earthtone9 – Een gesprek met Karl over tijd en toewijding

Deze maand bracht earthtone9, na een afwezigheid van ruim elf jaar, weer eens een nieuwe plaat uit. Het knappe is, dat na al die jaren, de band nog altijd klinkt als earthtone9. Hardcore-, groove- en post-/sludgeriffs worden op een hoop gegooid en worden voorzien van de kenmerkende vocalen van Karl Middleton. Hoog tijd hem eens aan de tand te voelen waarom het zo lang heeft geduurd. Ook gaan we dieper in op het creatieve proces van het maken van de plaat. Karl is een buitengewoon prettige spraakwaterval en praat honderduit over de band. Het levert een geanimeerd gesprek op dat je hieronder kan teruglezen.

Karl, fijn dat je even de tijd neemt om ons te woord te staan. Ik vertelde eeb vriend over dit interview en we memoreerden dat we jullie in 2001 met Pitchshifter hebben gezien. Tijd vliegt man!

Was dat in 013?

Ja klopt. Goed onthouden! Over tijd gesproken, het is elf jaar geleden dat jullie laatste plaat IV werd uitgebracht. Zijn jullie ooit gestopt, of hielden jullie een sabbatical?

Het was eigenlijk een combinatie van een paar dingen. Ik kreeg een baan in de Verenigde Staten en woonde daar vijf jaar. Ik kwam maar een paar keer terug naar het Verenigd Koninkrijk. In 2016 deden we een twintigjarige jubileumshow in Londen. En daarna deden we vijf of zes shows met Pitchshifter in 2018. Maar dat was het dan ook wel.

De line-up kwam destijds elke paar maanden samen om nieuwe ideeën te bedenken en ook de set een paar keer te draaien om in ieder geval klaar te zijn voor optredens. Er werden wel liedjes naar mij opgestuurd, waar ik wat aan heb gewerkt, maar we kwamen al snel tot de conclusie dat de nummers weliswaar in de stijl van de vorige plaat lagen, maar niet zo goed waren. Ze hadden meer ontwikkeling nodig. Het voelde alsof alles vast zat in een soort routine. Toen ik eind 2019 terugkwam, gebeurde er veel. Owen had een aantal liedjes zelf geschreven, in plaats van te proberen ze in een oefenruimte te brengen en ze op een soort democratische manier uit te voeren. Hij wilde gewoon brute metal blijven schrijven, terwijl wij als band de rauwe randjes wat verloren. Hij had daar minder gevoel bij. Mijn muzikale smaak is over het algemeen altijd wat zwaarder geweest dan die van de rest van de bandleden, dus eigenlijk klonk mij dat wel als muziek in de oren. Toen COVID ervoor zorgde dat de wereld een paar jaar plat lag, zijn Owen en ik gaan werken aan de nummers. Joe kwam toen terug in de band en ging bijdragen aan de nummers. Uiteindelijk heeft het schrijven van de nummers twee tot drie jaar geduurd, waarna we het album hebben opgenomen in de herfst van 2023. Nu is de plaat eindelijk uit!

Hebben jullie ooit gedacht om er gewoon mee te stoppen?

Er was een periode waarin de  originele bandopstelling niet meer op dezelfde lijn zat als het ging om de manier van schrijven of het materiaal dat we schreven. Het voelde alsof we het einde van de weg hadden bereikt. Nu ben ik vaak de neutrale man die dan vraagt of we het kunnen laten werken en om toch in ieder geval te proberen het te laten werken. En het voelde gewoon alsof dat niet meer het geval was.

Dat was een periode waarin we het idee van earthtone9 opzij hadden gezet, maar we waren nog steeds met muziek bezig. Het voelde daarnaast ook als een manier om met elkaar in contact te blijven en verbinding te houden. Het was een manier om creatief bezig te zijn tijdens de lockdown. Toen het eenmaal af was, dachten we wel direct dat het heel goed was. Dat het was zoals earthtone9 zou moeten zijn, met een iets zwaarder geluid dan voorheen.

Dat zwaardere geluid hoor ik ook terug op enkele nummers. Zoals de laatste riff van nummer Strength Is My Weakness, die tegen black metal aanschuurt.

Ik ben vooral de blackmetalfan in de band. Ik ben echt een fan van Wolves In The Throne Room, Behemoth, Watain, maar ook van de meer klassieke bands. Owen luistert ook wel voorzichtig naar black metal, maar hij houdt het vooral bij bands als Carcass en At The Gates. Meer thrash en death metal, maar vaak wel met een zwart randje. Het voelde dan ook volkomen normaal om nog agressievere en angstaanjagender klinkende muziek te maken, maar dan wel met behoud van de melodieuze kant.

Nou, het melodieuze gedeelte komt grotendeels van jou met de zanglijnen, denk ik.

Joe heeft daar ook  een heel belangrijke bijdrage aan geleverd door zijn manier van schrijven. Ik zou zeggen dat hij bij de helft van de nummers het refrein geheel heeft geschreven of er aanzienlijk aan heeft bijgedragen.

De productie is ook erg mooi. Ik hoor veel details terug als ik ernaar luister met mijn koptelefoon. Hebben jullie deze plaat zelf geproduceerd of iemand in de arm genomen?

Dat is Louis John met wie we aan de productie werkten. Hij heeft onder andere de laatste platen van Employed To Serve en Svalbard geproduceerd. Wij houden echt van het geluid van die platen. De geluiden die hij voor elkaar krijgt, zijn gewoon geweldig. Hij is  het soort producer dat uitzoekt wat de band wil en die ervoor zorgt dat de band klinkt als de beste versie van zichzelf. Daarnaast is hij ook nog eens supercreatief.

Een van de redenen dat het album zo diep en zo helder klinkt, is dat er heel veel echt coole, subtiele productie- en toetsenpartijen eronder zitten die aanzwellen en stukken met strijkers die op de achtergrond met het nummer meelopen en  het geheel echt naar een hoger niveau tillen. Het was overigens Darren, onze A&R-man bij Candlelight die de naam suggereerde. Wij moesten daar wel even nadenken, omdat we aanvankelijk wilden werken met mensen die we kenden. Maar elke dag ben ik blij dat we de beslissing hebben genomen om met deze voor ons onbekende samen te werken. Het resultaat is episch!

Je noemde Candlelight Records even. Dat is het label waar jullie nieuwe plaat op verschijnt. Was het lastig om een label te vinden na zoveel jaar van inactiviteit? Hoe zijn jullie daar terecht gekomen?

Begin jaren 2000  werkte ik bij een bedrijf dat eigenaar was van Candlelight. Dus ik was op kantoor met het Candlelight-team. En Darren, die onlangs Candlelight heeft verlaten, is iemand met wie ik lang heb samengewerkt. Ik ben al 25 jaar bevriend met hem, dus ik stuurde hem regelmatig materiaal. Hij had hele tijd zoiets van ‘wanneer gaan jullie dit eens uitbrengen?’ Toen hij op een gegeven moment opperde om het zelf maar te doen gingen we erover nadenken. Candlelight is een label dat vrij zware en blackmetalgeoriënteerde bands in zijn stal heeft. Maar tegelijkertijd zitten er ook echt visionaire, creatieve en eigenwijze acts op dat label zoals Emperor en Ihsahn. We kregen echt een idee dat het label bands een platform biedt voor hun creativiteit. Darren zelf is echter weg bij Candlelight, dus geen idee wat we hierna gaan doen. Ik ben in ieder geval blij met Candlelight en de wijze waarop ze onze plaat promoten.

Deze plaat zal dan ook een stuk beter verkrijgbaar zijn dan IV?

Ja, omdat dat album door crowdfunding gefinancierd werd, is er maar een beperkte oplage van. Hij is nu nog wel digitaal beschikbaar, maar we denken erover na om een heruitgave op vinyl te doen, als er genoeg vraag naar is.

Jullie hebben altijd fraai artwork gehad. Dat is op deze plaat niet anders. Kun je daar iets over vertellen?

Ja, het is echt een mooi kunstwerk, gemaakt door Colin Mark. Hij werkt onder de naam Rainsong. Hij was overigens ook weer door Darren aangedragen. Wij wilden hier ook iets nieuws doen en Colin stuurde zijn portofolio. We werden gewoon weggeblazen door zijn werk. Hij ontwikkelde een aantal schetsen als reactie op de teksten en thema’s die ik aandroeg. Het is heel fraai geworden, met de sculptuur, die een raaf of een kraai in zijn hartruimte heeft. Het idee is namelijk dat zwarte vogels vaak boodschappers van de goden zijn, dus voelde het idee om zo’n boodschapper in je eigen hart te hebben heel krachtig. Dat sloot ook aan bij onze albumtitel Resonance Nexus. Het gaat om het vinden van creatieve essentie, zuiverheid en afstemming.

Dus de plaat vult de titel aan, maar is er tekstueel ook een rode lijn op de plaat?  

Dit album gaat over groei, verandering en transformatie en alle dingen die daarmee gepaard gaan. De rommeligheid van het bereiken van de grenzen van waar je momenteel bent in je leven, in je persoonlijkheid, het draait allemaal om dat soort dingen, terwijl er ook wat meer fictieve nummers op staan, zoals het laatste nummer. Strength is My Weakness gaat gedeeltelijk over het komen vanuit een meer Grieks polytheïstisch perspectief, waarin de goden mensen als pionnen gebruiken en hun machtsstrijd uitspelen. Maar nogmaals, dat soort zaken sluit aan bij geopolitieke zaken. Het zijn meerdere metaforen met veel lagen. Hopelijk is het voldoende versluierd, maar interessant genoeg dat mensen het kunnen lezen en er hun eigen betekenis uit kunnen halen zonder dat het echt voorgeschreven hoeft te worden. Ik denk dat dit het soort teksten is waar ik als luisteraar en fan altijd het meest van heb genoten.

Gaat er in het schrijven van teksten veel tijd zitten?

Het hangt er echt van af. Soms kunnen er heel eenvoudige woorden naar boven komen als ik een riff hoor, soms gaat het om het gevoel dat ik onder woorden probeer te brengen als ik een riff hoor en soms bedenk ik gewoon geluiden voor een melodie die dan beter werken vanuit een fraserings- en toonhoogteoogpunt dan wanneer je probeert meer gestructureerde en doordachte teksten uit te schrijven. Het is dus echt geval per geval. Maar over het algemeen houd ik ervan dat de woorden diepgang hebben waar en wanneer dat nodig is. In het verleden heb ik de woorden van een nummer als Grind and Click wel zes keer herschreven. Het vloeide gewoon niet goed, totdat ik begon te schrappen en de woorden ineens wel op hun plek vielen. Soms is minder meer.

Ik vond altijd dat de band de tijd een beetje vooruit was vanwege de muziekstijl. Je speelt een beetje van wat ze tegenwoordig post-metal noemen.

Ik kan niet voor elke muzikant spreken, maar uiteindelijk maken we gewoon een combinatie van alles waar we naar luisteren. En destijds waren dat genres die ons interesseerden. De jaren negentig/nul waren sowieso wel een interessante tijd, met de opkomst van nu-metal, waarbij er allerlei hiphopbeats en scratches geïntegreerd werden in zware muziek. Het was tof om te horen, maar niet voor ons weggelegd. Toen we begonnen dachten wij vooral hoe we invloeden van PJ Harvey, Helmet, Kyuss en Tool konden combineren. Een beetje zoals de noiserockbands uit de jaren negentig dat ook plachten te doen. Ik denk ook niet dat we onze tijd daarmee vooruit waren, maar vooral dat we deel uitmaakten van een stroming die nieuwe mengsels creëerden.

Gaan jullie nog touren met deze plaat?

Het zal niet meer zoals vroeger zijn, toen we meer dan 150 shows per jaar deden, maar we willen deze muziek wel naar de mensen brengen. We willen de creativiteit in de zaal voelen. We willen weer terug naar al die coole zalen die zoveel herinneringen oproepen. Het zal alleen enige tijd vergen om zoiets voor elkaar te krijgen. Maar we keren dolgraag terug naar 013.

Een laatste vraag: je hebt ook met The Blueprint en Twinzero enkele zeer sterke platen uitgebracht. Vooral The Tomb Of Every Hope van laatstgenoemde band is geweldig. Ik vroeg me altijd af of je bij het laatste nummer nou de zanglijn van La Isla Bonita van Madonna hebt gebruikt.

Haha, dat moet ik eens terugluisteren. Ik weet nog wel dat ik het nummer aan mijn vrouw liet horen en die zei dat het op R. Kelly leek. Maar deze referentie is nieuw voor mij, ik ga het straks gelijk maar eens terugluisteren!

Dank voor het interview en hopelijk tot ziens in 013!

Link: