Interview met Hystersis en Betontoon
Originaliteit is iets, intensiteit iets anders. Hystersis haalde enige tijd hard uit met een klein schijfje, genaamd 8pmcityscapes (A Soundtrack For The Restless). Origineel? Ja. Intens? Zeker! Een waas van smog omringt deze band en op zich is dat reden genoeg om de boel eens uit te spitten. Label Betontoon en band Hystersis gaven repliek.
Dag medemensen. Allereerst, hoe gaat het met Betontoon en zijn artiesten? Moeilijke vraag?
Het gaat uitstekend met Betontoon. Betontoon is een platform voor stedelijke kunst, de bindende factor tussen de uitgaves die wij de wereld insturen is het ‘urbane’. Het is dus niet zoals veel labels doen een selectie maken van een bepaalde muziekstijl, maar juist selecteren op het stedelijke karakter. Onze huidige drie audioreleases zijn dan ook qua stijl verschillend. Bijvoorbeeld, waar Hystersis industrial- en metal-invloeden heeft, begeeft Machinist zich meer op het vlak van ambient en drone. In de toekomst willen wij ook andere kunstvormen dan de auditieve gaan uitbrengen, we zijn erg geïnteresseerd in kruisbestuivingen tussen de verschillende kunstvormen, zoals het samenbrengen van een beeldend kunstenaar en een muzikant of een combinatie van tekst en video.
Daarnaast is Betontoon zich erg bewust van de huidige beweging in de muziekindustrie, de democratisering van muziek en de devaluatie van de fysieke geluidsdrager. Wij willen hier op inspelen door gelimiteerde en bijzonder uitgegeven releases te doen, die met veel zorg zijn vormgegeven en waar aan te merken is dat ze door mensen zijn gemaakt. De tijd van massageproduceerde jewelcases is wat ons betreft voorbij, de koper moet een uniek en bijzonder product in handen krijgen.
Ik hoop dat dit geen moeilijk antwoord was.
Dat valt erg mee! Hoe ben je op Betontoon gekomen eigenlijk? Tegen een Rotterdams appartementsblok aangelopen? Actief in de bouw?
De naam Betontoon is tot stand gekomen door een zoektocht naar een sterk woord dat uitdraagt waar wij voor staan. De samenvoeging van toon en beton is een speling met woorden waarin het vluchtige van muziek (toon) in contrast staat met het massieve karakter van het gebouwde (beton). We zijn beiden naast Betontoon ook voor onze professie bezig met het urbane: de een als onderzoeker, de ander als vormgever. Betontoon is voor ons een aanvulling op deze onderzoeks- en ontdekkingstocht. Op onze website is meer te lezen over onze beweegredenen.
Bedankt voor deze uiteenzetting. Frisse website trouwens, net als die van jullie Hystersis. Vertel eens, wie zijn jullie? Ik vermoed dat jullie met twee zijn.
(lacht) Nee, Hystersis is toch echt een eenmansact. Maar ik ben natuurlijk wel benieuwd hoe het komt dat je denkt dat Hystersis uit twee mensen zou bestaan. Komt de muziek zo schizofreen over? In ieder geval, ik alleen schrijf en speel alle muziek van Hystersis. In het verleden heb ik wel in andere echte bands gespeeld maar dat is al echt al jaren geleden. De naam Hystersis komt trouwens uit die periode maar behalve de naam zijn er geen overeenkomsten. Het huidige Hystersis is geboren uit het verlangen de soundtrack van de stad te schrijven. Kijk, ik kan natuurlijk net zoals veel (black metal) bands gaan schrijven over trollen en oneindige steppes of zo, maar de werkelijkheid is dat ik, ver weg van welk oerbos dan ook, midden in een stedelijke jungle woon. Dat is precies wat juist zo inspireert. Er zijn zo veel verhalen te vertellen over de stad, over vervreemding en wanhoop, over hoeren en miljonairs, over betonrot en grootkapitaal… het is een oneindige bron van inspiratie en ik ben dan ook voorlopig nog niet klaar met Hystersis.
Jullie maken gebruik van “field recordings”. Is dat een vorm van veldwerk?
Field recordings is de (volgens mij dan) officiële term voor het maken van geluidsopnamen op lokatie. Zoals je zelf al schreef in je review vormen geluiden uit de stad de basis voor mijn muziek. Dat betekent dat ik vaak met een geluidsrecorder de stad in ga om geluiden op te nemen. Dat kan van alles zijn, van straatpredikanten tot brommende airco’s op gebouwen. Naar mijn idee zijn we in onze huidige samenleving te veel gefocust op beelden, het visuele werk. We vergeten dan soms hoe belangrijk geluid is. Maar doe maar eens dit experiment, ga naar buiten en houd je oren dicht. Alles wat je dan ziet voelt alsof het op afstand staat, alsof je er niet zelf bij hoort. Doe dan je ogen dicht en je oren open. Luister wat er gebeurd. Opeens voel je dat je weer midden in de wereld staat. Geluid is extreem belangrijk voor onze beleving. Ik wil het gevoel van de stad overbrengen met geluid en muziek. Hoe klinkt de stad als je hem op een gitaar zou moeten spelen? Er is niets mooiers dan ‘s avonds op een pier te gaan staan en met je ogen dicht te luisteren naar het geluid van de stad dat over het water komt aanwaaien. En het is weer eens wat anders dan een te lange wandeling door een stervenskoud bos in het uiterste noorden van Noorwegen, natuurlijk…
De industriële geluiden in de muziek, zijn die dan ook een soort statement? Of is het meer een uiting van alle innerlijke klanken die je in een muzikale vorm wil exhalteren? Ik weet niet of je eigenlijk een groene jongen bent of dat je de duistere kant van onze leefwereld in een vorm van donkere expressie wil integreren.
Weet je wat interessant is? De enige plek op aarde waar mensen echt totale controle over hun omgeving hebben, is de stad. Die kunnen we ontwerpen, opbouwen en herorganiseren. Je zou dus zeggen dat we van die plek het meest fantastische oord kunnen maken dat we zouden willen. We zijn er tenslotte de baas. Maar kijk maar eens rond wat we er van gemaakt hebben, hoekig beton en roestend staal, golfplaten en neonlicht. Dat fascineert me enorm en probeer ik uit te drukken in geluid. Of dat duister of groen is, laat ik graag aan de luisteraar over. Om Bertolt Brecht te citeren: “Ik zie mezelf als een camera die constant maar op afstand waarneemt wat er gebeurt in de stad. Ik voel mij niet geroepen om expliciet kritiek op het een of ander te leveren maar wil vooral registeren wat we doen met elkaar in die gebouwde vervreemding.”
Ik heb bij de review melding gemaakt van een hoop invloeden. Je hebt dus een black metal-achtergrond, maar er zat een behoorlijke dreun in de sound ook. Sludge/noise/doom/postrock/ambient/nog iets. Hoe kom je daarbij?
Ja, dat vond ik ook mooi aan die review want je vermeld behoorlijk precies mijn inspiratiebronnen. Dat gaat zo’n beetje van Godflesh via Laibach naar Ulver, Neurosis en Wolves in the Throne Room. Maar ook 1920’s cabaret en reclames voor zwart-wit televisies en Oscar van Dillen en… Nou ja, behoorlijk gevarieerd zeg maar. Ik vertelde al eerder dat mijn field recordings de basis vormen voor nummers. Vervolgens probeer ik te bepalen welke stemming en toonsoort en dynamiek daar bij hoort. Wat heb ik nodig om het verhaal dat ik wil vertellen te versterken? Dat kan wat mij betreft van alles zijn, van overstuurde tremolo picking tot abstracte soundscapes. Ik zit niet vast aan één genre. Eén van de belangrijkste redenen om alleen te werken is omdat ik geen zin meer heb in die discussies of de muziek wel binnen categorie “x” of “y” valt en of het wel “true” genoeg is. Ik probeer vooral te luisteren naar wat het geluid mij probeert te vertellen en daar bouw ik verder op. Dat het resultaat daardoor erg gevarieerd is klopt inderdaad maar dat hoort bij deze werkwijze.
Mocht je zelf recensent zijn, met welke bands zou je Hystersis vergelijken qua sound en qua sfeer?
Ik ben blij dat ik m’n eigen muziek niet hoef in te delen! Ik vond jouw vergelijkingen behoorlijk goed, zoals ik al zei. Ik denk dat al die invloeden waar ik net over vertelde duidelijk terugkomen in de muziek. Terugkijkend op 8pmcityscapes denk ik dat ik nog wel aan het zoeken ben naar een soort signature sound maar ik vermoed dat die in de loop der tijd wel steeds verder ontwikkeld raakt. Overigens, met Hystersis wil ik wel alle ruimte hebben om te veranderen als de situatie daar om vraagt. De metamorfoses van Ulver vind ik wat dat betreft briljant.
Waarom 8pm eigenlijk?
Acht uur ‘s avonds, dat moment dat de lucht donkerblauw begint te worden, de lichten in de stad aangaan maar het nog niet te donker is om het echt nacht te noemen. Als het regent zie je de koplampen van de auto’s weerkaatsen in het wegdek terwijl de forensen naar huis rennen en de eerste avondgangers juist de straat op gaan. Dat beeld dus.
Een sterke gedachte. Ik wil nog even terugkomen op jullie website trouwens. Die zit goed in elkaar, zitten jullie in het vak? Ook het artwork past in het (post)industriële plaatje.
Dank je wel! Nee, ik zit niet in het vak maar Betontoon heeft hier goed werk gedaan want die hebben zowel de site als het artwork ontwikkeld. Daar zijn ze bijzonder goed in. De teksten in het boekje en op de site zijn dan weer wel van mijn hand.
Jij bent Rotterdammer, is het daar eigenlijk “leefbaar” op maatschappelijk en muzikaal vlak?
Ja, vind ik wel. Het bestaan van Hystersis en de lokatie Rotterdam zijn sterk aan elkaar verbonden. Ik woon midden in de stad met uitzicht op zowel de havens als het centrum en dat heeft directe gevolgen voor mijn muziek. Voor off-beat kunst en muziek die grenzen aftast en behoorlijk rauw is moet je in Rotterdam zijn. Baroeg, maar natuurlijk ook bijvoorbeeld Worm zijn de plekken waar je moet zijn voor zwaardere en moeilijkere muziek. Als je liever prosecco drinkt en een zalmamuse wilt verorberen onder een parasol op een bootje met een beetje Andre Rieu op de achtergrond, kun je beter een andere stad opzoeken. Maatschappelijk gezien is Rotterdam met recht een laboratorium. Het is hier wel eens op het randje maar dat zorgt er ook voor dat het een verdomd interessante plek is waar veel gebeurt.
Plannen om ooit live te spelen?
In de eerste instantie niet want zoals gezegd is er geen band en ik vind het altijd waanzinnig irritant om naar een optreden te gaan waar één gast een uur lang naar z’n laptop zit te staren terwijl die onzichtbaar met Ableton of zo zit te pielen. Ik vind het gewoon heel belangrijk dat live muziek ook echt live is. Sinds 8pmcityscapes uit is, vragen steeds meer mensen om een live optreden. Dus wie weet, als ik een groep echte muzikanten bij elkaar krijg…
Wie weet! Bedankt voor het interview! Hoe zijn jullie eigenlijk uitgekomen bij Zware Metalen?
Geen probleem, jullie bedankt voor alle aandacht voor Hystersis. Zoals je merkt stroomt er behoorlijk wat zwaar metaal door mijn aderen en ik lees al jaren reviews en interviews op Zware Metalen. Het was een beetje een gok of jullie dit zouden willen recenseren maar ik heb wel gemerkt dat jullie een open mind hebben voor veel buitencategorieën in het zware metaal, dus ik heb Betontoon gevraagd jullie een cd toe te sturen. Dat pakte goed uit dus dank daarvoor! En ik zou iedereen die houdt van muzikaal avontuur willen aanmoedigen om 8pmcityscapes eens uit te proberen.
Amen to that.
Links: