Voorafgaand aan het optreden van Exodus op drie november in Leeuwarden is de band beschikbaar voor een interview. Die kans laten we bij Zware Metalen niet voorbij gaan, zeker niet als Steve ’’Zetro’’ Souza optreedt als woordvoerder. Steve (of ’’Zet’’ voor intimi) wil het interview in de toerbus afnemen en zo kan het dat ik als verslaggever achterin de bus plaats mag nemen, waar Steve een relaxruimte annex blowhol heeft gecreëerd. Er wordt tijdens het interview stevig doorgepaft. Dat neemt echter niet weg dat Steve een aardige kerel is die me als verslaggever direct op mijn gemak stelt, aangeeft alle vragen naar eerlijkheid te beantwoorden en uitgebreid te tijd neemt.
Hey Steve, hoe gaat het?
Prima. Met jou ook?
Ja, al moet ik eerlijk zeggen dat ik een beetje nerveus ben. Ik ontmoet niet iedere dag een legende…
Jesse James en Billy the Kid, dat zijn pas legendes. Maar ik waardeer je compliment. En maak je niet druk, het komt goed!
Hoe verloopt de toer tot nu toe?
Geweldig! Wij mogen toeren met drie andere geweldige bands. Exodus wilde al heel lang met Obituary op toer en het is geweldig dat Prong ook beschikbaar is. En de Australiërs van King Parrot zijn lekker bezig. Deze toer is gewoon erg cool. We hebben erg veel lol, de bands en crewleden kunnen goed met elkaar opschieten en werken goed samen. Het is net een grote familie, zo voelt het tenminste. Daardoor verloopt alles erg gemakkelijk.
Hoe houdt je je stem in vorm? Je bent uiteraard niet meer de jongste en op deze toer zijn er nauwelijks rustdagen.
Geen idee eigenlijk. Mijn stem voelt en klinkt beter dan ooit tevoren. Misschien ligt het aan de wiet die ik rook? Ik drink in ieder geval geen alcohol. Ik heb op deze toer nog maar een biertje gedronken tijdens een gezamenlijk etentje met alle bands en crewleden. Verder drink ik niet. Ik slaap goed en probeer zo gezond mogelijk te leven. Ik probeer ook geestelijk gezond te blijven en heb een positieve instelling.
Warm je je stem op voor een optreden?
Nee, ik doe daar niet aan. Ik stap gewoon het podium op en begin aan de set. Ik ben mijn stem nog nooit kwijtgeraakt. Op deze toer doen we op een gegeven moment tien of elf shows achter elkaar zonder rustdag. Geen enkel probleem. Ik vind dit eigenlijk wel fijn, op een vrije dag verveel ik me vaak.
Kijk je uit naar een bepaald land of een zaal waar jullie optreden?
Exodus keert vaak terug naar plekken waar we eerder hebben gespeeld. Ik wil niemand achterstellen door te zeggen dat we liever op de ene dan op de andere plek spelen. Heavy metalfans zijn geweldig! En thrash fans helemaal!! Die zijn erg loyaal. Zij gaan helemaal los in de pit en zijn daarmee net zo goed een onderdeel van de show als de band zelf. Ik zie regelmatig een bekend gezicht in het publiek en maak dan even contact met hem of haar. Je weet wel, even een high five. In Duitsland zijn er fans die naar ieder concert komen en vooraan staan. Ik vind dat geweldig. Ik weet nog dat we een paar maanden geleden hier op het Into The Grave festival speelden. Daar was een gast in een rolstoel aan het crowdsurfen. Geweldig! Exodus staat voor good, friendly, violent fun en iedereen kan daaraan meedoen, ook al heb je een handicap.
Hoe lang denk je dat je als zanger nog mee kunt gaan?
Met gemak nog 25 jaar. (Onderwijl neemt nog Steve een haal van de wietpijp). Mensen stellen me die vraag vaak en ik geef dan altijd hetzelfde antwoord. Ik wil dit graag blijven doen. Volgens mij ga ik dood als ik hiermee stop. De eerste generatie heavymetalbands, zoals Judas Priest, Iron Maiden, AC/DC en Saxon worden nu pas oud en zetten daarmee een soort standaard. Wij zitten daar vlak achter en gaan hun voorbeeld volgen. We zullen zien hoe we het er vanaf brengen. Maar als ik deze bands zie en hoe ze nog steeds tekeer gaan, dan heb ik er wel vertrouwen in. Deze bands inspireren ons om het nog even vol te houden.
Exodus heeft het onderwerp politiek nooit geschuwd. Je weet natuurlijk van de aanslagen in Europa door moslimterroristen, onder andere tijdens een rockconcert. Sta je daar weleens bij stil?
Nee, nooit. En dat moet je ook niet doen. Die terroristen zijn maar op een ding uit: jou bang maken. En als wij als band bang zouden zijn om in Europa te spelen uit angst voor aanslagen, dan hebben zij gewonnen. Ik doe daar niet aan mee. Ik kan en wil niet bang zijn om te vliegen of rond te rijden uit angst voor een aanslag. Ik ben me ervan bewust dat er grote groepen aanwezig zijn als we ergens spelen en ik hoop dat de security haar werk goed doet. Denk hier eens over na: stel dat de terroristen toeslaan bije en concert van bijvoorbeeld Slayer. Dan zullen ze echt wel een paar fans te grazen nemen, maar het zou slecht met ze aflopen als de rest van de fans hen te pakken krijgt. Het zal dan wel anders aflopen, dan bij het concert van The Eagles Of Death Metal. Bij een Exodus-show draait het allemaal om geweld en als je er alleen al verdacht uitziet, kun je problemen verwachten. Ik denk dat die terroristen dus wel bij metalmuziek uit de buurt blijven. We hoeven ons dus niet al te druk te maken. En daar komt bij: als een metalfan wordt aangevallen zal het overgrote deel van de bevolking dat geen zak uitmaken. Het zou anders zijn als ze toeslaan bij een concert van Madonna of The Jonas Brothers.
Daar heb je een punt. Maar van de andere kant: er zijn veel bands met anti-religieuze teksten en die zijn in dat opzicht een goed doelwit.
Ja, kijk maar naar Exodus: Honor Killings, Children Of A Worthless God en Iconoclasm. Om er maar een paar te noemen.
Dat bedoel ik: je bent daarmee een goed mikpunt.
Laat ze maar komen. Fuck it! Ik ben niet bang voor ze. Zoals ik al zei, ik laat mijn leven niet beïnvloeden door angst en terreur. En zeker niet door een stelletje van die sukkels.
Er staan in Amerika verkiezingen voor de deur. De presidentskandidaten zijn nogal kleurrijk. Of het nou Trump of Clinton wordt die verkozen wordt, je zult er ongetwijfeld veel inspiratie als tekstschrijver uit kunnen halen.
Zeker, de kranten en journaals zijn er vol mee. Veel inspiratie dus. Ik laat me er vaak door inspireren. Maar ik wordt ook geïnspireerd dor tv-series. Meestal kijk ik een bepaalde serie een keer of drie, haal er iets uit dat me raakt en schrijf er dan over. Toen ik voor het tweede album van Hatriot heb ik me voor het nummer Silence In The Hous Of The Lords laten beïnvloeden door een tv-serie: Mea Maxima Culpa. Een serie over het seksueel misbruiken van kinderen door katholieke priesters en over de epidemische schaal waarop dat gebeurde. Het gebeurt letterlijk overal ter wereld. Dat zijn van die intrigerende dingen waar ik vervolgens een nummer over schrijf.
Wat vind je trouwens van de huidige toestand waarin Amerika zich bevindt?
Het lijkt steeds slechter te worden. Het wordt er in ieder geval niet beter op. Ik hoop dat iemand die niet uit de politieke hoek komt, het tij kan keren. De tijd zal leren of dit ook gaat gebeuren. De politici hebben alles verkloot. We hebben al eens een Clinton in het Witte Huis gehad. (Steve verheft hier zijn stem): en die zat er ook veel te lang. Dat oude wijf probeert vanaf de eerste dag de macht te grijpen. Het enige wat haar interesseert, is in het Witte Huis terechtkomen. En ze zegt en doet alles om haar doel te bereiken. Dan zet ik mijn geld liever op iemand die zegt wat hij denkt. Hij is al in zoveel dingen succesvol geweest, misschien kan hij de boel beter maken Hij heeft in ieder geval niets te verliezen. Ik heb in ieder geval al gestemd. Omdat ik vanwege mijn werk in het buitenland zit, kon ik eerder stemmen. De rest van ons trouwens ook. Ik stem sowieso altijd. In Californië wordt binnenkort gestemd over de vraag of je wiet voor recreatieve doelen mag gebruiken, Nu is dat alleen voor medicinale doeleinden. Ik denk dat die wet er wel doorkomt. Ze kunnen het kopen van wiet dan ook belastbaar maken. Gratis geld voor de overheid dus. Bovendien hoeft de overheid geen geld meer te steken in de vervolging van kleine straatdealertjes.
Even terug naar de muziek. Wat is jouw favoriete nummer van de setlist van deze toer?
Mijn antwoord zal je wel verrassen. We openen vanavond met The Ballad Of Leonard And Charles van Exhibit B: The Human Condition. Ik zing niet mee op die cd, maar het is wel mijn favoriet. Ik houd van het nummer. Alles klopt er aan: de muziek, het ritme en de solos.
Je zit al meer dan dertig jaar in de muziek. Heb je een advies voor jonge muzikanten?
