Oorspronkelijk was Transitus niet als Ayreon-album bedoeld, maar als soundtrack voor een zelf uit te brengen film. Als gevolg van het coronavirus zijn de plannen voor de film op een laag pitje gezet en heeft Arjen Lucassen besloten de muziek toch onder de noemer Ayreon uit te brengen. En waarom niet? Transitus heeft de kenmerken van een typisch Ayreon-album: de verhaallijn (al sluit die niet aan op de eerdere albums), een hele trits aan geweldige zangers en zangeressen en een grote variëteit aan instrumentalisten. Ook de muzikale thema’s klinken vertrouwd en typisch Ayreon.
Toch wijkt het tiende album van Ayreon muzikaal ook af van het eerdere werk. De muziek is wat theatraler en laat zich luisteren als een Broadwaymusical. Transitus is ook minder heavy dan bijvoorbeeld The Source uit 2017 en doet meer denken aan The Gentle Storm. Grote afwezige is drummer Ed Warby, de powerhouse die vanaf 1998 op alle albums van Ayreon drumde. Zijn krachtige drumstijl paste niet op Transitus. Zijn plaats op de drumkit wordt ingenomen door Juan van Emmerloot, die met zijn dynamische en gevarieerde stijl een belangrijke stempel op de muziek drukt. Vergelijk The Gentle Storm maar eens met Transitus om te horen welke invloed een drummer op de muziek kan hebben.
Centraal op deze plaat staat het verhaal over de verboden liefde tussen Daniel (gezongen door Tommy Karevik) en Abby (Cammie Gilbert). Dit verhaal wordt tussen de nummers door op karakteristieke wijze door Tom Baker (Dr. Who, Little Britain) verteld. Deze opzet doet denken aan Lost In The New Real, waar Rutger Hauer als verteller aan meedeed.
Het gaat wat ver om ruim tachtig minuten, waarin tweëntwintig nummers voorbij komen, in detail te bespreken. Hoogtepunten zijn er genoeg, zoals Two Worlds Now One, waarin Tommy Karevik en Cammie Gilbert excelleren. Maar ook het nummer Talk Of The Town, met een hoofdrol voor Paul Manzi (ex-Arena), die zichzelf lijkt te ontstijgen met een fantastische zangprestatie. Of neem Get Out! Now!, een onvervalst rocknummer waarop Dee Snider laat horen dat de tijd geen vat op hem lijkt te krijgen. Wat een stem heeft deze man nog steeds! Het is Joe Satriani die op dit nummer een spetterende solo weggeeft.
Simone Simons laat als Angel Of Death samen met haar Furies (Charlotte Westendorp en Marcelo Bovio) op This Human Equation horen dat ze zich als zangeres enorm blijft ontwikkelen. Het jazzy Message From Beyond is een prachtig duet tussen Amanda Sommerville en Cammie Gilbert, afgetopt met een mooi opgebouwde solo door Marty Friedman. Grootste verrassing op Transitus is wellicht Johanne James, bekend als drummer van Threshold, die onder andere op Lavinia’s Confession en Inferno laat horen over een mooie soulvolle stem te beschikken die bij vlagen doet denken aan Carl Anderson (Judas in Jesus Christ Superstar).
Voor zover de lofzang, want er zijn ook wel een aantal kritiekpuntjes te noemen. Waar de muziek van Ayreon altijd wel over-the-top is, wordt op Transitus de grens van goede smaak soms iets te nadrukkelijk opgezocht. Door de gekozen opzet van het album wordt af en toe het tempo iets teveel uit het album gehaald. Elk nummer wordt ingeleid door de Storyteller en ook intermezzo’s die het verhaal ondersteunen, zoals Old Friend en Daniel’s Vision, voelen een beetje stroperig aan. Het album is dan ook duidelijk bedoeld om als geheel te beluisteren en het verhaal te beleven. Het leent zich niet voor de shuffle-functie op Spotify. En waarom zou je? Arjen Lucassen en het platenlabel hebben kosten noch moeite gespaard om van Transitus een totaalbeleving te maken. De CD en LP gaan vergezeld van een een comicbook waarin het verhaal van Transitus opgetekend is, en de earbook is helemaal een lust voor het oog en oor.
Score:
85/100
Label:
Music Theories Recordings, 2020
Tracklisting:
- Fatum Horrificum
- Daniel’s Descent Into Transitus
- Listen to My Story
- Two Worlds Now One
- Talk of the Town
- Old Friend
- Dumb Piece of Rock
- Get Out! Now!
- Seven Days, Seven Nights
- Condemned Without a Trial
- Daniel’s Funeral
- Hopelessly Slipping Away
- This Human Equation
- Henry’s Plot
- Message from Beyond
- Daniel’s Vision
- She Is Innocent
- Lavinia’s Confession
- Inferno
- Your Story Is Over!
- Abby in Transitus
- The Great Beyond
Line-up:
- Arjen Lucassen – Gitaar, basgitaar, keyboards, glockenspiel, dulcimer, speelgoedpiano
Links: