Hoewel de Portugese oudgedienden van Moonspell al jaren een gevestigde waarde zijn in de metalwereld in het algemeen en de gothicmetalscene in het bijzonder, is het feit dat deze veelzijdige Iberische pioniers begonnen zijn als extreme blackmetalband misschien iets minder gekend. Dé grote doorbraak kwam er uiteraard in 1995 met het iconische Wolfheart, maar tussen 1993 en 1995 maakte Moonspell een heel ander soort muziek: zwoele, zuiderse, folk-getinte black metal. Het gaat in dit geval echter maar over een beperkt aantal releases, waarvan de demo Anno Satanæ (1993) en de EP Under the Moonspell (1994) het meest vermeldenswaard zijn.
Toegegeven, hoewel ik beide releases wel al kende, ben ik ze maar écht naar waarde gaan schatten met het verschijnen van Under Satanae in 2007, waarop het oude werk een fris en enigszins modern jasje aangemeten kreeg. Tot op heden blijft Under Satanae mijn favoriete Moonspell-album, alle Wolfhearts, Irreligiousen, The Antidotes en Extincts ten spijt. Under Satanae is namelijk veel meer dan een heruitgave of een heropname. Waar je je bij menige “re-release” terecht de vraag kan stellen wat de relevantie is van zo’n reprise, vele jaren na datum, is dat hier geenszins het geval.
Albums worden veelal heruitgegeven om praktische (bijvoorbeeld omdat het origineel niet meer verkrijgbaar is), economische (“Ben je een échte fan van deze band, dan móet je deze ook in je collectie hebben. Kopen dus!”) of nostalgische redenen, waardoor zo’n heruitgave al te vaak uitmondt in “oude koeien uit de sloot halen”, zonder veel aanpassingen of meerwaarde. Op Under Satanae zijn de originele nummers echter duchtig onder handen genomen, waardoor heel wat onvolmaaktheden werden weggewerkt. Want ja, zoals een andere grootmacht het eveneens in 1994 zo mooi verwoordde: “The Past is Alive”. Maar soms kan het verleden wel eens een opfrisbeurt gebruiken. En dat was met het oude Moonspell-werk zeker het geval.
Als je beide versies (1993/1994 en 2007) met elkaar vergelijkt, dan ligt de relevantie van Under Satanae voor de hand. Je hoort verbetering op speltechnisch én vocaal gebied (dankzij veertien jaar aan ervaring en repetitie), er worden hier en daar andere keuzes gemaakt om de nummers een meer levendige flow mee te geven en om die reden is er ook op verschillende plaatsen gesleuteld aan ritme en tempo. Het resultaat is een album dat frisser, strakker en meer uptempo klinkt, maar daardoor ook spannender, pittiger, kernachtiger, levendiger en meer gefocust is. De heropname heeft de oude nummers naar een hoger niveau getild zonder aan sfeer in te boeten. In die zin is Under Satanae een meer dan geslaagde poging om het oude Moonspell de 21e eeuw binnen te loodsen.
Maar goed, er zijn natuurlijk ook veel mensen die de voorkeur geven aan het rommelige, meer geïmproviseerde en minder doelbewuste karakter dat typisch is voor veel releases uit het begin van de jaren negentig. Normaal gezien val ik ook in die categorie, maar toch geeft Under Satanae me als luisteraar meer voldoening. Anderzijds valt niet te ontkennen dat de originele versies een zekere sympathie opwekken omdat ze zo puur, eerlijk en onbevangen zijn. Een onbezonnen uiting van jeugdig enthousiasme zeg maar.
Hoe dan ook: voor wie zijn zucht naar nostalgie én zijn honger naar heerlijke, meeslepende black metal (met een zuiders tintje) wil bevredigen is er nu dus Under The Moonspell (The Early Years Collection), een collectie van oud en herwerkt werk. Dit is tegelijkertijd een uitgelezen kans om Anno Satanæ en Under the Moonspell aan te schaffen, hoewel de eerstgenoemde demo al eens werd heruitgegeven. Blijkbaar werd voor deze nieuwe uitgave ook Under Satanae “remastered”, al zie ik daar gezien de degelijke geluidskwaliteit van het origineel het nut niet echt van in.