Ja, ik ben 52 jaar en doe dit al meer dan dertig jaar. Exodus zit in mijn bloed. Een advies: zorg dat je puur voor de lol muziek maakt. Als je groter wordt: te gek. Zo niet: ook te gek. Wat wij met Exodus meemaken ligt niet voor iedereen in het verschiet. Als je er met de verkeerde mentaliteit in gaat staan, kun je verbitterd raken. Vooral in de jaren tachtig waren er veel muzikanten die dachten het wel even te maken: rocksterren worden en de wereld over toeren. Maar dat lukte niet altijd. Die lui keerden zich van de muziek af en raakten verbitterd. Ik zeg altijd dat je lol moet hebben in het maken van muziek. Wat ik door de muziek mee mag maken is het resultaat van timing, hard werken en een beetje geluk en talent. Maar talent is in mijn ogen het laatste aspect. Al het andere is volgens mij veel belangrijker.
Je hebt de scene natuurlijk zien veranderen. Wat is de grootste verandering volgens jou?
Het internet. Daar zitten twee kanten aan. Het heeft bepaalde dingen kapot gemaakt maar ook veel nieuwe dingen gebracht. Ik zeg altijd: er is geen overlevingskans zonder evolutie. Er zou nooit black metal, death metal, nu-metal of progressieve metal zoals Meshuggah zijn als mensen niet vernieuwend bezig zouden zijn en constant alert blijven. Elke band van Megadeth tot Anthrax en van Slayer tot Testament heeft zich geëvolueerd en ze komen allemaal nog steeds met goede cd’s. Het is niet zo dat er op hun laatste cd’s maar twee goede nummers staan en wat vullertjes. Ze zijn allemaal goed.
Wat die laatste band betreft, heb je zeker gelijk. Ik heb een uurtje geleden Brotherhood Of The Snake voor het eerst beluisterd en…
(Steve valt me in de rede): Wist je dat ik vijf teksten heb aangeleverd? Kijk maar bij de credits, daar moet het bij staan. The Number Game, iets met Neptune (Neptune’s Fear – CS) en nog drie nummers zijn van mijn hand. De titels zijn veranderd, maar de tekst is nog hetzelfde.
Je bent dus erg druk geweest de afgelopen jaren: Exodus, Hatriot en Dublin Death Patrol.
Klopt, ik schreef daar allemaal voor. Ik kreeg net een berichtje van Jamey Jasta (Hatebreed – CS), waarin hij vroeg of ik mee wilde schrijven aan de teksten voor het nieuwe album. Misschien heeft hij wel met Chuck gesproken? Ik prijs me in ieder geval gelukkig dat ik het talent heb om te schrijven. Meestal luister ik naar de muziek en denk dan dat een bepaald thema wel aan zal sluiten. Ik begin dan gewoon te schrijven en maak het af. Ik plan daar verder weinig aan. Het gaat vaak om een simpel concept. Het heeft vaak geen zin om er teveel over na te denken.
Je zit nu voor de derde keer in Exodus en…
(Steve onderbreekt me weer). Ja! Ik weet het… Jezus Christus….
Jouw vertrek verliep niet altijd even gladjes.
Ik ben maar een keer opgestapt. De eerste keer lag het niet aan mij. Gary wilde er toen mee ophouden. We zaten toen in Japan. Hij wilde ermee ophouden, ik had daar niets mee te maken. Dat was ergens in 1993, toen die grunge shit populair was. Metal was toen niet meer hip. In 2004 verliet ik de band wel. De manier waarop ik dat deed was kut. Het was erg abrupt en vlak voor een toer. Exodus moest toen improviseren en snel een andere zanger vinden. Ik snap dus wel dat ze boos waren. Maar we ervaren allemaal problemen en je moet er dan maar het beste van proberen te maken.
Gelukkig ben je terug op het oude nest. Heb je hier lering uit getrokken?
Op persoonlijk gebied heb ik er veel van geleerd: je moet genieten van wat je hebt. Maar er waren zaken waar ik verantwoordelijk voor was. Ik had indertijd jonge kinderen en dat is een zware verantwoordelijkheid. Ik moest destijds doen wat goed was voor mij en de kinderen. Maar de kinderen zijn ouder en die tijd is geweest. Ik leef tegenwoordig met een vriendin en we hebben twee honden. Ik kan het me dus wel veroorloven om zes weken van huis te zijn. Voor die beesten hoeft alleen iemand te zorgen. Als je een paar tieners hebt en hun moeder neemt haar verantwoordelijkheid niet, dan sta je voor een lastige keuze. Blijf ik bij mijn gezin of hang ik de rockster uit?
Op de bonusversie van Blood In, Blood Out staat een cover van Angelwitch. Op het eerste oog een verrassende keuze.
Ja, alleen zingt Tom daarop en niet ik. Hij heeft in het verleden, toen hij niet bij Exodus actief was, in Angelwitch gezeten. Het is een geweldige band en een goed nummer.
Dat was mijn laatste vraag. Het laatste woord is aan jou:
Het is te gek dat onze fans ons al ruim dertig jaar steunen. Het is 31 jaar geleden dat Bonded By Blood uitkwam en je zult vanavond zien dat de fans de nummers daarvan meebrullen en compleet uit hun dak gaan. Die mentaliteit is voor ons een enorme drive om door te gaan.