In het paasweekeinde doet de duisternis zijn intrede in de Rotterdamse Baroeg, als Conspiracy of the Damned op het programma staat. Zaterdag 15 april staat onder de naam Veneration of the Dead onder meer God Dethroned geprogrammeerd en speelt Echo Collective het Burzum-album Dauši Baldrs. Een dag later verenigen Woe, Inquisition en nog vier black metalbands zich onder de noemer Sathanas in Gloriam. Pure liefhebbers en organisatoren Arjan (Veneration of the Damned) en Maarten (Sathanas in Gloriam) beantwoordden ieder apart de vragen.
Het festival heet Conspiracy of the Damned, maar het programma op zaterdag is Veneration of the Dead en op zondag Sathanas in Gloriam. Vanwaar al die verschillende namen en wat zijn de verschillen tussen beide dagen?
Arjan: ‘Veneration of the Dead is sinds vijf jaar het black metalfestival van Baroeg. Daarvoor werd Sathanas in Gloriam georganiseerd. Dat is er destijds mee gestopt, maar na een aantal jaar afwezigheid wilde het toch weer iets doen. Twee black metalfestivals in dezelfde club en ook nog eens in een jaar, met overlappende stijlen is echter teveel van het goede, vooral omdat er in Nederland al een overschot is aan festivals in dit genre. Het is ondertussen wel traditie dat Veneration of the Dead in het paasweekeinde zit. Daarom is er besloten om die data zo te laten in plaats van een tweede weekeinde erbij te pakken. Beide organisatoren hebben zo elk een dag om te vullen.’
Maarten: ‘Ik ben in 2007 Sathanas In Gloriam in Baroeg begonnen, omdat ik de Gloriedagen van Baroeg op black metalgebied miste. Baroeg was in de jaren ‘90, aan het begin van de “second wave of black metal”, met recht dé black metaltempel van Nederland. Werkelijk alle belangrijke (toen nog hoofdzakelijk Noorse) bands uit de scene deden Rotterdam aan, waar de meeste andere zalen in Nederland zich in die jaren vaak niet zwart durfden te laten blakeren door dergelijke obscure en satanische bands.’
God Dethroned
‘Ik prijs mij gelukkig en bevoorrecht dat ik in die begintijd menig legendarisch optreden heb mogen bijwonen. Black metal raakte vanaf eind jaren ‘90 wat in het slop, maar sinds ruwweg 2005 kwamen er weer steeds meer geweldige bands tevoorschijn. Baroeg boekte desondanks relatief weinig black metal en ik vond dat de jaren ‘90 status in ere moest worden hersteld. Ik ben dan ook uiterst selectief in mijn bandkeuze voor Sathanas in Gloriam en boek uitsluitend bands die naar mijn mening die duistere vibe hebben die black metal zo intens en sferisch maakt. Ik doe daar geen concessies in en zet dus geen programmavullers neer. Dat is ook een voorname reden dat Sathanas in Gloriam zeven jaar afwezig is geweest. Ik kon geen programma meer vullen met bands die ik vond passen in het concept en ik wilde Sathanas in Gloriam (on)zuiver houden.’
Een paar jaar na de laatste editie van Sathanas in Gloriam, is Arjan zijn festival Veneration of the Dead gestart en dat was dus het eerstvolgende, jaarlijks terugkerende black metal georiënteerde festival in Baroeg. “Georiënteerd” zeg ik bewust, aangezien een belangrijk verschil met Sathanas in Gloriam de genre-gewijs veel ruimere programmering van Veneration of the Dead is. Zo boekt Arjan bijvoorbeeld ook death metal – God Dethroned dit jaar – of bands als Echo Collective, iets dat bij Sathanas in Gloriam uitgesloten is. Daarmee is meteen antwoord gegeven op de vraag wat het verschil tussen beide dagen is.’
‘Arjan stelde vorig jaar voor de handen ineen te slaan en een gecombineerd festival uit te proberen. Aangezien er door de jaren heen toch nog regelmatig vraag naar Sathanas in Gloriam was, leek mij dat een goed idee, mede gelet op de wat andere programmering van beide festivals, maar wel met vergelijkbare visie. De namen van beide festivals moesten vanuit identiteitsoogpunt natuurlijk behouden blijven, met als verbindende titel: Conspiracy of the Damned. Wat het natuurlijk ook is!’
Burzum – Dauši Baldrs
Hoe bepalen jullie het programma?
Arjan: ‘Veneration of the Dead en Sathanas in Gloriam hebben zich vanaf het begin onderscheiden van de mainstream festivals. Wij boeken bands die zich onderscheiden en die nog eigenzinnig zijn. Bands die wij zelf te gek vinden en niet omdat ze op dit moment gehyped zijn.’
Maarten: We bepalen het programma ieder voor zich. Er is geen enkele kruisbestuiving. Beiden boeken wij onze eigen smaak en die overlapt tot op zekere hoogte.’
Meest opvallende onderdeel van het festival is dat Burzum’s Dauši Baldrs gespeeld gaat worden. Wat is Echo Collective voor gezelschap en hoe komt het op het festival terecht? En kunnen de dames en heren de volgende keer Filosofem nabootsen?
Arjan: ‘Echo Collective is een orkest uit Wallonië dat normaal gesproken klassieke muziek en filmmuziek speelt. Zij hebben verder geen binding met de metalscene en spelen op speciaal verzoek van mij. Ze hebben Dauši Baldrs slechts eenmaal voor een publiek uitgevoerd en dat was een klassiek publiek. Het toeval wou dat ze erg graag voor een metalpubliek wilden spelen maar daar geen contacten hadden. Mijn uitnodiging was dan ook werkelijk perfect getimed, aldus her orkest zelf. Dit is echt een unieke voorstelling, zoiets is nog nooit op een metalfestival ten gehore gebracht en er komen bezoekers vanuit de hele wereld om dit te zien. Ik ben ook erg benieuwd naar indrukken van zowel het orkest als het publiek, vooral omdat het dus geen metalmuzikanten zijn. Een uitvoering van Filosofem door hen zal er daarom ook niet in zitten vrees ik!’
Inquisition
Wat is een andere act die bezoekers niet mogen missen?
Arjan: ‘Zoals altijd boeken we veel exclusieve groepen. Wrok keert na meer dan twintig jaar terug en ik hoor al van heel veel mensen dat ze hier naar uit kijken. Nahtrunar is een jonge band die snel bekend aan het worden is. Als ik me niet vergis is dit pas hun tweede optreden.’
Maarten: ‘Zonder twijfel mag Nahtrunar niet worden gemist. Voor Sathanas in Gloriam is dat de grote vangst van deze editie. Nahtrunar is een eenmansproject uit Oostenrijk en belichaamt de reden waarom ik Sathanas in Gloriam ooit begon. De composities en vooral sfeer en melancholie die Nahtrunar neerzet zijn van een ongekend niveau en transporteren je terug naar de jaren ’90. Wat mij betreft doet het niet onder voor Noorse grootheden als Mayhem, Darkthrone, Gorgoroth en Satyricon te dien tijde.’
‘Nahtrunar heeft één keer live gespeeld in Oostenrijk en heeft niet de intentie een live band te worden. Nahtrunar zal slechts heel af en toe een optreden doen als de context waarin dat optreden moet plaatsvinden goed voor hem voelt. Speciaal voor Sathanas in Gloriam is dus een line-up samengesteld en evident moet inmiddels zijn dat dit een uitermate exclusief optreden betreft.’
Woe
Er staan veel Nederlandse bands geprogrammeerd op beide dagen. Wat is de status van de extreme metal in Nederland tegenwoordig? Zijn jullie een beetje optimistisch?
Arjan: ‘Zeker weten. Het lijkt wel stoer om altijd maar te klagen maar persoonlijk verdoe ik mijn tijd daar niet aan. Een band als Murw bijvoorbeeld is hoogst uniek: de Nederlandse scene heeft genoeg parels die misschien niet in de grote bladen staan of prominent aanwezig zijn op sociale media, maar daarom des te unieker zijn.’
Maarten: ‘Ik ben uitermate optimistisch. In tegenstelling tot een jaar of vijftien geleden komen er naast oudgedienden als Urfaust, Cirith Gorgor en Dodenkrocht met bands als Öde, Wederganger, Turia, Kjeld en Tarnkappe steeds meer geweldige bands van Nederlandse bodem bij!’
Op de aankondiging van het festival op internet en Facebook schrijven jullie dat ‘black metal meer en meer gecommercialiseerd is en een parodie op zichzelf lijkt te worden’. Leg eens uit?
Arjan: ‘Kijk naar pure kwantiteitsfestivals als Netherlands Deathfest. Die boeken allerlei troep die op dit moment even populair is en leunen zwaar op sponsoren en subsidies. Dat is een festival opgezet door zakenmannen en dat maakt de underground kapot. Wij werken keihard en moeten om elke euro vechten. Andere festivals hebben zonder moeite een budget van honderdduizenden euro’s en boeken alle bagger die aanslaat bij de “weekend warriors” en dagsatanisten.’
Maarten: ‘Dat is geen tekst van mijn hand, maar wat ik er over kwijt wil is dat het aantal bands dat het theatrale aspect tot in het absurde doortrekt, groeit. Het lijkt soms wel carnaval op het podium terwijl het belangrijkste aspect – de muziek – vaak ondergeschikt lijkt en totaal niet interessant is. Er is een grote groep bands die enkele trendsetters volgt door middel van matig kopieerwerk. Bij dergelijke, mijns inziens commerciële bands, mist ieder gevoel in de muziek.
Nahturnar
Wanneer is Conspiracy of the Damned een succes?
Arjan: ‘Veneration of the Dead krijgt steun en waardering van een groot publiek, dat maakt het voor mij bij voorbaat al een succes.’
Maarten: ‘Wanneer er net zulke exclusieve, intense en gedenkwaardige optredens als bij vorige edities van Sathanas in Gloriam worden gegeven. Bijvoorbeeld Nehëmah, Mare, Celestial Bloodshed, Dodsferd en Throne of Katarsis. En het is een succes wanneer mensen vragen om een volgende editie.’
Waarom moet metalminnend Nederland 15 en 16 april afreizen naar Rotterdam?
Arjan: ‘Veneration of the Dead en Sathanas in Gloriam zijn undergroundfestivals voor de muziekliefhebber, waar nog bands te ontdekken zijn. Het is een sfeervolle locatie in de oudste subcultuurclub van Nederland, een die niet ten onder is gegaan aan oversubsidie en nietszeggende “singer/songwriter”-crap en andere popmuziek. Het is voor en door ware muziekliefhebbers die Baroeg al bijna 30 jaar weten te vinden en geen open lucht kwantiteitsfestival met elk jaar dezelfde bands.’
Maarten: ‘Omdat er een zeer exclusieve en unieke combinatie van uiterst toegewijde en sferische underground black metalbands te zien is, op een podium dat de legendarische black metalhistorie van “the second wave” ademt. De energie daarvan geeft dit festival een unieke extra dimensie!’
Welke bands zien jullie in de toekomst graag op het festival?
Arjan: ‘Poe… Ik heb een lange lijst met bands waarvan ik niks ga verklappen, haha.’
Maarten: ‘Mijn lijst is relatief kort en behelst helaas inmiddels nog voornamelijk een- of tweemansprojecten die nooit optreden. Maar er zijn dus nog wel wat potentiële gegadigden.’
Wanneer beginnen de plannen voor Conspiracy of the Damned 2018?
Arjan: ‘Of het festival doorgaat als deze constructie is niet alleen aan mij. De werkzaamheden voor de volgende Veneration of the Dead zijn uiteraard al begonnen.’
Maarten: ‘Eerst maar eens ervaren wat deze editie brengt…’
Zelf dit unieke festival op deze fraaie locatie meemaken? Dat kan! Je vrienden van Zware Metalen geven twee kaartjes weg!
Links: