoiets te doen. Het is dan dertig jaar geleden dat het legendarische Asphyx-debuut The Rack uitkwam. Is dat iets dat je onder normale omstandigheden nog extra voor het voetlicht hadden willen brengen? Of is nu alle ruimte voor de nieuwe plaat?

Het is natuurlijk wel zo dat de verleiding er ligt. En de ellende is: mensen gaan ons er over aanspreken. Het zou me niets verbazen als er mensen komen die vragen of wij bij hen geen “dertig jaar The Rack”-show willen spelen. In principe zou dat mogelijk zijn. Maar dan ligt de keuze waar we dat gaan doen wel bij de band. Het moet wel waardig zijn. Maar we moeten sowieso afwachten wat er mogelijk is met COVID.

Het belangrijkste is dat we Necroceros gaan promoten. Dat wordt al moeilijk genoeg. Allereerst weten we niet wanneer we weer shows kunnen gaan spelen. En als dat bijvoorbeeld in de zomer zal zijn, dan kun je vergeten dat je clubshows kunt doen. Dan worden het festivals die ons een uur speeltijd geven. En ga dan die nieuwe nummers maar tussen het oude materiaal flansen. Dat wordt een pijnlijke toestand (lacht). In het verleden heeft de promotor ons zelfs eens op een festival gezet voor veertig minuten speeltijd. Wat moeten we daar nu mee? Dan zijn we net warm gespeeld.

Het wordt dus moeilijk om én jubileumshows te spelen voor The Rack én de nieuwe plaat te promoten, maar wie weet. Een jubileumshow zou misschien een mooi idee zijn voor een Metal Meeting ofzo.

Ook naar dit interview heeft COVID zijn weg al gevonden. Ik zag dat jullie vrij recent (september – oktober) nog een aantal shows in Duitsland hebben gespeeld. Eén daarvan zelfs in een kerk. Dat moet toch bijzonder geweest zijn.

Dat was het ook. Niet in het minst omdat we midden in een pandemie speelden. Bijna geen enkele band ging het podium op en Asphyx verkoopt weer eens een keer uit. Wat nu toch weer (lacht)? De organisatie van het concert in de kerk in Essen was in handen van Peter van Turock. In Turock zelf mocht niet opgetreden worden maar in die kerk schijnbaar wel. Dat was voor ons bijzonder genoeg: als deathmetalband in een huis van god spelen (lacht). Toch waren we sceptisch van tevoren. Zittend publiek bij een metalshow? Maar de aanwezigen gingen op die stoeltjes uit hun plaat alsof ze al maanden zaten te wachten om eindelijk weer eens helemaal uit hun dak te gaan.

De show zelf viel ons dus honderd procent mee en de dankbaarheid van de mensen was groot. Ze vertelden ons hoe geweldig ze het vonden dat we de show gespeeld hadden, een optreden waar ze werkelijk naar hadden gesmacht. Dus toen besloten we die in Mannheim ook te doen. Die was kleinschaliger, meer alsof je in een Duitse Biergarten was. Maar ook dat optreden was fantastisch met heel dankbare mensen. In Weimar ten slotte was het niet anders, maar daar mochten de mensen nog staan in hokjes. De reacties waren hartverwarmend en maakten het de moeite waard om te doen. Stel nu dat in de toekomst het ergste voorbij is en er langzamerhand weer wat mag, dan weten wij alvast hoe mooi dit soort optredens kunnen zijn.

Er zijn ook bands die zeggen pas weer te gaan spelen als dat weer kan als voorheen. Jullie staan daar dus anders in.

Ja absoluut. De dankbaarheid van de mensen die het fantastisch vinden dat wij nog komen is te groot. Ook zij zien dat de gages niet als normaal zijn vanwege de beperkingen, maar dat wij er desondanks staan. Daar komt nog bij dat het ons de kans geeft om wat merchandise te verkopen en dat verblijf en eten prima geregeld zijn voor ons. Zo hebben ook wij een goede tijd. Vergeet ook niet dat wij podiumbeesten zijn, dus zodra ze zeggen dat we het podium op kunnen en er weer mensen in de zaal zitten zullen wij de eerste zijn. Misschien is het zelfs een ervaring die je als band niet mag missen. Wanneer zal het nog eens voorkomen dat je zo’n soort show moet spelen? Je gaat dat (hopelijk) niet meer meemaken. Het is een uitdaging die wij niet uit de weg gaan.

Ik zie op jullie site al ongeveer twintig shows staan voor 2021, met wat releaseshows aan het begin van het jaar. Dat zal allemaal wat onzekerder zijn.

Reken daar maar op ja. We weten zelf ook nog niet precies wat we moeten doen. We hebben op dit moment zelfs een discussie binnen Asphyx. We hebben maar zelden dat niet iedereen op een lijn zit maar dit keer zijn er voor- en tegenstanders van een livestream bij de albumrelease. Zelf ben ik er niet zo happig op om voor een camera te moeten blèren: “goedenavond allemaal!” Maar aan de andere kant zou het wel weer een ervaring zijn die je als Asphyx misschien nooit meer zult hebben. Dus misschien zouden we het voor de uitdaging toch maar eens moeten doen. Wie weet is het wel een gave gedachte dat je staat op te treden en dat tegelijkertijd iemand uit Chili, iemand uit Duitsland, iemand uit Groningen en een Noor uit hun plaat zitten te gaan. Ik heb geen idee.

Komt nog bij dat ook streams van deze tijd zijn. Ik wil niet zo old school zijn dat ik nieuwe dingen afwijs omdat ze nieuw zijn. Wij spreken nu via Skype. Dat was vijftien jaar geleden ook ondenkbaar. Normaal gesproken geldt vaak:  hoe ouder je wordt hoe conservatiever je gaat. En hoewel we als band vrij conservatief in onze muziek – je moet van ons geen grote veranderingen verwachten – sta ik er als mens anders is. We leven nu eenmaal in een tijd die niemand kon voorspellen dus dan moeten we maar meebewegen. Dan zeggen we misschien over een paar jaar tegen elkaar: “Jezus weet je nog dat we in die coronatijd voor die klotecamera’s stonden te rammen?”

Zelf ben ik er dus geen voorstander van maar als de jongens het op zich nemen om deze ouwe lul over te halen het toch te doen…. Wie weet? De verdeling binnen de band in deze discussie is trouwens twee tegen twee dus de discussie ligt nog open. Maar kunnen we er publiek bij hebben dan gaan we natuurlijk altijd voor publiek.

Red.: Inmiddels is bekend dat “ouwe lul” (zijn eigen woorden, niet de onze) Van Drunen het onderspit heeft moeten delven in de discussie. Van voortschrijdend inzicht kan natuurlijk ook sprake zijn. Wat daar ook van zij, op 23 januari 2021 speelt Asphyx een Necroceros cd release show welke gratis zal worden gestreamd. Meer informatie over de stream vind je hier

Ten slotte vragen we Martin nog even of hij nog iets heeft gemist in ons gesprek dat toch over het nieuwe album gezegd moet worden?

(na even denken) Ja toch! Er zijn heel veel verschillende uitgaven van Necroceros en ik wil niet dat mensen denken we de Asphyx-koe helemaal willen uitmelken. We vonden het gewoon leuk om verschillende soorten vinyl uit te brengen. Het is ook allemaal via verschillende distributeurs gegaan en ook dat was heel tof om te doen. Je kunt gewoon kiezen welk vinyl je het leukst vindt en maak het niet te gek. Geef in godsnaam niet je hele loon eraan uit. Ik wil wel dat de mensen dat weten. Het is niet de bedoeling om er rijk mee te worden (dat word je toch niet van de platenverkoop). Het kon, het is er en het was gaaf om te doen.

Links: