De Zware Metalen Top 32 Concertregistraties

Nu het een intens saaie zomer was zo zonder festivals en concerten, restte ons niets anders dan verlekkeren aan wat ooit was en hopelijk ooit weer terugkomt. Op de burelen van Zware Metalen hielden we een korte enquête om tot een top 25 van beste concertregistraties te komen. Vanwege een aantal gelijke plekken werd het de Zware Metalen Top 32 Concertregistraties. De volledige lijst is bekend, maar helemaal onderaan staan de releases die het niet hebben gehaald. 

Plek 1 (14 punten)

Klassieke heavy metal bevalt blijkbaar het best. Iron Maiden stond al hoog in deze lijst maar krijgt het voor elkaar zichzelf te overtreffen. De beste concertregistratie ooit volgens de redactie van Zware Metalen is Life After Death uit 1985. Het album is opgenomen tijdens de World Slavery Tour, opgezet na het verschijnen van Powerslave en is op de EP Live!! + One na het eerste live-album van de Britse band. Het audiodeel is afkomstig van een concert in het Amerikaanse Long Beach en thuisstad Londen, de video – die een dag later verscheen – had alleen plek voor beelden uit de Verenigde Staten.

Alles aan Live After Death en de World Slavery Tour is groots: de band was 331 onderweg, gaf 187 concerten en de complete inrichting van het podium was zo indrukwekkend dat het in 2008 en 2009 weer van stal werd gehaald voor de Somewhere Back in Time World Tour. De registratie scoort tot op de dag van vandaag hoge ogen en wordt door critici vaak weggezet als ‘misschien wel het beste livealbum ooit’, zoals uw redactie dus ook onderschrijft. Dat geldt overigens ook voor de beeldregistratie die zelfs anno 2020 moeiteloos de competitie aan kan met de DVD’s/streams/Blu-ray’s die nu uitkomen.

Tot slot kreeg het album de hoes die het verdiende met misschien wel de fraaiste pose van bandmascotte Eddie ooit: hij schiet omhoog uit zijn eigen graf, waar we op de grafsteen lezen dat hier begraven ligt Edward T H…, waarbij een klomp modder het laatste deel van zijn naam verbergt (maar we ervan uit kunnen gaan dat het verwijst naar Edward The Head). Daarboven een citaat van horrorschrijver H.P. Lovecraft:

That is not dead which can eternal lie
Yet with strange aeons even death may die

Plek 2 (13 punten)

Misschien wel enigzins verrassend: de hoge notering voor Decade of Aggression, het tweede live-album van de meester-thrashers van Slayer uit 1991. Met de oorspronkelijke titel Decade of Decadence (dat door Mötley Crüe werd vastgelegd voor hun greatest hitsalbum) is het in meerdere opzichten een bijzondere release. De band vierde er het tienjarig jubileum mee en is een duidelijke afsluiting van het geluid dat op de eerste vijf platen is ontwikkeld en dat in de zes platen daarna niet meer is geëvenaard, laat staan overtroffen. Verder haalde Decade of Aggression de vijfenvijftigste plek in de Amerikaanse album top 200: een notering die anno 2020 voor geen enkel metalalbum haalbaar zal zijn. Tot slot is het bijzonder te vermelden dat het album klinkt alsof het in één keer is opgenomen terwijl het toch echt opnames van drie verschillende avonden en verschillende locaties zijn. Enig minpuntje aan Decade of Aggression is dat de band CD1 duidelijk als de belangrijkste van de twee zag en daar de klassiekers opstaan die tot aan 2019 verplicht gespeeld moesten worden.

Plek 3 (10 punten)

Het aantal concertregistraties van de grootste metalband op aarde is al lang niet meer op twee handen te tellen, maar één springt er zodanig uit dat deze achttien jaar na zijn release stevig in deze rare lijst staat. Op 19 januari 2001 stond Iron Maiden voor 250.000 dolenthousiaste Brazilianen op Rock in Rio, die zanger Bruce Dickinson van harte toejuicten vanwege zijn terugkeer naar de band. De registratie, simpelweg Rock in Rio geheten, werd uitgezonden op tv en kwam een jaar later uit op cd, DVD, VHS en UMD (speciaal voor de eigenaars van een PlayStation Portable). Het concert werd met achttien camera’s vastgelegd, waarbij er zeventien het einde haalden. Eén camera stond in de weg van de immer energieke Dickinson, die het ding vervolgens wegtrapte.

Plek 4 (8 punten)

Duidelijk op plek vier, met twee punten los van de nummer drie én twee punten los van de nummers vijf: Emperor‘s Emperial Live Ceremony. De eerste van drie officiële live-uitgaves van de blackmetalband, opgenomen in Londen in 1999 en dus de enige die verscheen voor het einde van het invloedrijke gezelschap in 2001. De cd en VHS verschenen in 2000. Van de VHS kwam een jaar later al een DVD-uitgave, de cd verscheen gelimiteerd met tienduizend stuks. Het zou overigens best kunnen dat de cd nog wat overleden audio-systemen op zijn geweten heeft. Want: de eerste track bevatte louter computerdata: de video voor I Am the Black Wizards en screensavers (!). Ouder afspeelapparatuur wilde track 1 nog wel eens afspelen en dat was nou net niet de bedoeling.

Plek 5 (6 punten)

Vijf concertregistraties scoorden zes punten in Zware Metalen’s Top 32 Concertregistraties en op alfabetische volgorde staat Mastodon bovenaan. Het in 2011 verschenen Live at the Aragon is een klassieke concertweergave in de zin dat de audio- en beeldschijf hetzelfde materiaal delen. En dat is het optreden van de band in The Aragon Ballroom in het Amerikaanse Chicago op 17 oktober 2009 waarbij het album Crack the Sky integraal werd gespeeld. Extra toegevoegd aan de DVD: de film die tijdens het concert op de backdrop werd vertoond.

Natuurlijk ontbreekt Metallica niet in een lijst met beste live-albums. De band kent zwakke en goede periodes, maar op de liveprestaties valt niets af te dingen. Live Shit: Binge & Purge uit 1993 was niet de eerste concertregistratie van de mannen, het zette wel een standaard wat betreft verpakking en registratie. De drie cd’s en videobanden (later twee DVD’s) kwamen in een mini road case met ondermeer een fotoboek, terwijl de audio de band op de toppen van zijn kunnen had vastgelegd tijdens vijf verschillende concerten voor een dolenthousiast publiek in Mexico-Stad.

Misschien wel de grootste verrassing in deze lijst: In Case You Didn’t Feel Like Showing Up (Live), het snoeiharde live-album van de Godfathers van industrial metal: Ministry. Het verscheen in 1990, dus nog voor doorbraakplaat ΚΕΦΑΛΗΞΘ (beter bekend als Psalm 69: The Way to Succeed and the Way to Suck Eggs). De cd-versie duurt nog geen veertig minuten, de VHS klokte de zestig nèt niet aan. Leuk detail: de video verscheen na 1990 alleen nog een keer op LaserDisc.

De vierde registratie op deze gedeelde vijfde plek is een bijzondere. Viva the Underdogs van de Australische metalcoreband Parkway Drive dateert pas van dit jaar. 27 maart werd het optreden van de headline-act op Wacken Open Air uit 2019 de wereld ingeslingerd: midden in coronatijd. Drie nummers van de band zijn ook nog eens in het Duits gezongen. Verder laat Viva the Underdogs via een documentaire de reis van Parkway Drive vanaf de start van de band in 2003 zien.

Thin Lizzy bestaat nog steeds. Min of meer, want het laatste album dateert uit 1983, voorman Phil Lynott stierf in 1986 en mede-oprichter Brian Downey is sinds 2012 niet meer bij het gezelschap betrokken. En wat doet een band die geen platen meer maakt? Live-albums uitbrengen. Sinds 1983 zijn er zestien (!) verschenen, maar geen haalde het niveau van Live and Dangerous uit 1978. Twee lp’s en één cassettebandje waren voldoende voor de opnames uit Londen en het Amerikaanse Philidelphia. De gelijknamige video uit 1981 laat overigens een ander concert zien.

Plek 10 (5 punten)

Maar liefst dertien concertregistraties scoorden vijf punten en delen gezamenlijk de tiende plek. Op alfabetische volgorde trapt het beste uit Polen af: Behemoth. Messe Noir sluit de tourperiode rondom magnum opus The Satanist af met een Blu-ray en een cd. De geluidsdrager bevat alle nummers van het album integraal, opgenomen in Warschau, de beelddrager heeft als extra live-opnames uit Tsjechië en alle video’s die gemaakt zijn voor de plaat.

Bongripper staat verderop in deze lijst met een registratie van het concert dat de band in 2015 op Roadburn gaf, het optreden dat in 2012 voor het nageslacht werd vastgelegd, scoorde een puntje meer: Live at Roadburn 2012.

World Misanthropy is een verborgen pareltje in het oeuvre van Dimmu Borgir. Uitgegeven in 2002 viel het samen met de EP Alive in Torment uit 2001 tussen de albums Puritanical Euphoric Misanthropia en Death Cult Armageddon in. De zwarte ster van de band was rijzende en het publiek moest bediend worden. In dit geval met een 2DVD met opnames tussen 1995 en 2001 en volop backstage materiaal. Een maand later verscheen ook nog een EP met dezelfde titel.

En toen fietsen opeens de stonerrockers van Hermano deze lijst binnen. Voorman John Garcia had blijkbaar nog tijd over naast bands als Kyuss, Unida en Slo Burn en gooide er in 2005 de enige live-plaat tot nu toe uit: Live at W2, opgenomen tijdens de Angry American tour. Een jaar later volgde de DVD.

Met de eerste Alive staat Kiss verderop in deze lijst, ook de tweede heeft het tot een notering geschopt. Alive II is het op één na (Dynasty) best verkochte album van de band en hoewel er maar een krappe tweeënhalf jaar tussen deze relase en de eerste Alive zit, staan er toch allemaal nieuwe nummers op. We waren dan ook alweer drie (!) studioalbums verder. Vijf nummers op Alive II zijn overigens studio-opnames waarbij het gitaarwerk werd toegeschreven aan Ace Frehley maar die in werkelijkheid van de onlangs overleden Bob Kulick waren.

Van de vrolijke jongens van Kiss naar de destructieve nihilisten van Mayhem. The True Mayhem uiteraard. Niets aan deze band is normaal en dus is het volkomen logisch dat Live in Leipzig de eerste in een hele waterval aan live-registraties van de Noren is nog voordat de debuutplaat was verschenen, maar slechts één van de twee officiële met zanger Dead en gitarist Euronymous. Het album verscheen in juli 1993 op vinyl (hoewel er in 1991 al een cassette met de titel Live – Only Death is Real rondzwierf) toen Dead al dood was en Euronymous nog onwetend van zijn lot een maand later. De opnames dateren van 1990 en waren oorspronkelijk slechts bedoeld als demo. En dat is te horen.

Ook geen vrolijke jongens (en meisje): My Dying Bride. De Britse treurwilgen hebben al veel smaakvolle live-registraties de wereld ingebracht, maar op de burelen van Zware Metalen werd Sinamorata uit 2005 gekozen tot de beste. Opgenomen in Hof ter Lo in Antwerpen in 2003 zit er een Belgisch tintje aan dit album dat helaas alleen op DVD is verschenen.

Het eigenzinnige The Ocean (sinds 2018 officieel The Ocean Collective, soms T.O.C.) heeft er in twintig jaar al tien studioplaten uitgegooid en maakte van het enige live-album tot nu toe, Collective Oblivion uit 2003, een indrukwekkend document: op 3 DVD’s staan live-opnames van over de hele wereld tot Nijmegen aan toe. Helaas hebben uitgebreide beelden YouTube nooit bereikt, dus doen we het met deze concertregistratie uit 2017:

Ze maken tanzmetall en staan gewoon met twee van hun vier live-albums in de Zware Metalen Top 32 Concertregistraties. Rammstein dus. De eerste, Live aus Berlin, is alweer ruim twintig jaar oud en opgenomen in 1998. Toen speelde de band uiteraard Bück Dich op het podium van Parkbühne Wuhlheide in de Duitse hoofdstad, maar beelden van de waterspuwende enorme dildo haalden de DVD-release niet. Dat werd pas dit jaar bij de heruitgave goedgemaakt. Op VHS was het nummer wél altijd in volle glorie te zien.

Na het verschijnen van Liebe Ist Für Alle Da in 2009, werd het lang stil rondom de Duitse band, totdat er met Rammstein: Paris in 2017 een indrukwekkende live-registratie verscheen. In de Bercy Arena waren concerten van 6 en 7 maart 2012 vastgelegd met dertig camera’s en om te zorgen voor een totale live-ervaring, verscheen de registratie in de bioscoop.

De lange geschiedenis van het zeer gerespecteerde Rush gaat terug tot 1968 en stopt in 2018. Dat leverde heel wat live-albums op, maar de beste volgens de redactie stamt uit 1981: Exit… Stage Left. DVD moest nog worden uitgevonden, cd’s kenden ze alleen in Azië en dus zag het album afzonderlijk het levenslicht op VHS en vinyl en klokt het af op zestig minuten. Maar dan hebben we wel Rush in topvorm in Montreal in het eigen Canada.

We hebben Behemoth al gehad, maar ook die andere grote naam uit Polen heeft deze lijst gehaald. Het onverwoestbare Vader sloot de oude eeuw in 1998 af met de VHS Vision and Voice, met als leuke bonus de Black Sabbath-cover Black Sabbath. De DVD die vier jaar later verscheen onder de naam More Vision and the Voice, gooide er nog extra liveopnames tegenaan.

Begin vorige maand gaf Savatage weer een teken van leven, nadat het laatste album alweer in 2001 verscheen. Vorig jaar verschenen nog wel liveopnames uit 1990, maar de plaat die deze lijst haalde is Ghost in the Ruins: A Tribute to Criss Oliva. De gitarist bleef in 1993 voor altijd 30 jaar toen hij verongelukte in het verkeer. De opnames van dit album uit 1995 komen uit 1987, 1988 en 1990, waarbij afsluiter Post Script een soundcheck is.

Plek 23 (4 punten)

Een flink aantal registraties scoorde in totaal vier punten en delen daarmee plek 23. Ingedeeld op alfabetische volgorde trapt doom/sludgdeband Bongripper af met Miserable (Live at Roadburn 2015), dat pas vier jaar na het concert verscheen in een vinylbox. Het is overigens het tweede live-album van de band: de eerste was ook al een registratie van Roadburn.

Deze zagen we niet direct aankomen: de Zweede progressieve rockband The Flower Kings schopt het ook tot deze volstrekt niet representatieve Top 32. Meet the Flower Kings is het tweede live-album van de band, werd opgenomen in het Stadsteater in thuisstad Uppsala en verscheen in 2003 op 2-CD en 2-DVD.

Met slechts drie albums in de laatste twaalf jaar, zijn de rijzende sterren van Gojira niet echt productief, maar de liveprestaties van de Fransen zijn wel treffend vastgelegd op de CD/DVD Les Enfants Sauvages uit 2014. De band stond toen in de Londense Brixton Academy.

Een overzicht concertregistraties is natuurlijk niet compleet zonder een album van Kiss. Acht staan er inmiddels op de teller en voordat de wereld stopt met draaien zullen daar nog wel een aantal bijkomen. In deze lijst nemen we de eerste Alive! mee: die uit 1975. Het is in meerdere opzichten een bijzonder album: het katapulteerde de carrière van de band én zette de standaard van hoe live-opnames op plaat moeten klinken.

Het brein van Opeth-voorman Mikael Åkerfeldt staat nooit stil en dus heeft de man wiens carrière al in 1990 startte een serieuze discografie opgebouwd. Dat leidde tot zeven live-registraties: een met Bloodbath en zes met Opeth. The Roundhouse Tapes haalde deze lijst.

Undergroundgeheim Pain kwam in 2005 met een DVD getooid met een geniale titel: Live is Overrated. De opnames komen van podia in Polen en Zweden en vanuit een tv-studio, met als meest opvallende titel een cover van The Beatles: Eleanor Rigby.

Knipperlichtband Rage Against the Machine (bij elkaar, uit elkaar, bij elkaar, uit elkaar, bij elkaar) heeft nog maar vier albums uitgebracht en ook nog eens allemaal tussen 1993 en 2000. Live at the Grand Olympic Auditorium verscheen in 2003, toen de band niet meer bestond, en is een registratie van het concert dat de boze mannen in 2000 in Los Angeles gaven.

Blackmetallegende Satyricon maakte één live-album maar dat was wel direct een hele bijzondere. Live at the Opera uit 2015 werd namelijk in 2013 opgenomen in Den Norske Opera & Ballett in Oslo, met behulp van het 55-koppige koor aldaar.

De thrashers van Testament waren er al vroeg bij: de eerste live-release van de band was in 1987. Debuutplaat Legacy was krap twee maanden uit toen de band Dynamo Open Air in Eindhoven aandeed en dat vastlegde op vinyl en cassette(!). Het document Live in Londen verscheen in 2005 apart als DVD en CD en stond stil bij de reünie van de klassieke line-up van de band.

Als laatste een verrassende naam: de Amerikaanse rockband Thrice. Het productieve gezelschap (tien albums sinds 1999 met ook nog eens een pauze tussen 2012 en 2015) nam in mei 2008 het album Live at the House of Blues in de gelijknamige zaal in Anaheim, Californië in de Verenigde Staten op. Vier jaar later verscheen al een tweede live-plaat als afscheidscadeau.

Plek 33 (3 punten)

De eerste band uit de Lage Landen: Chanel Zero – Live at the Ancienne Belgique (2010).

Extreme gothicmetallers Cradle of Filth met het eerste live-album Live Bait for the Dead (2002).

Zanger Gaahl en bassist King ov Hell traden onder de naam Gorgoroth op op Wacken Open Air in 1999 maar raakten de rechten op die naam kwijt aan oprichter Infernus. In 2012 verscheen de registratie Live at Wacken onder de naam God Seed.

Over Wacken gesproken: een jaar eerder stond er Hypocrisy. Die brachten in 1999 Hypocrisy Destroys Wacken uit.

Mastodon staat al in de lijst met Live at the Aragon. In 2013 verscheen Live at Brixton.

Het nog immer tot de verbeelding spreken No Sleep ’til Hammersmith van Motörhead uit 1981 viel ternauwernood af.

Rainbow deed in 1976 Duitsland aan, maar een registratie daarvan verscheen pas in 1990, toen oerzanger Ronnie James Dio er allang niet meer bij was: Live in Germany 1976.

De Godfathers of Thrash haalden plek 2 van deze lijst, maar Slayer‘s Live Undead uit 1984 kreeg ook een vermelding. Niet gek voor een EP.

Met stip de meest obscure release uit dit hele overzicht: een album uit 2018, opgenomen in 1978 van een band die tussen 1975 en 1980 punk rock maakten. Sonic’s Rendezvous Band – April 4th 1978.

Ook al eerder in de lijst: Testament. Live at the Fillmore uit 1995 haalde de top niet.

Plek 43 (2 punten)

Veel hoger verwacht in deze lijst: hét livemonument van AC/DC: AC/DC Live uit 1991.

Het zou het enige concert van allstar deathmetalband Bloodbath worden: Wacken Open Air in 2005. The Wacken Carnage verscheen in 2008, toen de band allang weer op andere podia stond.

De treurwilgen van Conan speelden in 2012 Roadburn plat. Een jaar later verscheen Mount Wrath: Live at Roadburn 2012.

Het eigenzinnige Corrosion of Conformity bracht in 2001 Live Volume uit.

De blackmetalmeesters van Emperor brachten twee live-albums uit. Emperial Live Ceremony haalde de top 32. Live Inferno uit 2009 niet.

Edward Lodewijk en Alexander Arthur van Halen werden geboren in Amsterdam. Als Amerikanen brachten ze met Van Halen in 1993 Live: Right Here, Right Now uit.

De nummer 1 én 3 van deze lijst komt gewoon nog een keer terug. Iron Maiden – A Real Live One (1993).

De Finse band met de Nederlandse frontvrouw kwam in 2013 met twee Blu-rays: Nightwish – Showtime, Storytime.

Verschenen op CD en cassette (!) in 2002: het enige live-album van Nine Inch Nails: And All That Could Have Been.

Voor de fijnproevers: het Canadese Protest the Hero met diens enige liveplaat: Gallop Meets the Earth (2009).

Toen Sepultura op weg was naar de wereldtop: Under Siege (Live in Barcelona) uit 1992 is alleen op VHS verschenen. De Chaos DVD van tien jaar later bevat slechts een deel van de registratie.

Plek 54 (1 punt)

De uitvinders van de epic doom metal: Candlemass. In 1991 verscheen Candlemass – Live.

Slechts één schamel puntje haalden die andere uitvinders. Van thrash metal in dit geval: Exodus. Good Friendly Violent Fun stamt uit 1991.

Pas de tweede band uit de Lage Landen: The Gathering nam Superheat op in Paradiso en 013 en bracht het in 2000 uit.

Heaven & Hell was eigenlijk Black Sabbath. De band ‘debuteerde’ in 2007 met Live from Radio City Music Hall.

Nu metal in het huis! Korn noemde de derde live-DVD simpelweg Live en bracht het ding in 2002 uit.

Still going strong: Michael Schenker Group. Het is een komen en gaan van muzikanten geweest. Im 1982 bracht het toenmalige gezelschap One Night at Budokan uit.

De progressieve rockers van Pain of Salvation brachten in 2004 het album BE uit. Een jaar later verscheen de DVD BE waarop de plaat integraal werd gespeeld.

We begonnen deze lijst met traditionele heavy metal, we eindigen hem met nu metal. En wel met de best verkochte DVD van Slipknot ooit: Disasterpieces uit 2002.