Er zijn twee nummers die ik toch even extra onder de aandacht wil brengen, omdat ze noch op Anno Satanæ, noch op Under the Moonspell te horen waren, maar toch opgenomen zijn in deze old-school compilatie. Het wordt nóg mysterieuzer als je er de beginjaren van de Moonspell-discografie bijneemt (The Metal Archives blijven daar dé bron bij uitstek voor) en beide nummers daar niet op terugvindt. Serpent Angel kreeg later wél een plaats op Under Satanae, The Fever niet. Hoe kan dit? Het antwoord is niet zo ver te zoeken: beiden zijn geen Moonspell-nummers in de strikte zin, maar werden reeds opgenomen toen Moonspell nog Morbid God heette (in een totaal andere line-up weliswaar, maar wél al met Fernando Ribeiro). Serpent Angel was zelfs het eerste nummer dat ooit door de band op (promo-)cassette werd gezet (in 1992).
Er zijn een aantal verschillen te merken tussen het Serpent Angel van 1992 en de versie van 2007, maar het nummer blijft toch heel herkenbaar. De spokerige synths waarmee het nummer begon werden eraf gehaald en het tempo werd ook behoorlijk opgevijzeld; doorheen het nummer zijn wat extra synths en wat meer afwisseling in de vocalen te horen en op het einde kreeg Serpent Angel nog een epische reprise aangemeten, gevolgd door een sfeervol einde. Toch blijft de originele essentie van het nummer mooi bewaard.
Beide nummers werden wel al in 2012 (als Anno Satanæ) en 2019 (als Promo 1992 / Anno Satanæ) heruitgebracht, en dus is er voor wat Under The Moonspell (The Early Years Collection) betreft eigenlijk niets nieuws meer onder de zon. Dat moeten ze bij Moonspell zelf ook wel begrepen hebben, en dus werden er nog wat leuke extra’s aan deze release toegevoegd…
Under The Moonspell (The Early Years Collection) is een box set die in april uitkwam via Alma Mater Records, het label van Moonspell-zanger Fernando Ribeiro. De box bevat de drie LP’s, het fanzine “Goat on Fire”, een klein “bord of rituele mat” (geen idee waarvoor het zou dienen…) en een ronde Baphometpatch. Heel wat hebbedingetjes voor de liefhebber dus. Tel daar dan nog het prachtige artwork bij op en je hebt toch een mooi ‘collector’s item’ om thuis in de kast te zetten. Daarnaast werden Anno Satanæ, Under the Moonspell én Under Satanae op hetzelfde moment ook individueel heruitgegeven op cd en LP…
‘The Past is Alive’ en dat nemen ze bij Moonspell altijd heel letterlijk. Het is zeker niet de eerste keer dat dit materiaal (her-)uitgegeven wordt, maar je weet hoe dat gaat:
Ben je een échte fan van deze band, dan móet je deze ook in je collectie hebben. Kopen dus!
Label:
Alma Mater Records, 2024
Tracklisting:
- Anno Satanae – Intro
- Anno Satanae – Goat On Fire
- Anno Satanae – Ancient Winter Goddess
- Anno Satanae – Wolves From The Fog
- Anno Satanae – Outro
- Anno Satanae – Serpent Angel
- Anno Satanae – The Fever
- Under Satanae – Halla alle halla al rabka halla (Praeludium/Incantatum Solistitium)
- Under Satanae – Tenebrarum Oratorium I (Andamento I/Erudit Compendyum)
- Under Satanae – Interludium/Incantatum Oequinoctum
- Under Satanae – Tenebrarum Oratorium II (Andamento II/Erotic Compendyum)
- Under Satanae – Opus Diabolicum (Andamento III/Instrumental Compendyum)
- Under Satanae – Chorai Lusitânia! (Epilogus/Incantatam Maresia)
- Under Satanae – Goat on Fire
- Under Satanae – Ancient Winter Goddess
- Under Satanae – Wolves from the Fog
- Under Satanae – Serpent Angel
- Under The Moonspell – Allah Akbar! La Allah Ella Allah! (Praeludium/Incantatum Solstitium)
- Under The Moonspell – Tenebrarum Oratorium I (Andamento I/Erudit Compendyum) (Interludium/Incantatum Oequinoctium)
- Under The Moonspell – Tenebrarum Oratorium II (Andamento II/Erotic Compendyum)
- Under The Moonspell – Opus Diabolicum (Andamento III/Instrumental Compendyum)
- Under The Moonspell – Chorai Lusitânia! (Epilogus/Incantatam Maresia)
Line-up:
- Fernando Ribeiro – Stem
- Pedro Paixão – Keyboards
- Ricardo Amorim – Gitaar
- Aires Pereira – Basgitaar
- Hugo Ribeiro – Drums
Links: