Wanneer ik een album wil bespreken van een band die nieuw is voor mij (en toegegeven, dat is heel vaak het geval: lang leve die onvoorstelbare blackmetaldiversiteit!), maak ik er telkens een punt van om ten minste al hun voorgaande studio-albums (en soms ook de EP’s of demo’s) grondig te beluisteren en van elke release een korte synthese neer te pennen, om op die manier toch iets zinnigs te kunnen zeggen in verband met de evolutie die de betreffende band heeft doorgemaakt. In het geval van het Zweedse Wormwood betekende dit dat ik enkel hun debuut Ghostlands: Wounds from a Bleeding Earth uit 2017 aan een grondige analyse kon onderwerpen (hun EP uit 2015 vond ik namelijk online nergens terug). Een heuse openbaring! Ik had de review die collega Bart over dit album had geschreven bewust nog niet gelezen en dus was de verrassing extra groot. Wormwood staat voor melodische, atmosferische black metal met een flinke scheut folk-elementen erdoorheen gemengd.
Het is geen typische folk metal, geen echte viking metal en ook geen zuivere black metal, maar iets daar tussenin. Of beter gezegd een beetje van dat alles door elkaar. Ik hoor er soms elementen van Mgła in, dan weer wat Thyrfing, Windir of Helheim, er zijn ook raakpunten met Moonsorrow en Finntroll en op The Windmill hoor ik warempel zelfs Tribulation-geluiden. Wormwood weet zijn ingrediënten met zorg uit te kiezen en evenwichtig aan de muziek toe te voegen. Hierdoor is de muziek op geen enkel moment saai of voorspelbaar. Ghostlands: Wounds from a Bleeding Earth maakt echt wel indruk: prachtige melodieën weven zich doorheen de nummers die afwisselend intiem, emotioneel, dromerig, maar ook soms hard en gemeen kunnen zijn. Nu moet ik toegeven dat ik heel vatbaar ben voor catchy melodieën en dus werden meeslepende nummers als The Universe is Dying en Tidh Ok Ödhe al gauw op repeat gezet. Met elke luisterbeurt kwam echter ook steeds meer het besef dat Wormwood de lat wel heel hoog had gelegd voor zichzelf. Kon deze band met Nattarvet het ijzersterke debuut evenaren? Of zelfs beter doen?
Zoals zo vaak is het moeilijk om hier een éénduidig antwoord op te formuleren, want er zijn een aantal kanttekeningen. Eerst en vooral is Nattarvet een echte groeiplaat. Ik zal eerlijk zijn: na een eerste luisterbeurt was ik behoorlijk ontgoocheld. Maar zelfs al bij een tweede luistersessie ontdek je nieuwe melodieën en krijgen bepaalde passages meer diepgang. Pas na een aantal ritjes in de CD-speler begin je de sterkte van deze plaat te horen. Ten tweede is dit Nattarvet eigenlijk amper te vergelijken met Ghostlands: Wounds from a Bleeding Earth, omdat het een ander Wormwood laat horen. De nadruk ligt hier veel minder op het esthetische, maar veel meer op het gevoel. Geen engelachtige vrouwenzang meer, maar mannelijke cleane vocalen, soms in samenzang en soms een geforceerde zang/uitroep die niet altijd even zuiver overkomt, wat de totaalappreciatie wat moeilijker maakt.
Nattarvet klinkt een stuk donkerder, bozer en minder toegankelijk. Eén van de oorzaken van deze stijlverandering is een nieuwe thematische insteek. Waar Ghostlands: Wounds from a Bleeding Earth vooral een evocatie was van de kracht van de kosmos en de pracht van het Zweedse landschap, belicht Nattarvet (“Erfenis van de Nacht”) de verhalen van verschillende personen die te maken kregen met eenzaamheid en persoonlijke strijd. Elk nummer vertelt het relaas van één van hen en Wormwood was zo vriendelijk om voor iedere track een korte toelichting toe te voegen (vermoedelijk zal dit ook in het CD-boekje te vinden zijn). Nattarvet is dus een conceptalbum dat vertelt over ontbering, isolement, ellende en dood. En dat hoor je wel in de muziek: je voelt echt de troosteloosheid, de pijn, de woede en radeloosheid. In die zin is Wormwood zeker in zijn opzet geslaagd.
Een ander Wormwood dus, maar toch slagen deze Zweden er wel in om hun eigen geluid te behouden, zodat het tegelijkertijd toch weer herkenbaar klinkt. Al zijn de melodieën minder groots en opvallend dan op het debuutalbum, ze blijven toch de ruggengraat vormen van deze muziek. Wormwood brengt deze keer echter meloblack met een scherper randje. Het geheel bevat meer sfeer dan zijn voorganger. Grandeur heeft plaatsgemaakt voor melancholie en boosheid. Er is voldoende afwisseling op deze plaat te horen: van rustige, intieme, instrumentale momenten over krachtige, pakkende melodische stukken tot venijnige, boosaardige uithalen. Zoals reeds gezegd komt een groot deel van het vocale spectrum van de mannelijke stem aan bod. Het tempo ligt niet al te hoog (en ook hier is veel variatie), maar ook dat past perfect binnen de thematiek van Nattarvet.
Wat minder wisselt, is de kwaliteit van het geleverde werk, want dat blijft de hele tijd behoorlijk hoog. Het is dan ook niet eenvoudig om individuele hoogtepunten of luistertips te selecteren uit de zeven (zowel Engels als Zweeds gezongen) nummers, maar ik pik er even Sunnas Hädanfärd uit, een nummer over de zon die haar glans verliest in de aanloop naar Ragnarök. Het is zeer evenwichtig opgebouwd met een prachtige, emotioneel geladen passage die zorgt voor extra diepgang. De centrale melodie is daarnaast behoorlijk pakkend en blijft ook lang hangen. Ook de cleane zang van gastvocalist Erik Gravsjö (Mänegarm) is zeker het vermelden waard. Maar vooral de bijna twaalf minuten durende afsluiter The Isolationist (het verhaal van een oude man die na de dood van zijn vrouw in eenzaamheid wegkwijnt in zijn huis diep in het woud) is een mooie samenvatting van wat Nattarvet te bieden heeft.
Eigenlijk heeft Wormwood dit geweldig goed aangepakt. Het debuutalbum overtreffen was sowieso een moeilijke opdracht en dus hebben de heren ervoor gekozen om het roer resoluut om te gooien en vanuit een totaal andere invalshoek te werken. Dit heeft een veel volwassener album opgeleverd, waarbij Wormwood precies de sombere stemming overbrengt die ze met Nattarvet willen uitdragen. Hierdoor hebben ze wel wat aan “catchiness” ingeboet (al zijn er op deze plaat zeker nog voldoende herkenbare melodieën terug te vinden), maar ter compensatie hebben ze heel wat aan maturiteit en atmosfeer gewonnen. Ik denk niet dat ik snel een bepaald nummer van Nattarvet op repeat zou zetten, daarvoor hangt het geheel te sterk samen. Het is een totaalconcept zonder duidelijke uitschieters (in beide richtingen), dus in die zin zet je beter gewoon het volledige album op repeat… Het is hoe dan ook ergens jammer dat er op Nattarvet geen Tidh Ok Ödhe staat: een aanknopingspunt dat zorgt voor herkenbaarheid bij de luisteraar. Ik stel me daarbij wel de vraag of ik minder kritisch was geweest indien ik het debuut niet had gehoord. In dat geval had ik dit waarschijnlijk gewoon een heel sterk conceptalbum genoemd.
Al bij al een heel knap album dus, maar je moet het een aantal luisterbeurten gunnen. Om te eindigen nog een eervolle vermelding voor het prachtige, kleurrijke artwork dat misschien wel wat meer warmte uitstraalt dan bij het onderwerp van Nattarvet past.
Score:
80/100
Label:
Black Lodge Records, 2019
Tracklisting:
- Av Lie och Börda
- I Bottenlös Ävja
- Arctic Light
- The Achromatic Road
- Sunnas Hädanfärd
- Tvehunger
- The Isolationist
Line-up:
- Nine – Zang
- T. Rydsheim – Gitaar, Basgitaar, Keyboards
- D. Johansson – Drums
- J. Engström – Gitaar
Links: